Lựa chọn nghề nghiệp từ xưa đến nay chưa bao giờ là vấn đề dễ dàng đối với học sinh, sinh viên đang trên ghế nhà trường. Số liệu điều tra từ bộ lao động thương binh và xã hội cho thấy hiện nay có khoảng 225.000 cử nhân thất nghiệp. Đấy là tính riêng số lượng cử nhân. Một con số khác, Khoảng 25% thanh niên Việt Nam trong độ tuổi từ 20-24 hiện nay đang không có việc làm. Đây là những con số đáng báo động về tình trạng hướng nghiệp hiện nay. Vì vậy lựa chọn nghề nghiệp là việc vô cùng quan trọng với thế hệ trẻ hiện nay. Bài viết này nhằm mục đích hướng dẫn cách lựa chọn nghề nghiệp cho các bạn trẻ đang tìm cho mình một ngành để theo học và lập nghiệp.
Yếu tố thời điểm
Lựa chọn nghề nghiệp nên được quan tâm vào thời gian nào? Có 2 thời điểm cần phải tập trung vào công tác hướng nghiệp. Đầu tiên là lựa chọn nghề nghiệp của học sinh THCS, THPT từ khi còn đang trên ghế nhà trường cấp 2,3 tức là lựa chọn hệ học, ngành học dựa trên mục tiêu nghề nghiệp. Hai là lựa chọn nghề nghiệp cho sinh viên, những người đang được đào tạo về chuyên ngành rồi thì cần lựa chọn nghề nghiệp theo thị trường và các việc làm liên quan đến ngành học. Tránh tình trạng sau khi trường đại học đào tạo xong, sinh viên không xin được việc làm do thiếu năng lực, thiếu kỹ năng mềm, cạnh tranh, áp lực…
Ngoài ra kể cả nếu bạn đã đi làm ở một ngành cảm thấy không phù hợp vẫn có thể lựa chọn lại bằng các chương trình học ngắn hạn, học chuyển đổi trái ngành, học bổ sung kiến thức. Lấy ví dụ như chương trình tuyển sinh văn bằng 2 mầm non của Đại Học Thủ Đô Hà Nội là một lựa chọn cho nhiều bạn nữ muốn chuyển sang theo đuổi ngành sư phạm mầm non.
Yếu tố phù hợp
Yếu tố phù hợp khi lựa chọn nghề nghiệp ở đây xét trên 3 yếu tố : Phù hợp với khả năng và sở thích, Phù hợp với hoàn cảnh gia đình và phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội
– Phù hợp với khả năng và sở thích: Học lực của bạn khá, giỏi, hay trung bình ? các bạn học tốt những môn tự nhiên hay xã hội, các bạn có thích tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ khi còn ngồi trên ghế nhà hay không ? đó là những câu hòi bạn cần trả lời để tìm ra được nên học ở đâu và học ngành nào. Các bạn đừng quan niệm rằng phải có bằng đại học thì mới có cơ hội xin việc làm, bởi một số ngành nhà tuyển dụng người ta cần kỹ năng mềm hơn là bằng cấp. Ngược lại ở một số ngành như tài chính, kỹ thuật, giáo viên THPT đòi hỏi trình độ đại học là rất cần thiết . Đấy là lí do những hệ liên thông đại học xây dựng [như xây dựng dân dụng công nghiệp, xây dựng công trình, kinh tế xây dựng] hay hệ liên thông đại học sư phạm hà nội , liên thông ĐH Kinh tế quốc dân… lại thu hút đông đảo sinh viên, cán bộ theo học đến như vậy như vậy.
– Phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh gia đình: Bạn sẽ học tập ở đâu, chi phí dành cho học tập của gia đình bạn nhiều hay ít cũng rất quan trọng, bạn chọn học trung cấp hay học đại học để lập nghiệp cũng nên cân nhắc tới yếu tố này. Cha mẹ ít nhiều cũng có ảnh hưởng tới quyết định học tập của cá nhân bạn. Nhiều khi cha mẹ trong gia đình sẽ hướng cho bạn tới những ngành học theo truyền thống gia đình hoặc những ngành học mà họ cho rằng sẽ có công việc ổn định và không phức tạp. Vì vậy cần cân bằng sở thích cá nhân với yếu tố gia đình để lựa chọn ngành học phù hợp với bản thân
– Phù hợp với nhu cầu xã hội: Học tập để sau này làm việc cống hiến cho xã hội, vì vậy học tập phải phù hợp với xã hội thì cơ hội việc làm mới rộng mở. Hãy thường xuyên theo dõi những diễn biến về kinh tế và chính trị trên các kênh tin tức, thời sự. Không cần thiết phải tìm hiểu quá sâu nhưng cần phải nắm được những biến động lớn trong xã hội, những xu hướng phát triển trong tương lai. Việc học tập theo trào lưu sẽ mang đến hậu quả là khó xin việc làm, bởi vì khi học xong ra trường thì trào lưu lại thay đổi và không thể mãi chạy theo trào lưu. Vì vậy phải tìm hiểu nhu cầu thực sự của xã hội.
