Quá trình hô hấp bao gồm?
A.Trao đổi khí ở phổi
B.Trao đổi khí ở tế bào
C.Sự thở: Trao đổi khí ở phổi với môi trường
D.Cả A, B và C
Đáp án đúng D.
Quá trình hô hấp bao gồm trao đổi khí ở phổi, trao đổi khí ở tế bào, sự thở trao đổi khí ở phổi với môi trường, hệ hô hấp gồm hai cơ quan chính là các đường dẫn khí và hai lá phổi, phổi là nơi trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài.
Giải thích lý do chọn đáp án đúng là D
– Hô hấp là quá trình không ngừng cung cấp oxi cho các tế bào của cơ thể và loại cacbonic do các tế bào thải ra khỏi cơ thể.
– Hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
+ Sự thở: trao đổi khí ở phổi với môi trường.
+ Trao đổi khí ở phổi: CO2 từ máu vào tế bào phổi, O2 từ tế bào phổi vào máu.
+ Trao đồi khí ở tế bào: O2 từ máu vào tế bào, CO2 từ tế bào vào máu.
– Ý nghĩa của hô hấp:
Cung cấp oxi cho tế bào tạo ATP cho hoạt động sống của tế bào và cơ thể, thải cacbonic ra khỏi cơ thể đảm bảo cho các hoạt động sống trong cơ thể được bình thường.
– Cấu tạo và chức năng hệ hô hấp ở người:
Hệ hô hấp gồm hai cơ quan chính là: Các đường dẫn khí và hai lá phổi
– Các đường dẫn khí:
+ Mũi: Có nhiều lông mũi, có lớp nhiêm mạc tiết chất nhày, có lớp mao mạch dày đặc.
+ Họng: Có tuyến amidan và tuyến V.A chứa nhiều tế bào limphô.
+ Thanh quản: Có nắp thanh quản có thể cử động để đậy kiens đường hô hấp.
+ Khí quản: Cấu tạo bởi 15 đến 20 vòng sụn khuyết xếp chồng lên nhau, có lớp niêm mạc tiết chất nhầy với nhiều lông rung chuyển động liên tục.
+ Phế quản: Cấu tạo bởi các vòng sụn, ở phế quản là nơi tiếp xúc các phế nang thì không có vòng sụn mà là các thớ cơ.
– Hai lá phổi:
+ Lá phổi phải có 3 thùy bao ngoài hai lá phổi có hai lớp màng, lớp ngoài dính với lồng ngực, lớp trong dính với phổi, giữa hai lớp có chất dịch.
+ Lá phổi trái có 2 thùy, đơn vị cấu tạo của phổi là phế nang tập hợp thành từng cụm và được bao bởi mạng lưới mao mạch dày đặc.
Phổi là nơi trao đổi khí giữa cơ thể với môi trường ngoài.
Hệ hô hấp là một hệ cơ quan có chức năng trao đổi không khí diễn ra trên toàn bộ các bộ phận của cơ thể. Vậy nên bất kỳ một cơ quan nào có vấn đề sẽ ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình hô hấp, cũng như sức khỏe của mỗi người.
Việc hiểu về chức năng và cấu tạo của hệ hô hấp sẽ giúp chúng ta có cái nhìn toàn diện về đặc điểm của từng bộ phận, cùng cách nhận biết các bệnh thường gặp thuộc đường hô hấp. Từ đó có cách phòng, chữa bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe cho chính chúng ta.
Cấu tạo của hệ hô hấp
Hệ hô hấp trên được chia thành 2 phần lấy lắp thanh quản làm ranh giới bao gồm:
- Hô hấp trên [ trên nắp Thanh quản ] gồm: Mũi, hầu, họng, xoang, thanh quản. Nhiệm vụ: Lấy không khí bên ngoài cơ thể, làm ẩm, sưởi ấm và lọc không khí trước khi đưa vào phổi. [Theo Wikipedia]
- Hô hấp dưới [dưới nắp Thanh quản] gồm: Khí quản, cây phế quản, phế nang, màng phổi, phổi,…Nhiệm vụ: Thực hiện lọc không khí và trao đổi khí.
Hình ảnh: Giải phẫu hệ hô hấp.
