Xen kẽ những đợt nắng nóng đỉnh điểm trong mùa hè ở Việt Nam thường là những trận mưa dông có kèm theo sấm sét. Mặc dù tất cả chúng ta hồi nhỏ đã từng tự hỏi: Sét sinh ra từ đâu và nó nguy hiểm đến nhường nào? Nhưng ít người tò mò tới mức đi tìm hiểu bản chất vật lý cũng như hóa học của sét.
Thật không may, họ đã bỏ lỡ những kiến thức vô cùng thú vị và tuyệt vời về một hiện tượng thiên nhiên vô cùng ấn tượng: Sét hóa ra có thể được giải thích bằng những kiến thức vật lý lớp 6. Và đằng sau nó có cả những phương trình hóa học hết sức đơn giản nhưng có thể trả lời cho các câu hỏi:
Tại sao bạn thấy sét có màu xanh? Tại sao một số người ngửi thấy sét? Và sét có thể giúp cây cỏ phát triển như thế nào sau một trận mưa?
Hãy cùng tìm hiểu:
1. Vật lý của sự hình thành sét
Sự hiểu biết của khoa học về quá trình hình thành sét vẫn còn khá chắp vá ở nhiều điểm, nhưng nhìn chung, chúng ta đã có thể giải thích một cách tổng quát những gì đã xảy ra trong một đám mây dông.
Chúng ta biết mây hình thành từ một dòng hơi nước bốc lên từ dưới mặt đất. Nó chứa các hạt nước nhỏ bay lên theo luồng khí nóng, gặp nhiệt độ lạnh sẽ ngưng tụ lại, đôi khi đóng thành các tinh thể băng nhỏ.
Khi các tinh thể băng đã tụ lại với nhau, chúng sẽ hình thành lên các hạt graupel giống như tuyết hoặc băng mềm có đường kính khoảng 2-5 mm. Các hạt băng mềm này nặng hơn nên sẽ không di chuyển hoặc rơi dần xuống đáy đám mây.
Song song với quá trình đó, các tinh thể băng tiếp tục bị luồng khí đẩy lên phía trên đỉnh đám mây. Chúng cọ xát vào các hạt băng mềm dẫn đến trao đổi điện tích. Kết quả là, các tinh thể băng và hơi nước siêu lạnh đi lên trên sẽ tích điện dương, còn các hạt băng mềm ở dưới sẽ tích điện âm.
Điều này dần dần tạo ra sự chênh lệch điện tích giữa phần trên và phần dưới của đám mây. Phần trên cùng của đám mây trở nên tích điện dương, trong khi phần giữa và phần đáy trở nên tích điện âm.
Và nó không chỉ tạo ra ảnh hưởng trong nội bộ đám mây. Đáy của đám mây tích điện âm còn đẩy các điện tích âm dưới bề mặt đất. Một khu vực dưới đất khi đó sẽ tích điện dương, thường là các khu vực trên cao như ngọn cây, cột điện…
Cuối cùng, khi sự hấp dẫn giữa một đám mây tích điện âm và mặt đất tích điện dương đủ lớn, đám mây sẽ phóng ra một dòng electron chạy với vận tốc 435.000 km/h xuống dưới đất. Đó chính là sét.
Nhưng sét không chỉ phóng từ các đám mây xuống đất. Nó cũng có thể phóng từ đám mây này sang đám mây khác hoặc ngay chính trong một đám mây.
Ngoài tốc độ di chuyển cực nhanh, sét còn tạo ra một nhiệt độ cực cao đốt nóng không khí xung quanh nó. Các nhà khoa học ước tính nhiệt độ mà một tia sét tạo ra có thể lên tới 30.000˚C - nóng hơn cả bề mặt của Mặt Trời.
Chính từ hiệu ứng đốt nóng không khí một cách đột ngột này mà sét mới tạo ra sấm. Không khí xung quanh luồng sét bị nóng lên sẽ nở ra nhanh chóng, sau đó lại nguội đi và co lại. Sự giãn nở không khí này tạo ra sóng âm truyền đến tai chúng ta, chính là tiếng sấm.
