Cùng với số lượng người mắc mới COVID-19 điều trị tại nhà gia tăng, hiện có hàng trăm ngàn người đang có nhu cầu cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội.
Nhiều địa phương, đặc biệt là tại Hà Nội, Bắc Giang, Hải Dương, Hòa Bình, Bắc Ninh, Hải Phòng, số bệnh nhân COVID-19 điều trị tại nhà rất lớn và đang gặp nhiều khó khăn trong việc xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội.
Lý do là theo quy định hiện hành, việc cấp giấy chứng nhận này do các cơ sở khám, chữa bệnh thực hiện, trong khi đa số người lao động điều trị COVID-19 tại nhà chỉ được cấp giấy xác nhận hoàn thành cách ly do chính quyền địa phương hoặc trạm y tế xã cấp. Họ không thể sử dụng giấy này để thực hiện các thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội.
Mới đây, Bộ Y tế đã có văn bản đề xuất Chính phủ ban hành nghị quyết công nhận 7 loại giấy tờ gồm Quyết định cách ly tại nhà do chính quyền địa phương cấp, Giấy xác nhận hoàn thành thời gian cách ly do chính quyền địa phương cấp, Giấy xét nghiệm [test nhanh hoặc PCR] có kết quả dương tính với SARS-CoV-2 do các cơ sở y tế cấp, Giấy xác nhận bị mắc COVID-19 của trạm y tế xã, trạm y tế lưu động, Tổ COVID cộng đồng; y tế cơ quan/doanh nghiệp, Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội do trạm y tế xã, trạm y tế lưu động cấp nhưng cấp lùi lại thời gian trước đó người lao động đã nghỉ việc để điều trị COVID-19 tại nhà, Quyết định phê duyệt danh sách hoàn thành cách ly y tế tập trung, Phiếu xác nhận đã điều trị COVID-19 của các bệnh viện dã chiến, có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, để Bảo hiểm xã hội căn cứ vào đó làm hồ sơ hưởng chế độ ốm đau đối với người lao động mắc COVID-19.
Trong trường hợp không ban hành nghị quyết, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ giao thẩm quyền cho Bộ trưởng Bộ Y tế được phép công nhận 7 loại giấy tờ nêu trên có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội và quy định mẫu, thẩm quyền cấp 7 loại giấy tờ nêu trên vào Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 56/2017/TT-BYT [quy định chi tiết thi hành Luật Bảo hiểm xã hội và Luật An toàn vệ sinh lao động thuộc lĩnh vực y tế].
Liên quan đến vấn đề này, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Lê Hùng Sơn đã trao đổi nhanh với phóng viên TTXVN về quan điểm của Bảo hiểm xã hội đối với đề xuất của Bộ Y tế.
- Thưa ông, nhiều người lao động đang cảm thấy phiền hà khi tốn nhiều thời gian để xin giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, vậy Bảo hiểm xã hội Việt Nam có ý kiến gì về vấn đề này?
Ông Lê Hùng Sơn: Chúng tôi đã sớm nhận diện được vấn đề và đã có văn bản gửi Bộ Y tế từ tháng 6/2021 - khi dịch bùng phát ở Bắc Giang và sau đó là 19 tỉnh, thành phố phía Nam. Tại các địa phương có tình trạng F0 điều trị tại nhà không được cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng chế độ bảo hiểm xã hội; điều trị tại các bệnh viện dã chiến thì không được cấp Giấy ra viện mà chỉ được cấp giấy chứng nhận ra viện hoặc hoàn thành điều trị, cách ly. Các loại giấy tờ này đều không đúng với mẫu trong Thông tư 56 của Bộ Y tế, nên cơ quan Bảo hiểm xã hội không thể thanh toán cho người lao động.
Thực tế ngay sau đợt dịch COVID-19 bùng phát tại Bắc Giang, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã đề xuất Bộ Y tế xem xét sử dụng giấy xác nhận hoàn thành cách ly điều trị cho F0 để làm căn cứ thanh toán bảo hiểm xã hội.
