Điểm khác biệt có bản giữa văn học dân gian và văn học viết là

Nội dung bài viết

  1. Sự giống nhau giữa văn học nhân gian và văn học viết
  2. Sự khác nhau giữa văn học dân gian và văn học viết
  3. Mối quan hệ giữa văn học dân gian và văn học viết

Trong dòng chảy miên viễn của nền văn học Việt Nam, chúng ta thấy rằng đó là sự tích hợp giữa hai dòng văn học: văn học dân gian và văn học viết. Phân biệt được hai dòng văn học này là vấn đề cơ bản của lịch sử văn học dân tộc. Bởi lẽ, nó không chỉ có hai phương thức sáng tác khác nhau, truyền miệng và thành văn, mà còn liên quan đến hai loại hình thức tác giả có vị trí xã hội, hoàn cảnh sinh sống, quan niệm nhân sinh, tư tưởng tình cảm, kể cả hoàn cảnh sáng tác, tâm thế sáng tác, động cơ sáng tác cũng khác nhau.

Giữa văn học dân gian và văn học viết chúng ta thấy có một số điểm giống nhau như:

  • Cả hai đều là sản phẩm của lao động trí óc, là sáng tạo của con người
  • Đều phản ánh bộ mặt xã hội, thể hiện tâm tư, tình cảm của tác giả
  • Chúng cùng sử dụng ngôn từ như phương tiện quan trọng nhất để sáng tạo hình tượng nghệ thuật, cùng thể hiện tư tưởng, quan niệm, thái độ, tình cảm của tác giả qua những hình tượng nghệ thuật đó.
  • Chúng cùng tác động đến thực tiễn, có tác dụng cải biến thực tiễn

Sự khác nhau được thể hiện thông qua các đặc trưng của văn học viết và văn học nhân gian như lực lượng sáng tác, cách thức lưu truyền, hình thức tồn tại, vai trò, vị trí, nội dung phản ánh, lịch sử hình thành và phát triển,…

+ Lực lượng sáng tác

  • Là sáng tác tập thể, không có tác giả cụ thể
  • Là sáng tác của một hoặc một nhóm mang dấu ấn riêng

+ Cách thức lưu truyền

  • Truyền miệng từ đời này sang đời khác
  • Được lưu truyền dưới dạng chữ viết

+ Hình thức tồn tại

  • Gắn liền với các hoạt động lao động sản xuất hàng ngày, trong đời sống xã hội
  • Là một tác phẩm cố định dưới dạng chữ viết, mang tính độc lập của một cá nhân hoặc một nhóm

+ Vai trò, vị trí

  • Là nền tảng của văn học nước nhà
  • Là sự tiếp thu những cái mới, đồng thời kết hợp với cái hay, cái đẹp của văn học dân gian

+ Nội dung phản ánh

  • Do đặc trưng của văn học dân gian về lực lượng sáng tác, phương thức sáng tác nên nội dung của nó hướng đến đời sống dân dã. Đó là những vấn đề thiết thân, quen thuộc hằng ngày với nhân dân lao động, chẳng hạn qua thể loại ca dao – dân ca ta bắt gặp các chủ đề hết sức bình dị.
  • Thể hiện tâm tư, tình cảm, ước mơ mang nét riêng của tác giả

+ Lịch sử hình thành và phát triển

  • Văn học dân gian: Ra đời từ khi con người bắt đầu có tiếng nói, nhận thức
  • Văn học viết: Ra đời vào thế kỉ 10, chia làm 2 giai đoạn là văn học trung đại và văn học hiện đại

+ Cách phản ứng hiện thực:

  • Dùng lời ăn tiếng nói hàng ngày, dùng hình ảnh biểu tượng để phản ánh hiện thực….
  • Dùng ngôn từ, các biện pháp nghệ thuật….

Văn học dân gian là nền tảng của văn học viết, là chặng đầu của nền văn học dân tộc. Khi chưa có chữ viết, nền văn học dân tộc chỉ có văn học dân gian; khi có chữ viết nền văn học nầy bao gồm hai bộ phận: văn học dân gian và văn học viết

Văn học viết chịu ảnh hưởng văn học dân gian về nhiều phương diện, từ nội dung tư tưởng đến hình thức nghệ thuật.

