Chỉ số cd4 là gì

Tên kỹ thuật y tế: Đếm tế bào CD4+

Bộ phận cơ thể/mẫu thử: Máu

Tìm hiểu chung

Đếm tế bào CD4+ là gì?

Đếm tế bào CD4+ là xét nghiệm máu để xác định hệ miễn dịch có còn hoạt động tốt ở những người bị mắc bệnh nhiễm gây suy giảm miễn dịch hay còn gọi là HIV. Tế bào CD4+ là một loại bạch cầu. Bạch cầu rất quan trọng trong việc chống lại các virus hay vi khuẩn gây bệnh cho cơ thể. Tế bào CD4+ được gọi là bạch cầu lympho T, tế bào T, hay tế bào T hỗ trợ.

Tế bào CD4+ bảo vệ cơ thể khỏi bị nhiễm trùng. Khi bị lây nhiễm, virus HIV sẽ làm giảm số lượng tế bào, khiến cơ thể dễ bị bệnh. Vì thế, các bác sĩ sẽ đo số lượng tế bào CD4+ để xác định xem những người bị HIV có nguy cơ dễ bị nhiễm các bệnh khác không [còn gọi là các nhiễm trùng cơ hội]. Cách thức số lượng tế bào CD4+ thay đổi quan trọng hơn giá trị cụ thể của CD4+ vì những giá trị này sẽ thay đổi ngày qua ngày. Ngoài ra, điều này còn cho thấy virus gây hại như thế nào lên hệ miễn dịch. Ở những người nhiễm HIV không được chữa trị, số lượng tế bào CD4+ sẽ giảm khi HIV phát triển. Lượng tế bào CD4+ thấp cho thấy hệ miễn dịch bị suy yếu và có nguy cơ cao mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội.

Khi nào bạn nên thực hiện đếm tế bào CD4+?

Bác sĩ yêu cầu thực hiện những xét nghiệm này chung với xét nghiệm tải lượng virus HIV [HIV viral load test] khi người đó bị chẩn đoán nhiễm HIV trong khi khám tổng quát. Xét nghiệm thực hiện lặp lại từ 2-8 tuần sau khi thay đổi phương pháp trị liệu HIV. Trong trường hợp không thay đổi phương pháp điều trị, xét nghiệm nên được thực hiện từ 3-4 tháng mỗi lần sau đó.

Số lượng tế bào CD4+ thấp vào buổi sáng và cao vào buổi tối. Những căn bệnh cấp tính như viêm phổi, cúm, nhiễm virus herpes simplex hay hóa trị ung thư cũng có thể làm giảm nồng độ CD4+ tạm thời.

Nồng độ CD4+ không lúc nào cũng phản ánh chính xác tình trạng sức khỏe của một người bị nhiễm HIV. Ví dụ, một vài người có nồng độ CD4+ cao vẫn bị cảm hoặc các bệnh nhiễm trùng thông thường, trong khi đó có một vài người có nồng độ CD4+ thấp thì sức khỏe cơ thể vẫn tốt.

Trước khi tiến hành xét nghiệm, bạn nên hiểu rõ các cảnh báo và lưu ý. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để có thêm thông tin và hướng dẫn cụ thể.

Quy trình thực hiện

Bạn nên chuẩn bị gì trước khi thực hiện đếm tế bào CD4+?

Trước khi xét nghiệm, bạn sẽ có được gặp bác sĩ tư vấn để hiểu hơn kết quả xét nghiệm có ý nghĩa gì về tình trạng nhiễm HIV.

Có một số loại thuốc có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm ví dụ như các thuốc kháng viêm corticoid và các thuốc được dùng trong hóa trị ung thư. Hãy báo với bác sĩ các loại thuốc bạn đang uống.

Quy trình thực hiện đếm tế bào CD4+ như thế nào?

Chuyên viên y tế lấy máu sẽ:

• Quấn một dải băng quanh tay để ngưng máu lưu thông;
• Sát trùng chỗ tiêm bằng cồn;
• Tiêm kim vào tĩnh mạch, có thể tiêm nhiều hơn 1 lần nếu cần thiết;
• Gắn ống để máu chảy ra;
• Tháo dải băng quanh tay sau khi lấy đủ máu;
• Thoa miếng gạc băng hay bông gòn lên chỗ vừa tiêm;
• Dán băng cá nhân lên.

Bác sĩ, điều dưỡng hoặc y tá sẽ thực hiện lấy máu nhằm xét nghiệm cholesterol và triglyceride. Mức độ đau của bạn phụ thuộc vào kỹ năng lấy máu của điều dưỡng, tình trạng tĩnh mạch của bạn và mức độ nhạy cảm của bạn với cơn đau. Sau khi lấy máu, bạn cần băng và ép nhẹ lên vùng chọc tĩnh mạch lấy máu để giúp cầm máu. Bạn có thể trở lại hoạt động bình thường sau xét nghiệm.

Nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và giải đáp.

Hướng dẫn đọc kết quả

Kết quả của bạn có ý nghĩa gì?

