Nguyen Ha My
Trả lời 14 năm trước
_ “ Vào phủ chúa Trinh” là một đoạn trích trong tác phẩm Thương kinh ký sự của danh y Lê Hữu Trác. Đoạn trích là một bức trnh sinh động về quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ Chúa đồng thời thấy được một nhân cách cao đẹp của danh y Hải Thượng lãn ông Lê Hữu Trác. 1/- Quang cảnh trong phủ Chúa: - Khi vào phủ phải qua nhiều lần cửa, với “những dãy hành lang quanh co nối nhau liên tiếp”, ở mỗi cửa đều có vệ sĩ canh gác, “ ai muốn ra vào phải có thẻ”, Vườn hoa trong phủ chúa “cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương” - Bên trong phủ Chúa là những nhà “Đại đường” , “Quyển bồng” , “Gác tía” với kiệu son, võng điếu, đồ nghi trượng sơn son thiếp vàng và “những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy”. Đồ dùng tiếp khách toàn là “mâm vàng , chén bạc”. - Đến nội cung của thế tử phải qua năm, sáu lần trướng gấm . Trong phòng thắp nến, trên ghế bày nệm gấm, màn là che ngang sân, “xung quanh lấp lánh, hương hoa ngào ngạt”… 2/- Cung cách sinh hoạt trong phủ Chúa: - Khi tác giả lên cáng vào phủ theo lệnh chúa thì có “tên đầy tớ chạy đàng trước hết đường” và “cáng chạy như ngựa lồng”. Trong phủ chúa “người giữ cửa truyền báo rộn ràng, người có việc quan qua lại như mắc cửi”. ==.> Những chi tiết trên cho thấy chúa giữ vị trí trọng yếu và có quyền uy tối thượng trong triều đình. - Những lời lẽ nhắc đến chúa Trịnh và thế tử đều phải hết sức cung kính, lễ độ: “Thánh thượng đang ngự ở đấy”, “chưa thể yết kiến”, “hầu mạch Đông cung thế tử” [xem mạch cho thế tử], “hầu trà” [cho thế tử uống thuốc], “phòng trà” [ nơi thế tử uống thuốc]. - Thế tử bị bệnh có đến bảy tám thầy thuốc phục dịch và lúc nào cũng có “mấy người đứng hầu hai bên”. Thế tử chỉ là một đứa bé năm, sáu tuổi nhưng khi vào xem bệnh, tác giả - một cụ già - phải quỳ lạy bốn lạy, xem mạch xong lại lạy bốn lạy trước khi lui ra. Muốn xem thân hình của thế tử phải có một viên quan nội thần đến xin phép được cởi áo cho thế tử. Quang cảnh và cung cách sinh hoạt trong phủ Chúa cho thấy quyền uy tối thựơng nằm trong tay nhà Chúa và nếp sống hưởng thụ cực kỳ xa hoa của Trịnh Sâm và gia đình. 3/- Cách nhìn, thái độ của Hải Thượng lãn ông Lê Hữu Trác: - Đứng trước cảnh phủ chúa xa hoa lộng lẫy, tấp nập người hầu kẻ hạ, tác giả đã nhận xét: “ Bước chân đến đây mới hay cảnh quan giàu sang của vua chúa thực khác hẳn với người thường” và vịnh một bài thơ tả hết cái sang trọng vương giả trong phủ chúa, trong đó lời khái quát : “ Cả trời Nam sang nhất là đây”. - Khi được mời ăn cơm, tác giả nhận xét” Mâm vàng chén bạc, đồ ăn toàn là của ngon vật lạ……phong vị của nhà đại gia”. - Nói về bệnh trạng của thế tử, tác giả nhận xét “ Vì thế tử ở chốn màn che truớng phủ, ăn quá no, mặc quá ấm nên tạng phủ yếu đi”. ==Mặc dù khen cái đẹp, cái sang nơi phủ chúanhưng tác giả dửng dưnng , không đồng tình với cuộc sống đủ tiện nghi nhưng thiếu không khí của thiên nhiên tươi mát. Ông khinh thường danh lợi, yêu thích cuộc sống giản dị chốn quê nhà. Giàu sang nằm trong tầm tay nhưng ông vẫn dửng dưng, không mảy may xúc động. 4/- Lê Hữu Trác: Một thầy thuốc gỏi, có kiến thức sâu rộng và giàu kinh nghiệm. Một thầy thuôc có lương tâm và đức độ. - Cách lý giải của Lê Hữu Trác khi chữa bệnh cho thế tử chứng tỏ ông giàu kinh nghiệm và có tâm đức: Nếu chữa bệnh cầm chừng cho thuốc vô thưởng vô phạt thì trái lương tâm, nếu chữa dứt bệnh ngay thì sợ sẽ bị lưu lại trong cung => Lương tâm, phẩm chất của người thầy thuốc đã thắng ==> Kê đơn cho thuốc hợp lý. - 5/- Tác giả quan sát tỉ mỉ, ghi chép trng thực, tả cảnh sinh động…. Tính chân thực của cảnh và sự vật ===>Đoạn trích có giá trị hiện thực sâu sắc, tái hiện một nét sinh hoạt của cuộc sống vua chúa trong xã hội phong kiến trước đây Bài viết của bạn Lê Thị Hồng Gấm, môn văn lớp 11. Bạn đọc và tham khảo nhé.
