Chúc mừng thôi nôi cục cưng của ba mẹ!
Mẹ muốn tìm sách cho bé 1 tuổi để giúp bé phát triển giao tiếp, từ vựng hay để nuôi dưỡng sở thích đọc sách của bé.
Nếu có thì ba mẹ đến đúng nơi rồi đó.
Mình cũng sẽ đi sơ qua sự phát triển của bé để chọn sách phù hợp. Chỉ cần biết được các cột mốc của bé, ba mẹ sẽ dễ dàng hình dung được con mình cần đọc sách có nội dung gì và trình bày như thế nào.
- Chú sâu háu ăn The Very Hungry Caterpillar
- Lift-the-flap 100 từ đầu đời của bé
- Ú oà Rốn bé đâu nào?
- Everywhere babies
- Sách lật giở: Sở thú thân thương Dear Zoo
1/ Đánh giá 5 sách hay cho bé 1 tuổi nên mua nhất
Mình sẽ review 5 sách cho bé 1 tuổi đến 2 tuổi thuộc 4 thể loại sách cho trẻ em. Đây đều là những cuốn cực kì bán chạy trên thế giới và được dịch ra nhiều thứ tiếng. Đặc biệt rất thích hợp cho các ba mẹ muốn dạy con tiếng Anh. Đương nhiên còn mấy cuốn truyện cho bé 1 tuổi nữa mà mình sẽ review ở các bài viết tiếp theo. Mẹ hãy đăng ký nhận email ở cuối bài nhé.
Hầu hết những cuốn sách song ngữ tiếng Anh này đều có bán trên nhà sách Tiki. Nếu không kiếm ra, các mom có thể liên lạc tụi mình.
1/ Chú sâu háu ăn The Very Hungry Caterpillar của tác giả Eric Carle
Sách Chú sâu háu ăn được viết bởi tác giả Eric Carle. Ông có cả 1 Nhà bảo tàng cho nghệ thuật sách hình ở thành phố Amherst, Massachusetts, Mỹ.
Sách kể về 1 con sâu đói bụng cứ ăn, ăn mãi rồi bò vào kén để ngủ. Sau đó, sâu thức dậy và biến thành 1 con bướm xinh đẹp.
Hình ảnh trong sách to trải rộng cả 2 trang giấy, màu rất bắt mắt các mẹ. Những loại sách có giấy cứng không những thích hợp cho bé 1 tuổi mà nó cũng là 1 lựa chọn sách cho bé 6 tháng nữa. Hình ảnh của các đồ ăn từ kem, miếng bánh sô cô la, pizza, phô mai, dưa hấu, kẹo mút.
Ngoài ra, cấu trúc câu được lặp lại qua 7 ngày trong tuần He ate through và but he was still hungry làm bé rất thích thú. Mẹ cũng có thể tạo cơ hội cho con kết thúc câu với từ hungry
Ba mẹ tha hồ tương tác với con, chỉ cho con tên của các món ăn thông dụng với cuốn truyện cho bé 1 tuổi này.
2/ Lift-the-flap 100 từ đầu đời của bé Priddy Babycủa tác giả Roger Priddy
Ba mẹ không cần bó buộc chỉ cho con xem sách hình [ehon] hay sách có cốt truyện đơn giản.Thay vào đó, cho bé xem cuốn sách khái niệm như thế này sẽ giúp bé học các từ vựng ít đề cập trong sách nhưng vẫn thân thuộc với bé.
Có vô số nhà xuất bản sản xuất loại sách 100 từ đầu đời này, nhưng cuốn bán chạy nhất trên Amazon là cuốn First 100 words Priddy Baby của tác giả Roger Priddy. Mình kiếm đủ hết các nhà sách nhưng không thấy bản dịch song ngữ. Mẹ nào muốn mua có thể điền vào form này giúp mình. Board book này có giấy dày và cứng để bé thoải mái sờ, liếm mà không sợ bị rách. Những thể loại sách không có cốt truyện như thế này rất nên tìm cách để bé tương tác. Nếu không thì bé rất mau chán đó. Mình sẽ chỉ 1 vài mẹo để dụ bé cùng tham gia đọc với ba mẹ ở phần sau nha.
