Cổ phiếu được biết tới là loại chứng khoán xác định dưới dạng văn bản hoặc bút toán ghi sổ. Nó được sử dụng để xác nhận quyền sở hữu của một hay một số cổ phần trong công ty. Cổ phiếu được chia thành 2 loại là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Cụ thể khái niệm của 2 loại cổ phiếu này là gì? Chúng giống và khác nhau như thế nào? Mời các bạn theo dõi bài so sánh giữa cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi dưới đây!
Cổ phiếu thường hay còn được gọi là cổ phiếu cổ đông. Đây là loại chứng chỉ thể hiện quyền sở hữu của các cổ đông trong doanh nghiệp. Nó cho phép cổ đông hưởng các quyền lợi thông thường của một doanh nghiệp cổ phần.
Bất cứ ai nắm giữ cổ phiếu thường đều là cổ đông của doanh nghiệp. Họ sẽ được nhận những quyền lợi như sau:
- Quyền quản lý và kiểm soát doanh nghiệp: Cổ đông được tham gia bỏ phiếu, ứng cử vào HĐQT, tham gia quyết định những vấn đề quan trọng trong hoạt động của doanh nghiệp.
- Quyền đối với các loại tài sản của doanh nghiệp: Cổ đông sẽ được nhận phần lợi nhuận của doanh nghiệp hàng năm theo hình thức cổ tức. Nếu doanh nghiệp phá sản hay giải thế, cổ đông sẽ được nhận một phần giá trị còn lại của doanh nghiệp. Với điều kiện đã thanh toán các khoản nợ, chi phí và thanh toán xong cho cổ đông ưu đãi.
- Quyền chuyển nhượng cổ phần sở hữu: Cổ đông trong doanh nghiệp có quyền chuyển nhượng quyền sở hữu cổ phần cho người khác bằng việc bán lại trên thị trường chứng khoán.
Ngoài những quyền lợi trên, cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường còn được hưởng các quyền khác như ưu tiên mua cổ phiếu mới do doanh nghiệp phát hành.
Có thể bạn quan tâm: So sánh cổ phiếu và trái phiếu theo quy định pháp luật hiện hành
Đây là loại chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu trong công ty cổ phần. Nó cho phép người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi hưởng một số quyền lợi ưu đãi hơn cổ phiếu thường.
- Quyền được ưu tiên về cổ tức và thanh toán trong điều kiện thanh lý doanh nghiệp. Ai nắm giữ cổ phiếu ưu đãi sẽ được hưởng một mức cổ tức trước cổ đông thường. Bên cạnh đó, nếu doanh nghiệp phá sản hoặc giải thể, cổ đông ưu đãi sẽ được nhận tất cả gì còn lại của doanh nghiệp trước cổ đông thường.
- Không được bỏ phiếu: Cổ đông ưu đãi không được tham gia bỏ phiếu bầu Hội đồng quản trị hay thông qua các vấn đề quan trọng trong việc quản lý doanh nghiệp.
- Cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu thường. Tuy nhiên cổ phiếu thường thì không được phép chuyển thành cổ phiếu ưu đãi.
Loại cổ phiếu này bao gồm 3 loại chính đó là: Cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ phiếu ưu đãi biểu quyết và cổ phiếu ưu đãi hoàn lại. Cụ thể như sau:
Cổ đông sở hữu loại cổ phiếu này sẽ được nhận mức cổ tức cố định và không phụ thuộc kết quả kinh doanh của doanh nghiệp. Các cổ đông nắm giữ cổ phiếu ưu đãi cổ tức sẽ nhận cổ tức trước các cổ đông nắm giữ cổ phiếu thường.
Những cổ đông sở hữu cổ phiếu ưu đãi hoàn toàn không có quyền tham gia, biểu quyết hay đề xuất thành viên vào Hội đồng quản trị của doanh nghiệp.
- Cổ phiếu ưu đãi quyền biểu quyết
Số phiếu biểu quyết của loại cổ phiếu ưu đãi quyền biểu quyết nhiều hơn so với cổ phiếu thường. Nó được quy định rõ ràng trong điều lệ của doanh nghiệp.
Thông thường thì cổ đông sáng lập mới sở hữu cổ phiếu ưu đãi quyền biểu quyết. Tuy nhiên, thời hạn hiệu lực của loại cổ phiếu này là 3 năm. Sau đó, nó sẽ được chuyển đổi thành cổ phiếu thường.
Người nắm giữ cổ phiếu này có quyền yêu cầu doanh nghiệp hoàn trả số vốn góp vào bất cứ thời điểm nào [theo đúng với thỏa thuận được ghi trên cổ phiếu].
Người nắm giữ cổ phiếu ưu đãi hoàn lại hoàn toàn không có quyền tham dự, biểu quyết hoặc đề cử người vào Hội đồng quản trị. Do đó, nếu đầu tư vào doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh hiệu quả, làm ăn có lãi thì bạn sẽ nhận được cổ tức.
