Ngoài 4 nhóm máu cơ bản là A, B, AB và O trong đó nhóm máu O là nhóm máu phổ biến nhất. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, đặc điểm nhóm máu có thể ảnh hưởng tới tính cách, sức khỏe của con người.
1. Nhóm máu và các nhóm máu
Con người không có chung một nhóm máu, mà phân thành nhiều nhóm máu dựa trên các loại kháng nguyên có trên bề mặt tế bào hồng cầu. Việc xác định nhóm máu rất quan trọng để hiến hoặc nhận máu.
Có 4 nhóm máu cơ bản là A, B, AB và O
Chỉ những nhóm máu phù hợp, nghĩa là có chung kháng nguyên thì hệ miễn dịch con người mới không nhận ra là tế bào máu lạ và tấn công. Nếu truyền máu khác kháng nguyên, việc tấn công tranh chấp sẽ xảy ra, có thể khiến người bệnh tử vong.
Vì thế, xác định thông tin nhóm máu rất quan trọng, đặc biệt là những nhóm máu hiếm để phục vụ công tác cấp cứu, khám chữa bệnh.
Bản chất của kháng nguyên là các protein, nằm trên các tế bào hồng cầu. Y học đã phát triển nhiều hệ thống nhóm máu, song đến nay được sử dụng rộng rãi thì chỉ có 2 hệ thống cơ bản gồm: hệ thống nhóm máu ABO và hệ thống Rh-dương/Rh-âm.
Theo đó, có 8 nhóm máu cơ bản gồm:
- Nhóm máu A+ [dương tính].
- Nhóm máu A- [âm tính].
- Nhóm máu B+ [dương tính].
- Nhóm máu B- [âm tính].
- Nhóm máu AB+ [dương tính].
- Nhóm máu AB- [âm tính].
- Nhóm máu O+ [dương tính].
- Nhóm máu O- [âm tính].
2. Nhóm máu được quy định bởi yếu tố nào?
Nhóm máu được xác định bởi kháng nguyên, quy định bởi gen di truyền nhận được từ bố và mẹ. Cụ thể như sau:
2.1. Hệ thống Nhóm máu ABO
Với nhóm máu AB, bạn thừa hưởng kháng nguyên nhóm A từ một người và nhận kháng nguyên Nhóm máu B từ người còn lại. Điều này cũng tương tự nếu bạn mang nhóm máu B [hoặc A], nghĩa là nhận kháng nguyên B [hoặc A] từ cả hai bố mẹ.
Kháng nguyên trên bề mặt tế bào hồng cầu sẽ xác định nhóm máu
Nhưng với nhóm là máu O, không có kháng nguyên nào và không ảnh hưởng tới nhóm máu A hay B. Nghĩa là một người nếu nhận hai kháng nguyên A và O [hoặc B và O] thì đều có nhóm máu A [hoặc B]. Chỉ khi người con nhận từ cả bố lẫn mẹ gen kháng nguyên O mới tạo nhóm là máu OO [thường gọi là O].
Như vậy, hệ thống Nhóm máu ABO phân chia thành 4 nhóm máu cơ bản là A, B, O và AB.
2.2. Hệ thống Rh-dương/Rh-âm
Các nhóm máu được chia nhỏ hơn dựa trên yếu tố Rh [cũng là một loại kháng nguyên trên tế bào hồng cầu]. Cụ thể, nếu trên tế bào hồng cầu có kháng nguyên Rh, nghĩa là dương tính với Rh [Rh-dương]. Ngược lại họ mang Rh-âm.
Yếu tố này quy định nhóm máu dương hay âm tính, viết ngay sau tên nhóm máu [ví dụ A+]. Như vậy, bốn nhóm máu chính được chia nhỏ hơn khi mỗi loại có thể dương và âm tính.
3. Nhóm máu O có hiếm không?
Để trả lời câu hỏi này, ta cũng tìm hiểu thống kê số người mang từng nhóm máu khác nhau. Tỉ lệ các nhóm máu ở Hoa Kỳ như sau:
- Nhóm máu O: 48%.
- Nhóm máu A: 36%.
- Nhóm máu B: 11%.
- Nhóm máu AB: 5%.
Tỉ lệ dân số Hoa Kỳ có nhóm máu Rh+ là 82%. Nhóm máu là O chiếm tỉ lệ cao nhất.