Cuốn sách hay cho bé 1-2 tuổi tiếp theo mà có bán ở Việt Nam là cuốn Lật mở khám phá: 100 từ đầu tiên về thế giới quanh em. Cuốn sách này giấy cũng khá dày, các miếng lật mở cũng được làm kĩ.Tuy nhiên, các hình trong sách có nhiều chi tiết có thể khiến bé khó tập trung.
Để mình gợi ý cho ba mẹ cách đọc sách cho bé 1 tuổi, đặc biệt là những cuốn khái niệm khô khan như thế này. Ví dụ tới hình trái táo, mẹ hãy giả bộ cạp miếng táo Đây là quả táo nè con. Mình cùng ăn nha Bin. Cạp cạp cạp. Táo táo táo. Ăn táo, ăn táo, ăn táo. Woaaa, ngon quáaa rồi cho bé cầm thử sách. Khi mẹ làm nhiều lần, bé sẽ nhớ đến đoạn ăn táo và bắt chước mẹ cạp quả táo trong sách đó. Nói chung là mẹ cứ tưởng tượng hình là đồ vật thiệt rồi nếu có sẵn vật đó trong nhà, mẹ có thể lấy nó ra minh hoạ cho bé luôn. Chúc 2 mẹ con ăn hết 1 quyển sách thiệt vui vẻ nha!
3/ Ú oà Rốn bé đâu nào?của tác giả Karren Katz
Sách Ú oà Rốn bé đâu nào [Where is babys belly button?] không có cốt truyện mà đơn giản chỉ là những hình ảnh của em bé trong hành trình tìm kiếm các bộ phận cơ thể.
Tác giả Karren Katz đã rất thành công trong việc vẽ hình minh hoạ. Em bé nhìn rất đáng yêu, màu sắc bắt mắt. Bé 1 tuổi bị thu hút bởi những hình to như trong sách Ú oà.
1 trong nhiều cột mốc phát triển nhận thức của bé 1 tuổi là bé biết được và tìm được những vật khi được giấu. Bởi vậy nên từ nhỏ, bé hay cười nắc nẻ khi chơi trò ú oà với ba mẹ.
Đặc biệt cuốn sách này phù hợp với cả những bé hơn 1 tuổi. 2 anh em, 2 tuổi với 4 tuổi, có những cách chơi với cuốn sách khác nhau. Bé 2 tuổi mê chỉ ra những bộ phận [mắt, mũi, bụng] mà bé biết còn anh bé 4 tuổi lại thích chế ra những câu hỏi khác nhau, ví dụ như Cái má của em bé đâu? và tự kiếm trên hình.
Con cũng sẽ học được cấu trúc đâu rồi?. Mẹ đừng ngạc nhiên khi bé cứ đòi bạn đọc cuốn này cho bé hoài nha. Trong lúc đọc, mẹ hãy liên kết với cơ thể của bé nữa. À, nghiên cứu chỉ ra rằng khi cho bé đọc câu chuyện có tên nhân vật, não của bé sẽ phát triển chuyên biệt hơn. Vậy nên, mẹ hãy đặt tên cho cô bé trong sách. Chỉ vào sách Đôi mắt của bạn Ana đâu rồi Nhím ơi? Mắt mắt mắt, chớp chớp chớp, lấy tay của bé để lật miếng giấy, cũng là cái nón, rồi lặp lại Mắt mắt mắt, chớp chớp chớp. Ú oà, mắt của bé đây rồi.Lặp lại như vậy nghe có vẻ kì cục nhưng bé 1-2 tuổi rất thích nghe và tốt cho sự phát triển ngôn ngữ của bé nữa.
Mẹ nào thích cho con đọc ehon thì có thể kiếm cuốn ehon Tay xinh đâu nhỉ, nhưng cuốn ehon này không có mấy miếng lật mở để bé tương tác.
4/ Everywhere babies
1 cuốn sách nữa toàn hình trẻ con, với đủ kiểu tóc và quần áo. Đây là cuốn sách cho bé 10 tháng hoặc hơn được người biên tập sách trẻ em của Amazon chọn ra.
Bé sẽ được bắt gặp những hình ảnh quen thuộc như cảnh cả gia đình sum vầy trên ghế, cái nôi, em bé ngồi trong xe đẩy.
Đây là cuốn sách tuyệt vời cho em bé vì các cục cưng rất thích được nhìn những em bé.
