Một trong những bệnh có khả năng cao bùng phát thành dịch trong thời điểm hè thu chắc chắn không thể bỏ qua sốt xuất huyết, đặc biệt, bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em rất. Trẻ có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
1. Thế nào là bệnh Sốt xuất huyết?
Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra là một dạng bệnh truyền nhiễm cấp tính. Virus này thường lây truyền qua vật chủ trung gian là muỗi vằn.
Sốt xuất huyết ở mức độ nhẹ thường có các biểu hiện như đau cơ khớp, nổi phát ban trên da, sốt cao. Các triệu chứng gặp phải có thể nghiêm trọng hơn khi bệnh diễn biến nặng như chảy máu, đột ngột tụt huyết áp, thậm chí có thể gây tử vong.
Sốt xuất huyết lây lan qua vật chủ trung gian là muỗi vằn
Virus gây sốt xuất huyết bao gồm 4 chủng loại, lần lượt là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Một người có thể bị nhiễm bệnh khi bị muỗi vằn cái [có chứa virus dengue] đốt lên da. Sốt xuất huyết có thời gian ủ bệnh kéo dài từ 8 - 11 ngày tùy từng trường hợp.
Khi muỗi đốt lên da, nếu là người lành thì virus sẽ thâm nhập vào máu. Ngược lại, nếu người bị đốt đã nhiễm virus trước đó thì virus sẽ được truyền sang muỗi. Thông thường, một người sau khi được điều trị khỏi sốt xuất huyết thì hệ miễn dịch sẽ có khả năng chống lại loại virus đã gây bệnh. Tuy nhiên, người đó vẫn có thể mắc phải bệnh sốt xuất huyết do 3 chủng loại còn lại.
Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em thường gặp hơn so với người lớn là bởi trẻ nhỏ có sức đề kháng yếu.
2. Bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em có thể nhận biết qua những dấu hiệu nào?
Với từng giai đoạn cụ thể, các dấu hiệu đặc trưng của bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em sẽ có sự khác nhau nhất định:
2.1. Giai đoạn sốt
Đây chính là giai đoạn đầu tiên khi bệnh bắt đầu khởi phát. Ở giai đoạn này, trẻ nhiễm bệnh sẽ gặp hiện tượng trán nóng ran, sốt cao [từ 39 - 40 độ C] trong 2 - 5 ngày đầu.
Hầu hết trẻ đều sốt trong giai đoạn đầu bị sốt xuất huyết
Một số dấu hiệu khác cũng cần được lưu ý như:
- Sốt cao không có dấu hiệu thuyên giảm mặc dù đã dùng thuốc hạ sốt.
- Đau đầu, đau nhức cơ, chán ăn, mệt mỏi, ho, hắt hơi, sổ mũi.
- Xuất huyết dưới da: chảy máu mũi, chảy máu chân răng hoặc nổi phát ban, nổi mẩn trên da.
2.2. Giai đoạn nguy hiểm
Vào ngày thứ 3 - 7 của quá trình nhiễm bệnh được xem là giai đoạn nguy hiểm hơn cả. Người bệnh lúc này có thể đã hạ sốt, tuy nhiên lại bắt đầu có dấu hiệu tăng tính thấm thành mạch gây ra các biểu hiện thoát huyết tương.
Các triệu chứng nghiêm trọng khác có thể gặp phải khi mắc bệnh sốt xuất huyết như: nề mi mắt, sưng đau gan, tràn dịch màng bụng, màng phổi hay mô kẽ.
Các biểu hiện sốc có thể xuất hiện khi người bệnh bị thoát huyết tương, bao gồm:
- Bứt rứt, vật vã, lờ đờ, mệt mỏi.
- Da lạnh ẩm, đầu chi lạnh.
- Mạch nhanh nhỏ.
- Huyết áp kẹt hoặc huyết áp tâm trương tăng/ tâm thu giảm.
- Tụt huyết áp hoặc không đo được huyết áp người bệnh.
- Ít đi tiểu.
- Xuất huyết nhiều dưới da hoặc xuất huyết nội tạng.
- Đau bụng.
- Hay khát nước.