Tỉ lệ dân số ở các nhóm máu ở Việt Nam có đôi chút khác biệt như sau:
- Nhóm O: 42,1%.
- Nhóm B: 30,1%.
- Nhóm A: 21,2%.
- Nhóm AB: 6,6%.
Trong đó, có đến 99,96% dân số thuộc nhóm máu Rh-dương [giảm dần theo 4 nhóm máu O-B-A-AB]. Chỉ phần rất nhỏ [0,04% - 0,07%] dân số thuộc nhóm máu Rh-âm.
Nhóm máu O phổ biến nhất trong các nhóm máu
Như vậy, nhóm máu là O không phải là nhóm máu hiếm nếu bạn mang yếu tố Rh [nghĩa là O+], nhưng là vô cùng hiếm nếu nhóm máu O là O-.
4. Nhóm máu O ảnh hưởng tính cách và chế độ ăn thế nào?
Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, nhóm máu có ảnh hưởng đến tính cách con người, cũng như chế độ dinh dưỡng được khuyên dùng. Điều này đã được một số quốc gia công nhận và được người dân thực hiện, đặc biệt ở Nhật Bản. Đặc điểm người mang nhóm máu O nói riêng và các nhóm máu nói chung xuất hiện nhiều trên các tạp chí, truyền hình hay truyện tranh của Nhật.
Với người nhóm máu là O, người Nhật cho rằng, họ đều là những người đam mê, hào phòng, hòa đồng và thành công về mặt tài chính. Bạn đời lý tưởng của người nhóm máu O là người thuộc nhóm máu O hoặc A.
Về chế độ dinh dưỡng, người thuộc nhóm máu O được khuyên nên tập trung vào các loại thực ăn chứa nhiều protein, ít carbohydrate và thực hiện chế độ ăn nhạt. Một số loại thực phẩm được khuyến khích gồm:
- Cá.
- Thịt, nhất là thịt nạc.
- Hải sản.
- Trái cây.
- Rau quả như rau bina, bông cải xanh, tảo bẹ,...
- Dầu ô liu.
Kết hợp với chế độ ăn uống này là thực hiện tập thể dục nhịp điệu và thể thao yêu thích. Người thuộc nhóm máu O cần tránh ăn quá nhiều những thực phẩm như: ngô, lúa mì, cây họ đậu, sữa, caféin, rượu,...
Người Nhật cho rằng nhóm máu có ảnh hưởng đến tính cách con người
Vẫn còn nhiều tranh cãi cũng như nghiên cứu khoa học nhằm chứng minh việc ảnh hưởng của các nhóm máu đến tính cách, cơ thể con người. Do đó, những thông tin trên đây là thông tin tham khảo.
5. Làm sao để xác định nhóm máu?
Như thông tin ở trên, xác định nhóm máu ở mỗi người rất quan trọng, phục vụ cho mục đích hiến máu hoặc nhận máu khi cấp cứu, khám chữa bệnh,... Mọi người đều được khuyến khích nên xác định nhóm máu từ sớm để tiện lợi cho khai báo, cấp cứu sau này. Để xác định nhóm máu, cần thực hiện một loại xét nghiệm để xác định kháng nguyên trên bề mặt tế bào hồng cầu.
Cũng theo hệ thống nhóm máu cơ bản là ABO và Rh, các kháng nguyên đặc hiệu sẽ được tìm kiếm và xác định. Ngoài ra, nếu cần thiết, xét nghiệm tìm kháng nguyên ngoài ABO và Rh có thể thực hiện song không phổ biến.
5.1. Xét nghiệm nhóm máu ABO
Xét nghiệm sẽ tìm kiếm kháng nguyên thuộc một trong 4 nhóm máu này gồm:
- Nhóm máu A: có kháng nguyên A trên bề mặt tế bào hồng cầu, có kháng thể kháng B trong huyết tương.
- Nhóm máu B: Có kháng nguyên B trên bề mặt tế bào hồng cầu, có kháng thể kháng A trong huyết tương.
- Nhóm máu AB: có cả 2 kháng nguyên A và B trên bề mặt tế bào hồng cầu, đồng thời không có cả kháng thể kháng A lẫn kháng thể kháng B trong huyết tương.
- Nhóm máu O: không có kháng nguyên A hoặc B trên bề mặt tế bào hồng cầu, nhưng có cả kháng thể kháng A và kháng thể kháng B trong huyết tương.
