Trước kia, thuốc tránh thai có tác dụng khi phụ nữ sử dụng theo một liệu trình nhất định. Ngày nay, sau khi làm chuyện ấy phụ nữ có thể sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Tuy nhiên, sử dụng loại thuốc này có thật sự an toàn? Khi nào nên sử dụng thuốc để đạt hiệu quả tốt nhất?
1. Công dụng của thuốc tránh thai khẩn cấp
thuốc tránh thai khẩn cấp là một trong những biện pháp phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn. Thông thường loại thuốc này được sử dụng theo cách uống. Thuốc có tác dụng tránh thai nhờ cơ chế làm quá trình rụng trứng ở nữ giới bị chậm. Ngoài ra, thuốc tránh thai còn có tác dụng ngăn cản sự “gặp gỡ” giữa trứng và tinh trùng. Từ đó, thuốc có thể ngăn chặn sự thụ tinh, hoặc không cho trứng được thụ tinh được vào ổ trong tử cung.
Sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp có thể hạn chế quá trình thụ tinh của trứng và tinh trùng
Sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp mang lại hiệu quả cao, nhanh chóng. Tuy nhiên, việc sử dụng loại thuốc này có thể xảy ra một số tác dụng phụ không mong muốn. Do đó, các bác sĩ đã khuyến cáo không nên lạm dụng thuốc quá nhiều, chỉ nên dùng trong các trường hợp sau:
-
Người phụ nữ không sử dụng thuốc tránh thai trước khi quan hệ.
-
Khi thực hiện quan hệ tình dục không sử dụng bao cao su hoặc có vấn đề khi sử dụng bao cao su như thủng bao, tuột bao,...
-
Khi cả hai không mong muốn có con.
-
Trong trường hợp người nữ bị cưỡng bức, hiếp dâm.
2. Cách sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Hiện nay, trong các hiệu thuốc có bán nhiều loại thuốc ngừa thai khẩn cấp, không cần kê đơn. Do đó, chỉ cần bạn trên 17 tuổi có thể sử dụng chúng mà không cần sự cho phép của bác sĩ. Tuy nhiên, những loại thuốc phòng ngừa khẩn cấp khác nhau sẽ có cách sử dụng và liều lượng khác nhau.
Những loại thuốc thông thường: Thuốc tránh thai 24 giờ, 36 giờ, 48 giờ, 72 giờ và thuốc ngừa thai khẩn cấp 120 giờ. Cụ thể như sau:
2.1. Thuốc tránh thai 24h
Loại thuốc này được sử dụng sau khi quan hệ khoảng một ngày. Nếu chuyện đã xảy ra hơn 24 giờ đồng hồ thì việc sử dụng thuốc này không còn tác dụng. Do đó, nếu bạn lựa chọn thuốc ngừa thai 24 giờ thì phải uống trước khi quan hệ tròn 1 ngày.
Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp 24 giờ cần lưu ý thời gian
2.2. Thuốc tránh thai 36 giờ
Cũng giống như thuốc tránh thai 24 giờ, thì thuốc tránh thai 36 giờ có tác dụng sau khi quan hệ 36 giờ. Để tránh thai, bạn phải uống thuốc trong vòng 36 giờ đổ lại.
2.3. Thuốc tránh thai 48 giờ
Đây là loại thuốc tránh thai có tác dụng sau khi quan hệ tình dục khoảng 2 ngày [48 giờ đồng hồ]. Loại thuốc tránh thai này gồm 2 viên. Trong khoảng 48 giờ bạn phải uống hết 2 viên thuốc này. Khi uống bạn phải đảm bảo giữa 2 lần uống phải có khoảng cách tối thiểu là 12 giờ đồng hồ.
2.4. Thuốc tránh thai 72 giờ
Đây là thuốc có tác dụng tránh thai sau quan hệ ngoài ý muốn trong khoảng thời gian khá dài. Để hiệu quả sử dụng loại thuốc này được tốt nhất, bạn nên uống hai viên trong khoảng 3 ngày.
2.5. Thuốc tránh thai 120 giờ
Tương đương với tác dụng của các loại khác, thuốc này có tác dụng sau khi quan hệ 120 giờ. Thuốc có tác dụng sau khoảng thời gian lâu nhất [5 ngày]. Để thuốc phát huy tác dụng hiệu quả nhất, bạn hãy uống trong khoảng thời gian tác dụng của thuốc bộc lộ tốt nhất.