- Chướng bụng do thoát huyết tương.
Cần đặc biệt lưu ý đến các biểu hiện của trẻ bị sốt xuất huyết
2.3. Giai đoạn phục hồi
Sau giai đoạn nguy hiểm từ 48 - 72 giờ, bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em sẽ bắt đầu có những dấu hiệu phục hồi. Cơ thể trẻ sẽ được cải thiện và phục hồi dần với những biểu hiện như đi tiểu nhiều hơn, có cảm giác thèm ăn và huyết áp ổn định hơn.
3. Hướng dẫn chăm sóc và điều trị bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em
3.1. Những việc nên làm
Để có thể giúp trẻ nhanh chóng khỏi bệnh, phục hồi sức khỏe, đồng thời hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra biến chứng, cha mẹ cần lưu ý thực hiện những điều sau:
Hạ sốt cho trẻ đúng cách
Khi thấy trẻ sốt cao [trên >38.5 độ C] mẹ nên cho trẻ uống thuốc hạ sốt Paracetamol [liều chỉ định 10 - 15mg/kg]. Nếu sau 4 - 6 giờ vẫn sốt thì tiếp tục cho trẻ uống.
Bên cạnh việc dùng thuốc thì cha mẹ cũng cần thường xuyên giúp trẻ hạ nhiệt cơ thể bằng cách chườm khăn ấm ở trán, nách bẹn. Điều này giúp tránh tình trạng sốt cao gây co giật rất nguy hiểm.
Có chế độ dinh dưỡng hợp lý
Trẻ khi bị sốt xuất huyết cơ thể mệt mỏi nên thường sẽ chán ăn. Vì vậy, tốt nhất mẹ nên cho con ăn những món yêu thích nhưng vẫn đảm bảo cung cấp đủ hàm lượng dinh dưỡng cần thiết. Có thể chia thành các bữa ăn nhỏ để trẻ dễ ăn hơn.
Tăng cường bổ sung nước
Mất nước là điều khó tránh khỏi khi trẻ bị sốt xuất huyết thường xuyên trong tình trạng thân nhiệt cao. Do đó, trẻ cần được bổ sung thêm nước, có thể cho trẻ uống nước trái cây, nước lọc hoặc dung dịch oresol bù điện giải đều được.
Tăng cường bổ sung nước cho trẻ tránh mất nước
Như đã nói ở trên, sốt xuất huyết có nhiều trường hợp gặp phải biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, trẻ cần được đưa đến các cơ sở y tế ngay khi thấy có các dấu hiệu như:
- Trẻ sốt li bì không thuyên giảm, ngày càng vật vã.
- Dùng thuốc hạ sốt nhưng vẫn sốt cao liên tục trong 2 ngày.
- Thường xuyên đau bụng.
- Lạnh chân tay.
- Da bầm, môi tím tái.
- Nôn trớ nhiều.
3.2. Những việc không nên làm
Ngoài những lời khuyên kể trên, cũng có một số điều cha mẹ cần tuyệt đối tránh thực hiện khi trẻ bị sốt xuất huyết:
- Không tùy tiện sử dụng thuốc Aspirin hay Ibuprofen cho trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì có thể gây ra xuất huyết dạ dày.
- Không cạo gió, cắt lể gây nhiễm trùng.
- Không để trẻ ăn các loại thực phẩm có màu đen/ đỏ để tránh gây nghi ngờ xuất huyết tiêu hóa.
- Không tùy tiện truyền dịch cho trẻ tại nhà.
Chỉ nên cho trẻ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Có thể thấy, tâm lý hoang mang lo lắng của cha mẹ khi gặp phải bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em là xuất phát từ việc không hiểu rõ về loại bệnh này cùng với đó là hay nhầm lẫn với các bệnh cảm, ốm thông thường khác.
Chủ động liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến việc chăm sóc và điều trị bệnh sốt xuất huyết ở trẻ em, tránh để bệnh diễn biến nặng và gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Bệnh sốt xuất huyết chủ yếu do virus Dengue gây ra. Đây là một dạng bệnh truyền nhiễm, có thể lây từ người bệnh sang người khỏe bằng đường muỗi đốt. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm. Bên cạnh đó, sốt xuất huyết ở trẻ em kéo dài bao lâu là vấn đề được nhiều phụ huynh quan tâm, nhất là những trường hợp phụ huynh đang có con bị bệnh sốt xuất huyết.