Sách cũng có những câu vần với nhau. 1 điểm cộng nữa là bé sẽ học được là có các em bé khác màu da. Mẹ có thể kể những câu chuyện cho bé khi bé 3 hay 4 tuổi.
Rất tiếc là Việt Nam mình không dịch quyển này. Ba mẹ có thể điền vào form này nếu muốn mua nhé. Các từ vựng và câu cũng rất đơn giản cho bé nghe và cho ba mẹ đọc.
5/ Sách lật giở: Sở thú thân thương [Dear Zoo]
Cuốn sách này sẽ để bé thoả thích khám phá các con thú bằng cách gợi ý cho bé tìm kiếm qua việc tương tác với những những miếng lật giở.
Ba mẹ có thể điền vào form này nếu muốn mua sách gốc tiếng Anh nhé.
Câu chuyện bắt đầu bằng việc tác giả yêu cầu 1 con thú nhưng sở thú lại gửi đến những con thú khác.
Cuốn truyện cho bé 1 tuổi này chỉ có vỏn vẹn 18 trang, hình ảnh to và rất ít chữ. Đặc biệt ba mẹ nào muốn con mình học tiếng Anh thì cấu trúc sau được lặp lại mỗi trang luôn nên bé rất thích và tốt cho bé học từ vựng á. So they sent me a [Thế là người ta gửi cho mình một con ] và I sent him back [Mình gửi con thú đó lại] . Bé cũng sẽ học được cách diễn tả tính cách bằng tính từ grumpy [hay càu nhàu] rồi scary [đáng sợ] và cấu trúc câu He was too.. [Con thú ấy rất ]
Các mom biết không, bên cạnh những thứ kể trên, cuốn sách này rất thích hợp cho các bé hiếu động luôn đó ba mẹ ơi, chỉ cần đọc cho bé vài phút 1 ngày cũng đủ luôn. Cuốn sách nhỏ vừa tay nên dễ dàng mang theo lúc đi khám bệnh, ngồi trên xe nè.
Ba mẹ muốn tương tác với con bằng sách này thì tha hồ luôn nhé. Làm đủ thứ tiếng Grừ..grừ.. Càng làm lố bao nhiêu thì bé sẽ cười khoái chí bấy nhiêu. Ba mẹ hãy khuyến khích bé bắt chước ba mẹ tiếng động vật để cho giờ đọc thú vị hơn và tăng kết nối giữ con và ba mẹ nhé.
2/ Sự phát triển của bé 1 tuổi
Về khả năng giao tiếp, bé bắt đầu học cách chỉ đồ vật. Cột mốc này rất quan trọng cho bé chưa biết nói và nó cũng được thể hiện trong lúc đọc sách với ba mẹ. 1 nghiên cứu đã chỉ ra rằng bé dùng tay chỉ để thu hút sự chú ý của người lớn. Khi mẹ tỏ ra phấn khích lúc bé chỉ tay, mẹ đã gửi tín hiệu cho cục cưng rằng bé đang được yêu thương và rất quan trọng với mẹ.
Khi được 12 tháng, bé cũng dần học được kĩ năng đi đứng và mở ra thời kì chạy bở hơi tai theo con của ba mẹ. Thường thường, bé bắt đầu chập chững đi bước đầu tiên giữa tháng thứ 11 và 14 nhưng ba mẹ cũng đừng lo khi bé đi trễ hơn, đến 18 tháng vẫn chưa sao.
Cỡ tuổi này rất hiếu động nên ba mẹ cũng phải dùng mẹo để khuyến khích con đọc sách chung với mình. Mình sẽ giúp ba mẹ trong phần sau.
Ngoài ra, ba mẹ hãy tìm hiểu thêm các cột mốc phát triển của bé 1 tuổi ở trang này để biết được các hoạt động cần thiết cho trẻ.
Theo nghiên cứu của báo Pediatrics, các bé 6 tháng tuổi khi được cho đọc sách sẽ tăng tới 40% khả năng tiếp thu từ vựng [receptive vocabulary] từ 6 tháng cho đến 1 tuổi rưỡi, so với 16% ở trẻ 6 tháng tuổi không được cho đọc sách.