Xét nghiệm tìm kháng thể để xác định nhóm máu
5.2. Xét nghiệm nhóm máu Rh
Nếu tìm thấy kháng nguyên Rh trên bề mặt tế bào hồng cầu, nghĩa là người đó có nhóm máu Rh dương [+]. Ngược lại, nếu không tồn tại kháng thể Rh, người đó mang nhóm máu Rh âm [-] rất hiếm.
Trên đây là một số thông tin MEDLATEC đã tổng hợp về nhóm máu O và cách xác định nhóm máu. Nếu có thắc mắc, hãy liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp.
Nhiều người nghĩ rằng chỉ có 4 loại nhóm máu là O, A, B và AB. Tuy nhiên thực tế mỗi nhóm máu này lại được phân nhỏ hơn dựa trên loại protein Rh có trên hồng cầu. Như vậy nhóm máu O được chia thành 2 nhóm máu O Rh+ và nhóm máu O Rh-, chúng có những đặc điểm chung và riêng thế nào?
1. Các loại nhóm máu O
Cách phân chia nhóm máu đã được tìm ra từ những năm đầu của thế kỷ 19, từ đó giúp y học có bước tiến mới, giúp việc truyền máu an toàn và dễ dàng hơn. Hiện, y học phân loại ra hơn 30 hệ nhóm máu, ABO là nhóm máu được phân loại nhiều trên lâm sàng. Trong hệ ABO có các nhóm máu A, B, O, AB. Cụ thể là kháng thể A ở nhóm máu A, kháng thể B ở nhóm máu B, cả hai kháng thể A, B ở nhóm máu AB. Còn người thuộc nhóm máu O không có kháng thể nào.
Có nhiều hơn 4 loại nhóm máu cơ bản
Hệ thống phân nhóm máu ABO này giúp phân thành 4 nhóm máu cơ bản, tuy nhiên thực tế lâm sàng thường phân tích nhóm máu hệ ABO và hệ Rh đồng thời, nhất là trong truyền máu. Theo đó, nhóm máu O+ nghĩa là trên hồng chỉ có kháng thể Rh, nhóm máu O- không có loại kháng thể nào, kể cả Rh. Các nhóm máu A, B, AB cũng chia tương tự.
Đặc điểm của nhóm máu này có nhiều khác biệt, dẫn tới khả năng cho - nhận máu khác nhau.
2. Nhóm máu O có đặc điểm gì?
Tìm hiểu đặc điểm của nhóm máu và tác động của nó tới sức khỏe, tính cách, thậm chí là tương lai được nhiều người quan tâm. MEDLATEC đã tổng hợp và giải đáp những thắc mắc phổ biến sau:
Nhóm máu O Rh+ và O Rh- nói chung là nhóm máu phổ biến nhất
2.1. Nhóm máu O là nhóm máu hiếm?
Có lẽ nhiều người đi hiến máu hoặc quan tâm tới dự trữ máu quốc gia sẽ thấy, người thuộc nhóm máu O luôn được ưu tiên cho trữ máu hơn. Nguyên nhân không phải đây là nhóm máu hiếm, thậm chí nó còn phổ biến nhất trong 4 loại nhóm máu cơ bản.
Đó là do khả năng cho - nhận của nhóm máu này, nhóm máu O có thể cho tất cả nhóm máu khác, nhưng chỉ nhận từ chính nhóm máu của nó mà thôi.
2.2. Khả năng cho - nhận của nhóm máu O
Nhóm máu O còn được gọi là nhóm máu chuyên cho, nguyên nhân do trên bề mặt hồng cầu không có bất cứ kháng thể nào. Hệ miễn dịch vì thế không thể nhận biết nếu có máu lạ truyền vào, vì thế không gây phản ứng nguy hiểm đến người bệnh.
Bất cứ người thuộc nhóm máu nào, kể cả O, A, B hay AB đều có thể nhận máu nhóm này. Vì thế trong trường hợp chưa xác định được nhóm máu hoặc người nhận máu có sức khỏe yếu, nhất là trẻ sơ sinh thì có thể dùng nhóm máu O để truyền khẩn cấp.
Nhóm máu O còn được gọi là nhóm máu chuyên cho
2.3. Sức khỏe của người nhóm máu O có tốt không?
Do không có kháng thể bề mặt hồng cầu nên người nhóm máu O phải đối mặt với nguy cơ bệnh lý cao hơn, nhất là nhiễm trùng. Các bệnh lý nguy cơ gồm:
-
Lao, dịch hạch, quai bị, tả,…
-
Viêm loét dạ dày, tá tràng.