[Bộ Y tế đề xuất công nhận 7 loại giấy tờ để F0 được hưởng BHXH]
Từ đó đến nay, chúng tôi đã có 5 văn bản báo cáo, đề nghị Bộ Y tế có giải pháp xử lý các vướng mắc phát sinh, tạo thuận lợi cho người lao động hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Bảo hiểm xã hội chỉ là cơ quan tổ chức thực hiện chính sách, phải chờ hướng dẫn của cơ quan quản lý nhà nước.
Theo tôi được biết, Bộ Y tế cũng vừa có tờ trình gửi Chính phủ để sửa đổi các quy định tại Thông tư số 56/2017/TT-BYT, trong đó có vấn đề liên quan đến giấy tờ, thủ tục hưởng bảo hiểm xã hội.
- Bộ Y tế có đề xuất công nhận 7 loại giấy tờ có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, quan điểm của Bảo hiểm xã hội Việt Nam như thế nào, thưa ông? Liệu đã đủ để tạo điều kiện cho người lao động chưa?
Ông Lê Hùng Sơn: Tôi cho rằng, về cơ bản các loại giấy tờ này đã đủ để tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động mắc COVID-19 điều trị tại nhà được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội. Tuy là muộn, nhưng Bộ Y tế cũng đã có những bước cải cách hành chính, góp phần thúc đẩy quá trình giải quyết chế độ cho người lao động. Một số đề xuất, kiến nghị của Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã được Bộ Y tế tiếp thu trong quá trình hoàn thiện dự thảo sửa đổi Thông tư 56.
Quan điểm của chúng tôi luôn đặt quyền và lợi ích của người tham gia bảo hiểm xã hội lên hàng đầu. Quốc hội, Chính phủ đã có các nghị quyết, chúng ta làm việc này là vì người lao động, chi cho người lao động, không có động cơ cá nhân, thì cải cách hành chính vì người lao động là tất yếu, cần triển khai kịp thời. Lúc người lao động cần sự hỗ trợ, chia sẻ từ Quỹ bảo hiểm xã hội mà họ có đóng góp, thì phải nhanh chóng chi trả, để họ tháo gỡ những khó khăn trước mắt trong cuộc sống.
- Từ phía cơ quan thực thi chính sách, còn điều gì khiến ông băn khoăn?
Ông Lê Hùng Sơn: Với 7 loại giấy tờ này, Bộ Y tế cần hướng dẫn thêm. Ví dụ như F0 điều trị tại nhà, có xét nghiệm của cơ sở y tế, nhưng điều trị từ ngày nào đến ngày nào, bao nhiêu ngày, thì lại không có thông tin. Như vậy, Bộ Y tế phải đưa ra số ngày điều trị bình quân để Bảo hiểm xã hội áp dụng thanh toán. Chẳng hạn, trạm y tế xác nhận là bệnh nhân F0, nhưng chỉ xác nhận ngày đầu, ngày kết thúc điều trị không thể xác định chính xác được, do vậy nên đưa ra một mức trung bình. Số ngày điều trị bình quân cũng tùy thuộc vào trạng thái người bệnh đã tiêm mấy mũi, từng mắc COVID-19 hay chưa, người tiêm 2 mũi vaccine khác với người đã tiêm 3 mũi...
Đây là điều tôi băn khoăn nhất. Để xác định số ngày điều trị, cần có hướng dẫn của cơ quan chuyên môn, mà cụ thể ở đây là ngành y tế.
- Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã sẵn sàng tiếp nhận và giải quyết chế độ cho người lao động, thưa ông?
Ông Lê Hùng Sơn: Về phía ngành Bảo hiểm xã hội, chúng tôi đã sẵn sàng cải cách hành chính, rút gọn quy trình và chuẩn bị nguồn kinh phí để tiếp nhận và giải quyết sớm nhất cho người lao động bị F0. Chúng tôi chỉ đạo cơ quan bảo hiểm xã hội phối hợp chặt chẽ với các cơ sở khám, chữa bệnh và các đơn vị liên quan để giải quyết nhanh, đảm bảo quyền lợi cho người lao động khi thông tư được ban hành.
Tôi cũng mong báo chí đẩy mạnh tuyên truyền, đề nghị người lao động chưa có tài khoản cá nhân thì khẩn trương mở tài khoản để khi thông tư hướng dẫn được ban hành, Bảo hiểm xã hội chuyển thẳng tiền vào tài khoản, coi như bỏ tiền vào túi của bệnh nhân, không qua chủ sử dụng lao động.
