Bao nhiêu làng nghề ở lào cai hiện phát triển năm 2024

Tỉnh Lào Cai hiện nay có hệ thống chợ phiên phong phú, phân bổ rộng khắp trên địa bàn toàn tỉnh, trong đó có nhiều chợ phiên nổi tiếng như: Chợ phiên Bắc Hà, chợ phiên Cán Cấu…

.jpg)

Một chợ phiên vùng cao SaPa. Ảnh: Minh Ngọc

Đối với làng nghề truyền thống, đến hết tháng 10/2021, Lào Cai có 47 nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống được công nhận, trong đó có 3 nhóm chính, bao gồm: Chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản; sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ; sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, dệt may… Nhiều làng nghề bước đầu thu hút khách du lịch và có nhiều tiềm năng khai thác như: Nấu rượu, may thêu thổ cẩm, đan lát, chạm khắc bạc…

Qua đánh giá, một số chợ phiên đã là điểm đến nổi tiếng, được tạp chí nước ngoài đánh giá cao. Tuy nhiên, một số chợ phiên đang bị mai một về bản sắc văn hóa; các chợ phiên đều tương đồng nhau, chưa có sự khác biệt; hình thức tổ chức sản xuất của nghề thủ công truyền thống chủ yếu là hộ gia đình, quy mô nhỏ lẻ, chưa trở thành làng nghề. Các hộ dân tham gia sản xuất chưa có kỹ năng phục vụ khách hàng.

Tại Hội thảo đánh giá thực trạng, tiềm năng và định hướng khai thác phát triển sản phẩm du lịch gắn với chợ phiên và làng nghề truyền thống dân tộc thiểu số tại Lào Cai, Sở Du lịch Lào Cai tổ chức mới đây, các đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp lữ hành đã tham gia nhiều ý kiến thiết thực, thẳng thắn, đánh giá đúng thực trạng và đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm thúc đẩy du lịch đặc thù của mỗi địa phương trên địa bàn tỉnh.

Các ý kiến tập trung vào một số nhóm giải pháp cụ thể như: Quy hoạch hệ thống chợ phiên gắn với kiến trúc và văn hóa truyền thống, theo hướng ưu tiên sản phẩm thủ công truyền thống, ẩm thực truyền thống. Quan tâm đến vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm tại các chợ. Bảo tồn và đa dạng hóa sản phẩm thủ công truyền thống. Nghiên cứu gắn kết giữa chợ phiên và ẩm thực để xây dựng sản phẩm du lịch. Đẩy mạnh công tác xúc tiến, quảng bá sản phẩm du lịch gắn với chợ phiên và làng nghề trên hệ thống truyền thông trong và ngoài nước.

Thời gian qua, Lào Cai đã xây dựng, phát triển một số nhóm sản phẩm du lịch đặc thù như: Sản phẩm du lịch cộng đồng, sản phẩm du lịch gắn với di sản, sản phẩm du lịch khám phá văn hóa vùng cao, sản phẩm du lịch gắn với văn hóa truyền thống, sản phẩm du lịch trải nghiệm nông nghiệp, sản phẩm du lịch gắn với nghề thủ công truyền thống.

Để phát triển các sản phẩm du lịch vùng cao, tỉnh đã ban hành một số chính sách hỗ trợ phát triển du lịch trên địa bàn như: Cho vay hỗ trợ phát triển sản phẩm du lịch cộng đồng; chính sách hỗ trợ câu lạc bộ, đội văn nghệ dân gian tại điểm du lịch địa phương; chính sách, giải pháp hỗ trợ giải quyết việc làm cho người lao động.

Việc phát triển du lịch vùng dân tộc thiểu số đã tạo việc làm, tạo ra thu nhập cho người dân. Từ năm 2021 đến tháng 6/2022 đã giải quyết việc làm cho gần 22.400 lao động, trong đó 12.730 là lao động dân tộc thiểu số, khoảng 8000 lao động được giải quyết việc làm trong lĩnh vực du lịch.

Phát triển du lịch, đặc biệt là phát triển các sản phẩm du lịch có sự tham gia trực tiếp của người dân là giải pháp đúng đắn, thiết thực nhằm nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho người dân vùng cao, thúc đẩy kinh tế vùng nông thôn phát triển bền vững./.

Laocaitv.vn - Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 3 làng nghề có sản phẩm OCOP đạt sao, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Khai thác giá trị kinh tế từ các làng nghề.

Đó là các làng nghề nấu rượu xã Bản Phố (huyện Bắc Hà); làng nghề nấu rượu xã Thanh Bình (thị xã Sa Pa); nghề chế biến miến dong, xã Bản Xèo (huyện Bát Xát). Theo thống kê của ngành Nông nghiệp, toàn tỉnh hiện có 30 làng nghề, trong đó 20 làng nghề truyền thống được công nhận, tập trung vào các nghề: nấu rượu, may - thêu thổ cẩm, đan lát, chạm khắc bạc, làm hương đốt, bánh phở. Trong đó, nhiều làng nghề đã phát triển theo hướng sản xuất nông nghiệp hàng hóa, xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm ra thị trường. Các làng nghề có sự tham gia của gần 1.300 cơ sở sản xuất - kinh doanh, tổ hợp tác, hộ gia đình và có sự tham gia của khoảng 2.600 lao động. Nghề truyền thống giúp người dân có thu nhập bình quân 3,8 triệu đồng/người/tháng.

Laocaitv.vn - Là địa phương giàu bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số với các nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống, do đó, bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống không những gìn giữ yếu tố văn hóa mà còn góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, xây dựng nông thôn mới.

Sản phẩm thổ cẩm của Sa Pa luôn được du khách ưa thích.

