Thanh niên có giai đoạn trầm cảm nghiêm trọng
8.2% thanh niên [hoặc 1.9 triệu thanh niên] từng bị trầm cảm nặng. Các triệu chứng trầm cảm dẫn đến sự can thiệp đáng kể ở trường học, gia đình và các mối quan hệ.
Các bang có tỷ lệ cao nhất [13 bang dưới cùng] có số thanh niên bị trầm cảm nặng gần gấp đôi so với các bang có tỷ lệ thấp nhất [13 bang hàng đầu].
Tỷ lệ thanh thiếu niên mắc MDE nghiêm trọng trong tiểu bang dao động từ 5.4% ở Nam Dakota đến 13.1% ở Oregon.
Thanh niên nghiện rượu và sử dụng ma túy bất hợp pháp
5.13% thanh niên ở Mỹ cho biết có vấn đề về sử dụng chất kích thích hoặc rượu.
3.3 triệu thanh thiếu niên đã báo cáo việc sử dụng Cần sa, Cocain và / hoặc Heroin.
Tỷ lệ thanh niên quốc gia đã giảm theo thời gian, nhưng tỷ lệ cao hơn vẫn còn ở các nhóm dân số đặc biệt, chẳng hạn như LGBTQ, các thành viên Dịch vụ và Người bản địa Mỹ và Alaska.
Năm nay, thước đo Thanh thiếu niên phụ thuộc vào rượu và sử dụng ma túy bất hợp pháp [Cần sa, Heroin và Côcain] được xác định bằng cách tính và tổng hợp, điểm Z cho các thước đo Thanh niên nghiện rượu trong năm qua, Thanh niên sử dụng cần sa trong năm qua, Thanh niên Sử dụng cocaine trong năm qua và sử dụng Heroin trong thanh niên trong năm qua.
Thanh niên có MDE không nhận được các dịch vụ sức khỏe tâm thần
63.1% thanh niên bị trầm cảm nặng không được điều trị sức khỏe tâm thần.
Điều đó có nghĩa là cứ 6 người trẻ thì có 10 người bị trầm cảm và có nguy cơ tự tử cao nhất, khó đi học và khó quan hệ với người khác không nhận được phương pháp điều trị cần thiết để hỗ trợ họ.
Việc cắt giảm ngân sách cấp tiểu bang và thu hẹp phạm vi bảo hiểm đã đặt ra một thách thức đối với các chương trình liên bang, chẳng hạn như Medicaid, được báo cáo là có ảnh hưởng lớn nhất đến xu hướng sức khỏe tâm thần ở trẻ em.
Tỷ lệ thanh thiếu niên không được điều trị mắc chứng trầm cảm của tiểu bang dao động từ 48.6% ở Connecticut đến 72.2% ở Tennessee.
Thanh niên bị MDE nghiêm trọng đã được điều trị nhất quán
Trên toàn quốc, chỉ 23.4% thanh niên bị trầm cảm nặng được điều trị nhất quán [từ 7-25 lần trở lên trong một năm].
Những con số này nói lên sự cần thiết phải tăng cường tài trợ cho các phương pháp điều trị dựa vào cộng đồng được chứng minh là có hiệu quả đối với trẻ em có nhu cầu cao. Trẻ em có tình trạng sức khỏe tâm thần và gia đình của chúng phải được điều trị - bất kể thu nhập như thế nào
Tỷ lệ thanh niên bị trầm cảm nặng của bang được điều trị ngoại trú dao động từ 39.9% ở Minnesota đến 10.8% ở Alaska.
Tỷ lệ phần trăm cao có liên quan đến kết quả tích cực và tỷ lệ phần trăm thấp liên quan đến kết quả kém hơn.
Trẻ em có bảo hiểm tư nhân không bao gồm các vấn đề về tinh thần hoặc cảm xúc
Trẻ em và thanh niên có nhiều khả năng được bảo hiểm hơn so với người lớn.
Trên toàn quốc, 7.7% thanh niên có bảo hiểm y tế tư nhân không chi trả cho các vấn đề về tinh thần hoặc cảm xúc.
Montana, Hawaii, New Jersey chứng kiến sự gia tăng lớn nhất trong khả năng tiếp cận bảo hiểm sức khỏe tâm thần ở trẻ em. Các tiểu bang này cũng đã có sự gia tăng đáng kể về số lượng ghi danh Medicaid / Chip hàng tháng so với số lượng ghi danh Pre-ACA.
