Cảm xúc là gì? Ai cũng có cảm xúc nhưng không phải ai cũng định nghĩa được cảm xúc là gì? Đôi khi chúng ta còn nhầm lẫn giữa cảm giác và cảm xúc, Vậy thì rốt cuộc cảm xúc là gì? con người có điều khiển được cảm xúc không? làm sao để quản trị cảm xúc. Trong bài viết này Trịnh Đức Dương Blog sẽ cùng các bạn đi giải đáp những thắc mắc đó.
1.Cảm xúc là gì?
Như đã nói ở trên, con người khác với máy móc là có tư duy logic và cảm xúc. Cho dù chúng ta là ai, dù chúng ta là người già, trẻ, lớn bé gì đều có cảm xúc. Nóng giận, hồi hộp, lo âu, vui mừng đó đều là giấu hiệu của cảm xúc.
1.1 Định nghĩa cảm xúc
Tôi định nghĩa 1 cách đơn giản rằng. Cảm xúc là sự phản ứng, là sự rung động của con người trước tác động của ngoại cảnh. Có nghĩa là cảm xúc là yếu tốt bên trong và chỉ xuất hiện khi có tác động của các yếu tố bên ngoài.
Nhiều người cho rằng cảm xúc tiêu cực là phần cảm xúc xấu. Tuy nhiên khi nói về phạm trù cảm xúc mọi việc chỉ mang tính chất tương đối, mỗi góc nhìn khác nhau sẽ có đánh giá khác nhau
1.2 Các khía cạnh khác nhau của cảm xúc
- Cảm xúc của mỗi người là khác nhau: Với mỗi người khác nhau thì cách họ phản ứng lại với cùng 1 sự việc là khác nhau. Chẳng ai có thể định nghĩa chính xác cảm xúc là gì. Cũng chẳng ai có thể đo được mức độ tác động của cảm xúc. Nhưng tôi chắc chắn 1 điều bạn có cảm xúc và tôi cũng vậy.
- Cảm xúc có 2 mặt tích cực và tiêu cực. Cách chúng ta biểu lộ cảm xúc thể hiện cách chúng ta phản ứng lại với tác động từ bên ngoài. Cảm xúc sẽ điều hướng hành động. Vì vậy mục tiêu của bài viết là giúp các bạn hiểu rõ cảm xúc là gì. Qua đó giúp các bạn quản trị cảm xúc, tiết chế và điều chỉnh nó một cách phù hợp, mang lại kết quả tích cực.
2. Cảm xúc của con người.
Chúng ta nghe rất nhiều về các định nghĩa của cả xúc là gì. Càng ngày càng có nhiều những loại cảm xúc mới ra đời. Cảm xúc của con người được nghiên cứu rất kĩ càng, và trở thành 1 ngành khoa học. Cảm xúc của con người được chia làm cả xúc ẩn giấu và cảm xúc bộc lộ.
- Cảm xúc ẩn giấu là loại cảm giác của con người. Họ có phản ứng lại tác động của thế giới quan. Thế như họ không biểu lộ nó ra bên ngoài thông qua cử chỉ và hành động. Đôi khi chúng ta hay gọi nó là cảm xúc đè nén. Đây là một trong những loại cảm xúc đa phần có tác động tiêu cực.
- Cảm xúc bộc lộ là loại cảm xúc của con người. Chúng được bộc lộ trực tiếp qua gương mặt, cử chỉ và hành động của người bị tác động. Cách họ thể hiện cảm xúc sẽ cho phép người đối diện đoán biết được tính cách, và hành động sắp diễn ra của người bị tác động.
Cảm xúc là thứ khó điều khiển nhất của con người. Cho dù bạn là người sắt thì bạn cũng bị rung động. Cảm xúc là đối trọng lớn nhất của lý trí. Đa số những người bình thường họ thường sống theo cả xúc nhiều hơn. Vì vậy nếu bạn khai thác được điểm này bạn sẽ dễ dàng điều khiển được hành vi của người khác.
