Hướng dẫn giải, tóm tắt nội dung bài học và làm bài tập 22: Tình hình kinh tế các thế kỉ XVI – XVIII - trang 111 lịch sử lớp 10. Tất cả các câu hỏi bao gồm giữa và cuối bài học đều được conkec.com hướng dẫn giải chi tiết, dễ hiểu và ngắn gọn nhất. Chúng ta tham khảo để học tốt lịch sử 10 bài 22: Tình hình kinh tế các thế kỉ XVI – XVIII nhé.
Nêu các điểm tích cực và hạn chế của sự phát triển nông nghiệp giai đoạn này.
Trả lời:
- Tích cực :
+ Nhân dân ở cả Đàng Ngoài và Đàng Trong đã đẩy mạnh khai hoang để mở rộng diện tích đất canh tác [đặc biệt là việc đẩy manh khai hoang ở vùng đất Nam Bộ ngày nay], nhờ đó diện tích ruộng đất cả nước đã tăng lên nhanh chóng.
+ Nhân dân 2 miền đã ra sức tăng gia sản xuất, bồi đắp đê đập, nạo vét mương máng.
+ Đã biết cách nhân giống, tạo ra hàng chục giống lúa tẻ, lúa nếp có năng suất, chất lượng tốt hơn. Ngoài ra, còn trồng nhiều loại cây lương thực khác để đảm bảo cuộc sống và cung cấp ngày càng nhiều cho thị trường. Vùng Nam Bộ đã trở thành vựa lúa của cả nước.
- Hạn chế : Cùng với việc mở rộng diện tích ruộng đất thì trong giai đoạn nàv tình trạng ruộng đất vào tay giai cấp địa chủ cũng diễn ra mạnh mẽ, đã xuất hiện những địa chủ có hàng trăm, hàng nghìn mẫu ruộng. Ruộng đất công ngày càng thu hẹp.
Nhận xét về thế mạnh của thủ công nghiệp đương thời
Trả lời:
Thế mạnh của nghề thủ công thời kỳ này là: có nhiều sản phẩm phong phú, hấp dẫn có trình độ kỹ thuật cao: lụa là, gấm vóc, đồ gốm... được người tiêu dùng, đặc biệt là thương nhân nước ngoài rất ưa thích.
Sự phát triển của làng thủ công đương thời có ý nghĩa tích cực như thế nào ? Liên hệ với ngày nay.
Trả lời:
- Đời sống được cải thiện hơn.
- Cùng với sự phát triển của thủ công nghiệp luôn là những sản phẩm có giá trị về cả vật chất và tinh thần. - Nhiều ngành nghề vẫn còn đến ngày nay.
- Cơ hội để phát triển kinh tế nói chung, đem lại lợi nhuận.
Phân tích tác dụng của sự phát triển buôn bán trong nước.
Trả lời:
- Thế kỷ XVI – XVIII kinh tế nước ta phát triển mới, phồn thịnh.
- Thủ công nghiệp ngày càng tăng tiến nhưng không thể chuyển hoá sang phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa.
- Sự phát triển của ngoại thương và đô thị đưa đất nước tiếp cận với nền kinh tế thế giới.
- Song do chính sách của Nhà nước nên cuối thế kỷ XVIII, Việt Nam vẫn là một nước nông nghiệp lạc hậu.
Vào các thế kỉ XV - XVI, trên thế giới có sự kiện gì đáng ghi nhớ góp phần quan trọng vào sự giao lưu quốc tế?
Trả lời:
Sự phát triển của kinh tế hàng hoá đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và hưng khởi của đô thị.
Vào các thế kỉ XVI – XVIII, nhiều đô thị mới hình thành ở miền Bắc và miền Nam. Khu cư dân Thăng Long cũng phát triển với tên Kẻ Chợ gồm 36 phố phường và 8 chợ.
Một thương nhân nước ngoài đã mô tả : “Các phố ở Kẻ Chợ đều rộng, đẹp và lát gạch từng phần...” Một thương nhân khác nói thêm : “Tất cả những vật phẩm khác nhau bán trong thành phố này đều được dành riêng cho từng phường...”
Phố Hiến [phía nam thị xã Hưng Yên ngày nay] ra đời và phát triển phồn thịnh. Nhân dân có câu "Thứ nhất Kinh Kì, thứ nhì Phố Hiến ”. Theo người phương Tây mô tả, bấy giờ Phố Hiến có khoảng 2000 nóc nhà.
Hội An là thành phố cảng lớn nhất ở Đàng Trong [trên đất Quảng Nam ngày nay], phát triển chủ yếu ở các thế kỉ XVII - XVIII.
