25-02-2021
Chảy mũi [máu cam] là một tình trạng thường gặp ở trẻ em [30% trẻ dưới 5 tuổi và 56 % trẻ từ 6 -10 tuổi có chảy máu mũi ít nhất 1 lần/ năm]. Chảy máu mũi ở trẻ nhỏ hiếm khi nặng và rất ít trường hợp phải nhập viện điều trị.
Bệnh sẽ thường xảy ra khi thay đổi khí hậu nóng- lạnh, độ ẩm thấp, tăng lượng phấn hoa trong không khí dẫn đến kích ứng mũi theo mùa.
Giải phẫu:
Mũi là một cơ quan nhiều mạch máu, với
chức năng lọc không khí, làm ẩm, làm ấm không khí và do đó nó cũng rất dễ bị chảy máu.
Sinh lý bệnh:
Niêm mạc mũi có khả năng bảo vệ mạch máu bên dưới khá kém. Bất kỳ yếu tố nào gây tắc nghẽn, làm khô, kích ứng niêm mạc mũi đều làm tăng khả năng chảy máu.
Nguyên nhân:
Đa số là nhẹ và tự lành bao gồm: khô niêm mạc, chấn thương, dị vật mũi, viêm mũi. Hiếm hơn nhưng quan trọng hơn cần chú ý đến gồm: rối loạn đông
máu, khối u, giả phình mạch sau chấn thương hay rò xoang hang động mạch cảnh.
Kích ứng niêm mạc mũi do độ ẩm, dị ứng, khói thuốc, nhiễm trùng với thói quen chà mũi, hay sử dụng thuốc xịt mũi dài ngày.
Khối u hốc mũi: thường gây ra những triệu chứng một bên mũi gồm chảy máu mũi, chảy dịch mũi hôi, nghẹt mũi, thay đổi khứu giác. Trừ u mạch máu ra thì thường mức độ chảy máu không trầm trọng. U lành tính ở trẻ có thể gặp: u xơ vòm mũi họng, u
mạch, u hạt, u nhú. U ác tính thì rất hiếm gặp nhưng mà quan trong nhất cần được loại trừ bao gồm: ung thư sàng hàm, ung thư vòm mũi họng và u lympho không hodgkin.
Nguyên nhân toàn thân: rối loạn đông máu cần được xem xét ở những trẻ chảy máu tự phát, thường xuyên, tái phát và có yếu tố gia đình [bao gồm rối loạn đông máu, rối loạn tiểu cầu, bất thường mạch máu].
Tại sao bị chảy máu mũi?
Chảy máu mũi có thể là một tình trạng
nguy hiểm tuy nhiên đa số là không nghiêm trọng và là một triệu chứng rất phổ biến, nguyên nhân hay gặp nhất là do không khí khô và ngoáy mũi.
Nếu bạn và con bạn bị chảy máu mũi thì điều quan trọng là phải biết cách xử trí và chăm sóc đúng cách thì hầu hết chảy máu mũi sẽ tự hết.
Làm sao biết khi nào chảy máu mũi là nghiêm trọng?
Bạn nên đến khám ngay nếu con bạn có những dấu hiệu sau:
- Máu trào trong mũi khiến con bạn khó thở.
-
Chảy máu mũi làm da tái nhợt, mệt mỏi hoặc kích động.
- Không cầm máu được ngay cả khi bạn đã xử lý đúng cách.
- Xảy ra sau phẫu thuật hoặc bạn biết con mình có khối u trong mũi.
- Bao gồm các triệu chứng nặng hơn như: đau ngực
- Sau một chấn thương nghiêm trọng vào vùng mặt
- Nếu bạn đang dùng các thuốc làm chậm hình thành cục máu đông như: warfarin hoặc aspirin.
Cách tự xử lý khi chảy máu mũi
Bước 1: Hỷ mũi nhẹ: nó có thể làm tăng chảy máu một lúc nhưng điều đó cũng không sao
Bước 2: Ngồi hay đứng với đầu cúi ra trước một ít, đừng nằm hay ngửa đầu ra sau.
Bước 3: Bóp cánh mũi 2 bên, sát ngay
dưới phần xương cứng của mũi. Đừng bóp vùng mũi sát hốc mắt vì đó là vị trí xương mũi nên bóp vào đó không giúp cầm máu mũi.
Bước 4: Giữ mũi như vậy trong vòng 15 phút [trẻ em thì 5 phút]
Lặp lại các bước này nếu chảy máu mũi chưa cầm được. Đi viện ngay nếu thời gian đè mũi trên 30 phút [trên 10 phút ở trẻ em] mà vẫn chưa cầm máu.
Phải làm gì nếu chảy máu mũi tái phát?
Nguyên nhân thường gặp của chảy máu mũi tái phát thường là:
- Tiếp
xúc với không khí khô thường xuyên
- Sử dụng nhiều thuốc xịt mũi
- Tiếp xúc với lạnh thường xuyên
- Sử dụng thuốc dạng hít, như cocain.
Một số trường hợp, chảy máu mũi tái phát là dấu hiệu của một rối loạn đông máu thể ẩn, bạn cần đi khám để phát hiện ra tình trạng đó.
Tôi cần làm gì để giải quyết tình trạng chảy máu mũi?
- Giữ ẩm cho mũi đặc biệt trong phòng ngủ.
