Soạn văn 9 cách dẫn trực tiếp và gián tiếp

1.Trong đoạn trích [a] bộ phận in đậm là lời nói của nhân vật. Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

2. Trong đoạn trích [b] bộ phận in đậm là ý nghĩ của nhân vật. Nó được ngăn cách với bộ phận đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép.

3. Trong cả hai đoạn trích, có thể thay đổi vị trí giữa bộ phận in đậm với bộ phận đứng trước nó. Hai bộ phận ấy được ngăn cách với nhau bởi dấu phẩy hoặc dấu ghạch ngang.

II. Cách dẫn gián tiếp

1. Đoạn trích [a] bộ phận in đậm là lời nói được thuật lại của nhân vật Lão Hạc. Nó không được ngăn cách với bộ phận đứng trước.

2. Đoạn trích [b] trích lại nội dung suy nghĩ của người khác. Giữa bộ phận in đậm và bộ phận đứng trước có từ "rằng". Có thể thay từ "rằng" bằng từ "là".

III. Luyện tập

Câu 1 [trang 54 sgk Văn 9 Tập 1]:

a.

- Lời dẫn: "A! Lão già tệ lắm!... thế này à?".

- Trích dẫn ý nghĩ của con chó.

- Lời dẫn trực tiếp.

b.

- Lời dẫn: "Cái vườn là của con ta… Hồi ấy mọi thức còn rẻ cả…".

- Trích dẫn ý nghĩa của Lão Hạc.

- Lời dẫn trực tiếp.

Câu 2 [trang 54 sgk Văn 9 Tập 1]:

a,

- Dẫn gián tiếp: Trong báo cáo chính trị tại đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ III của Đảng, chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói rằng chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng.

- Dẫn trực tiếp: Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: "Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng".

b,

- Dẫn trực tiếp: Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nhận định: "Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được".

- Dẫn gián tiếp: Thủ Tướng Phạm Văn Đồng đã khẳng định rằng Bác Hồ giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong và cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được".

c.

- Dẫn trực tiếp: Nhà văn Đặng Thai Mai đã từng khẳng định: "Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình".

- Dẫn gián tiếp: Nhà văn Đặng Thai Mai khi bàn về Tiếng Việt đã từng viết rằng người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình".

Câu 3 [trang 55 sgk Văn 9 Tập 1]:

Thuật lại lời nói của Vũ Nương bằng cách dẫn gián tiếp

Hôm sau, Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng và dặn Phan nói với Trương Sinh rằng nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, xin lập một đàn giải oan ở bến sống, đốt cây thần chiếu xuống nước, thì nàng sẽ trở về".

Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp – Bồi dưỡng HSG Ngữ Văn 9 được VnDoc tổng hợp và đăng tải. Tài liệu giúp các em củng cố kiến thức. Thông qua bài này các em nắm được cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp. Ngoài ra rèn kỹ năng sử dụng cách dẫn trực tiếp và gián tiếp thành thạo trong giao tiếp và trong văn viết. Để tìm hiểu thêm các em tham khảo chi tiết nội dung dưới này nhé

Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

• I. Củng cố và mở rộng kiến thức
• II – Luyện tập cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

I. Củng cố và mở rộng kiến thức

1. Để dẫn lại lời nói hay ý nghĩ [lời nói bên trong] của một người, một nhân vật, có hai cách: trực tiếp và gián tiếp. Dẩn trực tiếp hay dẫn gián tiếp là tuỳ vào tình huống sử dụng.

- Dẫn trực tiếp là nhắc lại nguyên văn lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật; lời dẫn trực tiếp được đặt trong dấu ngoặc kép.

Ví dụ: Hoạ sĩ nghĩ thầm: “Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn”. [Nguyễn Thành Long]

- Dẫn gián tiếp là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật, có điều chỉnh cho thích họp; lời dẫn gián tiếp không đặt trong dấu ngoặc kép.

Ví dụ: Thầy giáo dặn chủng tôi về ôn bài, mai có giờ kiểm ưa.

2. Trong giao tiếp, khi kể chuyện bằng lời nói, cách dẫn gián tiếp được sử dụng thường xuyên hơn. Còn lời các nhân vật trong truyện nói với nhau thường được dẫn trực tiếp, gọi là lời thoại và được đánh dấu bằng cách gạch đầu dòng ở đầu lời thoại.