1. Sốt xuất huyết ở trẻ em kéo dài bao lâu?
Sau khi virus xâm nhập vào cơ thể người qua đường muỗi đốt, nó có thể ủ bệnh trong vòng 3 đến 13 ngày. Thời gian ủ bệnh ở mỗi bệnh nhân là khác nhau vì phụ thuộc vào thể trạng, sức đề kháng của từng người.
Bệnh sốt xuất huyết chủ yếu do virus Dengue gây ra
Trong giai đoạn ủ bệnh, gần như bệnh nhân không xuất hiện triệu chứng hoặc có triệu chứng nhưng không rõ ràng. Sau thời gian ủ bệnh, những triệu chứng bắt đầu xuất hiện và bệnh có thể tiến triển tới những giai đoạn như sau:
Giai đoạn sốt:
Giai đoạn này thường kéo dài 3 đến 7 ngày. Lúc này, trẻ bắt đầu xuất hiện một số triệu chứng như cơ thể mệt mỏi, đau nhức đầu, đau các khớp, các cơ, đau ở hai bên hốc mắt, đau vùng thượng vị, có thể bị tiêu chảy, bệnh nhân buồn nôn và chán ăn,..
Giai đoạn nguy hiểm:
Giai đoạn này thường xảy ra vào ngày thứ 4 đến ngày thứ 7, tính từ khi bệnh nhân bị sốt. Ở giai đoạn này, trẻ có thể sốt nhẹ hoặc hết sốt, có thể có tình trạng xuất hiện nốt ban đỏ dưới da, có hiện tượng chảy máu cam hoặc chảy máu chân răng, thậm chí có những trường hợp đi tiểu ra máu. Những trường hợp nghiêm trọng hơn, bệnh nhân có thể bị xuất huyết dạ dày, xuất huyết não, hoặc xảy ra một số biến chứng như viêm gan, viêm cơ tim, viêm não,…
Nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nhanh, gây nguy hiểm cho bé
Giai đoạn hồi phục
Giai đoạn phục hồi thường kéo dài khoảng 1 đến 2 ngày. Cơ thể trẻ khỏe dần lên, bắt đầu thèm ăn và đi tiểu nhiều hơn.
Như vậy, kể từ thời gian phát bệnh [xuất hiện tình trạng sốt cao], trẻ sẽ khỏi dần trong 7 - 10 ngày sau đó.Có thể nói rằng, bệnh sốt xuất huyết có diễn biến rất nhanh, do đó cha mẹ không nên chủ quan mà cần tìm hiểu, chăm sóc trẻ đúng cách để giúp trẻ sớm hồi phục sức khỏe.
2. Những dấu hiệu cho thấy trẻ đã khỏi sốt xuất huyết
Ngoài việc quan tâm đến vấn đề sốt xuất huyết ở trẻ em kéo dài bao lâu, cha mẹ cũng nên tìm hiểu để nhận biết rõ những dấu hiệu cho thấy con mình đã khỏi bệnh sốt xuất huyết.
Các bậc phụ huynh cần nhớ rằng, không phải cứ hết sốt là bệnh nhân đã khỏi sốt xuất huyết. Thường thì khi trẻ bắt đầu hết sốt, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn nguy hiểm nhất. Lúc này, cha mẹ trẻ cần phải theo dõi sát tình trạng sức khỏe của trẻ cũng như đưa trẻ đi kiểm tra xét nghiệm hàng ngày để đánh giá lượng tiểu cầu của trẻ. Trẻ cần trải qua 3 giai đoạn của bệnh mới được đánh giá là khỏi bệnh hoàn toàn. Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bệnh sắp khỏi:
- Cơ thể trẻ không còn quá mệt mỏi: Sau những cơn sốt cao, trẻ sẽ vô cùng mệt mỏi. Tuy nhiên, sau khi cắt cơn sốt được khoảng 7 ngày, cơ thể trẻ sẽ có những chuyển biến khá rõ rệt. Trẻ đỡ mệt hơn nhiều, có cảm giác thèm ăn vặt, trẻ ăn ngon miệng hơn và cảm thấy cơ thể khỏe mạnh hơn. Đây là những dấu hiệu cho thấy, trẻ sắp khỏi bệnh và đang hồi phục tốt.
