Giá trị nghệ thuật của truyện cổ Grim

Các em thiếu nhi luôn dành tình cảm đặc biệt cho thế giới cổ tích rộng lớn, kì ảo – nơi có các chàng hoàng tử quả cảm và những nàng công chúa đẹp xinh, có các bà tiên nhân hậu nhưng cũng có những mụ phù thủy độc ác, những con quỷ đáng sợ... Ở đó, như các em luôn mong, luôn tin, luôn hi vọng, cái thiện sẽ chiến thắng cái ác, những người hiền lành, ngay thẳng sẽ được hưởng hạnh phúc, còn kẻ ác phải chịu trừng phạt.

Năm nay, Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam trân trọng giới thiệu tới quý vị độc giả, đặc biệt là các bạn nhỏ, "Tuyển tập truyện cổ Grimm" được dịch từ nguyên bản tiếng Đức, với phiên bản bìa hoàn toàn mới, thích hợp làm quà tặng.

Bên cạnh những câu chuyện hấp dẫn mang đậm màu sắc dân gian Đức, tuyển tập này còn kèm theo minh họa màu sinh động, giúp các em hình dung rõ nét hơn về không gian cổ tích Grimm màu nhiệm, li kì, đầy ắp bất ngờ.

Trong "Lời nói đầu" của cuốn sách, dịch giả Trần Đương viết: "Năm 2005, đúng vào dịp kỷ niệm lần thứ 220 ngày sinh Jacob Grimm [1785 - 2005], UNESCO đã công nhận trên 200 truyện cổ tích của Đức do ông và người em là Wilhelm Grimm [sinh sau Jacob một năm] sưu tầm và chế tác lại là di sản văn hóa của nhân loại.

Sự công nhận ấy đồng nghĩa với việc đánh giá rất cao ý nghĩa xã hội cũng như giá trị văn học của truyện cổ Grimm. Có thể xếp nó ngang hàng với truyện cổ Andersen, một tên tuổi lớn của đất nước Đan Mạch...

Trong công cuộc giao lưu văn hóa Việt - Đức, truyện cổ Grimm ngày càng được giới thiệu mạnh mẽ và đầy đủ. Đã có không ít người tham gia vào công việc này, song theo chỗ tôi biết, những người có công lao đặc biệt phải được nói đến là cụ Hữu Ngọc - một nhà văn hóa uyên bác và ông Lương Văn Hồng - một chuyên gia tận tụy về văn học dân gian Đức [gồm truyện cổ tích, tục ngữ và truyện cười]...

Nói đến "Truyện cổ Grimm", tôi có những kỷ niệm khó quên từ thời thơ ấu. Giữa thập niên 50 của thế kỷ trước, tôi và 148 thiếu nhi Việt Nam - ở lứa tuổi từ 8 đến 13 được Nhà nước cho sang Đức ăn học. Trong những bài học đầu tiên, có truyện cổ Grimm - có thể coi là dấu hiệu ban đầu trong quá trình tiếp xúc với văn hóa và ngôn ngữ Đức. Chó sói và bảy dê con, truyện cổ này được thầy chủ nhiệm lớp Horst Kaestner giảng dạy trong vòng một tuần, chúng tôi đã thuộc làu và có thể kể lại vanh vách bằng nguyên văn tiếng Đức...

Thoạt đầu, việc sưu tầm truyện cổ tích đối với anh em Grimm chỉ là nguồn vui khi nhàn rỗi, song qua nhiều năm tháng, được dư luận đánh giá cao, hai anh em tiếp tục sửa chữa, nâng cao, nó đã trở thành một công việc nghiêm túc, theo đuổi hai ông trong suốt cuộc đời. Những nỗ lực của hai ông được đền đáp bằng tấm lòng trìu mến của công chúng.

Ai cũng thừa nhận rằng, cho đến năm 1857, lần xuất bản thứ 7, bộ sách đã được tiếp tục bổ sung, sửa chữa ngày thêm hoàn hảo. Thế là, từ những câu chuyện rời rạc, không nhất quán ban đầu, lời văn có phần tẻ nhạt, giờ đây các câu chuyện trở nên súc tích, dí dỏm, giàu chất thơ, giàu hình ảnh, đến mức như nhiều nhà nghiên cứu văn học đánh giá, chúng trở thành các tác phẩm cổ điển trong văn học thế giới!

Hans Christian Andersen [1805 - 1875], nhà văn Đan Mạch nổi tiếng về truyện kể cho thiếu nhi, từ tiếp xúc với thành tựu khoa học, sáng tạo và con người trong đời sống, đã viết: “Jacob Grimm là một nhân vật mà ai cũng phải yêu mến và gắn bó!”.

Chúng ta sẽ hiểu vì sao "Truyện cổ Grimm" trở thành một bộ phận không thể thiếu trong đời sống văn hóa của nhân dân Đức. Từ những truyện ấy, nhiều bộ phim, vở kịch, bức tranh, nhạc khúc… đã ra đời!