Và bởi vì âm thanh đi trong không khí chậm hơn so với ánh sáng bạn nhìn thấy từ một tia sét. Chúng ta có thể dùng sự chênh lệch này để ước tính khoảng cách từ vị trí bạn đứng tới tia sét khi nó đánh xuống đất.
Chúng ta biết âm thanh truyền đi trong không khí với tốc độ khoảng 343 m/s. Do đó, cứ mỗi 3 giây, nó sẽ đi được khoảng 1km. Nếu bạn nhìn thấy một tia sét đánh xuống, sau đó 3 giây mới nghe thấy tiếng sấm, thì tia sét đó cách bạn khoảng 1 km. Cứ thế nhân lên 6 giây là 2km, 9 giây là 3km…
Nguyên lý tương tự có thể áp dụng với những tia sét chỉ đánh trên không trung. Sử dụng cách tính này, bạn có thể ước tính khoảng cách từ bạn tới cơn dông gần đó.
2. Hóa học của những tia sét
Chúng ta đã nói về vật lý của những đám mây dông, bây giờ đến khía cạnh hóa học của nó, cũng không kém phần thú vị. Nếu hồi nhỏ bạn từng tin rằng mình có thể ngửi thấy một cơn bão sắp tới, trên thực tế bạn không sai.
Một số người có thể ngửi thấy không khí có mùi ngọt pha lẫn hăng trước một cơn bão. Đó chính là mùi của ozone. Sét đánh trong không khí sẽ phân chia các phân tử oxy trong khí quyển thành các nguyên tử oxy riêng lẻ. Sau đó, chúng có thể kết hợp với các phân tử oxy khác để tạo thành ozone.
Những tia sét thường có màu xanh tím cũng là hệ quả của việc ion hóa các phân tử trong không khí. Đặc biệt, sự phát xạ từ các nguyên tử nitơ bị kích thích và nguyên tử hydro [từ hơi nước trong không khí] thường khiến sét có những màu lạnh này.
Nitơ cũng tham gia vào quá trình hóa học tiếp theo của sét. Ở nhiệt độ cao mà sét tạo ra, nitơ và oxy trong không khí sẽ có đủ năng lượng để kết hợp lại với nhau, tạo thành oxit nitơ. Kế đó, các oxit nitơ này có thể hòa tan trong nước mưa và tạo thành nitrat. Nitrat thì rất tốt cho sự phát triển của thực vật, vì vậy, cây cối thường mọc tốt hơn sau khi trời mưa hơn là tưới nước.
Quá trình nitơ được biến thành nitrat, trở thành một loại phân bón giúp thực vật có thể sử dụng được gọi là 'cố định nitơ'. Mỗi năm, sét trên Trái Đất có thể tạo ra 3-10 teragram nitơ cố định [so với 100-300 teragram được cố định bởi vi khuẩn trong đất].
Và đó vẫn chưa phải những phản ứng hóa học cuối cùng mà sét có thể kích hoạt. Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tia gamma do sét phóng ra, thậm chí, có thể gây ra các phản ứng hạt nhân quy mô nhỏ trong khí quyển. Quá trình tự nhiên này có thể tạo ra các đồng vị khác nhau của nitơ, oxy và carbon.
Tham khảo Compoundchem
[Infographic] Một cây kem trong mắt dân chuyên hóa sẽ trông như thế nào?
Sấm sét là một hiện tượng thiên nhiên phổ biến có ở khắp nơi trên trái đất. Nó là một luồng điện cực mạnh và sẵn sàng phá hủy mọi thứ mà nó phóng xuống, vậy sấm sét là hiện tượng vật lý hay hóa học. Hãy tìm hiểu bài viết dưới đây.
Bạn đang xem: Sấm sét từ đâu mà có
Sấm sét là hiện tượng vật lý hay hóa học?
Sấm sét là gì?
Sấm sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất hay giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi [cát]. Khi phóng điện trong khí quyển tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000km/h.
