Mất khứu giác là một trong số các biểu hiện phổ biến và đặc trưng đối với bệnh nhân mắc Covid hiện nay. Những trường hợp người bị Covid mất khứu giác bao lâu thì hết và có nguy hiểm hay không? Các bác sĩ tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẽ làm rõ vấn đề này thông qua bài viết dưới đây.
1. Cơ chế giải thích biểu hiện mất khứu giác ở người bị Covid
Hiện nay, triệu chứng mất khứu giác đã được đưa vào để sàng lọc Covid-19. Trước khi tìm hiểu về vấn đề bị Covid mất khứu giác bao lâu thì bạn nên hiểu về tác nhân dẫn đến tình trạng này. Cơ chế chính xác để khẳng định virus SARS-CoV-2 dẫn đến tình trạng mất khứu giác vẫn là một ẩn số. Tuy nhiên, một số giả thuyết đã được các nhà nghiên cứu đưa ra để giải thích cho tình trạng này bao gồm:
Nhiều người cho rằng tình trạng này là do niêm mạc mũi bị viêm dẫn đến hiện tượng chảy dịch, phù nề khiến cho khe khứu giác bị tắc nghẽn. Điều này vẫn chưa có sức thuyết phục vì có gần 80% bệnh nhân Covid mất khứu giác nhưng không có biểu hiện nghẹt mũi.
Lời giải về cơ chế gây mất mùi ở người bị Covid vẫn đang là một ẩn số
Giả thuyết thứ 2 được đưa ra là tình trạng viêm nhiễm và tắc nghẽn khe khứu giác dẫn đến tình trạng mất dẫn truyền khứu giác tại chỗ nên mũi không ngửi được mùi. Mặc dù vậy thì hình ảnh chụp CT đối với một số bệnh nhân mất khứu giác kéo dài lại có khe khứu giác thông thoáng.
Đối với các trường hợp mất khứu giác trong thời gian ngắn, cơ chế giải thích được đưa ra là do sự tổn thương các tế bào nâng đỡ khứu giác. Ngoài ra, virus cũng có khả năng xâm nhập và gây tổn thương đến trung khu khứu giác và gây ra tình trạng mất khứu giác kéo dài.
2. Người bị Covid mất khứu giác bao lâu thì khỏi?
Bị Covid mất mùi bao lâu thì hết và có gây nguy hiểm gì đến sức khỏe hay không là vấn đề được nhiều người tìm kiếm hiện nay. Một số người còn cảm thấy lo lắng trước biểu hiện nhạt miệng hay khó ngửi mùi của cơ thể. Tuy nhiên, tình trạng mất khứu giác hay vị giác ở người bị Covid là hoàn toàn không cảm nhận được mùi hay vị của món ăn. Vậy tình trạng này bao lâu thì khỏi và có nguy hiểm không?
Trường hợp bệnh nhân bị Covid mất mùi bao lâu?
Tình trạng mất khứu giác là triệu chứng đặc trưng ở bệnh nhân Covid để phân biệt với các vấn đề khác liên quan đến đường hô hấp. Một lưu ý đến mọi người là biểu hiện mất khứu giác không có ý nghĩa thông báo bệnh trở nặng hay đang phục hồi. Do đó, những người mắc Covid cần phải bình tĩnh và thực hiện nghiêm chỉnh những hướng dẫn của bác sĩ điều trị.
Mất khứu giác ở người bị Covid có thể khả năng tự khỏi sau 4 tuần
. Do đó, điều quan trọng đối với người bị Covid mất khứu giác là không được tự ý điều trị hay sử dụng bất kỳ phương pháp nào mà chưa có sự tư vấn, chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Người bị Covid mất khứu giác có nguy hiểm không?
Mất khứu giác có thể là biểu hiện duy nhất hoặc xuất hiện cùng các triệu chứng như sốt, sổ mũi, đau họng, mất vị giác,… Nhiều người cho rằng mất khứu giác cũng giống các triệu chứng khác chỉ ở mức độ nhẹ và không gây ảnh hưởng đến sức khoẻ bệnh nhân mắc Covid. Tuy nhiên, không được chủ quan với bất kỳ vấn đề nào có liên quan đến Covid hiện nay, đặc biệt là các triệu chứng của bệnh.