3. Quản trị cảm xúc.
Bạn đã biết cảm xúc là gì? vậy bạn có biết cách nào để quản trị cảm xúc. Quản trị cảm xúc là cách sử dụng lý trí để điều khiển 1 phần cảm xúc. Từ đó làm thay đổi phản ứng, hành động của mình trước tác động theo hướng tích cực.
Bạn không nên nhầm lẫn giữa quản trị cảm xúc và đè nén cảm xúc. Đè nén là ép xuống, nén chặt lại không cho nó bộc lộ. Như vậy đè nén không phải là quản trị. Quản trị là cách ta cho phép cảm xúc thể hiện như ở một mức độ và chừng mực nào đó.
chúng ta hoàn toàn có thể quản trị cảm xúc của mình. Trong bài viết tiếp theo tôi sẽ cùng các bạn đi tìm hiểu về quản trị cảm xúc.
>> Hãy tham khảo các khóa học phát triển bản thân để có thể quản trị cảm xúc tốt hơn
4. kết luận.
Cảm xúc là gì? Đơn giản cảm xúc là phản ứng, rung động tự nhiên của con người trước ngoại cảnh. Bất kì ai cũng có cảm xúc. Cảm xúc điều khiển hành vi của bạn. Nó có hai mặt tích cực và tiêu cực. Nhiệm vụ của bạn là biết điều chỉnh cảm xúc ở mức thích hợp để tạo ra điều tích cực.
Tình cảm là gì? So sánh tình cảm và xúc cảm?
I. Tình cảm
Tình cảm là gì?
Tình cảm là những thái độ thể hiện sự rung cảm của con người đối với sự vật, hiện tượng có liên quan đến nhu cầu và động cơ của họ.
Đặc điểm đặc trưng của tình cảm:
- Tính nhận thức: nhận thức được đối tượng và nguyên nhân gây ra tâm lý, biểu hiện tình cảm qua các yếu tố: nhận thức, rung động, xúc cảm,…
- Tính xã hội: thực hiện chức năng xã hội.
- Khái quát, tổng hợp, động hình hóa xúc cảm.
- Ổn định bền vững khó hình thành và khó mất đi.
- Chân thực chính xác nội tâm con người.
- Đối cực, tính chất 2 mặt đối lập của tình cảm.
Các quy luật của tình cảm:
- Quy luật thích ứng.
- Quy luật lây lan.
- Quy luật di chuyển.
- Quy luật pha trộn.
- Quy luật tương phản.
- Quy luật sự hình thành tình cảm.
II So sánh tình cảm và xúc cảm:
Sự giống nhau:
- Đều do hiện thực khách quan tác động vào tác nhân mà có, đều biểu thị thái độ của con người đối với hiện thực.
VD: Khi ta đứng trước 1 khung cảnh thiên nhiên đẹp, nhờ vào những giác quan mà ta cảm nhận được khung cảnh đẹp, thoáng mát, trong lành gây cho ta cảm xúc thích ngắm nhìn và hít thở không khí trong lành => Khung cảnh thiên nhiên là hiện thực khách quan tác động vào cá nhân.
- Đều mang tính chất lịch sử xã hội.
VD: Trước đây, học sinh rất kính trọng, lễ phép, khép nép trước thầy cô. Còn hiện nay, tình cảm dành cho thầy cô không được như trước, không còn sự kính trọng, lễ phép, mà còn có khi ngang hàng với mình, có thái độ vô lễ với thầy cô.
- Đều mang đậm màu sắc cá nhân.
VD: Mỗi người có mỗi cảm xúc, tình cảm khác nhau, không ai giống ai.
