Tốc độ màn trập là một công cụ tuyệt vời để cải thiện độ phơi sáng, tránh ảnh bị mờ và tạo ra các hiệu ứng thú vị. Hãy khám phá tốc độ màn trập là gì và cách sử dụng nó hiệu quả.
Tôi luôn tin rằng trong nhiếp ảnh, bạn nên tránh khỏi bị sa lầy trong các khía cạnh kỹ thuật mà tập trung phát triển tài năng sáng tạo của bạn. Tuy nhiên, một số yếu tố kỹ thuật là cần thiết để chụp được 1 bức ảnh đẹp-tốc độ màn trập là một trong số đó.
Tốc độ màn trập là 1 trong 3 yếu tố [cùng với khẩu độ ống kính và tốc độ ISO] quyết định độ phơi sáng của một bức ảnh. Nó cũng kiểm soát độ sắc của tấm ảnh, cho phép bạn sử dụng nhiều hiệu ứng sáng tạo, thú vị vào bức ảnh. Giờ hãy cùng tìm hiểu tốc độ màn trập là gì, tại sao nó quan trọng, và làm thế nào bạn có thể sử dụng nó.
Tốc độ màn chập khi chụp
Bên trong máy ảnh của bạn, ngay ở phía trước cảm biến là một cái nắp nhỏ gọi là màn trập. Khi chụp, màn trập sẽ mở ra đóng lại để ánh sáng truyền tới thiết bị cảm biến, tạo thành hình ảnh.
Tốc độ màn trập mô tả màn trập mở ra đóng lại nhanh chóng hoặc chậm đến mức nào. Tốc độ màn trập nhanh có nghĩa là màn trập chỉ mở trong một khoảng thời gian ngắn; tốc độ màn trập chậm có nghĩa là màn trập mở trong thời gian lâu hơn.
Cách tính tốc độ màn trập
Tốc độ màn trập được tính bằng giây, hoặc phần trăm của giây. Ví dụ: tốc độ màn trập 1/100 nghĩa là 1/100 giây, hoặc 0,01 giây. Chỉ số này còn được gọi là thời gian phơi sáng, vì đây là khoảng thời gian mà bộ cảm biến tiếp xúc với ánh sáng.
Hầu hết các máy ảnh đều có nhiều mức độ của tốc độ màn trập , từ vài phần nghìn giây đến vài giây. Các máy ảnh SLR cũng có chế độ Bóng đèn cho phép bạn giữ màn trập mở tùy ý.
Tốc độ màn trập của máy ảnh
Chọn tốc độ màn chập tốt nhất khi chụp
Trong chế độ tự động, máy ảnh của bạn sẽ cố gắng đoán tốc độ màn trập tốt nhất khi chụp. Thật không may, không phải lúc nào máy ảnh cũng đúng, và ảnh của bạn có thể bị phơi sáng xấu hoặc bị mờ.Một lựa chọn tốt hơn là chuyển sang chế độ chụp bằng tay và tự kiểm soát tốc độ màn trập.
Máy ảnh rung
Máy ảnh bị rung khi bạn cầm máy bằng tay. Cho dù bạn nghĩ tay mình giữ rất vững nhưng bạn sẽ không thể giữ tay hoàn toàn tĩnh được, và dù chỉ dịch chuyển 1 chút thôi thì ảnh của bạn sẽ bị mờ hoặc kém sắc nét.Bạn có thể tránh bị rung máy bằng cách sử dụng tốc độ màn trập nhanh hơn.
Sự khác biệt sẽ được thể hiện rõ ràng hơn khi sử dụng lens có độ dài tiêu cự dài, vì vậy lens càng dài bạn càng cần phải tăng tốc độ màn trập để tránh rung máy.
Theo nguyên tắc chung, bạn nên sử dụng tốc độ màn trập tối thiểu là 1 / độ dài tiêu cự. Vì vậy đối với ống kính 200mm, hãy sử dụng tốc độ màn trập ít nhất là 1/200. Khi tính toán này, sử dụng độ dài tiêu cự ống kính chuẩn, được tính bằng cách nhân chiều dài tiêu cự với phạm vi crop của máy ảnh.