Giáo sĩ Bo-ri đã viết : “Hải cảng đẹp nhất, nơi mà thương nhân ngoại quốc thường lui tới buôn bán là hải cảng thuộc tỉnh Các-ci-am [Quảng Nam]... Thành phố đó lớn lắm, đến nỗi người ta có thể nói nó có 2 thị trấn, một của người Trung Quốc và một của người Nhật Bản.” [Tường trình về vương quốc Đàng Trong]
Sự phát triển của ngoại thương có tác dụng gì đối với nền kinh tế nước ta ?
Trả lời:
Ngoại thương mang lại cho đất nước thu nhập thấp cơ hội to lớn để như đẩy mạnh tăng trưởng và phát triển. Với ngoại thương mở cửa hơn, các gia đình và thương nhân có nhiều chọn lựa hơn về chất lượng, giá cả, và có nhiều hàng hoá phong phú hơn so với khi chỉ được mua từ các nhà bán buôn nội địa. Các nhà sản xuất có những nơi rộng lớn hơn để bán hàng.
Hãy nhận xét về các đô thị thế kỉ XVII-XVIII
Trả lời:
Sự phát triển của kinh tế hàng hoá đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành và hưng khởi của đô thị.
Vào các thế kỉ XVI – XVIII, nhiều đô thị mới hình thành ở miền Bắc và miền Nam. Khu cư dân Thăng Long cũng phát triển với tên Kẻ Chợ gồm 36 phố phường và 8 chợ.
Những biểu hiện của sự phát triển thủ công nghiệp, thương nghiệp trong các thế kỉ XVI - XVIII.
Trả lời:
Trong nhân dân, các nghề thủ công cổ truyền như làm gốm sứ, dệt vải lụa, làm giấy, làm đồ trang sức, rèn sắt, đúc đồng... ngày càng phát triển và đạt trình độ cao.
Nhiều nghề thủ công mới xuất hiện như nghề khắc in bản gỗ, nghề làm đường trắng, nghề làm đông hồ, làm tranh sơn mài.
Số làng nghề như dệt lụa, lĩnh các loại, làm giấy, làm gốm sứ, nhuộm vải, đúc đồng v.v... tăng lên ngày càng nhiều.
Ở các làng này, cư dân vẫn làm ruộng, tuy nhiên, một số thợ giỏi đã họp nhau rời làng ra các đô thị, lập phường vừa sản xuất vừa bán hàng.
Ngành khai mỏ trở thành một ngành kinh tế phát triển ở cả Đàng Trong và Đàng Ngoài.
Ở Đàng Ngoài, một số người Hoa đã sang xin thầu khai thác một số mỏ, sử dụng nhân công người Hoa. Nhân đó, một số nhà giàu người Việt cũng xin thầu. Lượng kim loại được bán ra thị trường hoặc phục vụ nhà nước ngày càng lớn.
Nguyên nhân của sự phát triển kinh tế hàng hoá ở các thế kỉ XVI -XVIII
Trả lời:
- Do sự phát triển của thủ công nghiệp tạo ra sản phẩm ngày càng nhiều, việc buôn bán, giao lưu hàng hoá giữa các vùng, giữa miền ngược và miền xuôi có điều kiện phát triển, đưa các sản phẩm trở thành hàng hoá.
- Do chính sách mở cửa của chính quyền Trịnh, Nguyễn đã tạo điều kiện cho việc buôn bán thuận lợi.
- Do sự hưng thịnh của các đô thị cũ và sự hình thành các đô thị mới.
- Do thế kỉ XVI - XVII sau các cuộc phát triển địa lí đã mở ra con đường buôn bán thuận lợi từ châu Âu sang châu Á và nước ta có vị trí thuận lợi trên giao thương đường biển nên thương nhân nước ngoài vào buôn bán ngày càng nhiều.
Sự hưng khởi của các đô thị thể hiện ra sao ? Sự phát triển của đô thị có ý nghĩa như thế nào ?
Trả lời:
- Biểu hiện sự hưng khởi của của các đô thị:
+ Vào các thế kỉ XVI - XVIII, nhiều đô thị mới hình thành ở cả hai miền ở Đàng Ngoài, Thăng Long trở thành nơi buôn bán lớn nhất với 36 phố phường và 8 chợ, Phố Hiến [Hưng Yên] ra đời và phát triển phồn thịnh chỉ sau Thăng Long.