Sấm hay sấm sét là âm thanh gây ra bởi tia sét và là một hiện tượng thiên nhiên. Tùy thuộc vào khoảng cách và bản chất của những tia chớp, âm thanh sấm nghe được có thể dạng thanh ngắn hoặc dàng âm trầm lớn kéo dài hoặc ngắn. Tiếng sấm thường đi sau ánh sáng của tia chớp lóe lên.
Khi tia chớp lóe lên, theo sau 1 khoảng thời gian là tiếng sấm nổ, là hiện tượng mô tả rõ ràng rằng tốc độ âm thanh chậm hơn so với tốc độ ánh sáng. Vì sự khác biệt này, người ta có thể tính toán được tia chớp cách bao xa bằng đo thời gian giữa việc nhìn thấy tia chớp lóe lên và âm thanh sấm nghe được.
Hiện tượng vật lý của sấm sét
Sự hiểu biết của khoa học về quá trình hình thành sét vẫn còn khá chắp vá ở nhiều điểm, nhưng nhìn chung, chúng ta đã có thể giải thích một cách tổng quát những gì đã xảy ra trong một đám mây dông.
Chúng ta biết mây hình thành từ một dòng hơi nước bốc lên từ dưới mặt đất. Nó chứa các hạt nước nhỏ bay lên theo luồng khí nóng, gặp nhiệt độ lạnh sẽ ngưng tụ lại, đôi khi đóng thành các tinh thể băng nhỏ.
Khi các tinh thể băng đã tụ lại với nhau, chúng sẽ hình thành lên các hạt graupel giống như tuyết hoặc băng mềm có đường kính khoảng 2-5 mm. Các hạt băng mềm này nặng hơn nên sẽ không di chuyển hoặc rơi dần xuống đáy đám mây.
Xem thêm: Viết Đoạn Văn Về Lợi Ích Và Tác Hại Của Internet Bằng Tiếng Anh Ngắn Gọn
Sấm sét là một hiện tượng thiên nhiên phổ biến có ở khắp nơi trên trái đất. Nó là một luồng điện cực mạnh và sẵn sàng phá hủy mọi thứ mà nó phóng xuống, vậy sấm sét là hiện tượng vật lý hay hóa học. Hãy tìm hiểu bài viết dưới đây.
Sấm sét là hiện tượng vật lý hay hóa học?
Sấm sét là gì?
Sấm sét là hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất hay giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi [cát]. Khi phóng điện trong khí quyển tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000km/h.
Hiện tượng sấm sét là gì?Xem thêm: các hiện tượng vật lý
Sấm hay sấm sét là âm thanh gây ra bởi tia sét và là một hiện tượng thiên nhiên. Tùy thuộc vào khoảng cách và bản chất của những tia chớp, âm thanh sấm nghe được có thể dạng thanh ngắn hoặc dàng âm trầm lớn kéo dài hoặc ngắn. Tiếng sấm thường đi sau ánh sáng của tia chớp lóe lên.
Khi tia chớp lóe lên, theo sau 1 khoảng thời gian là tiếng sấm nổ, là hiện tượng mô tả rõ ràng rằng tốc độ âm thanh chậm hơn so với tốc độ ánh sáng. Vì sự khác biệt này, người ta có thể tính toán được tia chớp cách bao xa bằng đo thời gian giữa việc nhìn thấy tia chớp lóe lên và âm thanh sấm nghe được.
Hiện tượng vật lý của sấm sét
Sự hiểu biết của khoa học về quá trình hình thành sét vẫn còn khá chắp vá ở nhiều điểm, nhưng nhìn chung, chúng ta đã có thể giải thích một cách tổng quát những gì đã xảy ra trong một đám mây dông.
Xem thêm:
Xem thêm: Phổ quang liên tục là gì
Chúng ta biết mây hình thành từ một dòng hơi nước bốc lên từ dưới mặt đất. Nó chứa các hạt nước nhỏ bay lên theo luồng khí nóng, gặp nhiệt độ lạnh sẽ ngưng tụ lại, đôi khi đóng thành các tinh thể băng nhỏ.