Tuy nhiên, lời khuyên tốt nhất dành cho bạn là trong trường hợp phải dùng đến thuốc tránh thai khẩn cấp, bạn nên dùng các loại thuốc có tác dụng trong thời gian ngắn. Như vậy, bạn có thể vừa được đảm bảo sức khỏe, tác dụng của thuốc cũng được phát huy hiệu quả cao nhất có thể.
3. Sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp có thật sự an toàn không?
Thành phần chủ yếu trong thuốc tránh thai là các loại hormones trong nội tiết tố nữ như: Hormones estrogen, hormones progesterone,... Các loại hormone này có tác dụng làm dày màng tử cung, hạn chế quá trình thụ tinh. Bên cạnh đó, những loại thuốc này làm tăng hàm lượng hormone trong cơ thể người phụ nữ và gây ra một số tác dụng phụ như:
-
Làm thay đổi, biến động chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ như: Chậm kinh, không có kinh, rong kinh,... Thậm chí có nhiều trường hợp sử dụng thuốc quá nhiều dẫn đến tình trạng tắc ống dẫn trứng, khó rụng trứng,... dẫn đến vô sinh
-
Ảnh hưởng đến cảm xúc, tâm trạng của người sử dụng. Một số người còn suy giảm ham muốn tình dục.
-
Nồng độ hormon trong cơ thể thay đổi dẫn đến nội tiết tố da cũng thay đổi. Sau khi dùng thuốc phụ nữ có thể xuất hiện nhiều mụn, nám, tàn nhang, ửng đỏ, sạm da,...
Nổi nhiều mụn đỏ là một trong những hậu quả xấu do sử dụng thuốc ngừa thai khẩn cấp
-
Người dùng sẽ có các biểu hiện như: Ăn không ngon, buồn nôn, mệt mỏi, đau tức ngực,... Tuy nhiên, tình trạng này sẽ biến mất sau 5 đến một tuần sử dụng thuốc.
-
Nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, đái tháo đường, các bệnh về gan, thận đối với người sử dụng thuốc tránh thai là rất cao.
-
Các chuyên gia đã cho rằng, phụ nữ sử dụng nhiều thuốc tránh thai khẩn cấp có nguy cơ chửa ngoài tử cung lớn hơn những phụ nữ không thường sử dụng.
-
Việc sử dụng thuốc tránh thai loại khẩn cấp còn tiềm ẩn nguy cơ nhầm lẫn chảy máu cơ quan sinh dục bất thường do u xơ tử cung với tác dụng không mong muốn của thuốc.
Do đó, để hạn chế tác dụng phụ của thuốc bạn cần sử dụng thuốc đúng liều, đúng trường hợp thật sự cần thiết. Chị em cũng nên đi khám phụ khoa theo định kỳ để hạn chế khả năng xấu có thể xảy ra.
4. Những lưu ý mà bạn nên biết khi sử dụng thuốc
Như vậy, thuốc tránh thai khẩn cấp có hai mặt lợi-hại rõ ràng. Bởi vậy, những lưu ý khi sử dụng thuốc được rất nhiều người quan tâm. Những điều này nhằm hạn chế những ảnh hưởng bất lợi từ tác dụng phụ của thuốc. Bạn nên trạng bị cho mình những kiến thức liên quan đến vấn đề này để bảo vệ sức khỏe của bản thân.
Điều đầu tiên và quan trọng nhất bạn cần lưu ý khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào chính là hướng dẫn sử dụng. Bạn cần nắm rõ thành phần của thuốc, tác dụng phụ có thể xảy ra [những điều này đều có trong giấy hướng dẫn sử dụng]. Làm như vậy, bạn có thể đề phòng các trường hợp xấu có thể xảy ra như: Phản ứng, dị ứng với các thành phần của thuốc,...