Như vậy, nói một cách chung nhất, các truyện mà anh em Grimm ghi lại và nâng cao đều mang nội dung chủ yếu là những ước mơ, niềm khát vọng của con người thuở xa xưa. Đó cũng là nét chung nhất trong các truyện cổ của mọi dân tộc mà Maxim Gorki từng chỉ ra. Những ước mơ được vui sống, những khát vọng chất phác nhưng thấm đẫm chất nhân văn của con người trong lao động, trong cuộc sống bình thường.

Nó chất phác, bình dị, song cũng là khởi nguồn cho nhân loại từ xa xưa đến hôm nay, mãi mãi không hề thay đổi: Chính nghĩa thắng phi nghĩa, cái thiện thắng cái ác. Bọn xấu phải bị trừng trị, lên án. Những nguời tốt, dù phải trải qua bao tai ương, thử thách, cuối cùng cũng được đến với hạnh phúc, hưởng sự công bằng.

Các quy luật của đạo đức, niềm khát vọng ấy được lưu giữ, phát triển như nguồn nước trong lành, tinh khiết trong các truyện cổ Grimm cũng như trong kho tàng văn học dân gian nói chung. Đương nhiên, không phải tất cả các truyện cổ Grimm đều chứa đựng nội dung cơ bản đó. Ngược lại, có truyện không nhằm mục đích giáo dục mà chủ yếu gây tiếng cười hóm hỉnh, thích thú".

• 11-06-2022 07:07

  Sau 24 năm kể từ triển lãm cá nhân gần nhất, họa sĩ Trần Vĩnh Thịnh mới tái ngộ người xem trong một sự kiện của riêng mình.

• 10-06-2022 10:53

  Theo thông tin của Ban tổ chức, tiêu đề NINGYŌ, có nghĩa là “hình dáng con người” trong tiếng Nhật.

• 10-06-2022 07:36

  Một lát cắt bé mọn, đời thường, ít ai để ý trong tiến trình dài của lịch sử dân tộc, được nhà quay phim - NSND Hữu Tuấn kịp lưu lại,

• 09-06-2022 08:23

  Cuộc thi Ảnh nghệ thuật quốc tế lần XI tại Việt Nam năm 2021 [VN-21] đã nhận được 16.458 tác phẩm dự thi từ khắp các quốc gia và vùng lãnh thổ.

• 09-06-2022 06:21

  Tiến sĩ Trần Hậu Yên Thế và nhà nghiên cứu mỹ thuật Phạm Long đã cùng trao đổi về di sản giáo dục nghệ thuật tầm nhìn mà Victor Tardieu để lại.

• 08-06-2022 20:05

  Trong triển lãm cá nhân đầu tiên, họa sĩ Đoàn Quốc giới thiệu 21 bức tranh cùng một chủ đề.

• 08-06-2022 09:56

  Cảnh sát cho biết người dẫn chương trình truyền hình kỳ cựu Song Hae đã qua đời vào sáng ngày 8/6, hưởng thọ 95 tuổi.

• 08-06-2022 06:49

  Tác giả “Bố già” - nhà văn Mario Puzo vừa trở lại với bạn đọc Việt Nam qua bộ bốn cuốn sách vừa được chuyển ngữ và phát hành.

• 07-06-2022 18:00

  Du lịch Việt Nam được đề cử tại 10 hạng mục cấp châu Á của Giải thưởng Du lịch thế giới [World Travel Awards - WTA] lần thứ 29 năm 2022.

• 07-06-2022 11:08

  Cầu sắt Bình Lợi vẫn chưa được xếp hạng di tích vì chưa có đơn đề nghị xếp hạng.

• 07-06-2022 06:14

  Hơn một tháng ra mắt, bản hit kết hợp giữa R&B, rap và cải lương Về nghe mẹ ru vẫn chưa hạ nhiệt.

• 06-06-2022 19:53

  Triển lãm “nở rộ”, diễn ra liên tục ở cả Hà Nội và TPHCM.

• 06-06-2022 11:55

  Một cuộc “vượt ngục” của nữ tù nhân và người dạy piano chỉ để có được bốn phút trình diễn trên sân khấu ...

• 06-06-2022 06:10

  Chưa khi nào Cung Tiến tự nhận mình là một nhạc sĩ, dù ông đã có những kiệt tác về âm nhạc.

• 05-06-2022 22:35

  Các nghệ sĩ, ca sĩ cùng thể hiện những tiết mục ý nghĩa, nhắc nhớ quá khứ anh hùng, đồng thời gửi gắm thông điệp ý nghĩa cho thành phố hiện tại.

• 05-06-2022 18:57

  Cuộc hôn nhân của mình ấm êm nhưng có hạnh phúc hay không thì Quỳnh không biết. Tính cách Quỳnh trái ngược với chồng.

• 05-06-2022 14:27

  Sau 20 năm, Tủ sách tuổi mới lớn của nhà xuất bản Kim Đồng trở lại với bạn đọc trong diện mạo mới.

• 05-06-2022 11:31

  Khi mới 14, 15 tuổi, nhạc sĩ Cung Tiến đã viết "Hoài cảm", "Thu vàng" - những nhạc phẩm thể hiện niềm nhớ thương da diết quê nhà.