Khi được xác định nguyên nhân thì cần phải nghe lời tư vấn của bác sĩ khám bệnh cho mình. Cần nghỉ ngơi không làm các việc nặng, ăn uống điều độ, ăn kiêng, uống kiêng theo tư vẫn của bác sĩ. Không tự động mua thuốc để điều trị, bất luận là thuốc Tây y, thuốc Nam hay thuốc Ðông y.
Người có men gan tăng cũng không nên chủ quan nhưng không nên lo lắng thái quá ảnh hưởng đến tinh thần, theo đó ảnh hưởng đến sức khỏe, nhất là còn mắc các bệnh khác về tim mạch hoặc bệnh rối loạn chuyển hóa. Khám bệnh định kỳ để theo dõi chỉ số men gan trong máu là việc làm rất cần thiết.
Theo SK & ĐS [ PGS.TS. Bùi Khắc Hậu]
TRUNG TÂM SỨC KHỎE NGHỀ NGHIỆP
+ Địa chỉ: Số 216 đường Nguyễn Trãi, Quận Nam Từ Liêm, TP. Hà Nội
+ Điện thoại: 024.35540494; Fax: 024.35544.010; Email: khamdinhky@gmail.com
+ Liên hệ cung cấp dịch vụ: 098.5253.115
+ Liên hệ xét nghiệm bệnh nghề nghiệp: 0867.116.069
- Văn phòng khu vực phía Nam:
Tại Phân viện Nghiên cứu KHKT Bảo hộ lao động tại TP. HCM
Số 124 -126 Đường Lê Lai, Q1 - TP. HCM
- Văn phòng khu vực miền Trung:
Tại Phân viện Bảo hộ lao động và Bảo vệ môi trường tại miền Trung và Tây Nguyên
Số 178 Triệu Nữ Vương - TP. Đà Nẵng
Thông tin đăng tải chỉ để tham khảo, không có giá trị về mặt pháp lý
Người bệnh cần thường xuyên kiểm tra để xác định mức độ, tìm ra nguyên nhân gây bệnh để điều trị kịp thời [ảnh minh họa]
Chính vì thế, khi kết quả xét nghiệm của bạn cho thấy chỉ số ALT và AST cao thì bạn cần theo dõi định kỳ, kiểm tra men gan này 6 tháng một lần. Nguyên nhân dẫn đến tăng các men gan không chỉ do viêm gan B mà còn do viêm gan A, viêm gan C, viêm gan hay xơ gan do rượu…
Trường hợp của bạn không cụ thể chỉ số men gan tăng cao là bao nhiêu nên chúng tôi chưa thể đưa ra biện pháp chữa trị phù hợp. Bạn nên đi khám để bác sĩ tìm ra nguyên nhân, đồng thời áp dụng chế độ nghỉ ngơi phù hợp, tránh vận động nặng, có chế độ ăn uống hợp lý nhằm tránh tăng gánh nặng cho gan, tuyệt đối không dùng các chất kích thích như bia, rượu, thuốc lá và định kỳ 6 tháng kiểm tra lại để đánh giá chức năng gan.
Trong cơ thể con người, gan đóng vai trò vô cùng quan trọng nhưng lại rất dễ tổn thương và gặp phải các tình trạng bệnh lý. Chính vì vậy, để bảo vệ lá gan của mình luôn khỏe mạnh, chúng ta nên định kỳ làm các xét nghiệm đánh giá chức năng gan như xét nghiệm AST.
1. Xét nghiệm AST là gì?
Chỉ số AST [hay còn gọi là GOT] là một loại enzym xuất hiện nhiều trong các tế bào gan và thận. Ngoài ra cũng xuất hiện số ít ở cơ tim và cơ bắp, não. Enzym này sẽ phóng thích vào máu nếu một trong các cơ quan đó bị tổn thương, hoặc khi có nhiều tế bào gan bị hoại tử.
Chỉ số AST tăng cao phản ánh tình trạng tổn thương gan
Theo Bác sĩ Nguyễn Hà thì giới hạn bình thường của AST dao động từ 5 – 40 đơn vị trong 1 lít huyết thanh, nó được kí hiệu là U/L hoặc UI/L. Khi xét nghiệm, nếu chỉ số AST cao hơn giới hạn đó thì được xem như là cảnh báo về sự tổn thương gan.