Có thể bạn quan tâm: Điều kiện niêm yết trên sàn chứng khoán upcom là gì?
Sau khi tìm hiểu khái niệm và đặc điểm của 2 loại cổ phiếu này, chúng ta cũng nhận biết được điểm giống, khác nhau giữa cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi.
Cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi đều là chứng chỉ xác nhận quyền sở hữu của một công ty. Với các đặc điểm chung như:
- Là công cụ do công ty cổ phần phát hành trong thị trường vốn.
- Có thời hạn trung và dài hạn.
- Không được hoàn trả lại vốn.
- Chủ sở hữu phải chịu mọi trách nhiệm trên vốn góp.
- Phát hành thông qua Bộ tài chính & Ủy ban chứng khoán nhà nước [UBCKNN].
| Tiêu chí | Cổ phiếu thường | Cổ phiếu ưu đãi |
| Điều lệ công ty | Cổ phiếu thường bắt buộc các công ty cổ phần phải có. | Cổ phiếu ưu đãi, công ty cổ phần không nhất thiết phải phát hành. |
| Cổ tức | Cổ tức không ổn định, phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty và được hưởng sau khi tri chả cho cổ phiếu ưu đãi. | Cổ tức ổn định theo các năm và được chi trả với tỷ lệ cao. hơn so với cổ phiếu thường. |
| Quyền biểu quyết | Cổ phiếu thường có quyền biểu quyết theo số lượng cổ đông nắm giữ. | Cố phiếu ưu đãi biểu quyết có quyền biểu quyết cao hơn cổ phiếu thường. Trái lại, cổ phiếu ưu đãi cổ tức và hoàn lại thì không có quyền biểu quyết. |
| Khả năng chuyển đổi | Không thể chuyển đổi từ cổ phiếu phổ thông sang cổ phiếu ưu đãi. | Có quyền chuyển đổi từ cổ phiếu ưu đãi sang cổ phiếu thường. |
| Khả năng chuyển nhượng | Cổ phiếu thường có quyền tự do chuyển nhượng. | Cổ phiếu ưu đãi không được tự do chuyển nhượng. |
| Khả năng thu hồi tài sản | Người nắm giữ cổ phiếu thường là người cuối cùng hưởng giá trị còn lại của tài sản thanh lý nếu công ty bị phá sản. | Trong trường hợp công ty bị phá sản, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi sẽ nhận được tiền thanh lý tài sản trước cổ đông phổ thông và sau người sở hữu trái phiếu. |
Có thể bạn quan tâm: Chứng khoán phái sinh là gì? Đặc điểm & hướng dẫn tham gia
Trên đây là so sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi. Hy vọng các nhà đầu tư phân loại được điểm giống và khác nhau giữa chúng. Đừng quên tìm hiểu những bài viết sau của //beatdautu.com/ để biết thêm thông tin về tài chính nhé!
Cổ phiếu ưu đãi là loại chứng khoán được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng trên thị trường hiện nay. Tuy nhiên, đối với một số nhà đầu tư mới thì đang thắc mắc cổ phiếu này là vì nó là một khái niệm khá mới mẻ. Để có thể đầu tư một cách dễ dàng và thu được nhiều lợi nhuận bạn cần phải biết những kiến thức cơ bản về cổ phiếu này. Sau đây hãy cùng Yuanta tìm hiểu khái niệm, đặc điểm cũng như sự khác biệt giữa cổ phiếu này và cổ phiếu thường qua bài viết dưới đây nhé!
Cổ phiếu ưu đãi là gì? Sự khác biệt so với cổ phiếu phổ thông
Theo Khoản 1 Điều 121, Luật doanh nghiệp 2020 quy định: “Cổ phiếu là chứng chỉ do công ty cổ phần phát hành, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử xác nhận quyền sở hữu một hoặc một số cổ phần của công ty đó.”
Tương tự tại Khoản 2, Điều 4, Luật chứng khoán 2019 quy định: “Cổ phiếu là loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần vốn cổ phần của tổ chức phát hành.”
Có thể hiểu, cổ phiếu [hay Stock] chính là giấy chứng nhận số tiền đầu tư góp vốn vào một doanh nghiệp và cổ phần chính là phần sở hữu tại công ty mà bạn đầu tư. Người sở hữu cổ phiếu là cổ đông hay là một trong các chủ sở hữu của công ty phát hành. Hiện này các công ty cổ phần thường phát hành hai loại cổ phiếu là cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi
Cổ phiếu ưu đãi [CPUD] hay trong tiếng Anh còn được gọi là Preferred Stock là loại cổ phiếu mà người sở hữu chúng được hưởng một số ưu đãi nhất định. Tuy nhiên, kèm theo đó chủ sở hữu của cổ phiếu này cũng bị hạn chế một số quyền lợi so với người sở hữu cổ phiếu phổ thông. Có nhiều loại CPUD, mỗi loại lại đem đến cho nhà đầu tư sở hữu nó các quyền và nghĩa vụ khác nhau.