Thứ hai, bạn cần tuân thủ theo liệu trình, thời gian uống thuốc. Các chuyên gia đã khuyến cáo rằng, không nên uống 2 liệu trình thuốc tránh thai khẩn cấp trong vòng một tháng. Trong trường hợp bạn uống thuốc rồi mà vẫn thấy chậm kinh, hãy đến bệnh viện kiểm tra. Biện pháp này có thể phát hiện kịp thời tình huống bạn đã mang thai, bác sĩ sẽ cho bạn lời khuyên kịp thời.
Thứ ba, mặc dù thuốc tránh thai là biện pháp phòng tránh khá hiệu quả. Tuy nhiên, biện pháp này không thể ngăn chặn sự lây nhiễm các bệnh có thể lây qua đường tình dục.
Hãy sử dụng bao cao su để bảo vệ bản thân
Dựa trên cơ sở tình trạng sức khỏe, nhu cầu, tình huống cụ thể, các bạn hãy chọn lựa cho mình biện pháp an toàn. Hơn hết, bạn hãy sử dụng các biện pháp có độ an toàn mà cũng có hiệu quả cao như: Sử dụng bao cao su, đặt vòng,...
Trên đây là những kiến thức cơ bản nhất về các loại thuốc tránh thai khẩn cấp. Hy vọng, chúng tôi có thể hỗ trợ bạn trong quá trình tìm hiểu về vấn đề này. Bên cạnh đó, để tránh những rủi ro, tốt hơn hết bạn nên đến các phòng khám, bệnh viện. Các bác sĩ sẽ thực hiện các bước kiểm tra cũng như cung cấp cho bạn những phương pháp hiệu quả, thiết thực. Các chị em không nên quá lạm dụng thuốc mà hãy thực hiện cách tránh thai an toàn nếu có thể.
Báo động tình trạng sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp ở thanh thiếu niên
Theo các chuyên gia về sản khoa, trẻ vị thành niên ngày nay yêu nhanh, yêu bạo, yêu không phòng thủ nên dễ buồn vì dễ dẫn đến chuyện phá thai ở lứa tuổi vị thành niên ngày một tăng cao. Mặc dù, một số cô gái trẻ có “am hiểu hơn” cũng dùng viên thuốc tránh thai khẩn cấp để tránh tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nhưng lại hiểu biết không đầy đủ dẫn đến những băn khoăn, lo lắng, thậm chí xảy ra tai biến như rong huyết, rối loạn kinh nguyệt… phải nhập viện.
Các bạn trẻ chỉ nên “cầu cứu” tới thuốc tránh khai khẩn cấp trong trường hợp bất khả kháng [Ảnh minh họa]
Còn theo tổng đài Vì chất lượng cuộc sống [Tổng cục DS-KHHGĐ, Bộ Y tế], mỗi ngày tổng đài này tiếp nhận hàng trăm cuộc điện thoại xin tư vấn về sức khỏe tình dục và sinh sản. Trong đó có hơn 60% gọi đến thắc mắc về sức khỏe sinh sản, tình dục, mãn dục nam, xuất tinh sớm, mãn kinh, tiền mãn kinh… là các bạn trẻ sắp hoặc đã có gia đình.
Tuy nhiên, cũng có những trường hợp mới 13-15 tuổi gọi đến tổng đài để hỏi về các dấu hiệu bạn gái mang thai, hay cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và khẩn cấp. Đáng buồn hơn, có rất nhiều trẻ vị thành niên gọi đến trình bày về những cách tránh thai “rất lạ” để xin ý kiến tư vấn. Qua đó, những người làm công tác dân số lo ngại khi thấy vẫn có một lỗ hổng kiến thức rất lớn về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục ở trẻ vị thành niên ngày nay.
Một nghiên cứu của Đại học Copenhagen [Đan Mạch] đưa ra cách đây ít năm đã dùng con số để minh chứng cho những hệ lụy của việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong giới trẻ. Nghiên cứu về sản khoa này chỉ ra rằng, những phụ nữ sử dụng phương pháp tránh thai nội tiết tố [sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp] có nguy cơ trầm cảm cao, đặc biệt là trong độ tuổi thanh thiếu niên.