Theo thống kê của cơ quan chuyên ngành, hiện nay trên địa bàn tỉnh Lào Cai có 17 nghề truyền thống, 29 làng nghề và làng nghề truyền thống (19 làng nghề nấu rượu, 5 làng nghề may thêu thổ cẩm, 3 làng nghề đan lát, 1 làng nghề trạm khắc bạc, 1 làng nghề làm hương đốt) được cấp có thẩm quyền công nhận; tập trung ở các huyện Bát Xát, Bắc Hà, Sa Pa, Si Ma Cai, Mường Khương, Văn Bàn; nhìn chung các làng nghề, làng nghề truyền thống hoạt động ổn định.

Đặc biệt một số mặt hàng của các làng nghề đã và đang trở thành sản phẩm hàng hoá nổi tiếng cả nước và từng bước vươn ra thị trường xuất khẩu như hàng thêu, dệt may thổ cẩm của Câu lạc bộ Thổ cẩm phụ nữ Xa Phó, xã Nậm Sài, huyện Sa Pa mỗi năm chị em đã thêu được 5.000 – 6.000 sản phẩm với 15 mẫu xuất khẩu sang các nước: Mỹ, Ý, Úc, Pháp, Nhật.

Thực tế cho thấy, việc triển khai loại hình du lịch làng nghề ở một số địa phương trên địa bàn tỉnh thời gian qua mặc dù đã đem lại một số hiệu quả bước đầu, giúp các làng nghề truyền thống vừa có thêm cơ hội quảng bá, vừa bán được nhiều sản phẩm. Tuy nhiên, trong các làng nghề, làng nghề truyền thống chủ yếu là các hộ sản xuất nhỏ lẻ; sản xuất trong thời gian nông nhàn; thu nhập từ hoạt động sản xuất không phải là thu nhập chính. Mặt khác, khi làng nghề được công nhận không có người đứng ra tổ chức sản xuất, không xây dựng được quy chế hoạt động; do đó không thể tiếp cận được với các chính sách hỗ trợ của nhà nước.

Hiện nay, trước xu hướng đô thị hóa ngày càng cao, các làng nghề và làng nghề truyền thống có nguy cơ bị thu hẹp về diện tích vùng nguyên liệu, văn hóa truyền thống bị mai một, ảnh hưởng đến bảo tồn văn hóa cũng như việc làm và thu nhập. Do đó, việc hỗ trợ duy trì các làng nghề, làng nghề truyền thống theo hướng tăng giá trị sản phẩm về số lượng, chất lượng, mẫu mã thông qua đào tạo, hỗ trợ máy, thiết bị sản xuất, giới thiệu quảng bá sản phẩm nhằm đáp ứng nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng, đồng thời chuyển dịch cơ cấu kinh tế và xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn hiện nay là rất cần thiết.

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, trên cơ sở đánh giá, khảo sát thực tế cho thấy, Lào Cai cần bảo tồn lâu dài 7 làng nghề với hình thức xây dựng và thực hiện các mô hình, đó là: Mô hình bảo tồn làng nghề đan lát cắt dán hàng mã thôn Bảo Vinh - xã Bảo Hà - Bảo Yên; mô hình bảo tồn làng nghề may, thêu thổ cẩm thôn Ngải Trồ, xã Ý Tý, huyện Bát Xát; mô hình bảo tồn làng nghề may thêu thổ cẩm thôn Nì Xỉn - xã Pha Long, huyện Mường Khương; mô hình bảo tồn làng nghề nấu rượu truyền thống dân tộc Dao đỏ thôn San Lùng, xã Bản Xèo, huyện Bát Xát; mô hình bảo tồn làng nghề nấu rượu thôn Bản Phố 2 A - xã Bản Phố, huyện Bắc Hà; mô hình bảo tồn làng nghề trạm khắc bạc thôn Séo Pờ Hồ, xã Mường Hum, huyện Bát Xát.

Việc bảo tồn 7 mô hình làng nghề tiêu biểu nêu trên bởi đó là các làng nghề truyền thống có từ lâu đời, gắn liền với bản sắc văn hóa và phát triển kinh tế của dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; một số làng nghề tạo ra những giá trị văn hóa đặc trưng, tạo nên nét đẹp riêng của người phụ nữ (dân tộc Mông, Dao…) và các làng nghề đã góp phần tăng thêm nguồn thu nhập cho người dân nơi đây. Hơn nữa, ngành du lịch của Lào Cai trong những năm qua phát triển rất mạnh, thu hút ngày càng nhiều du khách nên các làng nghề có điều kiện thuận lợi để mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Thực tế cho thấy, với nhiều làng nghề do dân cư phân bố không tập trung, tập quán sản xuất còn lạc hậu; một bộ phận không nhỏ nông dân chưa quen với sản xuất hàng hóa và tiếp cận thị trường, hàng hóa chủ yếu sản xuất theo quy mô hộ gia đình, doanh thu thấp, sản phẩm sản xuất đơn điệu về mẫu mã, chưa có thương hiệu, thiếu sức cạnh tranh nên rất khó khăn cho việc phát triển các làng nghề quy mô lớn. Do đó, để bảo tồn và phát triển, các làng nghề này rất cần sự hỗ trợ về đào tạo, tập huấn nâng cao tay nghề cho các làng nghề; hỗ trợ máy, thiết bị sản xuất cho các làng nghề; hỗ trợ công tác giới thiệu quảng bá sản phẩm từ các cơ quan đơn vị chức năng cũng như các tổ chức, doanh nghiệp để tiếp tục bảo tồn và phát triển làng nghề truyền thống trước cơn lốc “đô thị hóa”.