- Giữ ẩm trong mũi bằng nước muối dạng xịt hoặc gel.
- Hạn chế ngoáy
mũi hoặc ít nhất là cắt móng tay và dùng nước làm mềm khi vệ sinh mũi.
Xem thêm: Hướng dẫn Sơ Cứu Chảy Máu Cam [máu mũi] - Bệnh viện Hoàn Mỹ Đà Nẵng
Khi trẻ bị chảy máu cam, cha mẹ thường lo lắng không biết liệu có nguy hiểm hay cảnh báo nào cho tình trạng này không. Dưới đây là những gợi ý và tư vấn của chuyên gia.
Vì sao trẻ bị chảy máu cam?
Khoang trong của mũi chứa nhiều mạch máu nhỏ, khi khu vực này bị khô [hoặc bị kích thích] sẽ dẫn tới hiện tượng chảy máu.
Trẻ bị chảy máu cam có thể do các yếu tố sau:
- Dị ứng;
- Bé bị cảm lạnh;
- Bé bị nhiễm trùng xoang;
- Mũi của bé thiếu độ ẩm và những kích thích khác [ngoáy mũi, có vật lạ trong mũi, bị chấn thương mũi].
- Thỉnh thoảng, nguyên nhân gây chảy máu có thể do trục trặc ở kết cấu mũi, ví dụ: Cấu trúc dị thường hoặc sự phát triển không bình thường ở mũi.
Trẻ bị chảy máu cam là hiện tượng rất phổ biến
Mẹ nên làm gì khi trẻ bị chảy máu cam?
Trước tiên, bạn nên bình tĩnh, dỗ dành bé. Chảy máu cam là dấu hiệu dễ gặp nhưng hiếm khi để lại hậu quả nghiêm trọng.
Bạn nên ôm bé trong lòng và khẽ nghiêng người bé, ngả về phía sau.
Tiếp đến, bạn dùng một chiếc khăn sạch, mềm thấm và dịt nhẹ vào lỗ mũi của bé. Có thể giữ động tác này trong vài phút, cho đến khi máu ở mũi bé ngừng chảy.
Cùng thời gian này, bạn có thể “gây nhiễu” sự chú ý bằng cách hát cho bé nghe, cho bé xem một cuốn sách hoặc phim hoạt hình [tùy vào độ tuổi của bé].
Sau vài phút, bạn thử kiểm tra xem bé còn chảy máu nữa không. Nếu máu còn chảy, bạn có thể dùng một chiếc khăn sạch, mềm khác, tiếp tục dịt vào lỗ mũi bị chảy máu cho bé. Dùng một miếng gạc mát, chườm sống mũi cho bé cũng có tác dụng giúp cầm máu.
Nếu các mẹo trên không hiệu quả, bạn nên đưa bé đi khám.
Lưu ý: không nên nghiêng người bé quá mức, không đặt bé nằm ngửa vì máu từ lỗ mũi của bé có thể chảy xuống cổ họng, gây nên vị khó chịu và làm bé bị nôn [trớ].
Cũng không nên dùng bông để cầm máu cam vì khi máu thấm vào bông sẽ làm cục bông tăng thể tích, có thể gây nghẽn ở mũi bé.
Có thể bạn quan tâm:
5 bài thuốc chữa chảy máu cam
Làm gì khi bị chảy máu cam?
Bé sơ sinh nghẹt mũi phải làm sao?
Ngăn ngừa chảy máu cam ở trẻ
Nếu không khí trong phòng trở nên khô, bạn có thể dùng máy tạo độ ẩm cho bé. Không nên cho bé nhét bất kỳ vật gì vào lỗ mũi. Nếu bé có thói quen ngoáy mũi, bạn nên tìm cách giữ cho đôi tay của bé được bận rộn.
Trao đổi với bác sĩ nếu bạn cho rằng bé mắc dị ứng – yếu tố có thể gây nên chứng chảy máu cam. Bạn cũng có thể hỏi ý kiến bác sĩ về dung dịch muối, để nhỏ mũi và vệ sinh mũi cho bé.
Không để không khí quá khô nhất là trong môi trường điều hòa hay mùa đông
Chảy máu cam, khi nào nên khám bác sĩ?
Thông thường, hiện tượng đổ máu cam ít nguy hiểm. Các bé dễ bị chảy máu cam trong thời tiết mùa đông, khi không khí trở nên khô và cơ thể dễ bị nhiễm khuẩn hơn.
Bạn cũng có thể nhận thấy những vệt máu khô, chảy ra từ mũi của bé vào buổi sáng [do bé chảy máu cam khi ngủ].
Tuy nhiên, nếu bé xuất hiện những dấu hiệu sau, bạn nên đưa bé đi khám:
- Chảy máu cam sau khi bé bị ngã hoặc do bị va đập vào vùng đầu hoặc vùng mũi.
- Bé bị mất khá nhiều máu do chảy máu cam. Ngay khi bạn nhận thấy việc cầm máu cho bé không thành công, bạn nên nhanh chóng đưa bé đi khám.
- Bé dùng một loại thuốc mới;
- Bé bị chảy máu cam không ngừng.
- Bé chảy máu cam thường xuyên.
- Vừa chảy máu cam, bé vừa bị chảy máu ở bộ phận khác trên cơ thể [chẳng hạn ở lợi].
Lưu ý: Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/