Nước biển chứa các chất muối hòa tan làm cho nó có vị mặn. Đó là những loại chất hòa tan như kali nitrat, natri clorua và bicarbonate. Muối được lắng đọng trong đại dương thông qua nhiều cách khác nhau từ hàng tỷ năm trước. Muối được tích lũy đều đặn cho đến khi nước biển gần như bão hòa với hàm lượng muối. Độ mặn trung bình của nước biển là 35 g / kg. Mức độ mặn của nước biển được gọi là độ mặn.
Những nguyên nhân làm cho nước biển mặn
Các yếu tố khiến cho nước biển bị nhiễm mặn là:
Nhiệt độ cao làm nước bốc hơi
Nhiệt độ cực cao làm cho bề mặt nước biển bốc hơi. Nhưng những khoáng chất hòa tan như muối không bay hơi. Điều này làm cho nước biển có hàm lượng muối ngày càng cao hơn. Nước biển ở vùng nhiệt đới mặn hơn so với vùng cực vì nhiệt độ cao hơn và làm nước bốc hơi nhanh hơn, khiến nó có nồng độ muối cao hơn. Độ mặn giảm dần từ vùng nhiệt đới về phía cực. Độ mặn của nước biển quanh đường xích đạo thấp hơn do có lượng mưa lớn làm loãng muối tích tụ trên bề mặt nước. Ở khu vực này, nhiệt độ nóng và không khí không chuyển động, do đó hơi nước làm bão hòa bầu khí quyển bên trên, ngăn chặn sự bay hơi nhiều hơn. Điều này làm cho nước biển ở vùng xích đạo ít mặn hơn.
Dòng nước chảy từ đất liền ra biển
Khi nước sông chảy qua đá và khoáng chất, một số khoáng chất như đá vôi hòa tan trong nước. Các chất khoáng hòa tan được đưa xuống hạ lưu dưới dạng dung dịch sau đó đổ ra đại dương. Tương tự như vậy, nước mưa thấm qua các tảng đá và hòa tan chúng thông qua thời tiết. Những khoáng chất hòa tan này tiếp cận dòng chảy và chảy ra đại dương làm tăng hàm lượng muối trên bề mặt biển.
Muối cũng có thể được đưa ra biển do lũ lụt. Khi trời mưa lớn ở các khu vực xung quanh bờ biển, nó gây nên lũ lụt và chảy ra đại dương. Nước mưa kết hợp với carbon dioxide để tạo thành axit carbonic yếu, và khi nước này chảy trên bề mặt, nó hòa tan các khoáng chất tiếp xúc với nó. Các chất khoáng và muối hòa tan ở dạng dung dịch được mang ra biển.
Cách duy nhất mà nước ra khỏi đại dương là thông qua sự bốc hơi, để lại muối.
Hoạt động của núi lửa
Đôi khi các vụ phun trào núi lửa diễn ra và mang theo các hợp chất của muối đổ xuống biển. Các loại đất đá, dung nham,… sau khi phun trào được lắng đọng và hòa tan dưới đáy đại dương làm tăng thêm độ mặn cho nước biển. Các lỗ thông thủy nhiệt trong các rặng đại dương rất nóng, do đó làm tan các tảng đá trong lớp vỏ dưới đại dương chứa rất nhiều muối và khoáng chất làm cho nước biển trở nên mặn hơn.
Nước biển có mặn hơn theo thời gian không?
Thống kê cho thấy hàm lượng muối trong hầu hết các đại dương trên Trái Đất không thay đổi trong hàng tỷ năm. Điều này có nghĩa là nó đã đạt được trạng thái ổn định và không có sự thay đổi nào sẽ đáng kể.
Trên thực tế, hàm lượng muối có khả năng giảm do hầu hết các quốc gia đang có kế hoạch khai thác khoáng sản từ sâu trong đại dương vì các quá trình thủy văn tạo ra muối mới trong lòng đại dương. Hành động làm tan băng cũng giúp giảm hàm lượng muối trong đại dương do băng tan ở các vùng cực tạo ra nước ngọt làm loãng muối tích lũy. Hệ thống kiến tạo và lọc một số hợp chất có khả năng làm giảm hàm lượng muối trong lòng đại dương.
Tất cả các đại dương có cùng một hàm lượng muối?
Các đại dương khác nhau như Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương, Đại Tây Dương và các đại dương khác có mức độ mặn khác nhau vì chúng nằm ở các vĩ độ và kinh độ khác nhau và điều kiện khí hậu khác nhau. Các vùng biển gần xích đạo ít mặn hơn so với các vùng trong vùng nhiệt đới nơi lượng mưa thấp hơn nhiều so với ở xích đạo. Nước biển ở các vùng cực không có nhiều muối vì có nhiều nước ngọt từ băng tan. Hàm lượng muối của các đại dương phụ thuộc vào vị trí địa lý của chúng.
Biển và đại dương là món quà quý giá ông Trời ban tặng cho chúng ta. Có rất nhiều điều kỳ thú xoay quanh khu vực này mà ai nấy đều cũng đều băn khoăn, tò mò. Đặc biệt, trong phạm vi Địa lý lớp 6, một số câu hỏi được đặt ra đòi hỏi chúng ta cần đi tìm đáp án. Lý do vì sao độ muối của các biển và đại dương lại khác nhau? Tại sao độ muối ở các biển, đại dương lại có sự thay đổi theo vĩ độ? Cùng khám phá câu trả lời ngay trong bài chia sẻ này nhé.