CPUD được coi là một loại cổ phiếu đặc biệt trong công ty cổ phần. Trong đó, tương ứng với mỗi loại cổ phiếu đặc biệt, các cổ đông ưu đãi sẽ được nhận một số quyền nhất định trong quá trình hoạt động và quản lý của công ty phát hành.
Phân loại Cổ phiếu ưu đãi
Theo Khoản 2 Điều 114 Luật doanh nghiệp năm 2020 có quy định về các loại CPUD như sau:
“2. Ngoài cổ phần phổ thông, công ty cổ phần có thể có cổ phần ưu đãi. Người sở hữu cổ phần ưu đãi gọi là cổ đông ưu đãi. Cổ phần ưu đãi gồm các loại sau đây:
a] Cổ phần ưu đãi cổ tức;
b] Cổ phần ưu đãi hoàn lại;
c] Cổ phần ưu đãi biểu quyết;
d] Cổ phần ưu đãi khác theo quy định tại Điều lệ công ty và pháp luật về chứng khoán”.
Cổ phiếu ưu đãi cổ tức là cổ phiếu mà chủ sở hữu của loại cổ phiếu này được trả mức cổ tức cao hơn so với cổ tức của cổ phiếu phổ thông hoặc cao hơn so với mức cổ tức ổn định hằng năm. Mức cổ tức được chia hằng năm bao gồm cổ tức thưởng và cổ tức cố định. Trong đó, cổ tức cố định là loại cổ tức không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Trên cổ phiếu này có ghi đầy đủ thông tin về mức cổ tức cố định cụ thể cùng với phương thức xác định cổ tức thưởng.
Trong trường hợp công ty giải thể hay phá sản, sau khi thanh toán các khoản nợ và CPUD hoàn lại. Thì các chủ sở hữu của loại cổ phiếu này sẽ được phần tài sản còn lại tương ứng với tỷ lệ sở hữu cổ phần trong công ty.
Tuy nhiên, cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức sẽ bị hạn chế một số quyền nhất định. Cụ thể là các cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi cổ tức sẽ không có quyền dự họp, biểu quyết hay quyền đề cử người vào Ban kiểm soát và Hội đồng quản trị.
Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại là loại cổ phiếu mà cổ đông sở hữu nó sẽ được công ty phát hành hoàn lại phần vốn góp theo yêu cầu của chủ sở hữu cổ phiếu hoặc theo điều kiện được ghi trên cổ phiếu này và Điều lệ của công ty. Tương tự như quyền của cổ đông sở hữu CPUD cổ tức, cổ đông này sẽ bị tước một số quyền nhất định. Cụ thể là các cổ đông sở hữu cổ phần ưu đãi hoàn lại sẽ không có quyền dự họp, biểu quyết hay quyền đề cử người vào Ban kiểm soát và Hội đồng quản trị. Trừ các hạn chế nêu trên thì cổ đông sở hữu này sẽ được hưởng các quyền tương tự như cổ đông phổ thông.
Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết là loại cổ phiếu mà các cổ đông sở hữu cổ phiếu này sẽ có số quyền biểu quyết nhiều hơn so với cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông. Trong đó, Điều lệ công ty sẽ ra quy định cụ thể về số biểu quyết của một cổ phiếu này. Đặc biệt, khi là chủ sở hữu của cổ phiếu này, nhà đầu tư có quyền được biểu quyết về các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông với số phiếu biểu quyết ưu đãi hơn theo quy định. Ngoài ra, các quyền còn lại của CPUD biểu quyết sẽ tương tự như cổ phiếu phổ thông.
Lưu ý: Chỉ có cổ đông sáng lập và tổ chức được Chính phủ ủy quyền mới được quyền sở hữu cổ phần ưu đãi biểu quyết. Trong đó, các cổ đông sáng lập sở hữu loại cổ phiếu này chỉ có hiệu lực ưu đãi trong vòng 3 năm kể từ ngày công ty được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Sau 3 năm, CPUD biểu quyết của các cổ đông sáng lập sẽ chuyển thành cổ phiếu phổ thông.
Ngoài các loại cổ phiếu ưu đãi được pháp luật quy định, các công ty cổ đông cũng có quyền bàn bạc, thỏa thuận về các loại CPUD khác. Loại cổ phiếu này sẽ tùy thuộc vào tính chất hoạt động của công ty và do các điều lệ của công ty quy định. Từ đó đem lại các quyền hạn ưu đãi riêng đến với các cổ đông.