ai có bài nhận xét về lê huu trac,liên hệ phẩm chất y đức ngày nay k.bảo mình các ý trong bài văn.
k tim thay
Minh Hoàng
Trả lời 3 năm trước
Có một số ý như này. Bạn tham khảo
Tâm lý của Hải Thượng Lãn Ông khi vào thăm khám ở phủ chúa
- Có sự mâu thuẫn, giằng co: Là một thầy thuốc giỏi, có kiến thức sâu rộng và già dặn kinh nghiệm.Ông hiểu rõ căn bệnh của thế tử, nhưng lại sợ chữa có hiệu quả ngay sẽ được chúa tin dùng, bị công danh trói buộc. Để tránh chuyện này, cần chữa cầm chừng, cho thuốc vô thưởng, vô phạt. Nhưng làm thế thì trái y đức, trái lương tâm, phụ lòng của ông cha. Cuối cùng, lương tâm, phẩm chất của người thầy thuốc đã thắng.
- Bên cạnh tài năng, ông còn là một thầy thuốc có lương tâm và đức độ.
- Khinh thường lợi danh, quyền quý, yêu thích tự do và nếp sống thanh đạm, giản dị nơi quê nhà.
Khanh Tran
Trả lời 2 năm trước
ai có bài phân tích chi tiết nhân vật lê hữu trác trong truyện này không, chỉ cho mình với
Bài viết này của Blog Kiến Guru sẽ giúp các bạn có nguồn tư liệu tham khảo để soạn Vào phủ chúa Trịnh. Tác phẩm này là văn bản đầu tiên mà chúng ta được học ở chương trình Ngữ Văn lớp 11, tập một. Với những gợi ý cụ thể cùng với sự chuẩn bị bài của mỗi bạn, Kiến Guru tin rằng các bạn sẽ có thể cảm nhận dễ dàng hơn giá trị hiện thực sâu sắc của tác phẩm và nhân cách thanh cao của tác giả qua ngòi bút kí sự chân thực, sắc sảo về cuộc sống trong phủ chúa Trịnh. Sau đây chúng ta sẽ cùng nhau soạn văn 11 Vào phủ chúa Trịnh thông qua tiến trình: Sơ lược về tác giả, tác phẩm; Hướng dẫn soạn văn Vào phủ chúa Trịnh, các bạn cùng theo dõi nhé!
I. Hướng dẫn soạn Vào phủ chúa Trịnh phần tác giả, tác phẩm
Cũng như các bài soạn văn khác, bài soạn văn 11 Vào phủ chúa Trịnh cần có phần khái quát về tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả
Nguồn: Internet
Lê Hữu Trác [1724 – 1791] ông quê ở trấn Hải Dương, là người làng Liêu Xá, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng [nay là huyện Yên Mĩ, tỉnh Hưng Yên]. Ông còn được người đời biết đến với một danh xưng nổi tiếng khác là Hải Thượng Lãn Ông. Ông là một danh y xuất sắc trong thời trung đại Việt Nam. Ông được nhân dân kính trọng vì tài năng y thuật và cả tấm lòng nhân hậu.