Kỹ thuật chụp motion blur
Motion blur là ảnh chụp bị nhòe khi bạn chụp ảnh một vật thể di chuyển, ví dụ như một người chạy bộ. Nếu bạn sử dụng tốc độ màn trập chậm, người chạy sẽ đi qua khung ảnh khi màn trập đang mở, làm cho chúng xuất hiện dưới dạng vệt nhòe trong ảnh.
Bạn có thể tránh motion blur bằng cách sử dụng tốc độ màn trập nhanh hơn. Làm như vậy có nghĩa là chủ thể sẽ di chuyển ít hơn trong khi màn trập mở, làm giảm hiệu ứng mờ. Với tốc độ màn trập đủ nhanh, sự mờ này trở nên không đáng kể, và hành động sẽ đông lại.
Nhưng trước khi bạn tăng tốc độ màn trập cao hết mức, bạn nên cân nhắc liệu bạn có thực sự muốn loại bỏ hình nhòe của chuyển động không. Đó là một cách tuyệt vời để biểu diễn tốc độ hoặc chuyển động trong cảnh. Bạn cũng có thể xoay máy ảnh để giữ cho vật sắc nét và làm mờ nền.
Độ phơi sáng
Bạn cũng cần phải đảm bảo rằng cảnh của bạn được phơi sáng đúng cách. Tốc độ màn trập chậm hơn cho phép nhiều ánh sáng được tiếp xúc hơn, trong khi tốc độ màn trập nhanh hơn thì ít ánh sáng hơn.
Bạn cần phải chọn một tốc độ màn trập để đạt lượng ánh sáng phù hợp, tạo ra một bức ảnh không quá sáng [overexposed] hoặc tối [underexposed], và chụp được rõ nhất ở những cảnh quan trọng nhất.
Hãy nhớ rằng phơi sáng không chỉ phụ thuộc tốc độ màn trập nó cũng phụ thuộc vào khẩu độ ống kính và tốc độ ISO. Một cách tốt là chọn một tốc độ màn trập cho phép bạn làm mờ hình ảnh mong muốn [nếu có], và sau đó điều chỉnh khẩu độ và ISO để có được một bức ảnh có độ phơi sáng tốt
Tốc độ màn trập của máy ảnh
Các hiệu ứng sáng tạo
Bằng cách sử dụng tốc độ màn trập rất chậm hoặc rất dài, bạn có thể áp dụng một số hiệu ứng thú vị vào ảnh chụp. Kỹ thuật phơi sáng lâu nghĩa là mở màn trập trong thời gian dài hơn bình thường từ vài giây đến vài phút.
Điều này là hoàn hảo để tạo ra các bức ảnh đám đông mờ, tạo cho nước vẻ ngoài như sương, và khiến cho những rải ánh sáng trông như ô tô hay sao trời.Ngoài ra, bằng cách sử dụng tốc độ màn trập thật nhanh, bạn có thể chụp được một số chuyển động đông tuyệt đẹp, chẳng hạn như chim đang bay, vận động viên đang thi đấu.
Những bức ảnh này thường đòi hỏi nhiều thử nghiệm và mắc nhiều sai sót, nhưng chúng thực sự rất đẹp khi chụp thành công.Những hiệu ứng thú vị mà bạn có thể tạo ra bằng cách thay đổi tốc độ màn trập là không có giới hạn.
Đừng ngại thử nghiệm hoặc sử dụng các cài đặt mà bạn thường tránh bạn không bao giờ biết khi nào bạn sẽ tìm ra cách để đưa cách nhìn mới vào một chủ đề phổ biến. Cách tốt nhất để tìm hiểu về tốc độ màn trập là chuyển máy ảnh của bạn sang chế độ chụp bằng tay hoặc chế độ ưu tiên màn trập và thử nghiệm.
Chú ý đến hiệu ứng của phơi sáng và làm mờ, và thử xem liệu bạn có thể sử dụng kiến thức đó để nâng tầm sáng tạo cho bức ảnh.