Trẻ thèm ăn là dấu hiệu khỏi sốt xuất huyết
- Trẻ đi ngoài nhiều hơn: Những trẻ bị sốt xuất huyết thường sốt cao và dẫn đến tình trạng mất nước. Từ khi sốt, trẻ ít đi tiểu hơn. Nhưng sau khoảng 5 đến 7 ngày được điều trị, chăm sóc tích cực, bé sẽ có xu hướng muốn đi tiểu nhiều hơn.
- Không xuất hiện các nốt phát ban mới: Khi bệnh ở giai đoạn nguy hiểm, trẻ bị nổi nhiều nốt ban đỏ dưới da, khiến trẻ vô cùng ngứa ngáy và khó chịu. Tuy nhiên, nếu tình trạng sức khỏe tiến triển tốt thì những nốt phát ban sẽ mờ đi và không mọc thêm các nốt mới, bé cũng không còn cảm thấy ngứa ngáy. Đây là một trong những biểu hiện cho thấy trẻ sắp khỏi bệnh.
3. Phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết
Điều trị sốt xuất huyết
Hiện nay, vẫn chưa có phương pháp đặc trị căn bệnh truyền nhiễm này. Phương pháp điều trị phổ biến là hỗ trợ giảm nhẹ triệu chứng và giúp bệnh nhân phòng ngừa những biến chứng nguy hiểm của bệnh. Để giúp con nhanh chóng khỏi bệnh và hạn chế nguy cơ lây lan, mẹ nên chú ý những điều sau:
+ Mẹ nên cho trẻ nghỉ ngơi tuyệt đối.
+ Mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ để cho trẻ uống thuốc hạ sốt trong những trường hợp cần thiết.
+ Mẹ nên cho trẻ uống nhiều nước và bổ sung dung dịch điện giải oresol [tuân thủ theo chỉ dẫn của bác sĩ và hướng dẫn cũng như liều lượng dùng đã được in trên bao bì sản phẩm].
Bên cạnh đó, mẹ cũng nên tránh làm những điều sau:
+ Không nên áp dụng phương pháp hạ sốt cấp tốc cho con: Sốt xuất huyết là do virus gây ra, bệnh nhân có thể bị sốt ngắt quãng, nghĩa là sau khi hạ sốt vẫn có thể tiếp tục sốt trở lại. Do đó, khi chăm sóc cho bé, mẹ cần tránh áp dụng hạ sốt dồn dập cho con để hạn chế nguy cơ hạ thân nhiệt hoặc gây tổn thương các cơ quan khác trong cơ thể.
+ Không nên cho con ra ngoài gió hoặc tắm nước lạnh để tránh nguy cơ giãn mạch trong các cơ quan nội tạng và dẫn đến tử vong. Mẹ chỉ nên lau người cho con bằng nước ấm.
+ Không nên áp dụng những phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng để điều trị cho con để tránh gây ra những hậu quả đáng tiếc.
Mẹ nên bôi tinh dầu đuổi muỗi để trẻ tránh bị muỗi đốt
Các biện pháp phòng tránh sốt xuất huyết
+ Nên mắc màn khi ngủ.
+ Bôi một số loại tinh dầu hoặc kem đuổi muỗi cho trẻ.
+ Giữ vệ sinh nơi ở sạch sẽ, thường xuyên diệt bọ gậy, loăng quăng.
+ Không nên cho trẻ đến những khu vực có nhiều muỗi.
Nếu bạn quan tâm đến sốt xuất huyết ở trẻ em kéo dài bao lâu và những vấn đề sức khỏe khác của trẻ, bạn có thể gọi đến đường dây nóng 1900 56 56 56 để được các bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC hỗ trợ tư vấn kịp thời.