Ví dụ: Truyền thuyết Thánh Gióng đã mở đầu cho dòng văn học yêu nước, chống xâm lược trong nền văn học dân tộc. Thể thơ lục bát, thể thơ được thi hào Nguyễn Du sử dụng một cách tài tình, bắt nguồn từ bộ phận văn vần dân gian…

Văn học viết cũng có ảnh hưởng trở lại đối với văn học dân gian trên một số phương diện . Chẳng hạn , tác giả dân gian đã đưa những chất liệu văn học viết vào ca dao ( những nhân vật trong Truyện Kiều , Lục Vân Tiên …)

Mối quan hệ giữa văn học dân gian với văn học cũng như vai trò, ảnh hưởng của văn học dân gian đối với văn học thể hiện trọn vẹn hơn cả ở lĩnh vực sáng tác và ở bộ phận thơ văn quốc âm. Có thể nói, mảng truyện thơ Nôm khuyết danh là sự gặp gỡ của hai bộ phận văn học dân tộc.

Như vậy, trong quá trình phát triển, hai bộ phận văn học dân gian và văn học viết luôn có mối quan hệ biện chứng, tác động, bổ sung, hỗ trợ lẫn nhau để cùng phát triển. Văn học dân gian là nền tảng cho văn học viết tiếp thu. Trái lại, văn học viết có tác động trở lại làm văn học dân gian thêm phong phú, đa dạng.

►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về So sánh văn học dân gian và văn học viết (Đầy đủ) file Word, pdf hoàn toàn miễn phí!

Câu hỏi: So sánh văn học dân gian và văn học viết

Lời giải:

- Văn học dân gian:

+ Là sáng tác của tập thể nhân dân (sáng tác vô danh, mang tính tập thể)

+Khó xác định chính xác thời điểm ra đời

+Lưu truyền bằng hình thức truyền miệng, sau này được ghi chép lại

+Có tính không ổn định và thường có dị bản ở các vùng, miền khác nhau.

+Mang tính thực hành, nảy sinh trong sinh hoạt phục vụ cộng đồng và phục vụ trực tiếp cho sinh hoạt cộng đồng.

+Thể loại đặc trưng, văn học viết không lặp lại : thần thoại, truyền thuyết, cổ tích.

- Văn học viết:

+Sáng tác cá nhân (tính hữu danh, tính cá thể)

+Dễ xác định chính xác thời điểm ra đời

+Lưu truyền bằng văn tự ( văn bản)

+Chỉ có một bản duy nhất, không có dị bản.

+Mang tính thường thức của cá nhân nghệ sĩ, nảy sinh do cảm hứng sáng tác.

+Thể loại khá phong phú : thơ, truyện, tiểu thuyết, tùy bút…

Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơnvề văn học dân gian và văn học viết nhé:

Văn học Việt Nam gồm hai bộ phận lớn là văn học dân gian và văn học viết.

Hai bộ phận đều mang những đặc điểm truyền thống của văn học Việt Nam (tinh thần yêu nước chống xâm lược, tinh thần nhân văn, đề cao đạo lí, nhân nghĩa). Tuy nhiên hai bộ phận cũng có những đặc trưng riêng.

Giống nhau

- Cả hai bộ phận văn học dân gian và văn học viết đều nhận thức và phản ánh cuộc sống của con người bằng hình tượng. Nghĩa là người sáng tác thông qua việc xây dựng các hình tượng nghệ thuật để tái hiện hiện thực cuôc sống, thể hiện tư tưởng, tình cảm, ước mơ, khát vọng của con người. Con người là trung tâm trong bức tranh đời sống văn học.

Khác nhau

- Văn học dân gian:

+ Quá trình sáng tác và lưu truyền của văn học dân gian không bị cản trở bởi sự kiểm duyệt nào. Và lại, là những sáng tác khuyết danh, phản ánh đời sống tình cảm của người bình dân đúng như nó vốn có, Văn học dân an vì thế phát huy được tối đa tinh thần dân chủ. Văn học dân gian được lưu gitruyền và phổ biến nhanh, có sức cộng hưởng lớn trong quần chúng nhân dân.

+ Ngôn ngữ văn học dân gian có sự kết hợp với các yếu tố ngoài văn bản, gắn liền với môi trường diễn xướng dân gian nên đạt hiệu quả giao tiếp cao. Ngôn ngữ văn học dân gian mộc mạc, chất phác, tự nhiên. Tác phẩm thường được sáng tác theo môtip, công thức có sẵn, Người bình dân không cần dồn hết năng lực vào việc sáng tác văn bản.

+ Văn học dân gian thường có phương diện phê phán, hài hước, khác với văn học viết có quan tâm đến tầng lớp dưới, nhưng chủ yếu hướng đến tầng lớp trên, thẩm định các giá trị nhân văn của con người.

+ Nhân vật trong văn học dân gian có tính phổ biến, tiêu biểu cho một kiểu người, loại người.

+ Do lan truyền bằng con đường truyền miệng, văn học dân gian có tính khả biến, biến đổi theo thời gian và không gian (dị bản) đề tài, chủ đề lập đi lập lại trong nhiều tác phẩm khác nhau.

+ Thể loại văn học dân gian khá đa dạng trong thể loại do cùng cấu trúc thẩm mĩ. Văn học viết lại khác, cùng đề tài nhưng khác xa về cấu trúc thẩm mĩ.

+ Văn học dân gian lại phiếm chỉ, tương đồng.

+ Văn học dân gian ra đời đầu tiên,tiếp tục tồn tại sau khi có chữ viết và phát triển cho tới ngày nay là nhờ 1 phần quan trọng của chính dòng văn học này. Văn học dân gian có vai trò quan trọng trong việc hình thành và phát triển văn học viết học viết.

- Văn học chữ viết:

+ Trong khi ngôn ngữ văn học viết gọt giũa, sử dụng nhiều biện pháp tu từ, được người sáng tác cẩn thận từng “miligam quặng chữ”. Do “cách mặt khuất lời’, lại là sản phẩm của một cá nhân nên ngôn ngữ văn học viết được pha màu theo cách riêng, sự sáng tạo của nhà văn, nhà thơ được thể hiện ở sự mới lạ về kết cấu, cốt truyện…

+ Trong khi đó nhân vật văn học viết là những sáng tạo có tính cá thể, “điển hình hóa’.

+ Văn học viết cố định, bất biến về mặt văn bản nhưng luôn có sự “lạ hóa” về đề tài, chủ đề, cách thức thể hiện…

+ Không gian, thời gian, nhân vật, cốt truyện trong văn học viết là cá biệt, cụ thể.

Bài Làm:

Văn học dân gian:

  • Là sáng tác của tập thể nhân dân (sáng tác vô danh, mang tính tập thể)
  • Khó xác định chính xác thời điểm ra đời
  • Lưu truyền bằng hình thức truyền miệng, sau này được ghi chép lại
  • Có tính không ổn định và thường có dị bản ở các vùng, miền khác nhau.
  • Mang tính thực hành, nảy sinh trong sinh hoạt phục vụ cộng đồng và phục vụ trực tiếp cho sinh hoạt cộng đồng.
  • Thể loại đặc trưng, văn học viết không lặp lại : thần thoại, truyền thuyết, cổ tích.

Văn học viết: 

  • Sáng tác cá nhân (tính hữu danh, tính cá thể)
  • Dễ xác định chính xác thời điểm ra đời
  • Lưu truyền bằng văn tự ( văn bản)
  • Chỉ có một bản duy nhất, không có dị bản.
  • Mang tính thường thức của cá nhân nghệ sĩ, nảy sinh do cảm hứng sáng tác.
  • Thể loại khá phong phú : thơ, truyện, tiểu thuyết, tùy bút…

Trong: Soạn văn 9 VNEN bài 33: Tổng kết phần văn học thư (điện) chúc mừng và thăm hỏi

Hoàn thành phiếu học tập sau vào vở:

Hãy cụ thể hoá các nội dung sau đây bằng những cách diễn đạt khác nhau:

Ghi lại vào vở định nghĩa về các thể loại văn học dân gian theo mẫu:

Hoàn chỉnh lần lượt ba bức điện ở mục 2 theo mẫu sau đây...

Hoàn chỉnh một bức điện chúc mừng theo mẫu tự đề xuất.