3. Về mặt vị trí, lời dẫn trực tiếp có thể đứng trước, đứng sau hoặc đứng cả phía trước và phía sau lời người dẫn.

– Lời dẫn gián tiếp tuy không bắt buộc đúng từng từ nhưng phải đảm bảo đúng ý. Khi dẫn gián tiếp, có thể dùng rằng hoặc là đặt trước lời dẫn [sau động từ trong câu].

– Khi chuyển lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp cần chú ý: thay đổi từ xưng hô cho thích họp; bỏ dấu hai chấm và dấu ngoặc kép; lược bỏ các từ tình thái [kia, nhé, này…]; có thể thêm rằng hoặc là trước lời dẫn.]

II – Luyện tập cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

Bài tập

1. Đọc kĩ đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

Chàng bèn theo lời, lập một đàn tràng ba ngày đêm ở bến Hoàng Giang. Rồi quả thấy Vũ Nương ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng, theo sau có đến năm mươi chiếc xé cờ tán, võng lọng, rực rỡ đầy sông, lúc ẩn, lúc hiện.

Chàng vội gọi, nàng vẫn giữa dòng mà nói vọng vào:

- Thiếp cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa.

Rồi trong chốc lát, bóng nàng loang loáng mờ nhạt dần mà biến đi mất.

[Nguyễn Dữ, Chuyện người con gái Nam Xương]

a] Xác định lời dẫn trong đoạn văn và cho biết đó là cách dẫn nào? Vì sao?

b] Viết lại đoạn văn với cách dẫn khác.

c] Từ lời dẫn em hiểu gì về nhân vật.

d] Từ đó em hãy rút ra vai trò của lời dẫn khi xây dựng văn bản tự sự.

2. Đọc đoạn văn sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:

Nghe mẹ bảo gọi ba vào ăn cơm thì nó bảo lại:

- Thì má kêu đi.

Mẹ nó nổi giận quơ đũa bếp dọa đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng:

- Vô ăn cơm!

Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi “Ba vô ăn cơm”. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra:

- Cơm chín rồi!

[Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà]

a] Các lời nói của nhân vật được dẫn bằng cách nào? Giải thích

b] Viết lại đoạn văn bằng cách dẫn khác.

c] Viết một văn bản không dài quá một trang giấy có sử dụng lời dẫn trực tiếp nêu suy nghĩ về lời dặn dò của người mẹ ở đoạn kết văn bản cổng trường mở ra của Lý Lan:

- Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra.

Gợi ý

1.a] Lời dẫn trong đoạn văn:

- Thiếp cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa.

Đó là cách dẫn trực tiếp vì trích nguyên văn lời nói của Vũ Nương, hình thức trình bày bằng cách xuống hàng và phía trước có dấu gạch đầu dòng.

2. Viết lại đoạn văn với cách dẫn gián tiếp:

Chàng bèn theo lời, lập một đàn tràng ba ngày đêm ở bến Hoàng Giang. Rồi quả thấy Vũ Nương ngồi trên một chiếc kiệu hoa đứng ở giữa dòng, theo sau có đến năm mươi chiếc xe cờ tán, võng lọng, rực rỡ đầy sông, lúc ẩn, lúc hiện.

Chàng vội gọi, nàng vẫn giữa dòng mà nói vọng vào rằng nàng luôn nhớ cứu mạng của Linh Phi nên đã nguyện thề sống chết cũng không bỏ. Nàng còn nói nàng đa tạ tình cảm chân tình của Trương Sinh nhưng nàng chẳng thể trở về nhân gian được nữa.

Rồi trong chốc lát, bóng nàng loang lọáng mờ nhạt dần mà biến đi mất.

- Từ câu nói Thiếp cảm ơn đức của Linh Phi, đã thề sống chết cũng không bỏ. Đa tạ tình chàng, thiếp chẳng thể trở về nhân gian được nữa, cho chúng ta hiểu nhiều điều về Vũ Nương:

- Tính cách, phẩm chất của Vũ nương: nàng là con người sống thuỷ chung, ân nghĩa, nhân hậu, vị tha.