3/ Cách chọn sách cho bé 1 tuổi
Mình chắt lọc những tiêu chí này từ các nguồn ở cuối bài. Chúng đi đôi với sự phát triển của bé 1 tuổi đã được nêu bên trên đó ạ.
- Hình to và bắt mắt, màu sắc rực rỡ
- Hình có gương mặt em bé, các đồ vật quen thuộc với bé, thú nuôi, nhân vật đang hoạt động
Các cục cưng nhà mình vẫn chưa biết đọc nên hình ảnh vẫn là thứ bắt mắt các bé nhất, đúng không các mẹ? Các bé 1 tuổi bắt đầu biết lạ và cảm thấy gần gũi hơn với những hình ảnh của các em bé khác. Dù sao thì các nét mặt của em bé dù lạ thì vẫn nhiều điểm giống nhau hơn so với các nét của người lớn, ví dụ như chiều cao, hình dáng mũi nhỏ nhỏ xinh xinh.
- Sách lift-the-flap có chỗ đóng mở, chất liệu khác nhau
Bên cạnh việc cho bé khám phá các chất liệu, bé có thể học cách cảm nhận và phân biệt các chất liệu khác nhau. Hơn nữa, đây cũng là 1 dịp tốt để bé tiếp thu vốn tính từ, như mềm mại, cứng, sần sùi, gồ ghề.
- Cốt truyện đơn giản mà bé có thể liên hệ được, như em bé ăn, mẹ cho bé bú, chải tóc cho bé, đi chơi cùng với ba mẹ, hoạt động của cả nhà với nhau
Sách cho bé 1 tuổi nên có những hình vẽ quen thuộc hàng ngày để bé có thể dễ dàng liên hệ và không cần từ ngữ để hiểu được nội dung sách
- 1-3 câu ngắn trên 1 trang
Mẹ hãy đọc bài này để hiểu tầm quan trọng của việc cho bé nghe sách với cấu trúc lặp lại và câu ngắn gọn, đơn giản nhé. Những cuốn sách cho bé 1 tuổi như thế giúp bé phát triển vốn từ và khiến bé thích thú.
- Sách dày và cứng [board book]. Giấy mỏng hơn cũng được nếu có tráng 1 lớp nhựa. Ba mẹ cần hỏi nhà sản xuất xem có sử dụng nhựa phthalates, PVC hay BPA không nhe.
Chọn sách cho bé 1 tuổi với giấy cứng để bé thoải mái khám phá sách. Vận động ngón tay của các bé 1 tuổi vẫn chưa khéo léo nên dễ làm rách giấy. Vậy nên, ba mẹ không phải lo tốn tiền mua sách mới hoài khi cho bé quậy hết cỡ với sách. Ngoài ra, ba mẹ có thể tiếp tục đọc tiếp cuốn sách mua cho bé 1 tuổi khi bé lớn lên. Mỗi độ tuổi sẽ có cách tương tác sách khác nhau đó ba mẹ.
4/ Cách đọc sách cho bé 1 tuổi
Điều trước hết là trong nhà mình nên có 1 góc đọc sách cho bé thật yên tĩnh, đồ chơi cất gọn gàng để con không bị phân tâm. Ba mẹ có thể cùng ngồi trên ghế đọc sách ehon cho bé hay nằm lăn ra sàn cũng không sao. Làm sao cho trẻ cảm thấy thoải mái với việc đọc sách là được. Đây là 1 trong nhiều cách để rèn thói quen đọc sách cho bé.
1/ Trẻ 12 tháng tuổi đến 18 tháng tuổi
Như mình đã đề cập ở trên, ba mẹ cho con đọc các sách có từ 1-3 câu ngắn trên 1 trang. Mẹ càng diễn lố bao nhiêu thì cục cưng càng khoái chí bấy nhiêu.
Ví dụ cả nhà xem tới hình con bò, mẹ bèn kêu Con bò kêu sao hả Bơ? [chờ 1 tí rồi trả lời] Con bò kêu Ùmm bòooo..Ùmm bòo và làm mặt càng hề con càng cười nắc nẻ. Lâu dần, con có thể bắt chước mẹ kêu Ùmmm bòoo luôn đó. Lúc đó 2 mẹ con tha hồ cười bò lăn luôn nha.