Chính vì dành cả đời để cống hiến sức mình cho y học, Lê Hữu Trác đã để lại cho đời công trình nghiên cứu đồ sộ và giàu giá trị. Đó là Bộ “Hải Thượng y tông tâm lĩnh” gồm 66 quyển. Tác phẩm của ông có thể xem là quyển “nhật kí” của cuộc đời ông vì ghi lại toàn bộ hành trình ông lặn lội khắp mọi miền quê để mang đức độ và y thuật của mình chữa bệnh cứu người. Tác phẩm có lẽ không chỉ đơn thuần ghi lại những bài thuốc, những câu chuyện hay các lần gặp gỡ của ông với nhân dân mà chất chứa cả những cảm xúc, nỗi niềm của một người hết lòng với người, với đời. Những câu chuyện, những dòng viết về cảm xúc của Lê Hữu Trác đã giúp cho tác phẩm trở thành một đóng góp giàu giá trị cho văn học Việt Nam.
2. Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh
Trong bài soạn Vào phủ chúa Trịnh Ngữ văn 11 chắc chắn không thể thiếu những dòng viết về tác phẩm nói chung và đoạn trích nói riêng.
Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh là một đoạn trích nằm trong tập kí sự “Thượng kinh kí sự” [Kí sự đến kinh đô]. Đây là tập kí sự được hoàn thành vào năm 1783, được xếp ở cuối của công trình “Hải Thượng y tông tâm lĩnh”. Tập kí sự được viết bằng chữ Hán và ghi lại những sự việc, những câu chuyện có thật và tương đối hoàn chỉnh.
Nội dung của tập kí sự nói về những điều tai nghe mắt thấy của Lê Hữu Trác khi nhận lệnh vào kinh chữa bệnh cho thế tử Trịnh Cán khi ông đang sống cuộc sống thanh nhàn ở chốn Hương Sơn. Chuyến đi kéo dài khoảng 9 tháng 20 ngày. Trong hành trình ấy, tác phẩm Vào phủ chúa Trịnh đã giúp ông ghi lại quang cảnh kinh đô, đặc biệt là cuộc sống giàu sang, xa hoa của chúa Trịnh. Qua đó, tác phẩm đã bộc lộ rõ thái độ coi thường danh lợi của tác giả.
Đoạn trích Vào phủ chúa Trịnh nằm ở phần đầu của tác phẩm, kể về việc Lê Hữu Trác tới kinh đô, được dẫn vào phủ chúa để bắt mạch, kê đơn cho Trịnh Cán.
II. Hướng dẫn soạn Vào phủ chúa Trịnh chi tiết
Blog Kiến Guru sẽ hướng dẫn soạn văn Vào phủ chúa Trịnh qua hai phần chính: Cuộc sống trong phủ chúa Trịnh và nhận xét về Lê Hữu Trác qua đoạn trích.
1. Cuộc sống trong phủ chúa Trịnh
a. Quang cảnh phủ chúa
Phủ chúa theo miêu tả của Lê Hữu Trác là một nơi được xây dựng uy nghi, mỹ lệ bởi kết cấu và cách bài trí của nó.
Về kết cấu, phủ chúa là nơi muốn vào được phải qua nhiều lần cửa với “những dãy hành lang quanh co nối nhau liên tiếp”, cửa nào cũng có vệ sĩ canh gác cẩn mật và hơn hết phải có thẻ thì mới có thể cân nhắc cho vào hay không.
Nguồn: Internet
Cách trang trí của phủ chúa cũng cho thấy có sự đầu tư cẩn trọng. Vườn phủ là nơi có “cây cối um tùm, chim kêu ríu rít, danh hoa đua thắm, gió đưa thoang thoảng mùi hương”. Bên trong phủ toàn là “những đồ đạc nhân gian chưa từng thấy” với toàn những kiệu son, võng điều, đồ nghi trượng sơn son thếp vàng còn đồ tiếp khách ăn uống toàn là “mâm vàng, chén bạc”. Đến nội cung của thế tử cũng phải trải qua năm sáu, lần trướng gấm và đồ nội thất cũng được đầu tư chẳng hề kém cạnh khu vực nào trong phủ.
b. Cung cách sinh hoạt
Cung cách sinh hoạt trong phủ là minh chứng rõ rệt cho quyền uy tối cao và nếp sống hưởng thụ cực kì xa hoa của chúa Trịnh và người thân trong gia đình. Trước hết, ai bước vào phủ sẽ có “tên đầy tớ chạy đằng trước hét đường” còn “người giữ cửa thì truyền báo rộn ràng, người có việc qua lại như mắc cửi”. Không chỉ vậy, những lời nhắc đến chúa cũng đều thể hiện thái độ hết sức cung kính, chẳng hạn như: “Thánh thượng đang ngự ở đấy”, “chưa thể yết kiến”, “hầu mạch Đông Cung thế tử”, “hầu trà”,… Riêng chúa Trịnh thì luôn có “phi tần chầu trực”, thầy thuốc vào thăm bệnh cho thế tử cũng chỉ làm theo mệnh lệnh chúa thông qua quan Chánh đường mà không được thấy mặt chúa.
