Sắp tới đây, các điều tra viên có thể thuận lợi hơn trong việc khoanh vùng nghi phạm tại hiện trường vụ án nhờ vào kỹ thuật xác định thời gian lưu lại dấu vân tay do hai nhà khoa học Shin Muramoto và Edward Sisco thuộc Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia [NIST-Mỹ] vừa phát triển.
Một dấu vân tay được phân tích trong nghiên cứu của NIST. Ảnh: ACS
Qui trình này bao gồm sử dụng phương pháp phổ khối [mass spectrometry] để phác họa thành phần hóa học của các dấu vân tay, đặc biệt là để nhận biết loại hóa chất nào hiện diện tại vùng nào của dấu vân tay. Bằng cách nghiên cứu dấu vân tay được in trên giấy niêm [thường dùng để thu thập dấu vân tay] làm từ silicon, các nhà nghiên cứu nhận thấy có một chất gọi là axít palmitic di chuyển từ những lằn gợn của dấu vân tay xuống các khe vân tay với tốc độ có thể đoán được. Vì vậy, thông qua việc quan sát sự phân bổ của axít này trong dấu vân tay "bí ẩn", các điều tra viên có thể xác định thời gian tồn tại của nó.
Công nghệ này hiện có thể xác định dấu vân tay tồn tại từ 4 ngày trước đó và trong điều kiện của phòng thí nghiệm. Nhưng nhóm nghiên cứu cho biết đang tìm cách mở rộng khung thời gian lên 10 ngày hoặc lâu hơn. Trước mắt, họ dự định thử nghiệm phương pháp mới trong điều kiện thực tế.
LÊ DŨNG [Theo Gizmag]
Dấu vân tay của mỗi người là duy nhất, không có sự trùng lặp kể cả trong một cặp song sinh cùng trứng. Dấu vân tay là phương pháp xác định danh tính cá nhân đã được áp dụng từ rất lâu bởi độ chính xác cao. Đây chính là lý do giải thích vì sao khi tiến hành làm chứng minh thư chúng ta lại cần lấy dấu vân tay.
Vậy dấu vân tay có thay đổi theo thời gian không? Dấu vân tay bao lâu thì mất? Hay dấu vân tay có quyết định số phận của từng con người hay không? Để tìm câu trả lời cho những thắc mắc này mời bạn cùng Elite Symbol tìm hiểu ngay nội dung bài viết dưới đây.
Dấu vân tay của mỗi người là duy nhất
Khi quan sát bằng mắt thường, vân ngón tay của người này và vân ngón tay người kia có vẻ không có sự khác nhau nhiều. Thế nhưng thực chất dấu vân tay của mỗi người đều có những nét riêng biệt rất đặc trưng cho từng cá thể. Ngay từ khoảng thế kỷ XV, người Trung Quốc đã biết sử dụng dấu vân ngón tay để điểm chỉ làm bằng chứng trong khế ước, giấy tờ. Ở các nước Châu Âu thì muộn hơn, khoảng đến năm 1823, giáo sư Johannes E.Purkinje mới đề cập đến phân loại vân tay. Và đến năm 1901, khoa giám định vân tay mới thực sự hình thành và được áp dụng rộng rãi ở nhiều quốc gia, trở thành phương pháp chính trong hình pháp học.
Hình ảnh dấu vân tay của con người
Khi chỉ nhìn bằng mắt thường, hai dấu vân tay dường như tương tự nhau và rất khó để phân biệt. Nhưng thực tế các nhà khoa học đã nghiên cứu và chứng minh được rằng, vân tay có nét đặc trưng riêng cho từng cá thể. Đặc biệt, họ còn nhận định rằng xác suất xuất hiện 2 dấu vân tay giống nhau lên đến 1/64 tỷ.
Đến nay, dấu vân tay vẫn là dấu ấn phổ thông nhưng chuẩn xác để nhận dạng người này với người khác của các cơ quan an ninh. Bởi những vân da ngón tay ở mỗi người đều do Gene chi phối. Số lượng nếp vân và hình thái của chúng sẽ không thay đối trong suốt cuộc đời.
Nghiên cứu y học đã xác nhận rằng sự hình thành dấu vân tay bắt đầu khởi tạo từ tuần thứ 13 và hoàn chỉnh vào tuần thứ 19 của thai kỳ. Đầu tiên lớp đệm được hình thành. Kích cỡ và vị trí của lớp đệm sẽ quyết định phần nào hình dạng kiểu vân tay. Nói chung, những lớp đệm có kích cỡ nhỏ sẽ tạo ra những vân dạng vòm; những lớp đệm kích cỡ lớn hơn sẽ tạo ra vân hình móc hoặc tròn. Nếu lớp đệm này bị lệch thì sẽ tạo ra vân tay không đối xứng.
Trong thời gian dấu vân tay khởi tạo thì não bộ thai nhi cũng diễn ra quá trình phát triển và hoàn thiện. Dấu vân tay của trẻ bắt đầu nổi rõ chi tiết khi thai nhi được ba tháng tuổi, được định hình và hoàn thiện vào lúc thai nhi sáu tháng tuổi.