1. Kiến thức cơ bản về nước biển và đại dương
Trước khi trả lời câu hỏi: “Vì sao độ muối của các biển và đại dương lại khác nhau?”, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu một số nội dung lý thuyết về biển và đại dương. Cụ thể như sau:
– Thành phần của nước biển bao gồm: chất muối, khí và các chất hữu cơ.
– Tỷ trọng của nước biển lớn hơn so với nước ngọt. Độ muối có trong nước càng cao thì tỷ trọng càng lớn.
– Nhiệt độ của nước biển sẽ giảm dần theo độ sâu với giới hạn 3000m. Ngoài ra, còn hạ xuống từ xích đạo về cực, thay đổi theo mùa do ảnh hưởng của dòng biển.
– Đại dương được xem là nguồn cung cấp hơi nước cho bầu khí quyển.
– Là nơi sinh sống và phát triển của các loại hải sản, sinh vật sống trong nước mặn.
– Là địa điểm lưu trữ các nguồn tài nguyên khoáng sản, hóa học phong phú
– Đại dương còn là nơi sản sinh ra nguồn năng lượng vô tận, nguồn thủy nhiệt, cung cấp cho đời sống của con người.
– Phát triển hệ thống giao thông đường biển, là cầu nối giao thoa nối liền giữa các quốc gia với nhau.
– Bên cạnh đó, đại dương còn là nơi du lịch, nghỉ dưỡng, dưỡng bệnh và chơi thể thao lý thú.
2. Các câu hỏi thường gặp về nước biển và đại dương
Câu 1: Biển và đại dương mang đến những lợi ích tuyệt vời nào cho đời sống con người?
Đáp án:
Đầu tiên, chúng ta có thể khẳng định rằng biển và đại dương đóng vai trò hết sức quan trọng đối với cuộc sống nhân loại.
– Nó cung cấp nguồn hơi nước vô tận sinh ra mây mưa giúp duy trì sự sống trên Trái Đất. Ngoài ra, còn đảm nhận nhiệm vụ điều hòa khí hậu.
– Biển và đại dương chứa đựng nguồn lợi sinh vật lớn, bao gồm trên 160.000 loài động vật và 10.000 loài thực vật.
– Chứa kho tài nguyên khoáng sản phong phú, đa dạng, với nhiều loại có trữ lượng cực lớn.
– Là cầu nối giữa các lục địa với nhau, kết nối đường giao thông vận tải rộng lớn, thuận lợi trong quá trình giao lưu quốc tế.
– Là địa chỉ nghỉ ngơi, an dưỡng và du lịch vô cùng hấp dẫn.
– Cung cấp nguồn năng lượng vô giá từ thủy triều, thủy nhiệt.
Câu 2: Tại sao độ muối ở các đại dương lại thay đổi theo vĩ độ?
Đáp án:
Có thể giải thích quy luật độ muối ở các đại dương thay đổi theo vĩ độ như sau:
– Đó là do sự khác biệt về tương quan giữa độ bốc hơi với lượng mưa và lượng nước sông đổ về các đại dương.
Cụ thể như:
– Ở khu vực dọc Xích đạo, độ muối của đại dương sẽ thấp khoảng 34,5%. Mặc dù độ bốc hơi lớn nhưng do lượng mưa lớn cũng như lượng nước từ sông ngòi đổ ra đại dương.
– Ở vùng chí tuyến, độ muối sẽ rơi vào khoảng 36,8% do khí hậu khô nóng, khả năng bốc hơi lớn và mạng lưới sông ngòi cũng ít phát triển hơn.
– Cận hai cực độ muối thì do khí hậu lạnh giá, hạn chế tối đa sự bốc hơi nên độ muối chỉ thấp 34%.
Câu 3: Giải thích vì sao độ muối của các biển và đại dương lại khác nhau?
Đáp án:
Độ muối của các biển và đại dương lại khác nhau bởi chúng chịu tác động của rất nhiều yếu tố:
– Nhiệt độ của nước biển, đại dương, các dòng hải lưu nóng hoặc lạnh
– Do lượng bay hơi nước
– Nhiệt độ của môi trường không khí
– Lượng mưa
– Điều kiện địa hình như là vùng biển, đại dương kín hay hở
– Do số lượng nguồn nước sông chảy vào nhiều hay ít, độ bốc hơi lớn hay nhỏ. Ví dụ cụ thể như sau:
- Biển Ban tích có độ muối rất thấp, chỉ đạt khoảng 32%. Điều này là do điều kiện khu vực này có nhiều sương mù, nước ít bốc hơi. Trong khi đó, do mạng lưới sông ngòi dày đặc nên lượng nước từ sông ngòi lại đổ vào rất lớn.
- Biển Chết có độ muối cực khủng lên đến 300%. Ở vùng biển này, địa hình xung quanh là các vách núi cao, không có sông suối đổ vào, nó cũng không thoát ra ngoài. Bên cạnh đó, nhiệt độ ở khu vực này khá cao, mưa ít nên độ bốc hơi cũng lớn.
Hi vọng bài viết trên đây đã chia sẻ được những thông tin hữu ích về nước biển và đại dương. Đồng thời, trả lời cho bạn câu hỏi: “Vì sao độ muối của các biển và đại dương lại khác nhau?”. Hãy luôn kiên trì, chăm chỉ thu thập thông tin để mở mang tri thức, nhìn xa ra thế giới bạn nhé!