Kết quả đếm tế bào CD4+ sẽ có từ 1-3 ngày, tuỳ vào phòng xét nghiệm.

Những giá trị có trong kết quả xét nghiệm sẽ được so sánh với một bảng số liệu gọi là phạm vi tham chiếu. Phạm vi này sẽ thay đổi thùy theo phòng xét nghiệm và còn phụ thuộc vào loại xét nghiệm bạn sử dụng. Bản kết quả xét nghiệm sẽ được xác nhận là bình thường hay bất thường dựa theo phạm vi mà phòng xét nghiệm sử dụng. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khoẻ của bạn và những yếu tố khác. Có nghĩa là kết quả của xét nghiệm nằm ngoài những giá trị được liệt kê dưới đây vẫn tính là bình thường đối với bạn.

Kết quả b ình thường:

Số lượng tế bào CD4+ ở những người không nhiễm HIV từ 600 đến 1500 tế bào/microlit [mcl].

Kết quả bất thường :

• Số lượng tế bào CD4+ lớn hơn 350 nhưng nhỏ hơn 500/mcl đồng nghĩa với việc hệ miễn dịch bắt đầu suy yếu;
• Số lượng tế bào CD4+ nhỏ hơn 350 tế bào/mcl cho thấy hệ miễn dịch và nguy cơ mắc nhiễm trùng cơ hội;
• Số lượng tế bào CD4+ nhỏ hơn 200 tế bào/mcl cho thấy cơ thể mắc phải AIDS và có nguy cơ mắc nhiễm trùng cơ hội;
• Số lượng tế bào CD4+ giảm sẽ có khả năng cao tiến triển thành AIDS.

Khoảng giá trị bình thường của kỹ thuật y tế này có thể không thống nhất tùy thuộc vào cơ sở thực hiện xét nghiệm mà bạn chọn. Hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ nếu bạn có bất cứ câu hỏi nào về kết quả xét nghiệm.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Các giá trị bình thường được liệt kê, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn, các phạm vi khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác

Xét nghiệm số lượng tế bào CD4 + là xét nghiệm máu để xác định hoạt động của hệ thống miễn dịch như thế nào ở những người được chẩn đoán nhiễm virus suy giảm miễn dịch ở người [HIV]. Tế bào CD4 + là một loại tế bào bạch cầu. Các tế bào bạch cầu rất quan trọng trong việc chống lại nhiễm trùng. Các tế bào CD4 + còn được gọi là tế bào lympho T, tế bào T hoặc tế bào T- helper.

HIV lây nhiễm tế bào CD4 +. Số lượng tế bào CD4 + giúp xác định xem các nhiễm trùng khác [nhiễm trùng cơ hội] có thể xảy ra hay không. Mẫu CD4 + được tính theo thời gian quan trọng hơn bất kỳ giá trị CD4 + nào vì các giá trị có thể thay đổi từ ngày này sang ngày khác. Mẫu CD4 + theo thời gian cho thấy tác động của virus đối với hệ thống miễn dịch. Ở những người nhiễm HIV không được điều trị, số lượng CD4 + thường giảm khi HIV tiến triển. Số lượng CD4 + thấp thường cho thấy hệ thống miễn dịch bị suy yếu và khả năng bị nhiễm trùng cơ hội cao hơn.

Chỉ định xét nghiệm

Xét nghiệm số lượng CD4 + được thực hiện để:

Theo dõi mức độ nhiễm HIV ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.

Giúp chẩn đoán hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải [AIDS]. Nhiễm HIV có thể tiến triển thành AIDS, không thể chữa khỏi.

Đánh giá nguy cơ đối với các bệnh nhiễm trùng khác [nhiễm trùng cơ hội].

Quyết định khi nào nên bắt đầu điều trị để ngăn ngừa nhiễm trùng cơ hội, chẳng hạn như thuốc để ngăn ngừa viêm phổi do Pneumocystis.

Số lượng tế bào CD4 + được lấy tại thời điểm được chẩn đoán đóng vai trò là đường cơ sở so với số lượng tế bào CD4 + trong tương lai sẽ được so sánh. Số lượng tế bào CD4 + được theo dõi cứ sau 3 đến 6 tháng, tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe, số lượng tế bào CD4 + trước đó và liệu có đang sử dụng thuốc điều trị bằng thuốc kháng vi-rút hay không.

Chuẩn bị xét nghiệm

Trước khi có xét nghiệm này, có thể gặp một cố vấn để hiểu kết quả xét nghiệm có thể có ý nghĩa gì về nhiễm HIV.

Thực hiện xét nghiệm

Các chuyên gia sức khỏe rút máu sẽ:

Quấn một dải thun quanh cánh tay trên để ngăn dòng máu chảy. Điều này làm cho các tĩnh mạch bên dưới dải lớn hơn nên dễ dàng đưa kim vào tĩnh mạch.

Làm sạch vị trí kim bằng cồn.

Đặt kim vào tĩnh mạch. Có thể cần nhiều hơn một thanh kim.

Gắn một ống vào kim để làm đầy máu.