+ Ở Đàng Trong, Hội An [Quảng Nam] trở thành thương cảng sầm uất nhất, đã hình thành các khu phố buôn bán của người Việt, người Hoa, người Nhật. Các thương nhân người Hoa đã thành lập đô thị mới ở Thanh Hà [Phú Xuân - Huế], việc trao đổi buôn bán khá sầm uất, được người đương thời gọi là "Đại Minh khách phố".
- Ý nghĩa :
+ Tạo điều kiện thúc đẩy sự phát triển của thủ công nghiệp và thương nghiệp.
+ Tạo điều kiện để thúc đẩy sự phát triển của kinh tế hàng hoá.
Hãy nêu những câu ca dao về nghề thủ công mà em biết.
Trả lời:
Đọc bài ca dao dưới đây, ta lại hiểu được các nghề thủ công của từng làng thuộc vùng đất phía nam huyện Thanh Trì:
Làng Đam bán mắm tôm xanh
Làng Họa đan đó, làng Tranh quay guồng
Đông Phù cắp thúng đi buôn
Đông Trạch bán thịt, làng Om vặn thừng
Tương Trúc thì giỏi buôn sừng
Tự Khoát đan thúng, Vẹt từng làm quang...
Giaibaitap.me
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
Giải Bài Tập Lịch Sử 10 Bài 22: Tình hình kinh tế ở các thế kỉ XVI-XVIII giúp HS giải bài tập, cung cấp cho HS những kiến thức cơ bản, chính xác, khoa học để các em có những hiểu biết cần thiết về lịch sử thế giới, nắm được những nét lớn của tiến trình lịch sử Việt Nam:
Trả lời:
– Nhứng điểm tích cực:
• Diện tích canh tác được mở rộng nhờ chính sách khai hoang ở cả hai Đàng.
• Sản xuất nông nghiệp được nhà nước, nhân dân quan tâm tạo điều kiện phát triển: Thủy lợi được củng cố, Giống cây trồng ngày càng phong phú đã biết lai tạo ra nhiều giống mới, kinh nghiệm sản xuất được đúc kết.
– Hạn chế: Tình trạng tập chung ruộng đất vào tay giai cấp địa chủ cũng diễn ra mạnh mẽ làm cho ruộng tư tăng nhanh ruộng công ngày càng thu hẹp.
Trả lời:
Thế mạnh của nghề thủ công thời kỳ này là:
– Nghề thủ công cổ truyền tiếp tục phát triển đạt trình độ cao: dệt, gốm,rèn sắt, đúc đồng, làm đồ trang sức..
– Một số nghề mới xuất hiện như: khắc in bản gỗ, làm đường trắng, làm đồng hồ, làm tranh sơn mài, Khai mỏ trở thành một nghề quan.
– Các làng nghề thủ công xuất hiện ngày càng nhiều như làm giấy, gốm sứ, nhuộm vải …..
– Ở các đô thị thợ thủ công đã lập phường hội, vừa sản xuất vừa bán hàng.
Trả lời:
– Ý nghĩa của sự phát triển của làng nghề thủ công đương thời:
• Tạo ra nhiều sản phẩm với chất lượng được cao, phục vụ nhu cầu của nhân dân trong nước đáp ứng được nhu cầu trao đổi hàng hóa trong và ngoài nước.
• Tạo ra nhiều ngành nhiều nghề mới cho nhân dân.
• Góp phần thúc đẩy kinh tế hàng hóa phát triển.
– Liên hệ
• Nhiều làng nghề hiện nay vẫn còn phát triển, nổi tiếng: gốm Bát Tràng, lụa Hà Đông,…
• Các nghề này đã trở thành những nghề thủ công truyền thống của nước ta.
Trả lời:
Tác dụng của sự phát triển buôn bán trong nước là:
– Đáp ứng nhu cầu trao đổi hàng hóa của nhân dân.
– Thúc đẩy sự phát triển của sản xuất cả về số lượng và chất lượng, thúc đẩy sự chuyên môn hóa trong sản xuất.
– Buôn bán đã phát triển thành một nghề.
Trả lời:
Sự kiện của thế giới vào các thế kỷ XV – XVI góp phần quan trọng vào sự giao lưu quốc tế đó là các cuộc phát kiến địa lý của các nước châu Âu đã tìm ra những vùng đất mới, những con đường mới, tăng cường giao lưu kinh tế, văn hóa Đông – Tây.
Nhờ vậy mà:
– Các thương nhân từ châu Âu sang châu Á và những nơi khác để trao đổi, mua bán.
– Thị trường thế giới được mở rộng.
Trả lời:
– Tác dụng của cự phát triển ngoại thương đối với nền kinh tế nước ta là:
• Thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế hàng hóa.