Nhìn chung, ảnh hưởng của nhóm máu tới sức khỏe là không quá lo ngại. Bạn chỉ cần chú ý có chế độ sinh hoạt, ăn uống khoa học thì sức khỏe sẽ được đảm bảo.
3. Làm sao để nhận biết nhóm máu O?
Trên thông tin đại chúng lan truyền không ít thông tin về việc xác định nhóm máu dựa trên các thử nghiệm, phân tích đặc điểm. Tuy nhiên đây đều không phải là phương pháp nhận biết chính xác, chúng ta cần dựa trên xét nghiệm hoặc phương pháp khoa học để khẳng định.
Có các phương pháp để nhận biết nhóm máu O Rh+ và O Rh- là:
3.1. Qua xét nghiệm
Xét nghiệm máu xác định kháng thể bề mặt hồng cầu sẽ tiết lộ thông tin về nhóm máu, vừa an toàn vừa nhanh chóng. Bạn có thể biết được thông tin này qua xét nghiệm máu thông thường, khi hiến máu hoặc điều trị bệnh lý liên quan đến nhóm máu và tính chất của nhóm máu.
Xét nghiệm là cách phân tích nhóm máu tốt nhất
Nếu trong điều trị hay phẫu thuật, bác sĩ chưa nắm được thông tin cụ thể về nhóm máu, nếu từng khám chữa bệnh hãy cung cấp thông tin về nhóm máu.
3.2. Không cần xét nghiệm
Ngoài xét nghiệm máu cần nhiều thời gian, các trường hợp cần kết quả nhanh có thể nhận biết nhóm máu O bằng những cách khác dưới đây. Tuy nhiên, độ chính xác không cao nên cần cân nhắc khi thực hiện.
Kiểm tra di truyền
Nhóm máu cũng có tính chất di truyền, trong đó người con chắc chắn có nhóm máu O khi cả bố và mẹ đều mang nhóm máu này. Còn nếu chỉ bố hoặc mẹ mang nhóm máu O, còn có thể thuộc nhóm máu khác do nhận kháng thể từ người còn lại.
Xét nghiệm nước bọt
Thực tế các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu còn xuất hiện ở mồ hôi và tuyến nước bọt, chiếm khoảng 80%. Vì thế nếu gặp khó khăn trong xét nghiệm máu hoặc cần kiểm tra thường xuyên, có thể áp dụng xét nghiệm tuyến nước bọt.
Dùng công cụ thử máu
Không mất thời gian chờ xét nghiệm máu lâu, bạn hoàn toàn có thể biết được bản thân thuộc nhóm máu nào bằng các dụng cụ thử máu. Nhiều dụng cụ thử máu tại gia nhỏ gọn, nhanh chóng, chỉ cần phân tích dựa trên 1 ml mẫu máu. Cùng với đó, nhóm máu O nếu để ngoài không khí, nó sẽ có hiện tượng vón cục dần song có thể rất mờ nhạt, bằng mắt thường không thể kiểm tra và phát hiện.
Mỗi người nên tự xác nhận về nhóm máu của bản thân
Nhóm máu O Rh+ và o Rh- sẽ có các đặc điểm khác so với các nhóm máu còn lại. Hiểu về nhóm máu này sẽ giúp bạn nắm rõ hơn về về thông tin sức khỏe bản thân, phục vụ khi hiến hoặc truyền máu.
MEDLATEC là cơ sở uy tín trong xét nghiệm xác định nhóm máu cũng như các xét nghiệm khác. Trải qua hơn 25 năm hình thành và phát triển, MEDLATEC đã chiếm trọn niềm tin của khách hàng bởi:
-
Trung tâm Xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 15189:2012 và Tiêu chuẩn CAP [College of American Pathologists] ngày 7/1/2022.
-
Đội ngũ nhân viên, kỹ thuật viên xét nghiệm chuyên môn cao, tận tình.
-
Luôn cập nhật những trang thiết bị, công nghệ hiện đại nhất trên thế giới.
-
Kết quả xét nghiệm có nhanh và bảo mật tuyệt đối.
Tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn nếu có bất kỳ vấn đề thắc mắc nào.