- Khái niệm phạm trù nguyên nhân và kết quả
- Ví dụ về nguyên nhân và kết quả
- Mối quan hệ nhân quả
- Quan điểm về mối quan hệ nhân quả
Trong triết học, việc tìm hiểu và phân tích các phạm trù triết học là một vấn đề cơ bản mà mỗi người học cần nắm vững. Phạm trù nguyên nhân và kết quả là một phạm trù quan trọng và có mối liên hệ rất lớn với thực tiễn cuộc sống. Vậy phạm trù nguyên nhân và kết quả là gì? Ví dụ về nguyên nhân và kết quả như thế nào? Mối quan hệ nhân quả như thế nào?
Sau đây, Chúng tôi sẽ giới thiệu tới quý vị những nội dung sau để hỗ trợ khách hàng những thông tin cần thiết liên quan đến nguyên nhân và kết quả.
Khái niệm phạm trù nguyên nhân và kết quả
Phạm trù nguyên nhân là một phạm trù triết học dùng để chỉ sự tác động lẫn nhau giữa các mặt, các yếu tố trong một sự vật hiện tượng, hoặc giữa các sự vật hiện tượng với nhau tạo nên sự biến đổi nhất định.
Phạm trù kết quả là một phạm trù triết học dùng để chỉ những biến đổi xuất hiện do sự tác động lẫn nhau giữa các mặt, các yếu tố trong một sự vật hiện tượng, hoặc giữa các sự vật hiện tượng với nhau.
Như vậy, nguyên nhân là cái có trước kết quả.
Ví dụ về nguyên nhân và kết quả
– Sự tác động của dòng điện lên dây dẫn chính là nguyên nhân khiến cho dây dẫn nóng lên và khi dây dẫn nóng lên đó chính là kết quả.
– Sự tác động qua lại giữa cung và cầu dẫn đến quá trình thực hiện giá cả đó là nguyên nhân của hàng hóa khiến cho giá cả xoay quanh giá trị của hàng hóa và giá cả xoay quanh giá trị của hàng hóa đó chính là kết quả.
– Sự tác động của các yếu tố về mặt tự nhiên, đặc biệt những yếu tố tác động từ con người như con người chặt phá rừng một cách bừa bãi, con người vứt rác một cách tùy tiện đó chính là những nguyên nhân dẫn tới ô nhiễm môi trường.
Mối quan hệ nhân quả
– Quan hệ nhân quả là quan hệ có tính tất yếu khách quan, không có nguyên nhân phi kết quả và ngược lại không có kết quả nào, tức là sự biến đổi nào mà không có nguyên nhân của nó. Đây là quan hệ có tính quy luật, trong đó, nguyên nhân bao giờ cũng có trước kết quả, kết quả luôn luôn phụ thuộc tất yếu vào nguyên nhân. Do vậy, khi nắm bắt được nguyên nhân có thể dự báo được kết quả xảy ra và ngược lại trước mỗi sự biến đổi cần đặt vấn đề nghiên cứu xác định nguyên nhân của nó, bởi vì, không có kết quả không do những nguyên nhân nhất định.
Ví dụ: khi khảo sát được thực trạng của các nhân tố tác động đến sự biến đổi của khí hậu, người ta có thể dự đoán được các diễn biến của thời tiết có thể diễn ra trong thời gian gần hoặc xa.
– Mối quan hệ giữa nguyên nhân và kết quả là mối quan hệ hết sức phức tạp, đa chiều. Một nguyên nhân có thể sinh ra một hoặc nhiều kết quả, có thể có kết quả chính, có kết quả phụ. Ngược lại, một kết quả có thể do một hoặc nhiều nguyên nhân tác động sinh ra, có thể là nguyên nhân chính, nguyên nhân phụ, nguyên nhân khách quan, nguyên nhân chủ quan, nguyên nhân chủ yếu, nguyên nhân thứ yếu, nguyên nhân cơ bản, nguyên nhân không cơ bản….
Kết quả là cái xảy ra sau nguyên nhân, nhưng khi kết quả đã xuất hiện thì kết quả này lại có thể tác động trở lại các nhân tố vốn là tác nhân sản sinh ra nó, đồng thời nó cũng có thể trở thành nguyên nhân tạo ra sự biến đổi mới, đó cũng chính là mối quan hệ chuyển hóa biện chứng của quan hệ nhân quả.
Vì vậy, không thể đơn giản hóa việc phân tích và giải quyết mối quan hệ nhân quả trong thực tế. Mặt khác, cũng có thể sử dụng tính phức tạp này để lựa chọn phương án tối ưu trong hoạt động thực tiễn. Ví dụ: hoạt động của con người là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến sự biến đổi của môi trường, sự sống trên trái đất, ngược lại chính sự biến đổi của chiều hướng không tốt hiện nay lại trở thành nguyên nhân tác động trở lại những chiều hướng bất thuận lợi cho hoạt động của con người.
Quan điểm về mối quan hệ nhân quả
+ Theo quan điểm của chủ nghĩa duy vật biện chứng: Mối liên hệ nhân quả là mối liên hệ khách quan của bản thân sự vật, hiện tượng, nó tồn tại bên ngoài ý thức của con người, bên ngoài ý muốn của con người không phụ thuộc vào việc ta có nhận thức được nó hay không. Con người chỉ có thể tìm ra mối liên hệ nhân quả ấy trong giới tự nhiên khách quan chứ không phải tạo nó ra trong đầu óc của mình.
+ Theo chủ nghĩa duy tâm khách quan và tôn giáo tìm nguyên nhân của mọi hiện tượng ở một thực thể tinh thần tồn tại bên ngoài con người hoặc ở thượng đế [họ cho rằng thượng đế là nguyên nhân biến đổi mọi hiện tượng trên thế giới này]. Chủ nghĩa duy tâm khách quan coi khái niệm nguyên nhân và kết quả chỉ là những ký hiệu mà con người để ghi những cảm giác của mình.
Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến phạm trù nguyên nhân và kết quả là gì? Ví dụ về nguyên nhân và kết quả như thế nào? Mối quan hệ nhân quả như thế nào? Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng nhất.