Khi các tinh thể băng đã tụ lại với nhau, chúng sẽ hình thành lên các hạt graupel giống như tuyết hoặc băng mềm có đường kính khoảng 2-5 mm. Các hạt băng mềm này nặng hơn nên sẽ không di chuyển hoặc rơi dần xuống đáy đám mây.
Song song với quá trình đó, các tinh thể băng tiếp tục bị luồng khí đẩy lên phía trên đỉnh đám mây. Chúng cọ xát vào các hạt băng mềm dẫn đến trao đổi điện tích. Kết quả là, các tinh thể băng và hơi nước siêu lạnh đi lên trên sẽ tích điện dương, còn các hạt băng mềm ở dưới sẽ tích điện âm.
Điều này dần dần tạo ra sự chênh lệch điện tích giữa phần trên và phần dưới của đám mây. Phần trên cùng của đám mây trở nên tích điện dương, trong khi phần giữa và phần đáy trở nên tích điện âm.
Cuối cùng, khi sự hấp dẫn giữa một đám mây tích điện âm và mặt đất tích điện dương đủ lớn, đám mây sẽ phóng ra một dòng electron chạy với vận tốc 435.000 km/h xuống dưới đất. Đó chính là sét.
Hiện tượng hóa học của sấm sét
Những tia sét thường có màu xanh tím cũng là hệ quả của việc ion hóa các phân tử trong không khí. Đặc biệt, sự phát xạ từ các nguyên tử nitơ bị kích thích và nguyên tử hydro [từ hơi nước trong không khí] thường khiến sét có những màu lạnh này.
Nitơ cũng tham gia vào quá trình hóa học tiếp theo của sét. Ở nhiệt độ cao mà sét tạo ra, nitơ và oxy trong không khí sẽ có đủ năng lượng để kết hợp lại với nhau, tạo thành oxit nitơ. Tiếp theo, các oxit nitơ này có thể hòa tan trong nước mưa và tạo thành nitrat. Nitrat thì rất tốt cho sự phát triển của thực vật, vì vậy, cây cối thường mọc tốt hơn sau khi trời mưa hơn là tưới nước.
Sấm sét có nitorat rất tốt cho thực vậtNhững tia sét thường có màu xanh tím cũng là hệ quả của việc ion hóa các phân tử trong không khí. Đặc biệt, sự phát xạ từ các nguyên tử nitơ bị kích thích và nguyên tử hydro [từ hơi nước trong không khí] thường khiến sét có những màu lạnh này.
Nitơ cũng tham gia vào quá trình hóa học tiếp theo của sét. Ở nhiệt độ cao mà sét tạo ra, nitơ và oxy trong không khí sẽ có đủ năng lượng để kết hợp lại với nhau, tạo thành oxit nitơ. Kế đó, các oxit nitơ này có thể hòa tan trong nước mưa và tạo thành nitrat. Nitrat thì rất tốt cho sự phát triển của thực vật, vì vậy, cây cối thường mọc tốt hơn sau khi trời mưa hơn là tưới nước.
Qua bài viết trên ta có thể thấy trong sấm sét có cả hiện tượng vật lý và hiện tượng hóa học. Cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Còn biết bao hiện tượng tự nhiên đang chờ con người khám phá. Mỗi lần nhìn thấy sấm sét hãy nghĩ về tính chất vật lý và hóa học của nó nhé!
Top 1 ✅ Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm, sét khi trời mưa. nam 2022 được cập nhật mới nhất lúc 2021-12-16 00:46:16 cùng với các chủ đề liên quan khác
Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm， sét khi trời mưa.
Hỏi:
Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm， sét khi trời mưa.Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm， sét khi trời mưa.