Ví dụ, qua theo dõi hơn 1 triệu phụ nữ trong độ tuổi 15-34 trong 6 năm [từ 2000-2013] thì những phụ nữ sử dụng biện pháp tránh thai nội tiết tố tăng lên 23%. Đặc biệt nguy cơ lớn nhất ở lứa tuổi thanh thiếu niên trong độ tuổi 15-19 sử dụng thuốc tránh thai có chứa estrogen và progestin có nguy cơ cao hơn 80% bị trầm cảm. Theo nhận định này, tuổi thanh thiếu niên là một “giai đoạn nhạy cảm” vì vậy dễ bị ảnh hưởng nhiều bởi kích thích tố hơn so với phụ nữ lớn tuổi. Hay tại Úc, các bậc phụ huynh cũng phải lo ngại vì tình trạng các cô bé tuổi 15-16 dùng tránh thai khẩn cấp ngày càng nhiều và dùng thường xuyên thuốc ngừa thai của “người lớn”.
Không nên hiểu sai biện pháp sử dụng tránh thai hàng ngày
Theo BSCKI Cao Thị Hồng Chi, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe sinh sản - Sức khỏe Cộng đồng thuộc Hội KHHGĐ Việt Nam, hàng tuần, Trung tâm vẫn tiếp nhận các bệnh nhân tuổi còn rất trẻ tuổi đang là học sinh, sinh viên đến giải quyết hậu quả của việc dù đã sử dụng thuốc tranh thai khẩn cấp nhưng vẫn… có thai.
Về nguyên nhân, bác sĩ Chi cho hay, đây là những trường hợp liên quan đến việc người dùng lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp, sử dụng thuốc tránh thai quá lâu quá 72 giờ, quên uống thuốc tránh thai hàng ngày hoặc dùng các biện pháp tránh thai khác thất bại…
BSCKI Cao Thị Hồng Chi, Giám đốc Trung tâm Sức khỏe sinh sản - Sức khỏe Cộng đồng thuộc Hội KHHGĐ Việt Nam
“Thực tế hiện nay, tình trạng sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp trong giới trẻ là khá nhiều. Tuy nhiên, các bạn nữ lại không hiểu được tác hại của việc sử dụng các loại thuốc tránh thai khẩn cấp dẫn đến những hệ lụy tai tại cho chính sức khỏe của mình.
Thậm chí, có trường hợp bệnh nhân sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp thường xuyên dẫn đến bị rối loạn kinh nguyệt, ức chế buồng chứng… ảnh hưởng đến quá trình sinh nở về sau này. Tức là việc sử dụng nhiều lần thuốc tránh thai khẩn cấp sẽ hạn chế sự phát triển và rụng trứng của người phụ nữ, khiến thời gian có thai chậm hơn do cần một khoảng thời gian tương đối dài để buồng trứng hồi phục. Trong khi đó, chúng ta lại không biết thời gian hồi phục kéo dài bao lâu, việc chậm có con sẽ ảnh hưởng lớn đến hạnh phúc gia đình các chị em”, bác sĩ Chi nói.
Bác sĩ Chi cũng khuyến cáo, chỉ nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp từ 2-4 viên/tháng nếu đã “nhỡ nhàng”. Nếu gặp “sự cố” thì cần đến các cơ sở y tế để được tư vấn phù hợp của bác sĩ chuyên khoa. Không nên sử dụng thường xuyên thuốc tránh thai khẩn cấp vì nó là “khẩn cấp”. Đặc biệt là việc trên thị trường hiện nay xuất hiện không ít lại thuốc tránh trai khẩn cấp giả, kém chất lượng.
“Giải pháp an toàn cao cho những người trẻ sớm có các quan hệ ngoài hôn nhân là dùng bao cao su vì vừa đơn giản, vừa giúp tránh thai cũng như ngăn ngừa các bệnh lây lan qua đường tình dục.
Ngoài ra, các bạn trẻ cũng chưa hiểu đúng về thuốc tránh thai hàng ngày. Bởi vì, thuốc tránh thai hàng ngày mà được chỉ dẫn của bác sĩ ngoài việc hạn chế tỉ lệ có thai ngoài ý muốn thì còn giúp phụ nữ ổn định kinh nguyệt, tránh được hại do tác dụng phụ của thuốc tránh thai khẩn cấp, giảm mụn trứng cá và không để lại tâm lý không tốt trong đời sống vợ chồng sau này”, bác sĩ Chi đưa ra lời khuyên.
Theo Gia đình Việt Nam