Giảm chăm sóc sức khỏe tâm thần không được bảo hiểm trong số các trạng thái đó là:
- Montana: Tăng 75% số lượng đăng ký hàng tháng
- Hawaii: Tăng 20% số lượng đăng ký hàng tháng
- New Jersey: Tăng 36% số người đăng ký hàng tháng
- Ohio: Tăng 29% số người đăng ký hàng tháng
Medicaid là “đơn vị chi trả duy nhất lớn nhất cho các dịch vụ sức khỏe tâm thần”, thường cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần toàn diện hơn hầu hết các bảo hiểm tư nhân. Bảo hiểm tư nhân vẫn còn tốn kém đối với nhiều người. Quyền tự chủ của thị trường, cũng cho phép các công ty bảo hiểm tư nhân xác định phạm vi bảo hiểm dựa trên mức độ tình trạng sức khỏe tâm thần.
Trong những trường hợp này, các bệnh tâm thần nặng nhận được nhiều bảo hiểm hơn, có thể ngăn cản các cá nhân tìm kiếm sự giúp đỡ cho đến khi họ rơi vào tình trạng khủng hoảng.
Tỷ lệ trẻ em thiếu bảo hiểm sức khỏe tâm thần của tiểu bang dao động từ 2.4% ở Massachusetts đến 18.4% ở Mississippi.
Tiếng còi xe cấp cứu réo liên hồi trong quãng thời gian đỉnh dịch đã trở thành nỗi ám ảnh kinh hoàng với nhiều người dân TP Hồ Chí Minh. Ngay cả lúc dịch đã giảm, thành phố quen dần với cuộc sống “bình thường mới”, tiếng còi hú vẫn như ong ong trong đầu, khiến chị K.T [Thủ Đức] không phân biệt nổi đấy là âm thanh thật hay giả. Trường hợp như chị K.T không phải ngoại lệ hiếm. GS, TS Cao Tiến Đức cho biết: “Với một người bình thường dù khỏe mạnh về thể chất và tinh thần đến đâu, khi nghe có tiếng còi xe ồn ào đã ảnh hưởng tới giấc ngủ. Trong dịch, tiếng còi xe cứu thương cấp tập liên hồi, càng dễ làm người ta ám ảnh, sinh chứng hoảng sợ, mất ngủ. Trước hiện tượng này, mỗi người chỉ còn cách cố gắng rèn luyện, tự thích nghi để tránh tình trạng kéo dài, trở thành bệnh lý trầm trọng hơn”.
Ở làn sóng dịch thứ nhất, tháng 2/2020, Sơn Lôi [huyện Bình Xuyên, tỉnh Vĩnh Phúc] trở thành xã đầu tiên của cả nước áp dụng biện pháp cách ly xã hội. Vì “lần đầu tiên” thực hiện phong tỏa một địa bàn dân cư, “lần đầu tiên” có các ca lây nhiễm cộng đồng..., thông tin về dịch bệnh lúc đó chưa nhiều, chưa đầy đủ, nên áp lực tâm lý đã đè nặng lên cuộc sống của bà con.
GS, TS Cao Tiến Đức cảnh báo: “Ngay trong cuộc sống bình thường mỗi người đều rất dễ vướng vào các yếu tố nguy cơ rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, stress... mà không ý thức được, kể cả đã có biểu hiện rõ ràng: tự dưng thấy mình ăn hoặc ngủ quá nhiều hoặc quá ít; tách mình ra khỏi mọi người và các hoạt động thông thường; mệt mỏi về tinh thần và thể chất; cảm thấy tê liệt hoặc không có vấn đề gì quan trọng; bị đau nhức không rõ nguyên nhân; cảm giác bất lực hoặc vô vọng; hút thuốc, uống rượu hoặc sử dụng ma túy; hay quên, khó chịu, tức giận, buồn bã, lo lắng hoặc sợ hãi; la hét hoặc tấn công người thân, gia đình và bạn bè; nghe tiếng nói trong đầu hoặc có niềm tin những điều không đúng sự thật”…
“Tâm dịch” Sơn Lôi về mức độ không thể so sánh với những “ổ dịch” trong các làn sóng dịch thứ 2, thứ 3, nhất là làn sóng dịch thứ 4 đã và đang để lại hậu quả nặng nề.
Thực hiện kỹ thuật Điện não đồ, khám, điều trị cho người bệnh tại phòng khám đa khoa Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Bắc Kạn./.
Sức khỏe tâm thần [SKTT] không chỉ là một trạng thái không có rối loạn hay dị tật về tâm thần, mà còn là một trạng thái tinh thần hoàn toàn thoải mái, muốn vậy cần phải có chất lượng nuôi sống tốt, có sự cân bằng và hoà hợp giữa các cá nhân với môi trường xã hội.