Như vậy sẽ rất nhanh, giống như việc chi trả tiền hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19 từ Quỹ bảo hiểm thất nghiệp theo Nghị quyết số 116/NQ-CP của Chính phủ và Quyết định số 28/2021/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ vừa qua.
- Trân trọng cảm ơn ông!./.
Chu Thanh Vân [TTXVN/Vietnam+]
Ngày 10/3, thông tin mới nhất tới phóng viên, BHXH Việt Nam khẳng định, đã sẵn sàng cải cách hành chính, rút gọn quy trình và chuẩn bị nguồn kinh phí, nhân lực để tiếp nhận và giải quyết sớm nhất chế độ BHXH cho người lao động là F0 ngay khi có hướng dẫn của Chính phủ, Bộ Y tế về các loại giấy tờ có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH.
Tuy nhiên, trong lúc chờ đợi, người lao động không khỏi chật vật, xếp hàng dài để xin giấy chứng nhận cho thủ tục hưởng BHXH. Theo thông tin trên trang web của Liên đoàn Lao động tỉnh Hà Tĩnh và Bảo hiểm xã hội [BHXH] tỉnh Hải Dương: "Quy định tại Điều 24, Điều 25 Luật BHXH năm 2014, khi bản thân gặp vấn đề về sức khỏe, người lao động tham gia BHXH sẽ được hưởng chế độ ốm đau nếu đáp ứng các điều kiện sau: Bị ốm đau, tai nạn mà không phải là tai nạn lao động phải nghỉ việc. Có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền.
Theo đó, nếu bị lây nhiễm COVID-19, người lao động đang đóng BHXH là F0 điều trị tại nhà có thể được hưởng chế độ ốm đau nếu có xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền".
Song thực tế, BHXH Việt Nam đã nhận được phản ánh về việc các cơ quan y tế cơ sở cấp giấy tờ cho người lao động không đúng theo quy định tại Thông tư 56/2017/TT-BYT [quy định chi tiết thi hành Luật Bảo hiểm xã hội và Luật An toàn vệ sinh lao động thuộc lĩnh vực y tế] của Bộ Y tế. Do đó, người lao động không thể sử dụng giấy xác nhận này để tiến hành các thủ tục hưởng BHXH.
Bộ Y tế cũng cho biết, F0 điều trị tại nhà không thể đến cơ sở khám, chữa bệnh để được cấp giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội theo quy định. Họ chỉ có các loại giấy tờ sau:
1. Quyết định cách ly tại nhà do chính quyền địa phương cấp
2. Giấy xác nhận hoàn thành thời gian cách ly do chính quyền địa phương cấp
3. Giấy xét nghiệm [test nhanh hoặc PCR] có kết quả dương tính với SARS-Cov-2 do các cơ sở y tế cấp.
4. Giấy xác nhận bị mắc COVID-19 của Trạm y tế xã, Trạm y tế lưu động, Tổ COVID-19 cộng đồng; y tế cơ quan/doanh nghiệp.
5. Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội do Trạm y tế xã, Trạm y tế lưu động cấp nhưng cấp lùi lại thời gian trước đó người lao động đã nghỉ việc để điều trị COVID-19 tại nhà.
6. Quyết định phê duyệt danh sách hoàn thành cách ly y tế tập trung
7. Phiếu xác nhận đã điều trị COVID-19 của các bệnh viện dã chiến
Theo Bộ Y tế, đối chiếu với quy định của các văn bản luật thì 7 loại giấy tờ nêu trên chưa được quy định trong Luật BHXH, Luật khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản luật có liên quan khác. Vì vậy, Bộ Y tế chưa có cơ sở pháp lý để đưa vào hướng dẫn trong dự thảo thông tư sửa đổi bổ sung thông tư số 56/2017/TT-BYT. Ðể bảo đảm quyền lợi cho người lao động, giảm thủ tục hành chính, giải quyết kịp thời chế độ bảo hiểm xã hội nhưng vẫn đảm bảo quy định pháp luật, khi dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ ban hành nghị quyết công nhận 7 loại giấy tờ nêu trên có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội, để BHXH làm hồ sơ hưởng chế độ ốm đau đối với người lao động mắc COVID-19.