Tháo băng ra khỏi cánh tay khi thu thập đủ máu.

Áp một miếng gạc hoặc bông gòn trên vị trí kim khi kim được gỡ bỏ.

Áp áp lực lên nơi lấy máu và sau đó một băng.

Cảm thấy khi xét nghiệm

Có thể không cảm thấy gì cả từ vết đâm kim, hoặc có thể cảm thấy một vết chích hoặc nhúm ngắn khi kim đâm xuyên qua da. Một số người cảm thấy đau nhói trong khi kim nằm trong tĩnh mạch. Nhưng nhiều người không cảm thấy đau [hoặc chỉ có cảm giác khó chịu nhỏ] sau khi kim được đặt trong tĩnh mạch. Số lượng cơn đau cảm thấy phụ thuộc vào kỹ năng của chuyên gia y tế rút máu, tình trạng tĩnh mạch và độ nhạy cảm với cơn đau.

Rủi ro của xét nghiệm

Có rất ít nguy cơ biến chứng do lấy máu từ tĩnh mạch.

Có thể co một vết bầm nhỏ ở vị trí lấy máu. Có thể giảm nguy cơ bị bầm tím bằng cách giữ áp lực trên nơi lấy máu trong vài phút sau khi rút kim.

Trong một số ít trường hợp, tĩnh mạch có thể bị viêm sau khi lấy mẫu máu. Tình trạng này được gọi là viêm tĩnh mạch và thường được điều trị bằng một miếng gạc ấm áp nhiều lần mỗi ngày.

Ý nghĩa lâm sàng kết quả xét nghiệm

Xét nghiệm số lượng CD4 + là xét nghiệm máu để xác định hoạt động của hệ thống miễn dịch như thế nào ở những người được chẩn đoán nhiễm virus suy giảm miễn dịch ở người [HIV]. Kết quả đếm tế bào CD4 + thường có sẵn trong 1 đến 3 ngày, tùy thuộc vào phòng xét nghiệm.

Các giá trị bình thường được liệt kê ở đây, được gọi là phạm vi tham chiếu, chỉ là một hướng dẫn. Các phạm vi này khác nhau từ phòng xét nghiệm đến phòng xét nghiệm khác và phòng xét nghiệm có thể có một phạm vi bình thường khác nhau. Kết quả của phòng xét nghiệm nên chứa phạm vi. Ngoài ra, bác sĩ sẽ đánh giá kết quả dựa trên sức khỏe và các yếu tố khác. Điều này có nghĩa là một giá trị nằm ngoài các giá trị bình thường được liệt kê ở đây có thể vẫn bình thường.

Khi số lượng CD4 giảm xuống, nhiều khả năng hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải [AIDS] sẽ phát triển.

Yếu tố ảnh hưởng đến xét nghiệm

Những lý do có thể không thể làm xét nghiệm hoặc tại sao kết quả có thể không hữu ích bao gồm:

Thời gian trong ngày khi đo CD4 +. Số lượng CD4 + có thể thấp hơn vào buổi sáng.

Các bệnh, như viêm phổi, nhiễm herpes đơn giản hoặc cúm.

Làm lạnh mẫu máu.

Thuốc, chẳng hạn như corticosteroid và thuốc hóa trị.

Điều cần biết thêm

Mẫu CD4 + được tính theo thời gian quan trọng hơn bất kỳ giá trị CD4 + nào. Số lượng CD4 thường giảm khi HIV tiến triển.

Số lượng tế bào CD4 + thường được thực hiện với xét nghiệm tải lượng virus để đo lường hiệu quả của liệu pháp kháng vi-rút. Xét nghiệm tải lượng virus đo lượng HIV thực tế trong máu, đây là một chỉ số tốt cho thấy các loại thuốc kiểm soát nhiễm HIV hoạt động như thế nào. Trong một số trường hợp, kiểm tra tải lượng virus có thể được thực hiện thay vì số lượng CD4 +.

Thông tin điều trị AIDS khuyến nghị rằng, nếu có thể, mọi người bắt đầu điều trị bằng thuốc kháng vi-rút [ART] cho HIV trước khi số lượng CD4 + giảm xuống dưới 350 tế bào / mcL. Điều trị đặc biệt quan trọng đối với phụ nữ mang thai, những người bị nhiễm trùng khác [như bệnh lao hoặc viêm gan] và những người có triệu chứng AIDS. Nói chuyện với bác sĩ về thời điểm nên bắt đầu điều trị ARV.

Do tổng số lượng tế bào CD4 + có thể thay đổi trong suốt cả ngày, nhiều bác sĩ cũng theo dõi số lượng tế bào CD4 + liên quan đến tổng số tế bào lympho. Phép đo này được gọi là tỷ lệ phần trăm CD4.

Một phép đo khác có thể được sử dụng là số lượng CD4 [tế bào trợ giúp T] so với số lượng CD8 [tế bào ức chế T]. Đây được gọi là tỷ lệ CD4 / CD8. Tất cả các phép đo này có thể giúp xác định hiệu quả của điều trị HIV.