Những nghiên cứu về việc sự mất cân bằng hệ vi khuẩn trong đường ruột là nguyên nhân gây ra một loạt các vấn đề về tâm lí – đã lý giải vì sao đường ruột thường còn được gọi là "bộ não thứ hai" của cơ thể.
Trong hệ thống tiêu hóa của bạn có một cơ quan mà có lẽ bạn chưa bao giờ nghe nói đến. Cơ quan này có ảnh hưởng lớn đến tâm trạng và sức khỏe của bạn. Vào năm 2006, đại học quốc gia Ireland tuyên bố họ đã phát hiện ra một “cơ quan bị lãng quên trong đường ruột” có khả năng giải quyết các vấn đề về tiêu hóa. “Cơ quan” này thực chất là toàn bộ số vi khuẩn trong đường ruột.
Theo một nghiên cứu tiến hành vào năm 2010, có đến 90% phụ nữ Australia có các vấn đề về tiêu hóa. Tỉ lệ phụ nữ Australia gặp vấn đề về đường ruột thuộc hàng cao nhất trên thế giới. Các chuyên ra cho rằng nguyên nhân là sự căng thẳng, chế độ ăn uống và vấn đề vệ sinh. Theo chuyên gia dinh dưỡng Zoe Bingley-Pullin, những người có vấn đề về đường ruột thường cảm thấy khó chịu, bực bội và kém hấp dẫn. Tuy nhiên, gần một nửa số người này hầu như không làm gì để loại bỏ những triệu chứng khó chịu của mình.
Giáo sư Emeran Mayer, chuyên gia nghiên cứu dạ dày–ruột ở trường đại học California [Mỹ], cho biết đường tiêu hóa liên kết chặt chẽ với não bộ đến nỗi các nhà khoa học thường dùng cụm từ “hệ trục ruột-não” khi đề cập đến hai cơ quan này. Đường ruột đạt trạng thái cân bằng lý tưởng khi số lượng vi khuẩn có lợi được duy trì ở mức 85% so với 15% vi khuẩn có hại. Khi cán cân bị mất thăng bằng, các vấn đề về thể chất và tinh thần bắt đầu xuất hiện. Từ chứng tự kỷ ở trẻ em, đến việc trầm cảm hay sa sút tinh thần ở người lớn đã được xác định là có liên quan đến sự mất cân bằng hệ vi sinh vật này, dẫn đến tình trạng viêm của ruột và các bộ phận khác.
Đây cũng là lý do bạn cảm thấy nôn nao hoặc bồn chồn trong bụng mỗi khi phấn khích hoặc lo lắng. Cũng chính vì vậy stress thường xuyên dễ gây ra rối loạn tiêu hóa. Vì 95% serotonin [hormone điều tiết tâm trạng] của cơ thể nằm trong ruột nên khi mất đi sự cân bằng giữa các loại vi khuẩn, trạng thái tinh thần của bạn sẽ không ổn định, kèm theo đó là các triệu chứng như tiêu chảy hoặc táo bón [do quá nhiều hoặc quá ít serotonin trong ruột]. Hai triệu chứng này lại lần lượt dẫn đến những rối loạn tâm lý như lo lắng và trầm cảm. Cứ như vậy sẽ tạo thành một vòng tuần hoàn tồi tệ.
Tuy nhiên, bạn có thể lợi dụng mối quan hệ chặt chẽ giữa tinh thần, tiêu hóa và vi khuẩn vì các nghiên cứu đã chứng minh: chỉ cần cải thiện một trong ba yếu tố thì hai yếu tố còn lại cũng nhận được ảnh hưởng tích cực.
SKĐS - Ruột có trên 100 triệu tế bào thần kinh. Hoạt động của chúng tác động đến trạng thái tâm lý của chúng ta và đóng vai trò quan trọng với bệnh trầm cảm, Parkinson [liệt rung] hoặc Alzheimer [mất trí nhớ]…
Cắt khỏi mạng thần kinh tủy sống, vẫn tự tiêu hóa!
Đầu thế kỷ XIX, tại Anh, hai chuyên gia Sinh lý học thuộc Đại học London, TS. William Bayliss và TS. Ernest Henry Starling đã nghiên cứu chi tiết cấu tạo, chức năng của ruột. Họ tiến hành thí nghiệm với cơ thể chó. Hết sức ngạc nhiên, hai nhà khoa học Anh tình cờ phát hiện: Hệ tiêu hóa có thể thực hiện nhiệm vụ tiêu hóa thức ăn, thậm chí sau khi đã cắt nó khỏi mạng thần kinh tủy sống nối với não bộ!