Đáp:
havu:-Hiện tượng sấm，sét:
Xuất hiện khi trời gần mưa hoặc sắp mưa， có các đám mây dông tích điện đi gần mặt đất có khu vực trống trải， gặp vật có độ cao hay gặp các vật sắt， thép… thì sẽ phóng tia lửa điện giữa đám mây ѵà mặt đất．
->Hiện tượng sấm sét.
havu:-Hiện tượng sấm，sét:
Xuất hiện khi trời gần mưa hoặc sắp mưa， có các đám mây dông tích điện đi gần mặt đất có khu vực trống trải， gặp vật có độ cao hay gặp các vật sắt， thép… thì sẽ phóng tia lửa điện giữa đám mây ѵà mặt đất．
->Hiện tượng sấm sét.
havu:-Hiện tượng sấm，sét:
Xuất hiện khi trời gần mưa hoặc sắp mưa， có các đám mây dông tích điện đi gần mặt đất có khu vực trống trải， gặp vật có độ cao hay gặp các vật sắt， thép… thì sẽ phóng tia lửa điện giữa đám mây ѵà mặt đất．
->Hiện tượng sấm sét.
Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm， sét khi trời mưa.
Xem thêm : ...
Vừa rồi, seonhé.vn đã gửi tới các bạn chi tiết về chủ đề Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm, sét khi trời mưa. nam 2022 ❤️️, hi vọng với thông tin hữu ích mà bài viết "Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm, sét khi trời mưa. nam 2022" mang lại sẽ giúp các bạn trẻ quan tâm hơn về Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm, sét khi trời mưa. nam 2022 [ ❤️️❤️️ ] hiện nay. Hãy cùng seonhé.vn phát triển thêm nhiều bài viết hay về Giải thích sự tạo thành hiện tượng sấm, sét khi trời mưa. nam 2022 bạn nhé.
Câu hỏi: Giải thích hiện tượng sấm sét?
Trả lời:
Sấm sét là một hiện tượng thiên nhiên, thường xuất hiện trước, trong, thậm chí cả sau cơn mưa.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng sấm sét làkhi hai đám mây tích điện trái dấu lại gần nhau, hiệu điện thế giữa chúng có thể lên tới hàng triệu vôn.
Giữa hai đám mây có hiện tượng phóng tia lửa điện và ta trông thấy một tia chớp. Vài giây sau ta mới nghe thấy tiếng nổ, đó là sấm [do vận tốc ánh sáng nhanh hơn vận tốc của tiếng độngnên ta trông thấy tia chớp trước].
Khi đám mây dông tích điện đi gần mặt đất tới những khu vực trống trải, gặp một vật có độ cao như cây cối, người cầm cuốc xẻng… thì sẽ có hiện tượng phóng tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất. Đó là hiện tượng sấm sét.
Khi phóng điện trong khí quyển tia sét có thể di chuyển vớitốc độ 36.000km/h.
Sét là sự di chuyển của các ion nhưng hình ảnh của sét là do dòng plasma phát sáng tạo ra, nên có thể thấy nó trước khi nghe tiếng động vì tiếng động chỉ di chuyển với tốc độ 1.230km/h trong điều kiện bình thường của không khí còn ánh sáng đi được 299.792.458 m/s.
Sét có thể đạt tới nhiệt độ 30.000°C, gấp 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến cát silica thành thủy tinh.
Cùng Top lời giải tìm hiểu thêm các nội dung khác liên quan đến hiện tượng Sấm sét dưới đây
1. Sấm sét là gì?
- Sét hay tia sétlà hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây và mặt đất hay giữa các đám mây mang các điện tích khác dấu, đôi khi còn xuất hiện trong các trận phun trào núi lửa hay bão bụi [cát]. Khi phóng điện trong khí quyển tia sét có thể di chuyển với tốc độ 36.000km/h.
- Sấm hay sấm sét là âm thanh gây ra bởi tia sét và là một hiện tượng thiên nhiên. Tùy thuộc vào khoảng cách và bản chất của những tia chớp, âm thanh sấm nghe được có thể dạng thanh ngắn hoặc dàng âm trầm lớn kéo dài hoặc ngắn. Tiếng sấm thường đi sau ánh sáng của tia chớp lóe lên.
- Khi tia chớp lóe lên, theo sau 1 khoảng thời gian là tiếng sấm nổ, là hiện tượng mô tả rõ ràng rằng tốc độ âm thanh chậm hơn so với tốc độ ánh sáng. Vì sự khác biệt này, người ta có thể tính toán được tia chớp cách bao xa bằng đo thời gian giữa việc nhìn thấy tia chớp lóe lên và âm thanh sấm nghe được.