Dấu vân tay của mỗi người là duy nhất
Dấu vân tay bao lâu thì mất?
Dấu vân tay được xem là cơ sở phân biệt và nhận biết rõ nhất giữa người này với người khác. Đặc điểm của dấu vân tay con người được phân thành 7 loại, bao gồm: vòng móc đơn, vòng móc kép, vòng tập trung ở giữa, vòng cung, vòng cung hình lều, vòng xoắn, vòng bất thường. Thế nhưng sự thể hiện về chi tiết lại vô cùng khác nhau và đặc biệt là dấu vân tay này sẽ không bao giờ thay đổi từ khi sinh ra đến già nếu không có những tác động lớn đến nó.
Các nhà khoa học cho rằng, ngay từ khi còn nằm trong bao thai, dấu vân tay đã được hình thành dưới tác động của hệ thống gen di truyền mà thai nhi được thừa hưởng và tác động của môi trường thông qua hệ mạch máu và hệ thần kinh nằm giữa hạ bì và biểu bì. Từ khi thai nhi mới được 5-6 tháng tuổi, dấu vân tay đã được hình thành, nó lớn dần theo sự phát triển của con người và không bao giờ thay đổi.
Dấu vân tay là cơ sở phân biệt rõ nhất giữa người này với người khác
Thậm chí đã có nhiều tên tội phạm tìm cách phá hủy dấu vân tay bằng việc mài mòn hay cắt đứt tay, nhưng sau một thời gian lớp da mới hình thành lại sẽ mang đầy đủ đường nét của dấu vân tay cũ. Từ lâu, dấu vân tay đã được các cơ quan an ninh sử dụng như một cơ sở pháp lý trong việc xác định danh tính, dựa trên đặc trưng được chứng minh: dấu vân tay của mỗi người là duy nhất, là bất biến theo thời gian.
Cả trên phim lẫn thực tế, dấu vân tay thường được coi như một cơ sở để định tội tội phạm. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng các vòng [loops], hoa tay [đường xoắn ốc] trên lớp da tiếp xúc là dấu ấn riêng của mỗi người, đủ tin cậy để làm bằng chứng.
Để có thêm những thông tin đầy đủ hơn về dấu vân tay của con người, hãy liên hệ với chuyên gia của Elite Symbol ngay hôm nay quý vị nhé. Ngoài ra, đến đây, quý khách có thế tham khảo thêm thông tin về dịch vụ sinh trắc vân tay để những sự lựa chọn phù hợp cho mình. Với kinh nghiệm của mình, thương hiệu sinh trắc vân tay của chúng tôi sẽ làm hài lòng mọi nhu cầu của quý khách hàng.
Page 2
Các nhà khoa học vừa tìm ra cách xác định "tuổi" của dấu vân tay để lại trên các bề mặt như ở hiện trường vụ án. Đây là đột phá có thể biến đổi cả ngành pháp y. Kết quả nghiên cứu nói trên được đăng trên tạp chí Hóa học Phân tích [Mỹ].
Xác định dấu vân tay là một công cụ chủ yếu của các nhà điều tra và được dùng phổ biến hơn thế kỷ qua dựa trên thực tế là các mẫu vòng lặp, vòng tròn và hình vòm trong vân tay không ai giống ai.
Gần đây, các chuyên gia đã rất quan tâm tới khai thác vết lắng đọng dấu vân tay để tìm ra hóa chất có thể giúp xác định chủ nhân dấu vân tay. Tuy nhiên, xác định chính xác thời gian ai đó để lại dấu vân tay là điều khó khăn.
Với thông tin có cách xác định "tuổi" dấu vân tay nói trên, các điều tra viên có thể dựa vào dấu vân tay để thu hẹp các đối tượng có mặt tại một địa điểm vào thời gian xảy ra tội ác.
| Các nhà nghiên cứu tìm ra cách xác định thời gian ai đó để lại dấu vân tay. |
Cụ thể, các nhà hóa học đã phát hiện thấy các hóa chất gọi là triacylglycerol trong dầu tiết ra trên da của con người sẽ thoái hóa một cách có thể dự báo, và do đó có thể dùng cách này để xác định thời gian dấu vân tay được để lại.
Tuy nhiên, tốc độ thay đổi của các chất này lại khác nhau ở từng người. Cần phải tính đến quá trình thay đổi này trước khi sử dụng biện pháp xác định tuổi của dấu vân tay.
Nhà hóa học Young Jin Lee thuộc Đại học Bang Iowa và đồng nghiệp viết trong nghiên cứu: "Các đặc điểm riêng biệt hoặc đặc điểm nhỏ của dấu vân tay khiến đây là một nguồn đáng tin cậy trong xác định danh tính cá nhân. Các thuật toán chuyên sâu, như những thuật toán được sử dụng trong hệ thống xác định dấu vân tay tự động [AFIS], được sử dụng để so sánh những đặc điểm duy nhất của dấu vân tay chưa rõ thuộc về ai với dấu vân tay của những người đã có trong cơ sở dữ liệu".