• Góp phần phá vỡ nền kinh tế tự cung, tự cấp, khép kín.
• Tạo điều kiện cho nước ta tiếp cận với kinh tế thế giới và phương thức sản xuất mới, có thể trao đổi hàng hóa với các quốc gia trên thế giới.
• Từ sự giao lưu về thương mại tạo điều kiện cho giao lưu về kinh tế, văn hóa – tư tưởng.
Trả lời:
Thế kỉ XVI – XVIII nhiều đô thị được hình thành và phát triển hưng thịnh.
• Thăng Long – Kẻ Chợ trở thành đô thị lớn của cả nước với 36 phố phường.
• Những đô thị mới xuất hiện như Phố Hiến, Hội An, Thanh Hà .. trở thành những nơi buôn bán sầm uất.
– Ý nghĩa:
• Thúc đẩy sản xuất và trao đổi hàng hóa.
• Các đô thị trở thành trung tâm buôn bán lớn và phồn thịnh. Các đô thị phát triển sầm uất, buôn bán trong nước ở diễn ra tấp nập, nhiều thương nhân nước ngoài đến buôn bán.
⇒ Thúc đẩy sự phát triển của nội thương và ngoại thương.
Trả lời:
Biểu hiện sự phát triển của thủ công nghiệp:
– Nghề thủ công cổ truyền tiếp tục phát triển đạt trình độ cao: dệt, gốm,rèn sắt, đúc đồng, làm đồ trang sức..
– Một số nghề mới xuất hiện như: khắc in bản gỗ, làm đường trắng, làm đồng hồ, làm tranh sơn mài, Khai mỏ trở thành một nghề quan.
– Các làng nghề thủ công xuất hiện ngày càng nhiều như làm giấy, gốm sứ, nhuộm vải …..
– Ở các đô thị thợ thủ công đã lập phường hội, vừa sản xuất vừa bán hàng.
Thương nghiệp:
* Nội thương: ở các thế kỷ XVI – XVIII buôn bán trong nước phát triển:
– Chợ làng, chợ huyện… xuất hiện làng buôn và trung tâm buôn bán
– Buôn bán lớn [buôn chuyến, buôn thuyền] xuất hiện.
* Ngoại thương: Phát triển mạnh.
– Thuyền buôn các nước Bồ Đào Nha, Hà Lan, Pháp, Anh đến Việt Nam buôn bán tấp nập.
– Thương nhân nhiều nước đã tụ hội lập phố xá, cửa hàng buôn bán lâu dài.
Trả lời:
Nguyên nhân kinh tế hàng hóa phát triển của các thế kỷ XVI – XVIII:
– Do sản xuất phát triển tạo ra nhiều sản phẩm dẫn đến nhu cầu trao đổi hàng hóa tăng cao, đặc biệt là các nghề thủ công.
– Do chủ chính sách mở cửa của chính quyền Trịnh, Nguyễn.
– Giao lưu buôn bán trên thế giới được mở rộng, thương nhân từ nhiều nước đến nước ta buôn bán tấp nập.
Trả lời:
– Sự hưng khởi của các đô thị: Thế kỉ XVI – XVIII nhiều đô thị được hình thành và phát triển hưng thịnh.
• Thăng Long – Kẻ Chợ trở thành đô thị lớn của cả nước với 36 phố phường.
• Những đô thị mới xuất hiện như Phố Hiến, Hội An, Thanh Hà .. trở thành những nơi buôn bán sầm uất.
– Ý nghĩa:
• Thúc đẩy sự phát triển của sản xuất và trao đổi hàng hóa.
• Các đô thị trở thành trung tâm buôn bán lớn và phồn thịnh. Các đô thị phát triển sầm uất, buôn bán trong nước ở diễn ra tấp nập, nhiều thương nhân nước ngoài đến buôn bán.
⇒ Thúc đẩy sự phát triển của nội thương và ngoại thương.
Trả lời:
Một số câu ca dao về nghề thủ công như:
– “Ước gì anh lấy được nàng
Để anh mua gạch Bát Tràng về xây”
– “Ai về Đông Tỉnh, Huê Cầu,
Đông Tỉnh bán thuốc, Huê Cầu nhuộm thâm.”
– “ Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng
Vải tơ Nam Định, lụa làng Hà Đông”
– “Đá than thì ở Nông Sơn
Bông Miêu vàng bạc, Quế Sơn có chè
Thanh Châu buôn bán nghề ghe
Thanh Hà vôi ngói, mía che Đa Hoà
Phú Bông dệt lụa, dệt sa
Kim Bồng thợ mộc, Ô Gia thợ rừng.”