Lưu ý khi lựa chọn nghề nghiệp
– Trường học chỉ mang lại cho các bạn một phần kiến thức, khi ra trường các bạn sẽ còn phải không ngừng học tập từ bạn bè, từ đồng nghiệp, từ người đi trước
– Kiến thức là vô hạn và kiến thức mới xuất hiện hàng giờ trên trái đất vì vậy hãy không ngừng tìm hiểu trau dồi kiến thức sẽ là một nền tảng vững chắc để lựa chọn đúng nghề nghiệp
– Nếu vì nhiều yếu tố bạn không thể theo học ngành đúng sở thích thì cũng không nên buồn vì trong thời gian học tập bạn vẫn có thể tìm hiểu hoặc tham gia các hội nhóm, các hoạt động xã hội liên quan đến ngành mình thích
– Cuối cùng, không nên bỏ ngoài tai ý kiến của cha mẹ, người thân bởi họ thường đưa ra những lời khuyên dựa trên kinh nghiệm quý báu đã trải qua trong cuộc sống
Làm thế nào để bạn tự tin rằng cơ hội nghề nghiệp dành cho mình luôn rộng mở trong tương lai? Mặc dù không ai yêu cầu chúng ta phải dự đoán được chính xác mức độ thành công của những ngày chưa đến, nhưng ngay từ hôm nay bạn vẫn nên chuẩn bị trước các bước đi cần thiết nhằm đảm bảo cho tương lai sự nghiệp của mình.
Ngay cả khi kỹ năng bạn sở hữu đang có nhu cầu cao và bạn cũng có thể tìm kiếm hoặc giữ công việc rất dễ dàng trong hiện tại, nếu biết quan sát thị trường và cân nhắc về những gì nhà tuyển dụng sẽ đòi hỏi trong tương lai khi thực tế công việc thay đổi sẽ trả lại cho bạn những lợi ích xứng đáng!
Cùng CareerBuilder.vn tham khảo vài bí quyết giúp các ứng viên chứng minh năng lực và giữ vững sức hút với nhà tuyển dụng trong tương lai nhé!
- Những thay đổi liên tục được thúc đẩy bởi các cải tiến “chóng mặt” trong lĩnh vực công nghệ khiến cho sự phát triển kỹ năng mang ý nghĩa quan trọng. Thế nên, cách đầu tiên giúp chứng tỏ năng lực lao động của bạn trong tương lai chính là đảm bảo mọi kỹ năng và kinh nghiệm của mình luôn được mở rộng, dù là thông qua việc học hỏi ngay trong công việc hiện đang đảm nhiệm hay chuyển sang một tổ chức khác, nơi mà bạn có thể khám phá thêm công nghệ mới, hoặc các lĩnh vực đang phát triển sẽ thúc đẩy nền kinh tế tương lai của chúng ta.
- Thứ hai, hãy học hỏi thêm và duy trì khả năng sử dụng kỹ thuật số [digital] một cách thành thạo! Trong kỷ nguyên số liên tục phát triển của chúng ta ngày nay, hầu như mọi công việc đều có chứa trong đó thành tố digital. Vì vậy, hãy thông thạo digital, liên tục cập nhật những cải tiến công nghệ mới nhất liên quan đến vai trò và lĩnh vực mình làm việc, đồng thời đừng rời mắt khỏi những sự thay đổi của thế giới digital.
- Thứ ba, lên kế hoạch cho sự phát triển sự nghiệp. Nếu đã biết rõ hướng đi, bạn có thể suy nghĩ về các lựa chọn đào tạo, cơ hội việc làm, kỹ năng về kỹ thuật và cách thức sử dụng các hệ thống mới. Cần đề ra mục tiêu lớn lao nhưng phải thực tế và đừng ngại thiết lập các mục tiêu dài hạn. Bạn hoàn toàn có thể điều chỉnh chúng khi các khát vọng và giá trị thay đổi theo thời gian.
- Kế đến, nên tận dụng mọi cơ hội để cải thiện những kỹ năng mềm. Đã có rất nhiều buổi thảo luận về tương lai của các xu hướng tự động hoá và AI [trí tuệ nhân tạo], chúng bắt đầu có tác động về mọi mặt trên phạm vi rộng của đa dạng công việc. Với sự thay thế hoặc tiếp quản của tự động hoá và AI trong các công việc thủ công mang tính lặp đi lặp lại, người lao động đã có được thêm sự tự do để tập trung vào các khía cạnh không thường xuyên và nâng cao hơn trong công việc.
Quan trọng nhất khi ta nhìn vào quá trình tự động hoá các kỹ năng đang được tiếp quản, chúng thường là các kỹ năng cứng hoặc kỹ năng về công nghệ. Kỹ năng mềm là những khả năng rất khó có thể làm tự động hoặc thuê ngoài [outsource]. Vì thế, kỹ năng mềm sẽ giúp bạn tăng thêm giá trị trong mắt nhà tuyển dụng trong những năm sắp tới. Trong đó bao gồm kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, thích nghi, tư duy sáng tạo và xây dựng mối quan hệ.
- Cuối cùng, hãy nghĩ đến việc duy trì sự kết nối với ngành nghề và lĩnh vực chuyên môn của mình thông qua truyền thông đa phương tiện, networking và nhà tuyển dụng. Điều này sẽ đảm bảo bạn không bỏ lỡ mất bất kỳ xu hướng và công nghệ liên quan nào.
Nguồn hình: Freepik