Còn thế tử, bị bệnh thì có đến bảy, tám thầy thuốc phục dịch và còn có “mấy người đứng hầu hai bên”. Điều đặc biệt là thế tử tuy chỉ là một đứa bé nhưng lại được một một thầy thuốc – vốn là một cụ già, phải quỳ lạy bốn lạy và khi xem mạch xong cũng phải quỳ lạy bốn lạy rồi mới lui ra. Khi xem bệnh, muốn thăm khám thân hình thế tử phải có một viên quan nội thần đến xin phép được cởi áo cho thế tử.
Xem Thêm:
Tóm Tắt vào phủ chúa Trịnh
Soạn Văn Tự Tình siêu hay
Soạn văn bài câu cá mùa thu nhanh nhất
2. Nhận xét về Lê Hữu Trác qua đoạn trích
a. Là một thầy thuốc có tài năng y thuật
Tài năng ý thuật của Lê Hữu Trác được khẳng định vì có giỏi giang và dày dặn kinh nghiệm thì mới được chúa Trịnh – vốn là người vô cùng cẩn thận, triệu vào kinh để chữa cho thế tử. Lê Hữu Trác cũng hiểu rất rõ căn bệnh của thế tử và rất thẳng thắn, quyết đoán trong cách thuyết phục chúa Trịnh nghe theo những chẩn đoán của mình để chữa đúng bệnh cho thế tử. Mặc dù, ý kiến của ông trái lại với đa số các thầy thuốc khác.
b. Là một thầy thuốc có y đức
Vốn là một người xem thường danh lợi, thích nếp sống thanh đạm, mặc dù có quyền yêu cầu có một cuộc sống đủ đầy hơn về vật chất cho xứng với tài năng của mình nhưng Lê Hữu Trác không mảy may nghĩ đến việc vun vén cuộc sống xa hoa cho bản thân, dù chỉ một lần. Không chỉ vậy, ông còn bày tỏ thái độ không đồng tình với cuộc sống xa hoa nơi phủ chúa.
Hơn hết, chính lương tâm và phẩm chất trung thực của người thầy thuốc đã giúp tác giả đưa ra lựa chọn gạt sở thích sống ẩn dật, “lánh đục tìm trong” để làm tròn sứ mệnh của người thầy thuốc.
c. Là một tác giả văn học tài năng
Qua tác phẩm có thể thấy ở Lê Hữu Trác khi ở vai trò là một văn nhân cũng hết sức tài giỏi, khéo léo. Điều đó được thể hiện qua cách quan sát tỉ mỉ, kể hay tả đều sinh động và thu hút. Bên cạnh đó, tác giả cũng rất trau chuốt ngay cả với những chi tiết nhỏ và không quên bộc lộ dấu ấn cá nhân và đan xen suy nghĩ, tâm trạng riêng của bản thân.
Thông qua những gợi ý trên, việc soạn Vào phủ chúa Trịnh chắc chắn sẽ không có gì là nặng nề, đúng không các bạn? Tóm lại, với việc soạn Vào phủ chúa Trịnh Ngữ Văn 11 trước giờ học trên lớp, các bạn có thể hình dung được phần nào quyền lực to lớn và cuộc sống xa hoa nơi phủ chúa. Cùng với đó là thái độ sống xem thường danh lợi của tác giả. Về nghệ thuật, văn bản đã cho thấy lối kể hấp dẫn, sự kết hợp khéo léo giữa văn xuôi và thơ, sự miêu tả tỉ mỉ và cụ thể và đặc biệt là chất thật của người, của việc.
Blog Kiến Guru chúc bạn hoàn thành thật tốt bài soạn của mình và sẽ đồng hành cùng các bạn trong những bài học tiếp theo!