Lợi ích của CPUD
Đối với cổ phiếu ưu đãi cổ tức, cổ đông được hưởng cổ tức cao hơn so với các cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông. Ngoài ra, mức cổ tức của CPUD là cố định và hoàn toàn không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp phát hành. Trong trường hợp doanh nghiệp đó phá sản, sau khi thanh toán các khoản nợ và cổ phiếu hoàn lại, các cổ đông sở hữu cổ phiếu này sẽ được nhận lại tài sản đúng với tỷ lệ sở hữu cổ phiếu trong doanh nghiệp.
Đối với cổ phiếu ưu đãi hoàn lại, nhà đầu tư có thể yêu cầu doanh nghiệp hoàn lại số vốn gốc bất cứ lúc nào.
Đối với CPUD biểu quyết, các cổ đông sở hữu loại cổ phiếu này sẽ có nhiều quyền biểu quyết trong các vấn đề thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông với số phiếu biểu quyết ưu đãi hơn theo quy định. Từ đó giúp nhà đầu tư có tiếng nói hơn trong việc ra các quyết định ảnh hưởng đến cơ cấu của tổ chức cũng như các phương thức hoạt động của công ty.
Ngoài ra, CPUD cũng có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông thông nghị quyết của Đại hội đồng cổ đông. Tuy nhiên, cổ phiếu phổ thông không thể chuyển đổi thành cổ phần ưu đãi.
Lợi ích lớn nhất của cổ phiếu ưu đãi đối với doanh nghiệp phát hành là doanh nghiệp có thể thu hút thêm một số lượng vốn kinh doanh dồi dào. Bên cạnh đó, trong trường hợp chi phí vốn dùng để chi trả các quyền lợi của cổ phiếu này đang ở mức cao, doanh nghiệp phát hành có thể mua lại số CPUD đó.
Rủi ro của loại cổ phiếu này
Đối với những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu ưu đãi hoàn lại hay CPUD cổ tức sẽ không có quyền được biểu quyết, dự họp hay đề cử người vào Ban kiểm soát và Hội đồng quản trị. Ngoài ra đối với CPUD biểu quyết, cổ đông sẽ không có quyền tự do chuyển nhượng nên nếu giá cổ phiếu trên thị trường tăng giá thì cổ đông đó sẽ bị hạn chế việc kiếm lợi nhuận. Bên cạnh đó, việc phát hành thêm các CPUD cũng có thể dẫn đến pha loãng cổ phiếu và ảnh hưởng đến lợi ích của các cổ đông.
Việc phát hành thêm CPUD sẽ làm tăng chi phí đối với doanh nghiệp phát hành. Ngoài ra, trong trường hợp phá sản, doanh nghiệp phát hành phải có trách nhiệm hoàn lại vốn cho các cổ đông sở hữu cổ phiếu này.
| CPUD | Cổ phiếu thường | ||
| Giống nhau | Đều là một loại chứng khoán vốn Được phát hành bởi công ty cổ phần Phát hành thông qua UBCKNN và bộ tài chính | ||
| Khác nhau | Ưu đãi | Một số ưu đãi khác nhau theo từng loại CPUD khác nhau. | Không có |
| Cổ tức | Có mức cổ tức ổn định. Cổ đông sở hữu CPUD có thể nhận được tỷ lệ cổ tức cao hơn so với cổ đông sở hữu cổ phiếu phổ thông | Cổ tức nhận được tùy theo hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp và không ổn định. | |
| Quyền quản lý công ty | Không có quyền tham gia các công tác quản lý công ty. | Được quyền tham gia vào các công tác quản lý công ty. | |
| Số lượng cổ phiếu | Số lượng nhỏ [chiếm thiểu số] | Số lượng lớn [chiếm đa số] | |
| Quyền biểu quyết | Các loại CPUD không có quyền được biểu quyết trong hội đồng cổ đông, ngoại trừ cổ phiếu ưu đãi biểu quyết. | Nhà đầu tư có quyền biểu quyết trong hội đồng cổ đông . Trong đó, mỗi cổ phiếu sẽ được một phiếu biểu quyết. | |
| Quyền ưu tiên về việc nhận lại vốn góp trong trường hợp công ty phát hành phá sản | Được nhận phần vốn góp còn lại trước cổ đông sở hữu cổ phiếu thường. | Được nhận phần vốn góp còn lại sau cổ đông sở hữu CPUD |
Qua bài viết trên Yuanta đã giới thiệu cho bạn những kiến thức cơ bản về Cổ phiếu ưu đãi là gì và sự khác biệt so với cổ phiếu phổ thông. Từ đó giúp nhà đầu tư có thể lựa chọn cho mình loại cổ phiếu phù hợp nhất với khả năng và kế hoạch đầu tư của mình. Chúc bạn đầu tư thành công!