- Sét là sự di chuyển của các ion nhưng hình ảnh của sét là do dòng plasma phát sáng tạo ra, nên có thể thấy nó trước khi nghe tiếng động vì tiếng động chỉ di chuyển với tốc độ 1.230km/h trong điều kiện bình thường của không khí còn ánh sáng đi được 299.792.458 m/s.
- Sét có thể đạt tới nhiệt độ 30.000°C, gấp 20 lần nhiệt độ cần thiết để biến cát silica thành thủy tinh.
- Sét là sự di chuyển của các ion nhưng hình ảnh của sét là do dòng plasma phát sáng tạo ra.
II. Quá trình tạo ra sấm sét
- Khởi đầu bằng chu trình nước. Nước sẽ bốc hơi khi nhận được nhiệt từ ánh sáng Mặt trời, bay lên cao, gặp lạnh, ngưng tụ lại thành hàng triệu giọt nước nhỏ, lúc đó ta sẽ nhìn thấy mây trên bầu trời.
- Quá trình bay hơi và ngưng tụ xảy ra liên tục, hơi nước và những giọt nước nhỏ ở các đám mây sẽ tương tác với nhau, cộng thêm hiện tượng đông lạnh, sẽ làm hình thành sự chênh lệch điện tích: điện tích dương ở phần trên đám mây, còn điện tích âm ở phần dưới.
- Sự hình thành hai khu vực điện tích trái dấu cũng đồng thời sinh ra điện trường. Sự chênh lệch điện tích càng lớn, điện trường càng mạnh. Điện trường mạnh, đến một mức nào đó, sẽ làm không khí xung quanh bị ion hoá, cho phép dòng điện có thể truyền qua khu vực không khí bị ion hoá này tạo thành sấm.
- Đồng thời trong lúc đó, bề mặt Trái đất sẽ chịu ảnh hưởng của điện trường âmphía dưới các đám mây, và các vật thể trên Trái đất [bao gồm cả con người] sẽmất electron và tích điện dương mạnh. Không khí xung quanh tia sét sẽ bị đốtnóng mạnh, giãn ra đột ngột và kéo theo đó là tiếng sét nổ ngay sau đó.
- Khi gần có sét, cường độ điện trường lớn ở gần mặt đất, quanh khu vực này bịion hóa. Các ion cùng đấu với điện tích với mũi nhọn thí bị đẩy ra xa nó, các iontrái dấu thì đi về mũi nhọn, bị mụi nhọn “hút” vào. Do đó, điện tích trên mũinhọn mất dần. Dựa vào đây người ta chế tạo cột thu lôi chống sét.
III. Cách phòng chống sét đánh an toàn nhất là gì?
- Khi ở trong nhà nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bể nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.
- Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có giông gần xảy ra. Với các đường dây điện thoại hay dây điện vì nối với lưới bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng sét đánh lan truyền.
- Nên tránh xa các dây này và các vật dùng điện với khoảng cách ít nhất là 1m. Cần rút ăng ten ra khỏi ti vi khi có dông.
- Nếu ở ngoài trời, tuyệt đối không dùng cây cối làm chỗ trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật dụng kim loại như xe đạp, máy, hàng rào sắt…
- Nên tìm chỗ khô ráo, nếu xung quanh có cây cao hơn thì nên tìm chỗ thấp, tìm vị trí cây thấp. Người ở vị trí càng thấp càng tốt, tay ôm cổ, phần tiếp xúc của người với mặt đất là ít nhất; nhón chân, không được nằm xuống đất. Đặc biệt, không đứng thành nhóm người gần nhau.
- Nếu như bạn cảm thấy tóc bị dựng lên [như cảm giác điện khi sờ tay trước mặt ti-vi] thì điều đó có nghĩa là có thể bị sét đánh bất cứ lúc nào, lập tức cúi ngồi xuống và lấy tay che tai, không nằm xuống đất hay đặt tay lên đất.