2. Khi nào cần đến xét nghiệm AST?
Bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm này nếu người bệnh có các dấu hiệu của việc tổn thương gan sau:
- Vàng da và mắt
- Mệt mỏi
- Thể trạng yếu
- Bụng chướng hoặc sưng
- Mất cảm giác muốn ăn
- Ngứa da
- Nước tiểu sẫm màu
- Phù nề ở chân và mắt cá chân
- Bầm tím
Một số lí do khác:
- Tiếp xúc với virus viêm gan
- Uống nhiều đồ uống có cồn
- Uống thuốc có nguy cơ gây tổn thương gan
- Béo phì
- Tiểu đường hoặc các hội chứng chuyển hóa
- Đã từng bị bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu
- Đánh gía quá trình điều trị bệnh gan
3. Chỉ số AST bất thường khi nào?
Chỉ số AST trong máu thường thay đổi và dao động từ 5 – 40 đơn vị trong 1 lít huyết thanh. Ngoài ra, AST thay đổi tùy theo giới tính, độ tuổi hoặc bị ảnh hưởng bởi những sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, theo bác sĩ Nguyễn Hà, nếu chỉ số AST trong máu chỉ dao động đến một giới hạn nhất định, những nếu AST vượt quá giới hạn thì đó có thể là báo hiệu cơ thể có vấn đề về sức khoẻ và sự tổn thương bệnh lý tại gan.
3.1. Chỉ số AST bình thường
Đối với những người có gan hoạt động bình thường và khỏe mạnh thì chỉ số AST thường < 40 UI/L và được duy trì ổn định. Nếu kết quả xét nghiệm mà chỉ số AST trong máu tăng cao thì người bệnh cần được lưu ý. Thông thường, các bác sĩ sẽ tư vấn và chỉ định làm thêm một số xét nghiệm khác để chẩn đoán, cũng như có phác đồ điều trị kịp thời để tránh bệnh diễn biến nặng hơn và nguy hiểm đến tính mạng.
3.2. Chỉ số AST tăng nhẹ
Theo Bác sĩ, nếu chỉ số AST tăng nhẹ khi chỉ số AST trong máu dưới 100 UI/L. Đây là dấu hiệu thường gặp ở các trường hợp, như viêm gan mạn tính, xơ gan, gan nhiễm mỡ. Ngoài ra, một số trường hợp vàng da tắc mật cũng làm chỉ số AST tăng lên ở mức nhẹ.
3.3. Chỉ số AST tăng vừa
Chỉ số AST được coi là tăng vừa khi AST trong máu không vượt quá 300 UI/L. Đây là dấu hiệu thường gặp trong tổn thương gan do người bệnh sử dụng quá nhiều rượu, bia.
3.4. Chỉ số AST tăng cao
[AST trong máu vượt quá 3000 UI/L]: Thường gặp trong các trường hợp tổn thương, bệnh lý gây hoại tử tế bào gan [viêm gan do virus cấp hoặc mãn tính, trụy mạch kéo dài, gan bị tổn thương do hóa chất, thuốc độc,...].
4. Nguyên nhân dẫn đến chỉ số AST tăng cao
- Viêm gan siêu vi: Bao gồm viêm gan A, B, C thường xuất hiện với các chi số men gan cao. Bệnh biểu hiện qua các triệu chứng nhiễm trùng như đau bụng, mệt mỏi, vàng da, nước tiểu sẫm màu.
- Viêm gan tự miễn: Các tế bào gan bị chính hệ miễn dịch của cơ thể tấn công dẫn đến gan bị viêm, từ đó làm tăng các chỉ số men gan. Chưa xác định được nguyên nhân nhưng người bệnh sẽ có triệu chứng mệt mỏi, biếng ăn, đau cơ, phù nề.
- Viêm gan do bia rượu: Là nguyên nhân chính làm các chỉ số men gan tăng cao. Mức độ tổn thương gan do bia rượu gây ra tỉ lệ thuận với nồng độ các chỉ số men gan tăng.
- Gan nhiễm mỡ không do rượu: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất làm các chỉ số men gan tăng cao nhưng lại thường bị bỏ qua do chủ quan cho rằng nó lành tính mà không ngờ được rằng ở giai đoạn phát triển nó có thể xảy ra các biến chứng như xơ gan hay ung thư gan.
- Viêm gan mạn tính, xơ gan, ung thư gan, tắc nghẽn lưu lượng máu đến gan đều là những nguyên nhân làm men gan tăng cao.
- Bệnh về đường mật: Sỏi mật, viêm túi mật, giun chui ống mật, tắc đường mật thường liên quan tới gan. Bởi khi đường dẫn mật bị phù nề hoặc dịch mật bị tắc nghẽn sẽ tác động lên gan, khiến chỉ số men gan tăng.