Mất khứu giác hay vị giác vẫn tồn tại nhiều khả năng gây ảnh hưởng tới sức khỏe người bệnh, thậm chí là nguy cơ dẫn đến trầm cảm. Khứu giác không chỉ là cơ quan cảm nhận mùi cho cơ thể mà còn có sự tác động đến cảm xúc và trí nhớ. Khứu giác còn giúp cơ thể nhận biết và cảnh báo những mùi gây hại đến cơ thể. Trước tình hình dịch bệnh Covid đang diễn ra hiện nay thì triệu chứng mất khứu giác hay vị giác được xã hội cực kỳ quan tâm.
Vệ sinh mũi thường xuyên và đúng cách nhằm hỗ trợ điều trị Covid-19
Người bị Covid nên làm gì nếu bị mất khứu giác kéo dài?
Có không ít trường hợp bệnh nhân F0 xuất hiện triệu chứng mất khứu giác kéo dài gây nhiều hoang mang làm ảnh hưởng tới sức khoẻ. Nếu bạn không thể ngửi được bất cứ mùi nào trong thời gian kéo dài đến vài tháng thì cần liên hệ với bác sĩ để tư vấn hướng điều trị.
-
Tập ngửi cho khứu giác được xem là biện pháp hỗ trợ điều trị và khuyến khích các bệnh nhân mắc Covid thực hiện.
-
Thuốc xịt corticosteroid có thể được áp dụng đối với các bệnh nhân Covid mất khứu giác kéo dài nhưng không có ý nghĩa đối với tình trạng cấp tính. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần có chỉ định và theo dõi của bác sĩ, bạn tuyệt đối không được dùng dưới bất kỳ hình thức nào vì khả năng sẽ làm mũi tổn thương nặng hơn gây mất khứu giác vĩnh viễn. ‘
Hy vọng những thông tin liên quan đến tình trạng bị Covid mất khứu giác bao lâu khỏi sẽ giúp ích cho mọi người trong thời buổi dịch bệnh hiện nay. Số ca F0 vẫn tăng lên cực nhanh mỗi ngày nên người dân cần tự có biện pháp cho chính mình để có thể sống chan hòa cùng đại dịch.
Tuân thủ 5K và thực hiện tiêm vacxin để tránh lây nhiễm Covid trong cộng đồng
Người dân cần chú ý không được nới lỏng cảnh giác mà phải luôn nghiêm chỉnh chấp hành 5K, hạn chế tụ tập hay đến nơi đông người, đeo khẩu trang đúng cách ở bất kỳ nơi đâu và giữ khoảng cách tối thiểu 2m với người khác để ngăn ngừa khả năng lây nhiễm chéo.
Điều quan trọng là người dân cần được tiêm vacxin phòng Covid-19 để hạn chế nguy cơ lây bệnh trong cộng đồng. Bên cạnh đó, nếu được tiêm vacxin thì trường hợp bạn mắc bệnh, các biểu hiện sẽ nhẹ hơn và thời gian phục hồi có thể được rút ngắn. Trường hợp nếu có bất kỳ nghi vấn hay thắc mắc nào liên quan đến dịch Covid, bạn có thể liên hệ đến địa chỉ hotline của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC: 1900 56 56 56 để được chuyên gia tư vấn.
Tình trạng mất mùi là hoàn toàn mất mùi. Giảm khứu là một phần mất mùi. Nếu một bên, chứng mất khứu giác thường không được nhận ra.
Hầu hết các bệnh nhân bị vô khứu đều có nhận thức bình thường về các chất mặn, ngọt, chua và đắng nhưng không có sự phân biệt về hương vị, phần lớn phụ thuộc vào mùi. Vì vậy, họ thường than phiền về việc mất hương vị [ageusia] và không thèm ăn uống.
Nguyên nhân
Tình trạng mất ngửi xảy ra khi phù nề trong mũi hoặc các tắc nghẽn khác ngăn không cho mùi xâm nhập vào vùng khứu giác; khi hệ thần kinh khứu giác bị phá hủy; hoặc khi các dây thần kinh khứu giác, ống khứu, hành khứu hoặc các kết nối trung tâm bị phá huỷ [xem bảng Một số nguyên nhân gây mất khứu giác Một số nguyên nhân gây mất khứu giác ].
Nguyên nhân chính của chứng anosmia bao gồm
Chấn thương ở đầu Chấn thương sọ não [TBI] [thanh niên]
Nhiễm virut Tổng quan về Nhiễm trùng não và bệnh Alzheimer Bệnh Alzheimer [người cao tuổi]
Nhiễm trùng đường hô hấp trên trước đây, đặc biệt là nhiễm cúm, có liên quan đến 14 đến 26% trong tất cả các trường hợp bị giảm ngửi hoặc mất ngửi.
Lạm dụng thuốc Thuốc co mạch có thể là nguyên nhân chứng mất ngửi ở những bệnh nhân nhạy cảm. Các nguyên nhân khác bao gồm tiền sử chiếu xạ đầu và cổ, phẫu thuật mũi và xoang gần đây, u não, và chất độc. Vai trò của thuốc lá là không chắc chắn.
Giảm khướu giác có thể là một triệu chứng sớm, và do đó là một biểu hiện đầu của bệnh coronavirus 2019 [COVID-19], gây ra bởi hội chứng hô hấp cấp nặng coronavirus 2 [SARS-CoV-2].
Ngọc trai & Cạm bẫy
|
Đánh giá
Tiền sử của các bệnh hiện nay nên đánh giá thời gian các triệu chứng và mối quan hệ của chúng với bất kỳ URI- nhiễm trùng hô hấp trên hoặc chấn thương đầu. Các triệu chứng liên quan quan trọng là tắc nghẽn mũi, chảy nước mũi, hoặc cả hai. Bản chất của bệnh chảy mũi cần được đánh giá [ví dụ, dịch trong, ngày đục, mủ, hay máu]. Khám toàn thân nên đánh giá triệu chứng thần kinh, đặc biệt là những triệu chứng thần kinh [ví dụ, khó khăn với trí nhớ gần đây] và các dây thần kinh sọ [ví dụ như chứng ngáy, khó nói hoặc nuốt, ù tai, chóng mặt]. Tiền sử y khoa bao gồm tiền sử rối loạn xoang, chấn thương sọ hoặc phẫu thuật, dị ứng, thuốc được sử dụng, và tiếp xúc với hóa chất hoặc khói. Lịch sử
Khám thực thể
Hốc mũi được kiểm tra xem có sưng, viêm, chảy mủi, và polyps. Việc cho bệnh nhân hít thở qua lỗ mũi theo tuần tự [trong khi lỗ mũi kia bịt bằng tay] có thể giúp xác định ngạt mũi bên nào.
Khám kiểm tra thần kinh hệ thống, đặc biệt là về tình trạng tinh thần và thần kinh sọ.
Các dấu hiệu cảnh báo
Những phát hiện sau đây cần được quan tâm đặc biệt:
Chấn thương đầu trước đây
Triệu chứng hoặc dấu hiệu thần kinh
Khởi phát đột ngột
Dịch tễ địa phương hoặc quốc gia của COVID-19
Giải thích các dấu hiệu
Đột ngột ngay sau khi chấn thương sọ não Chấn thương sọ não [TBI] hoặc tiếp xúc với chất độc cho thấy nguyên nhân.