Trong cuốn sách “mBraining” của mình, hai nhà khoa học Australia, Marvin Oka và Grant Soousalu lưu ý chi tiết, cho dù hệ thần kinh ruột được chính thức mô tả như “não bộ” thứ hai từ năm 1907, song phải chờ gần 100 năm, chủ đề này mới được hồi sinh. Mãi năm 1998, chuyên gia sinh học thần kinh, GS. Michael Gershon [Đại học Columbia, Mỹ] mới công bố công trình có tên “The Second Brain”- Não thứ hai.
Hệ thống đường ruột chính là bộ não thứ 2.
Dạng trí tuệ nội tạng
Để hiểu ý nghĩa não bộ thứ hai, cần nghiên cứu xem nhiệm vụ của nó là gì? Một mặt ruột đảm nhiệm vai trò “phục vụ” hệ cơ bắp và các tuyến hạch phức tạp, cấu thành hệ tiêu hóa. Mặt khác liên tục theo dõi những gì diễn ra trong hệ thống tiêu hoá. “Đối với cơ thể chúng ta, bên trong dạ dày hoặc ruột thực sự là thế giới sôi động, đầy ắp những sự kiện tiềm tàng thú vị” - GS. Gershon cho biết.
Vậy nên không có gì ngạc nhiên khi tiến hóa trang bị cho chúng ta dạng trí tuệ “nội tạng” cá biệt. Những thụ cảm mùi vị, thực tế chúng ta không chỉ có chúng ở lưỡi, mà cả nhiều cơ quan khác, trong đó có gan, dạ dày và ruột. Ví dụ ở dạ dày nhận biết đường và axit amin. Một khi “khoái khẩu” những hợp chất đó, chúng tăng cường tiết xuất hormon đói bụng [greline], cơ chế khuyến khích chúng ta ăn số lượng thức ăn lớn hơn. Những rối loạn trong hoạt động của cơ chế này dẫn đến hiện tượng phàm ăn và ăn quá nhiều. Tiếp theo những thụ cảm mùi vị ngọt trong ruột đóng vai trò quan trọng trong hấp thụ đường glucose. Ở những bệnh nhân đái tháo đường týp 2, những thụ cảm này hoạt động không bình thường, dẫn đến tình trạng hấp thụ quá nhiều và quá nhanh glucose.
Mối liên quan giữa cảm xúc và vi khuẩn trong ruột.
Hệ thống tế bào thần kinh và vi khuẩn phong phú
“Các tế bào thần kinh thuộc hệ thần kinh ruột duy trì thường xuyên mối liên hệ với quần thể vi khuẩn hữu ích ký sinh bên trong ruột. Mối quan hệ này mang ý nghĩa tích cực dưới mọi phương diện. Nhiều loại vi khuẩn đường ruột có khả năng tạo ra những hợp chất cần thiết để đảm bảo hoạt động bình thường của não bộ. Một trong số đó là ganglioside, hợp chất được tế bào thần kinh sử dụng để tạo màng tế bào. Điều đó có nghĩa, ruột - não bộ thứ hai của chúng ta không chỉ là tập hợp vài trăm triệu tế bào thần kinh bố trí khắp hệ tiêu hóa, mà cả hàng tỷ cá thể vi khuẩn đường tiêu hóa cộng tác với chúng. Và tất cả gộp lại tác động đến não bộ nằm trong hộp sọ.
Ngày càng xuất hiện nhiều chứng cứ về mối liên hệ giữa các tế bào thần kinh trong hệ tiêu hóa với não. Hội chứng ruột kích thích có thể là thí dụ. Triệu chứng của bệnh là tình trạng đau bụng kéo dài, đầy bụng hoặc cảm giác khó chịu, đại tiện thất thường, tiêu chảy dữ dội hoặc táo bón.
Các nhà khoa học cho rằng, quần thể vi khuẩn đường ruột có tác động đến hội chứng ruột kích thích này và chứng bệnh này có mối quan hệ duy nhất với trạng thái tâm lý. Tình trạng trầm cảm, những rối loạn sợ hãi hoặc nóng giận thường song hành với các triệu chứng của đường ruột. Kết quả nhiều nghiên cứu khẳng định, chính những thay đổi liên quan đến con số và chủng loại vi khuẩn ký sinh bên trong ruột gây tác động tiêu cực đến tâm lý người bệnh.
Nghiên cứu trên chuột thấy rằng, khi quần thể vi khuẩn đường ruột của chuột thí nghiệm bị mất cân bằng lập tức xuất hiện những rối loạn tính cách hoặc hoảng loạn. Khi được chữa khỏi bệnh [cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột], trạng thái tâm lý, khả năng tập trung và trí nhớ lập tức được cải thiện.