Sự khác nhau giữa tình cảm và xúc cảm:
| Chỉ có ở con người. Vd: cha mẹ nuôi con bằng tình yêu thương, lo lắng, che chở cho con suốt cuộc đời. | Có ở con người và động vật. Vd: động vật nuôi con bằng bản năng đến 1 thời gian nhất định sẽ tách con ra. |
| Là thuộc tính tâm lý. Vd: tình yêu quê hương, yêu Tổ quốc, yêu gia đình,… | Là quá trình tâm lý Vd: sự tức giận, sự ngạc nhiên, sự xấu hổ,… |
| Xuất hiện sau | Xuất hiện trước |
| Có tính chất ổn định và xác định, khó hình thành và khó mất đi. Vd: tình cảm giữa cha mẹ và con cái. Đâu phải mới sinh ra đứa con đã biết yêu cha mẹ, phải trải qua thời gian dài được cha mẹ chăm sóc thì đứa con mới hình thành tình cảm với cha mẹ, tình cảm này khó mất đi. | Có tính chất tạm thời, đa dạng, phụ thuộc vào tình huống. Vd: khi ta thấy 1 cô gái đẹp, ban đầu ta cảm thấy thích nhưng sau 1 thời gian thì xúc cảm đó sẽ mất đi hoặc chuyển thành xúc cảm khác. |
| Thường ở trạng thái tiềm tàng. Vd: cha mẹ yêu thương con cái nhưng không nói ra, mặc dù có lúc đánh mắng lúc con hư, nhưng đối với cha mẹ thì luôn tiềm tàng tình yêu thương dành cho con. | Thường ở trạng thái hiện thực. |
| Thực hiện chức năng xã hội: hình thành mối quan hệ tình cảm giữa người vời người Vd: như cha mẹ với con cái, anh em, bạn bè,… | Thực hiện chức năng sinh học: giúp cho con người và động vật tồn tại được Vd: con chuột sợ con mèo, nó muốn tồn tại thì khi thấy con mèo phải bỏ chạy. |
| Gắn liền với phản xạ có điều kiện: có được tình cảm phải trải qua quá trình tiếp xúc, hình thành tình cảm. Vd: Nếu một người mẹ mà không ở bên cạnh, không chăm sóc con mình thì tình cảm giữa hai mẹ con sẽ không được sâu nặng hoặc có thể không được hình thành. | Gắn liền với phản xạ không đều kiện. Vd: sinh ra thì con chuột đã có tính sợ con mèo, vì bản năng trong khi con chuột sinh ra đã như vậy. |
- Như đã nói ở trên, xúc cảm là cơ sở của tình cảm. Tình cảm được hình thành từ quá trình tổng hợp hóa, động hình hóa, khái quát hóa những xúc cảm đồng loại [cùng một phạm trù, cùng một phạm vi đối tượng]. Ví dụ: tình cảm của con cái đối với cha mẹ là xúc cảm [dương tính] thường xuyên xuất hiện do liên tục được cha mẹ chăm sóc thoả mãn nhu cầu, dần dần được tổng hợp hoá, động hình hoá, khái quát hoá mà thành.
- Tình cảm được xây dựng từ những xúc cảm, nhưng khi đã được hình thành thì tình cảm lại thể hiện qua xúc cảm phong phú đa dạng và chi phối xúc cảm.
Qua đây ta có thể thấy được ý nghĩa và vai trò của tình cảm đối với đời sống:
- Với nhận thức: là động lực mạnh mẽ kích thích con người tìm tòi chân lý, ngược lại nhận thức là cơ sở, là cái “lý” cho tình cảm => lý và tình là hai mặt của vấn đề nhân sinh quan thống nhất của con người.
- Với hoạt động: tình cảm nảy sinh và biểu tượng cho hoạt động, đồng thời đó cũng là động lực thúc đẩy con người.
- Với đời sống: có vai trò to lớn, vì không có tình cảm thì con người không thể tồn tại và thiếu đi tình cảm thì hoạt động cuộc sống không thể bình thường.
- Với công tác giáo dục: vừa là điều kiện, vừa là nội dung, đồng thời cũng là nội dung, mục đích của giáo duc.
Vd: Muốn hình thành tình cảm cho học sinh,sinh viên phải đi từ xúc cảm đồng loại: Xây dựng tình yêu Tổ quốc phải xuất phát từ tình yêu gia đình, yêu mái nhà, yêu từng con người trong gia đình, yêu làng xóm,…
Như nhà văn Êrenbua [Nga] đã từng nói: “Dòng suối chảy ra dòng sông, dòng sông chảy ra Đại trường giang Vônga,, Đại trường giang Vônga chảy ra biển cả. Lòng yêu nhà, yêu quê hương đất nước trở nên lòng yêu Tổ quốc”.
- Cần kiên trì trong quá trình hình thành tình cảm.