WHO nhận định, SKTT có tầm quan trọng đứng thứ tư sau các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường. Trên thế giới, hiện có khoảng 400 triệu người bị một trong các rối loạn tâm thần. Tại Việt Nam, tỷ lệ người bị rối loạn tâm thần chiếm 20 -30% dân số, vấn đề SKTT thanh thiếu niên, nhất là bệnh trầm cảm, tự kỷ ngày càng gia tăng. Theo số liệu công bố trong nước, Việt Nam có ít nhất ba triệu thanh thiếu niên bị rối loạn tâm thần, chỉ 20% trong số đó được chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Năm 1999, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về Sức khoẻ tâm thần, tập trung vào xây dựng "mô hình chăm sóc sức khỏe tâm thần dựa vào cộng đồng" và mở rộng nguồn lực về sức khỏe tâm thần vào năm 2025. Mục tiêu chung của Chương trình: Xây dựng mạng lưới, triển khai mô hình lồng ghép nội dung chăm sóc sức khoẻ tâm thần với các nội dung chăm sóc sức khoẻ khác của trạm y tế xã, phường; Phát hiện, quản lý và điều trị người bệnh kịp thời để họ sớm trở về sống hòa nhập với cộng đồng.
Thực hiện Chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng, những năm qua, ngành Y tế tỉnh Bắc Kạn đã triển khai đồng bộ tại 100% số xã, phường, thị trấn trong tỉnh với 108/108 xã, phường duy trì triển khai chăm sóc sức khỏe tâm thần phân liệt, động kinh; nhân rộng mô hình xã thực hiện quản lý và chăm sóc bệnh nhân trầm cảm dựa vào cộng đồng, từ 02 xã [năm 2015] lên 34 xã [năm 2021]. Nhờ đó, những người bị tâm thần phân liệt và động kinh đã được quản lý tại cộng đồng và sự miệt thị đã được giảm bớt. Điều này góp phần trong việc giảm nỗi đau khổ và vất vả cho cả bệnh nhân và gia đình họ.
Trong 9 tháng năm 2021, trên địa bàn tỉnh phát hiện mới 21 bệnh nhân, trong đó 16 bệnh nhân động kinh và 05 bệnh nhân tâm thần phân liệt. Hiện nay, toàn tỉnh đang quản lý 1.263 bệnh nhân, trong đó có 677 người bệnh tâm thần phân liệt; 586 người bệnh động kinh. Điều trị ổn định, chống tái phát cho 1.122 bệnh nhân tâm thần phân liệt, động kinh đã được phát hiện và quản lý, đạt 89%. Quản lý 322 bệnh nhân rối loạn trầm cảm.Thực hiện cung ứng đủ thuốc cho các bệnh nhân điều trị.
Bên cạnh công tác quản lý và điều trị, hoạt động giám sát, truyền thông được thực hiện thường xuyên. Qua đó, nhận thức về sức khoẻ tâm thần của các cấp chính quyền và người dân ở địa phương đã được thay đổi rõ rệt theo hướng tích cực.
Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện nay tiềm ẩn rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến các bệnh lý tâm thần. Đặc biệt đại dịch COVID-19 như là một sang chấn thúc đẩy bệnh lý tâm thần diễn ra nhanh hơn, trầm trọng hơn như trầm cảm, lo âu, rối loạn tress sau sang chấn. Do đó, Tổ chức Y tế thế giới cảnh báo phải chú ý hơn về mặt sức khỏe tâm thần người dân, không chỉ đối với người già, người trưởng thành mà đối với trẻ em và vị thành niên nguy cơ rối loạn tâm thần cũng rất cao.
Để bảo vệ sức khỏe thể chất và tâm thần cho chính mình và những người khác, góp phần ổn định kinh tế, giữ gìn an ninh trật tự và an sinh xã hội, các Chuyên gia y tế khuyên không nên quá lo lắng, cần biết rõ thực tại về COVID-19 và việc cần làm lúc này là mỗi chúng ta hãy tuân thủ các nguyên tắc về phòng chống dịch [5K + vắc xin] để bảo vệ cho mình và cho cộng đồng.
Các bác sỹ chuyên khoa tâm thần khuyến cáo: Mỗi người dân cần có một lối sống khoẻ mạnh, hoạt động có ích để có tâm lý tốt, lạc quan, ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng, chế độ làm việc, học tập và nghỉ ngơi hợp lý, thường xuyên tập thể dục để tăng cường sức khoẻ. Đồng thời, hiểu đúng đắn về dấu hiệu, triệu chứng bệnh tâm thần nhằm giúp cho mình cũng như người thân phát hiện kịp thời, sớm đưa người bệnh đến trạm y tế, phòng khám bệnh tâm thần để được giúp đỡ, nhằm đạt mục tiêu: “Nâng cao chất lượng cuộc sống” cho mọi người trong xã hội./.
Quỳnh Giao