Tiền sử viêm xoang mãn tính Viêm xoang có ý nghĩa, đặc biệt khi chứng nghẹt mũi, polyp hoặc cả hai đều có thể nhìn thấy được khi khám nội soi. Tuy nhiên, vì những phát hiện này là phổ biến trong dân số, bác sĩ nên cảnh giác với việc để sót một bệnh lý khác. Rối loạn nhầm lẫn tiến triển và mất trí nhớ ngắn hạn đây ở bệnh nhân cao tuổi cho thấy bệnh Alzheimer Bệnh Alzheimer là nguyên nhân. Tăng và giảm các triệu chứng thần kinh ảnh hưởng đến nhiều khu vực cho thấy một bệnh thoái hóa thần kinh như chứng xơ cứng rải rác Xơ cứng rải rác [MS] . Mất ngửi tiến triển chậm ở bệnh nhân cao tuổi không có các triệu chứng hoặc bệnh lý khác cho thấy nguyên nhân là lão hóa.
Xét nghiệm
Một bài kiểm tra trong bệnh phòng có thể giúp xác định rối loạn chức năng khứu giác. Thông thường, một lỗ mũi bị bịt chặt, và một mùi hăng như từ bình chứa cà phê, quế hoặc thuốc lá được đặt dưới lỗ mũi mở; nếu bệnh nhân có thể xác định được chất, thì khứu giác bình thường. Thử nghiệm được lặp lại trên lỗ mũi khác để xác định khứu giác có phải là hai bên hay không. Thật không may, kiểm tra là định tính và không đáng tin cậy.
Nếu chứng mất ngửi và không có nguyên nhân nào rõ ràng về đánh giá lâm sàng [xem bảng Một số nguyên nhân gây mất khứu giác Một số nguyên nhân gây mất khứu giác ], bệnh nhân cần chụp CT đầu [bao gồm cả xoang] với tiêm thuốc cản quang để loại trừ khối u hoặc vết gãy của sàn hố sọ trước. MRI cũng được sử dụng để đánh giá bệnh nội sọ và có thể cần thiết, đặc biệt ở những bệnh nhân không có bệnh lý mũi hoặc xoang trên CT.
Một đánh giá về mặt tâm lý về mùi và vị giác cũng như việc phát hiện ngưỡng cũng được thực hiện. Việc đánh giá này thường liên quan đến việc sử dụng một hoặc nhiều bộ dụng cụ thử nghiệm thương mại sẵn có. Một bộ sử dụng một mùi khác nhau trong khi một bộ khác liên quan đến sự pha loãng tuần tự của một chất hóa học thơm.
Nếu nghi ngờ COVID-19, bệnh nhân nên được kiểm tra và quản lý theo các quy trình địa phương.
Điều trị
Các nguyên nhân cụ thể được điều trị; tuy nhiên, mùi không phải lúc nào cũng phục hồi ngay cả sau khi điều trị thành công viêm xoang.
Không có phương pháp điều trị chứng mất ngửi. Những bệnh nhân còn có thể cảm nhận được một số mùi có thể tìm ra các chất bổ sung hương vị đặc biệt cho thực phẩm cải thiện việc thưởng thức thức ăn. Báo động cháy, quan trọng trong tất cả các ngôi nhà, thậm chí còn cần thiết hơn cho bệnh nhân bị chứng mất ngửi. Bệnh nhân nên được cảnh báo về việc tiêu thụ thức ăn dự trữ và sử dụng khí tự nhiên để nấu ăn hoặc sưởi ấm vì họ gặp khó khăn trong việc phát hiện ra sự hư hỏng thực phẩm hoặc rò rỉ khí đốt.
Các điểm thiết yếu ở người cao tuổi
Có một sự mất mát đáng kể các nơ-ron thụ cảm khứu giác với sự lão hóa bình thường, dẫn đến sự suy giảm của khứu giác. Những thay đổi thường thấy ở 60 tuổi và có thể được đánh dấu sau tuổi 70.
Những điểm chính
Tình trạng mất ngửi có thể là một phần của quá trình lão hóa bình thường.
Các nguyên nhân thường gặp bao gồm viêm đường hô hấp trên, viêm xoang, chấn thương đầu.
Chẩn đoán hình ảnh sọ thường được chỉ định trừ khi nguyên nhân là rõ ràng.