Trẻ ở thời điểm này rất tò mò về thế giới xung quanh và cơ thể của mình. Ba mẹ hãy tạo điều kiện để con tương tác với mình bằng các câu hỏi như Bơ ơi, con có thấy con nhím đâu hông? Ủa? Con nhím đâu rồi?, Bơ ơi, bụng của con đâu rồi? Chân của ba đâu rồi?. Rồi hỏi bé chỉ vào vật hay bộ phận cơ thể ngoài đời thật. Đối với sách miêu tả hành động, mẹ cùng con chỉ vào sách rồi biểu diễn hành động ngoài đời, Cậu bé này cười gì vui thế ha con? Nhìn bạn cười kìaa ha ha ha
Nếu bé vẫn chưa biết thì ba mẹ đừng buồn, hãy kiên nhẫn chỉ cho con và đọc đi đọc lại 1 cuốn sách ưa thích của bé. Sách càng có nhiều câu vần với nhau, cấu trúc lặp lại thì càng tốt cho bé.
Mẹ giúp con lật sách và chú ý đến từng âm thanh con phát ra. Khi con tỏ ra hứng thú với 1 bức hình, chỉ vào và ê a cái gì đó, mẹ hãy lặp lại âm thanh của con rồi diễn tả bức hình đó.
2/ Trẻ 18 tháng tuổi đến 24 tháng tuổi
Độ tuổi này hiếu động khỏi phải nói. Trẻ có thể ngồi yên được vài phút là mừng lắm luôn. Vậy nên mẹ đừng cảm thấy bực tức khi con không chịu ngồi 1 chỗ đọc sách nhé.
Thay vào đó, mẹ hãy đọc những cuốn phản ánh hành động của bé ngoài đời. Sau đó, liên kết hoạt động đó với năng lượng của bé. Ví dụ như, hỏi con nhảy như con ếch trong truyện hay bò như con chó.
Mẹ cứ tiếp tục đọc và để bé thoải mái chạy nhảy vì có những bé tiếp thu nhanh hơn khi hoạt động. Mẹ cũng có thể cùng con chơi đùa rồi quay lại đọc sách tiếp. Đừng nên ép trẻ vì sẽ tạo cảm giác tiêu cực với việc đọc sách.
Mẹ khuyến khích bé tập nói trong lúc đọc sách bằng cách dừng câu có chủ đích. Ví dụ như Ehon Ai ở sau lưng bạn thế, mẹ đọc câu Phía sau bạn cừu là ai thế nhỉ? dừng 1 tí, gỉa vờ quên hoặc đặt câu hỏi gợi mở Bi có biết bạn nào không con?, Bạn bờ, bờ gì đó, mẹ quên mất rồi? Con gì bắt đầu bằng chữ bờ nhỉ?, Bạn gì kêu ùmm bòo ùmm bòo để bé có thể phát âm Bò khi đã quen với truyện. Nếu bé vẫn còn nhỏ và mới đọc thì mẹ có thể đọc tiếp và trả lời luôn Ồ, là bạn bòoo. Bạn bò kêu ùm bòoo. Bạn bò có lông màu đen và màu xám. Có cái sừng màu vàng nè [vừa nói vừa chỉ vào từng bộ phận.
1 mẹo để bé hào hứng hơn với việc đọc sách là mẹ hãy lặp lại từ ngữ khi có cơ hội. Ví dụ, khi nói đến hình con cá có nhiều đốm vàng, mẹ hãy chỉ vào hình và nói giọng cười giỡn Đốm, đốm, đốm rồi Cá, cá, cá, cá.
Hơn nữa, khi đọc sách cho bé 2 tuổi hay gần 2 tuổi, mẹ gìanh thời gian thảo luận với con về những gì xảy ra trong hình và liên tục đặt câu hỏi cho con Cái tay em bé đâu rồi nhỉ? Ủa,em bé giấu cái tay ở đâu rồi?
Sự tương tác giữa ba mẹ và bé giúp xây dựng kĩ năng suy nghĩ và ngôn ngữ cho bé cưng nhà mình đó.
Hy vọng ba mẹ có 1 vài ý tưởng cho cuốn sách đầu tiên của trẻ 1 tuổi.Hãy đăng ký email bên dưới hay tham gia group để không bỏ sót thông tin dạy con khoa học nhé.
Nguồn:
How to Share Books with Your 12 to 14 Month Old
Read Early and Often