- Thuốc: Có nhiều loại thuốc khi dùng quá liều sẽ gây độc, làm tổn thương gan và làm tăng men gan như thuốc giảm đau Aspirin, Paracetamol, Ibuprofen và Naproxen và thuốc kháng sinh Amoxicillin, Isoniazid,…
- Một số nguyên nhân khác làm tăng men gan như: đau tim, sốt rét, vận động mạnh, chấn thương cơ, loạn dưỡng cơ tiến triển, viêm da cơ địa, hoại tử, mang thai, viêm tụy cấp tính, tắc mạch phổi, bệnh huyết tán…
Chỉ số AST tăng nhẹ hoặc có thể gặp sau dùng thuốc như penicillin, salicylat hay thuốc phiện.
Ngoài ra, một số loại thuốc có thể cho kết quả “Dương tính giả” cho xét nghiệm AST như:
- Thuốc chữa DKA [diabetic ketoacidosis]
- Một số loại kháng sinh [erythromycin estolate hoặc Paser].
Một số câu hỏi thường gặp liên quan đến chỉ số AST [GOT]
AST là chỉ số gì, cách đọc chỉ số AST như thế nào?
+
-
AST [hay còn gọi là SGOT] mức bình thường vào khoảng từ 20- 40 UI/L. Bên cạnh AST, còn có ALT, đây là hai men gan đặc trưng cho gan. Khi có nhiều tế bào gan bị tổn thương, hoại tử, cả hai men này sẽ được “giải thoát” và ồ ạt phóng thích vào máu.
AST không chỉ xuất hiện trong gan mà còn có mặt ở cơ tim, cơ vân, não, thận, tụy, phổi, bạch cầu và hồng cầu.
Cách đọc kết quả chỉ số AST: Chỉ số AST trong mức bình thường khác nhau giữa nữ giới và nam giới:
- Nữ giới: 9 đến 32 đơn vị/lít [< 35 U / L]
- Nam giới: 10 đến 40 đơn vị/lít [< 50 U/L]
- Sơ sinh và trẻ em: < 60 U/ L.
Hãy trao đổi với bác sĩ về chỉ số AST cụ thể để hiểu rõ hơn.
Chỉ số AST bao nhiều là nguy hiểm, bất thường?
+
-
Chỉ số AST vượt trên 40 IU/L được coi là bất thường. Và dựa vào chỉ số này có thể tìm ra nguyên nhân gây tình trạng men gan tăng cao.
- Viêm gan: Khi mắc viêm gan cấp do virus, chỉ số AST, ALT, GGT của bệnh nhân có thể tăng 1-2 lần. Nhiều trường hợp viêm gan cấp tính, viêm gan tối cấp hoặc ung thư gan, chỉ số này có thể lên tới 5000 UI/L
- Sử dụng bia rượu: Khi gan bị tổn thương do rượu, chỉ số AST thường tăng từ 2-10 lần.
- Các loại thuốc: Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ làm ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa ở gan, gây ngộ độc tế bào gan khiến gan bị ngộ độc cấp tính. Trong những trường hợp này, men gan có thể tăng cao đến 3000IU/L
- Suy gan: Một trong các chỉ số AST, ALT, GGT có thể tăng đến 5000IU?L khi gan bị suy hoặc sốc.
- Vàng da tắc mật: Các chỉ số AST, ALT, GGT tăng cao nhưng thường dưới 500 UI/L.Bên cạnh đó, nhiều nghiên cứu cũng cho thấy các loại men gan AST [SGOT], ALT [SGPT], GGT tăng trong các trường hợp bệnh sốt rét, bệnh về đường mật, ruột non, ứ sắt,…
Tôi có phải lưu ý trước khi làm xét nghiệm AST không?
+
-
Để kết quả xét nghiệm AST được chính xác. Các bác sĩ tại Alo Xét Nghiệm khuyến cáo khách hàng một số điều cần lưu ý sau:
- Xét nghiệm AST không yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn trước khi lấy máu
- Ngưng sử dụng rượu bia, thuốc là và các loại thuốc điều trị 3-5 ngày trước khi lấy máu xét nghiệm
- Sau khi lấy máu, người bệnh cần nghỉ ngơi, không mang vác, lao động nặng
- Nếu mẫu máu bị vỡ hồng cầu hoặc huyết thanh đục có thể khiến kết quả xét nghiệm không chính xác
Kết quả chỉ số ast cao, tôi phải nên phải làm gì để điều chỉnh?
+
-
Nếu chỉ số AST, ALT, GGT trong máu tăng hơn mức bình thường, đặc biệt là chỉ số AST, ALT tăng gấp đôi bình thường, người bệnh cần thăm khám sớm để xác định nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp. Bên cạnh bệnh nhân cần tuân theo những điều sau: