Bài 1. Máy tính và chương trình máy tính – Câu 2 trang 8 SGK Tin học 8. Hãy cho biết lí do cần phải viết chương trình để điều khiển máy tính.
Hãy cho biết lí do cần phải viết chương trình để điều khiển máy tính.
Máy tính thực chất chỉ là một thiết bị điện tử vô tri vô giác. Để máy tính có thể thực hiện một công việc theo mong muốn của mình thì con người phải đưa ra những chỉ dẫn thích hợp cho máy. Việc viết nhiều lệnh và tập hợp lại trong một chương trình, giúp con người điều khiển máy tính một cách đơn giản và hiệu quả hơn.
Giáo án tin học 8
5. Hãy nêu các bước để thực hiện CT
Turbo Pascal .
6. Nêu một số ý nghĩa của các từ sau:
program, begin, end. Và các lệnh
….
Năm học: 2010-2011
không. Tuy nhiên, nếu có phần khai báo
phải được đặt trước phần thân chương
trình.
5. Các bước đã thực hiện:
Khởi động Turbo Pascal;
Soạn thảo chương trình;
Biên dịch chương trình: Alt + F9;
Chạy chương trình [Ctrl + F9] ;
6. Pascal không phân biệt chữ hoa, chữ
thường: begin, BeGin, hay BEGIN đều
đúng.
•
•
Lệnh kết thúc chương trình là
end. [có dấu chấm], các câu lệnh
sau lệnh này bị bỏ qua trong quá
trình dịch chương trình.
•
Mỗi câu lệnh được kết thúc bằng
dấu chấm phẩy [;].
•
7. Thế nào là dữ liệu của máy tính.
Người, máy tính giao tiếp với nhau
như thế nào?
Các từ khoá của
program, begin, end.
Lệnh writeln in ra màn hình và
đưa con trỏ xuống đầu dòng tiếp
theo.
Pascal:
Thông tin cần in ra có thể là văn bản, có
thể là số,... và được phân tách bởi dấu
phẩy.
Lệnh write tương tự như writeln, nhưng
không đưa con trỏ xuống đầu dòng tiếp
theo.
7. * Dữ liệu sử dụng trong các ngôn ngữ
lập trình thường định nghĩa theo các kiểu,
với các phép toán có thể thực hiện trên
từng kiểu dữ liệu đó.
* Quá trình trao đổi dữ liệu hai chiều
giữa người và máy tính khi chương trình
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:49
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
trình hoạt động thường được gọi là giao
tiếp giữa người và máy tính.
8. Thế nào là xác định bài toán. Giải
bài toán trên máy tính có nghĩa là gì? 8. Cho một bài toán [xác định bài toán] là
việc xác định các điều kiện ban đầu [thông
Và quá trình giải một bài toán trên
tin vào - INPUT] và các kết quả cần thu
máy tính có các bước nào?
được [thông tin ra – OUTPUT].
* Giải bài toán trên máy tính có nghĩa là
giao cho máy tính cách thức [thuật toán]
tìm ra lời giải cụ thể của bài toán.
* Quá trình giải một bài toán trên máy tính
có các bước: xác định bài toán; xây dựng
thuật toán; lập chương trình.
9. Thuật toán thuật toán là gì?
10. Câu lệnh điều kiện có mấy dạng, vẽ 9. Thuật toán thuật toán là dãy các thao tác
cần thực hiện theo một trình tự xác định để
cấu trúc sơ đồ khối, viết câu trúc câu
lệnh? Nêu ý nghĩa của các câu lệnh đó? thu được kết quả cần tìm từ những điều
kiện cho trước.
11.
11. Nêu sự giống và khác nhau giữa
• Giống: - Biến và hằng là các đại
biến và hằng trong ngôn ngữ lập trình
lượng được đặt tên dùng để lưu trữ
Pascal ?
dữ liệu
- Đều được khai báo trước khi sử
dụng
• Khác
Biến - Giá trị của biến có thể thay đổi
trong suốt quá trình thực hiện chương trình
- Biến được khai báo bằng từ khóa
Var
Hằng - Giá trị của hằng được giữ nguyên
trong suốt quá trình thực hiện chương
trình.
- Hằng được khai báo bằng từ khóa
Const
3. Củng cố: [5’]
4. Dặn dò [3’]
- Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết,
làm đi làm lại nhiều lần.
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:50
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
- Làm các bài tập còn lại,
* BỔ SUNG RÚT KINH NGHIỆM.
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Tiết 35-36
Ngày soạn: 17/12/2010
Ngày dạy: 31/12/2010
KIỂM TRA HỌC KÌ I
A. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này HS cần đạt được những mục tiêu sau:
1.Kiến thức:
- Củng cố lại những kiến thức đã học
2.Kỹ năng.
- Vận dụng kiến thức trong khi làm bài
3.Thái độ:
- Cẩn thận, chính xác trong vận dụng
- Nghiêm túc
B. PHƯƠNG PHÁP
- Tự luận
C.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: Phòng máy, câu hỏi ôn tập.
2. Học sinh: Kiến thức cũ, sgk,vở, bút.
D. Tiến trình lên lớp
I. Ổn định tổ chức:
Kiểm tra sĩ số:
II. Kiểm tra bài cũ:
III. Bài mới
1. Đặt vấn đề:
2. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài mới
- Gv: Ổn định lớp
- Hs Nghiêm túc làm bài
- Phát đề
Đề 1:
Câu 1: [2đ]Ngôn ngữ lập trình là gì? Nêu các thành phần của ngôn ngữ lập trình?
Câu 2: [1đ] Hãy nêu ý nghĩa của câu lệnh sau:
If then ;
Câu 3: [2đ] Hãy khai báo các biến trong bài toán sau đây
a] Giờ thể dục, bạn Tuấn chạy một vòng xung quanh sân trường hình chữ nhật có chiều
rộng A mét và chiều dài B mét mất một khoảng thời gian là T giây . Tính vận tốc trung
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:51
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
bình V của bạn Tuấn.
Lưu ý: Thời gian không tính phần lẽ của của giây.
b] Tính chu vi P và diện tích S hình chữ nhật, trong đó số đo chiều dài A và chiều rộng B
được nhập từ bàn phím
Câu 4: [4đ] Viết chương trình nhập vào 1 số nguyên từ bàn phím, cho biết số nhập vào
là số chẳn hay số lẻ [Dùng If ... Then ... Else]
a] Khai báo[1đ]
- Khai báo tên chương trình
- Khai báo một biến kiểu số nguyên
b] Thân chương trình[3đ]
-Thân chương trình gồm các lệnh
+ Nhập giá trị cho biến từ bàn phím
+ Kiểm tra tính chẵn, lẽ :Nếu [n mod 2] = 0 thì n là số chẵn, ngược lại n là số lẽ
+ Thông báo kết quả ra màn hình
Đề 2
Câu 1[2đ]: Nêu sự giống và khác nhau giữa biến và hằng trong ngôn ngữ lập trình
Pascal ?
Câu 2[2đ] Thuật toán là gì? Hãy nêu các bước để giải bài toán trên máy tính?
Câu 3[2đ]: Cấu trúc rẽ nhánh có mấy dạng? Hãy vẽ sơ đồ các dạng cấu trúc rẽ nhánh.
Câu 4[4đ]: Hãy viết chương trình hoàn chỉnh Tính điểm trung bình môn tin học của bạn
Lan gồm 2 phần lí thuyết và thực hành, biết điểm thực hành có hệ số 3, điểm lí thuyết có
hệ số 1
a]Phần khai báo
- Khai báo tên chương trình
- Khai báo biến
b]Phần thân gồm:
- Nhập điểm lí thuyết
- Nhập điểm thực hành.
- Tính điểm trung bình DTB:= [DLT+DTH*3]/4
- Thông báo ra màn hình ĐTB của bạn Lan.
BÀI LÀM.
ĐÁP ÁN VÀ BIỂU ĐIỂM
Đề 1
Câu 1: [2đ]
- Ngôn ngữ lập trình là tập hợp các kí hiệu và quy tắc để viết các lệnh tạo thành một
chương trình hoàn chỉnh và chạy được trên máy tính. [1đ]
- Thành phần cơ bản của một ngôn ngữ lập trình là gồm bảng chữ cái và các quy tắc
để viết các câu lệnh có ý nghĩa xác định, cách bố trí câu lệnh,… sao cho có thể tạo
thành một chương trình hoàn chỉnh và có thể thực hiện được trên máy tính. [1đ]
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:52
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
Câu 2: [1đ]
If then ;
Ý nghĩa: Khi gặp câu lệnh điều kiện này, chương trình sẽ kiểm tra điều kiện. Nếu điều
kiện được thỏa mãn, chương trình sẽ thực hiện câu lệnh sau từ khóa then. Ngược lại câu
lệnh đó bị bỏ qua. [1đ]
Câu 3: [2đ]
a] Var A,B,V: real;
T: Integer;
[1đ]
b]Var
A, B: integer;
P,S: real;
Câu 4: [4đ]
[1đ]
PROGRAM CHAN_LE;
[0,5đ]
USES CRT;
VAR X: INTEGER;
[0,5đ]
BEGIN
CLRSCR;
WRITE[ ‘ NHAP GIA TRI CHO BIEN X = ’];
READLN[X];
[1đ]
IF [X MOD 2] = 0 THEN
[1đ]
WRITE[ ‘ SO VUA NHAP LA CHAN ’]; [0,5đ]
ELSE
WRITE[ ‘ SO VUA NHAP LA LE ’];
[0,5đ]
READLN;
END.
Đề 2
Câu 1: [2đ]. Nêu sự giống và khác nhau giữa biến và hằng trong ngôn ngữ lập trình
Pascal
Giống: [1đ]
- Biến và hằng là các đại lượng được đặt tên dùng để lưu trữ dữ liệu
- Đều được khai báo trước khi sử dụng
Khác [1đ]
Biến
- Giá trị của biến có thể thay đổi trong suốt quá trình thực hiện chương trình
- Biến được khai báo bằng từ khóa Var
Hằng
- Giá trị của hằng được giữ nguyên trong suốt quá trình thực hiện chương trình.
- Hằng được khai báo bằng từ khóa Const
Câu 2: [2đ]
* Thuật toán là dãy hữu hạn các thao tác cần thực hiện theo một trình tự xác định để thu
được kết quả cần thiết từ những điều kiện cho trước [ 0,5đ]
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:53
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
* Quá trình giải bài toán trên máy gồm những bước sau:
- Xác định bài toán: Input, output
[0,5đ]
- Mô tả thuật toán: tìm cách giải bài toán và diễn tả bằng các lệnh cần phải thực hiện
[0,5đ]
- Viết chương trình: Dựa vào mô tả thuật toán trên để viết chương trình bằng một ngôn
ngữ lập trình mà em biết.
[0.5đ]
Câu 3: [2đ] Mỗi sơ đồ đúng được 1đ
Cấu trúc rẽ nhánh gồm 2 dạng: dạng thiếu và dạng đầy đủ:
Điều Kiện?
Đúng
Câu lệnh
Sai
Điều Kiện?
Sai
Đúng
Câu lệnh
1
Câu lệnh 2
Câu 4: [4đ]
* Viết chương trình
PROGRAM DIEMTB;
0, 5đ
VAR DLT,DTH, DTB: REAL;
0, 5đ
BEGIN
WRITE[‘ NHAP DIEM LI THUYET VA DIEM THUC HANH : ’]; [0,5đ]
READLN[DLT, DTH];
[0,5đ]
DTB:=[DTH*3+DLT]/4;
[1đ]
WRITELN[‘ DIEM TRUNG BINH CUA BAN LAN LA: ‘,DTB:8:2]; [0,5đ]
READLN;
END.
[0,5đ]
3. Củng cố: [5’]
4. Dặn dò [3’]
- Học bài theo sách giáo khoa và vở ghi, Ôn lại các kiến thức chính đã học và luyện viết,
làm đi làm lại nhiều lần.
- Làm các bài tập còn lại,
* BỔ SUNG RÚT KINH NGHIỆM.
................................................................................................................................................
................................................................................................................................................
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:54
Giáo án tin học 8
Năm học: 2010-2011
Tiết 37
Ngày soạn: 7/1/2011
Ngày dạy: 10/1/2011
Bài 7:
CÂU LỆNH LẶP
[T1]
A. MỤC TIÊU: Sau khi học xong bài này HS cần đạt được những mục tiêu sau:
1.Kiến thức:
- Biết nhu cầu cần có câu lệnh lặp trong ngôn ngữ lập trình.
- Biết ngôn ngữ lập trình dùng cấu trúc lặp để chỉ dẫn máy tính thực hiện lặp đi lặp lại công
việc nào đó một số lần.
- Hiểu Hoạt động của câu lệnh lặp với số lần biết trước for ….do trong pascal.
2.Kỹ năng.
- Viết đúng được lệnh for ………..do trong một số tình huống đơn giản.
3.Thái độ:
- Thái độ học tập nghiêm túc, tích cực làm các dạng bài tập ứng dụng
B. PHƯƠNG PHÁP
- Phát hiện và giải quyết vấn đề
C.CHUẨN BỊ
1.Giáo viên: Phòng máy, Sách giáo khoa, giáo án, tài liệu tin học có liên quan.
2. Học sinh: Sgk,vở, bút.
D. Tiến trình lên lớp
I. Ổn định tổ chức: [1’]
Kiểm tra sĩ số:
II. Kiểm tra bài cũ: [3’]
? Mô tả thuật thoán tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên?
III. Bài mới
1. Đặt vấn đề: [1’]
Để máy tính thực hiện tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên thì chúng ta phải ra
lệnh cho máy bằng lệnh nào? Để trả lời cho câu hỏi trên chúng ta đi vào nghiên cứu bài
học ngày hôm nay 2. Bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung bài mới
Hoạt động 1: Các công việc phải thực
1. Các công việc phải thực hiền nhiều
hiện nhiều lần [5’]
lần
Gv: Hàng ngày chúng ta thường phải làm
- Công việc không biết trước số lần lặp lại:
một số việc lặp đi lặp lại một số lần, em
học bài cho đến khi thuộc hết các bài,
hãy lấy ví dụ về một số việc hàng ngày em - Công việc đã biết trước số lần lặp: đi học
phải làm?
mỗi sáng 5 tiết, mỗi ngày tập 7 bài thể dục
Hs: Nêu ví dụ
buổi sáng, đánh răng mỗi ngày 3 lần,
Giáo viên: Nguyễn Thị Thu – Trường THCS Tân Thành
Trang:55
Giáo án tin học 8
Gv: Ghi ví dụ của học sinh lên bảng
Hs: Một em khác lấy thêm một số ví dụ
Gv: Qua những ví dụ các bạn vừa lấy ra
trên bảng thì những công việc nào chúng ta
đã biết trước số lần lặp đi lặp lại và công
việc nào chúng ta chưa biết số lần lặp lại
của nó?
Hs: Tách ví dụ thành hai loại [một loại đã
biết trước số lần lặp và một loại chưa biêt
số lần lặp ]
Gv: Nhận xét và chốt lại.
Gv: Lấy ví dụ minh họa
Hoạt động 2: Câu lệnh lặp – một lệnh
thay cho nhiều lệnh [15’]
Gv: Yêu cầu hs nghiên cứu ví dụ 1 SGK 56,57.
GV: Phân tích ví dụ 1.
HS: Nghe, nghi chép
HS: Mô tả lại thuật toán, phân tích thuật
toán.
Gv: Qua hai ví dụ trên, các em hãy chỉ ra
những công việc được lặp đi lặp lại?
HS: Chỉ ra công việc lặp lại ở vd1 và vd2
GV: Kết luận.
Hoạt động 3: Ví dụ về câu lệnh lặp [15’]
GV: Trình bày cấu trúc vòng lặp For
……..to……..do
…………..
HS: Ghi cấu trúc vòng lặp vào vở.
GV: Giải thích từng thành phần trong cấu
trúc lệnh.
HS: Nghe, ghi chép.
GV: Vận dụng câu lệnh viết vòng lặp cho
ví dụ 1 phần 1
Var i, tong: integer;
Begin
Năm học: 2010-2011
=> Để chỉ cho máy tính thực hiện đúng
công việc, trong nhiều trường hợp khi viết
một chương trình máy tính chúng ta cũng
phải viết lặp lại nhiều câu lệnh thực hiện
một phép tính nhất định.
VD1: Để tính 5 số tự nhiên đầu tiên ta có
thể viết như sau:
begin
I=0; Tong:=0;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
Readln; end.
2. Câu lện lặp - một lệnh thay cho nhiều
lệnh
VD1: Vẽ 3 hình vuông giống nhau.
- thuật toán [SGK T56,57]
VD2: Tính tổng của 100 số tự nhiên đầu
tiên.
- thuật toán: [đã nghiên cứu ở bài học số 5]
=> Kết luận: - Cách mô tả các hoạt động
lặp trong thuật toán như trong 2 ví dụ trên
được gọi là cấu trúc lặp.
- Mọi ngôn ngữ lập trình đều có “cách” để
chỉ thị cho máy tính thực hiện cấu trúc lặp
với một câu lệnh. Đó là câu lệnh lặp
3. Ví dụ về câu lệnh lặp
- Trong pascal câu lệnh lặp có dạng:
+Câu lệnh lặp dạng tiến:
For := to