Tuy nhiên, các nhân viên pháp y tại hiện trường tội ác hiện nay không có cách nào chính xác để biết dấu vân tay được để lại trong thời gian xảy ra tội ác hay tại thời điểm trước hoặc sau tội ác.
Các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu phản ứng diễn ra trong vết lắng dấu vân tay khi chúng thoái hóa theo thời gian. Quá trình này xảy ra khi ozone trong không khí phản ứng với triacylglycerol không bão hòa - một loại phân tử sinh học lipid - mà đầu ngón tay để lại trên bề mặt khi ta chạm vào.
Sử dụng dấu vân tay của ba người tham gia nghiên cứu, nhóm nghiên cứu đã dùng kỹ thuật phân tích hóa học gọi là hình ảnh khối phổ để theo dõi mức độ thay đổi chất triacylglycerol trong thời gian một tuần. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra họ có thể xác định tốc độ triacylglycerol thoái hóa một cách đáng tin cậy trong giai đoạn 7 ngày.
Họ cũng phát hiện ra tốc độ thoái hóa dấu vân tay dường như khác nhau giữa ba người tham gia nghiên cứu. Trong đó, triacylglycerol trong dấu vân tay một người thoái hóa chậm hơn hai người kia.
Nhóm cho rằng sự khác nhau này là do lượng lipid trong dấu vân tay hai người cao hơn lượng lipid trong dấu vân tay người còn lại - và nó đã làm giảm tốc độ mất triacylglycerol.
Nhóm nghiên cứu phát hiện ra phương pháp xác định thời gian này thậm chí còn có thể thực hiện với các dấu vân tay bị rắc bột pháp y lên. Nghiên cứu trước đây cho thấy phương pháp sắc ký khí - khối phổ có thể xác định xem dấu vân tay có được để lại dưới 8 ngày hay không. Tuy nhiên, thí nghiệm mới phát triển nói trên có thể giúp các điều tra viên biết chính xác hơn thời gian ai đó để lại dấu vân tay.
Khi nghiên cứu sơ bộ đã hoàn tất, các thành viên nhóm giờ sẽ chuyển sang điều tra xem các yếu tố môi trường khác nhau, như lượng ozone hay độ ẩm không khí, có ảnh hưởng tới tốc độ thoái hóa dấu vân tay không. Nhóm cũng sẽ thực hiện các thí nghiệm với nhiều người tham gia hơn để giúp xác định chính xác xem lượng lipid trong dấu vân tay một người có ảnh hưởng thế nào tới tốc độ thoái hóa triacylglycerol.
Phương pháp xác định tuổi của dấu vân tay nói trên được đưa ra trong bối cảnh có nhiều tiến triển trong công nghệ xác định dấu vân tay. Ví dụ như một kỹ thuật mới có thể tạo ra hình ảnh độ phân giải cao từ các bề mặt kim loại khó lấy dấu vân tay nhất như dao và vũ khí. Phương pháp này đang thu hút sự chú ý của các thám tử phụ trách những vụ án treo.
Các chuyên gia Đại học Nottingham hợp tác với Đại học Derby đang sử dụng ToF-SIMS - "phương pháp khối phổ ion thứ cấp thời gian bay" có độ nhạy cao và không làm hỏng dấu vết. Mục đích là để xây dựng hình ảnh dấu vân tay độ phân giải cao từ các bề mặt mà cách lấy hình ảnh vân tay truyền thống không thể làm được trọn vẹn.
Khi dùng kỹ thuật ToF-SIMS để lấy dấu vân tay ẩn trên các bề mặt khó như kim loại, có thể thấy kỹ thuật này có khả năng thu dấu vân tay rất chi tiết. Kỹ thuật có thể tái tạo dấu vân tay để lại cách đó 26 ngày.
Phương pháp truyền thống khó lấy dấu vân tay lâu như vậy vì thông thường chất lượng sẽ giảm sau 8 ngày. Một số dấu vân tay còn không thể nhận ra chỉ trong 3 ngày và sau 14 ngày thì vô vọng.
Kỹ thuật lấy dấu vân tay được cho là có từ rất lâu đời. Từ thời nhà Tần [năm 221-206 trước Công nguyên], người Trung Quốc đã lấy dấu vân tay và dấu chân làm bằng chứng tại hiện trường tội ác.
Khoảng năm 1300, nhà vật lý Ba Tư Rashid-al-Din đã nói rằng dấu vân tay của hai người thì không giống nhau.
Tới năm 1686, nhà giải phẫu tại Đại học Bologna, ông Marcello Malpighi đã xác định các đường trên dấu vân tay.
Từ năm 1900 trở đi, cảnh sát các nước bắt đầu dùng dấu vân tay để xác định tội phạm.
Đức Huy