- Số phận xót xa, đau đớn, bi thảm của Vũ Nương: nàng hoàn toàn bị cướp mất quyền được sống, quyền được hưởng hạnh phúc.

- Lên án, phê phán xã hội đương thời không có chỗ nương thân cho những con người tốt đẹp.

2. Từ đó có thể rút ra vai trò của lời dẫn khi xây dựng văn bản tự sự:

Khi xây dựng văn bản tự sự, sử dụng lời dẫn sẽ góp phần làm cho lời kể sinh động, hấp dẫn, gây hứng thú cho người đọc. Qua lời dẫn cũng sẽ làm nổi bật đặc điểm, tính cách nhân vật… trong văn bản tự sự.

3. a] Các lời nói của nhân vật được dẫn bằng cách hai cách:

- Dẫn gián tiếp lời nói của mẹ bé Thu: gọi ba vào ăn cơm.

Lời dẫn này không trích nguyên văn và không bỏ trong dấu ngoặc kép.

- Dẫn gián tiếp lời nói của bé Thu: – Vô ăn cơm!, “Ba vô ăn com”, – Cơm chín rồi!

Các lời dẫn này được trích nguyên văn, bỏ trong dấu ngoặc kép hoặc phía trước có dấu gạch đầu dòng.

4. Viết lại đoạn văn bằng cách dẫn khác:

Nghe mẹ bảo: “con gọi ba vào ăn cơm” thì nó bảo má nó kêu. Mẹ nó nổi giận quơ đũa bếp doạ đánh, nó phải gọi nhưng lại nói trổng, nó chỉ gọi kêu vô ăn com. Anh Sáu vẫn ngồi im, giả vờ không nghe, chờ nó gọi anh vô ăn com. Con bé cứ đứng trong bếp nói vọng ra thông báo com đã chín rồi!

5. * Yêu cầu về kĩ năng:

- Bài viết có kết cấu ba phần: mở bài, thân bài, kết bài dài không quá một trang giấy; có văn phong nghị luận xã hội; có sử dụng lời dẫn trực tiếp [chú ý cách trình bày lời dẫn].

- Yêu cầu về kiến thức: Bài viết hướng đến những nội dung sau:

- Đây là lời dặn dò, cũng là lời động viên khích lệ của người mẹ dành cho con mình trong ngày đầu tiên đi học.

- Được đến trường là một niềm hạnh phúc. Nơi đây là một thế giới với bao điều kì diệu: thế giới của tình yêu thương, của tri thức, của ước mơ khát vọng…

- Lời dặn dò vừa khẳng định giá trị của mỗi người, vừa nhấn mạnh vai trò và ý nghĩa to lớn của nhà trường trong việc giáo dục nhân cách, bồi dưỡng tri thức cho mỗi con người và toàn xã hội.

Ngoài ra, VnDoc.com đã thành lập group chia sẻ tài liệu học tập THCS miễn phí trên Facebook: Tài liệu học tập lớp 9. Mời các bạn học sinh tham gia nhóm, để có thể nhận được những tài liệu mới nhất.

Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp – Bồi dưỡng HSG Ngữ Văn 9 được VnDoc chia sẻ trên đây. Thông qua tài liệu này sẽ giúp ích cho các em nắm chắc kiến thức cũng như thực hành bài tập cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp trong văn bản. Chúc các em học tốt, nếu các em thấy tài liệu hữu ích hãy chia sẻ cho các bạn cùng tham khảo nhé

• Luyện tập về từ vựng – Bồi dưỡng HSG Ngữ Văn 9
• Soạn văn 9: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp
• Soạn bài lớp 9: Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp

.......................................................................

Ngoài Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếp – Bồi dưỡng HSG Ngữ Văn 9. Mời các bạn học sinh còn có thể tham khảo thêm Soạn văn 9, soạn bài 9 hoặc đề thi học học kì 1 lớp 9, đề thi học học kì 2 lớp 9 các môn Toán, Văn, Anh, Hóa, Lý, Địa, Sinh mà chúng tôi đã sưu tầm và chọn lọc. Với đề thi học kì 2 lớp 9 này giúp các bạn rèn luyện thêm kỹ năng giải đề và làm bài tốt hơn. Chúc các bạn học tốt