Trong trường hợp không ban hành nghị quyết, Bộ Y tế đề xuất Chính phủ giao thẩm quyền cho bộ trưởng Bộ Y tế được phép công nhận 7 loại giấy tờ nêu trên có giá trị như giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng bảo hiểm xã hội và quy định mẫu, thẩm quyền cấp 7 loại giấy tờ nêu trên vào thông tư sửa đổi bổ sung thông tư số 56/2017/TT-BYT.
Với số lượng F0 điều trị tại nhà không ngừng tăng, thậm chí chính các nhân viên y tế cơ sở cũng mắc COVID-19, khiến các trạm y tế xã, phường thiếu nhân lực và quá tải, dẫn đến ùn ứ khâu giấy tờ hay hình ảnh người lao động xếp hàng dài để xin giấy xác nhận sau khi điều trị khỏi.
Sở Y tế và BHXH các địa phương đã có hướng dẫn gỡ rối cho các trường hợp F0 điều trị tại nhà. Trong đó, Sở Y tế TP. Hà Nội đã có công văn 415 ngày 21/1/2022 hướng dẫn cụ thể về hồ sơ quản lý theo dõi, điều trị người nhiễm COVID-19. Trong đó, yêu cầu Trạm y tế nơi quản lý, điều trị bệnh nhân có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH theo mẫu tại Phụ lục 7 Thông tư 56/2017/TT-BYT.
BHXH tỉnh Hải Dương có cùng yêu cầu này. Cụ thể, đối với người lao động mắc COVID-19 điều trị tại nhà, Trạm y tế nơi quản lý, điều trị bệnh nhân có trách nhiệm cấp giấy chứng nhận theo mẫu tại Phụ lục 7 Thông tư 56/2017/TT-BYT. Đối với người mắc COVID-19 là người lao động điều trị tại trạm y tế lưu động [cơ sở thu dung]: Trạm y tế nơi có trạm y tế lưu động [cơ sở thu dung] thì y, bác sĩ được phân công trực tiếp chăm sóc, điều trị người nhiễm COVID-19 ký xác nhận vào vị trí “người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh”, đơn vị chủ quản là Trung tâm Y tế huyện, thị xã, thành phố chịu trách nhiệm ký đóng dấu vào giấy chứng nhận hoặc ủy quyền bằng văn bản cho trạm y tế xã, phường, thị trấn ký đóng dấu.
Trạm y tế xã, phường, thị trấn tạo giấy chứng nghỉ việc hưởng BHXH trên Cổng tiếp nhận dữ liệu hệ thống thông tin giám định BHYT tại địa chỉ: //gdbhyt.baohiemxahoi.gov.vn để cập nhật thông tin người bệnh...
Từ 12/2021, Sở Y tế TP.HCM cũng ban hành công văn 9000 hướng dẫn các đơn vị thực hiện cấp giấy chứng nhận cho người lao động là F0 đang cách ly điều trị tại bệnh viện và cách ly tại nhà. Đối với F0 cách ly tại nhà, Trung tâm y tế, Trạm y tế sẽ cấp giấy chứng nhận cho người lao động sau khi hoàn thành cách ly kèm với giấy xác nhận hoàn thành cách ly do Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch phường, xã, thị trấn cấp để hưởng BHXH...
Trong thông báo ngày 10/3, BHXH Việt Nam khuyến nghị người lao động chưa có tài khoản cá nhân nên khẩn trương mở tài khoản, để khi Thông tư hướng dẫn được ban hành, người lao động là F0 có đầy đủ hồ sơ, cơ quan BHXH sẽ chuyển thẳng tiền hưởng chế độ ốm đau, dưỡng sức phục hồi sức khỏe sau ốm đau vào tài khoản của người lao động; vừa đảm kịp thời, minh bạch đến tận tay người lao động, vừa đáp ứng chủ trương không dùng tiền mặt của Chính phủ, cũng như đảm bảo tốt việc phòng, chống dịch COVID-19./.