Cấu tạo và chức năng các bộ phận trong hệ hô hấp
1. Mũi
Là phần đầu của hệ hô hấp. Về giải phẫu mũi gồm có 3 phần: mũi ngoài, mũi trong hay ổ mũi, các xoang cạnh mũi. Chức năng: Chủ yếu là dẫn khí, làm sạch và sưởi ấm không khí trước khi vào phổi, đồng thời là cơ quan khứu giác.
➢ Những bệnh thường gặp: Viêm xoang , viêm mũi dị ứng, ngạt mũi, lệch vách ngăn mũi,…
2. Hầu – họng
Là nơi giao nhau giữa đường ăn và đường thở chính vì vậy nơi này rất nhạy cảm và dễ mắc bệnh, họng chứa vòm họng và vòng bạch huyết các amidan…
Chức năng: Là cửa ngõ quan trọng bảo vệ các tác nhân từ bên ngoài vào cơ thể, khi các bộ phận này bị viêm sẽ lây lan xuống thanh quản, phế quản…
Các bệnh thường gặp: Họng là bộ phận nhạy cảm nhất, nơi tiếp xúc nhiều nhất với các tác nhân gây bệnh, bảo vệ họng sẽ tránh được các bệnh về đường hô hấp.
➢ Viêm họng hiện có nhiều dạng khác nhau, nguyên nhân, triệu chứng bệnh cũng khác nhau. Thông thường bệnh viêm họng sẽ được chia thành 2 dạng là viêm họng cấp và mãn tính.
Trong đó, viêm họng cấp còn được chia làm viêm họng đỏ, viêm họng trắng và viêm họng loét. Còn với viêm họng mãn thì bao gồm viêm họng thể teo, viêm họng quá phát và viêm họng hạt.
3. Thanh quản
Được cấu tạo bởi tổ chức sụn và sợi cơ ngoài ra có hệ thống mạch máu và thần kinh.
➢ Chức năng: Thanh quản có tác dụng chính là phát âm, lời nói phát ra do luồng không khí thở ra tác động lên các khối nếp thanh quản, sự căng và vị trí của các nếp thanh âm có ảnh hưởng đến tần số âm thanh.
Nguyên nhân của ho và nấc: Ho là phản xạ hô hấp trong đó dây thanh môn đóng bất thì lình, mở ra dẫn tới sự bật tung không khí bị dồn qua miệng và mũi.
Nấc là phản xạ hít vào trong đó 1 lượng gắn âm kiểu hít vào được phát sinh do sự co thắt đột ngột của cơ hoành thanh môn bị khép lại 1 phần hay toàn bộ.
➢ Những bệnh thường gặp: Viêm thanh quản, sơ dây thanh, bệnh dị tật, câm bẩm sinh,…
4. Khí quản
Là một ống dẫn khí hình lăng trụ nối tiếp từ dưới thanh quản ngang mức đốt sống cổ 6 với hệ phế quản của phổi. Ở đoạn cuối nó phân chia làm 2 đoạn nối với 2 phế quản chính khí quản phải và trái. Ở ngang mức đốt sống ngực 4 hoặc 5 nó thuộc hệ hô hấp dưới.
➢ Chức năng của khi quản: Dẫn không khí vào ra, điều hòa lượng không khí đi vào phổi, làm tăng khả năng trao đổi khí ở phổi.
➢ Những bệnh thường gặp ở khí quản: bao gồm Chít hẹp khí quản, chèn ép khí quản do khối u khí quản,…
5. Phế quản
Được chia làm 2 bên:
➢ Phế quản chính phải gồm: 10 phế quản phân thùy, chia ba nhánh lớn là phế quản thùy trên, phế quản thùy giữa và phế quản thùy dưới. Tương ứng với phổi phải có 3 thùy là: thùy trên, thùy giữa, thùy dưới.
➢ Phế quản chính trái cũng gồm: 10 phế quản phân thùy, chia hai nhánh lớn là phế quản thùy trên và phế quản thùy dưới, ứng với phổi trái có 2 thùy: thùy trên và thùy dưới.
➢ Chức năng của phế quản: Phế quản nằm trong đường ống dẫn khí có nhiệm vụ đưa không khí lưu thông từ ngoài vào phế nang và ngược lại. Phế quản có hình như cành cây, có chi nhánh đến các thuỳ phổi.
➢ Những bệnh thường gặp: viêm phế quản, giãn phế quản, hen phế quản u phế quản,…
6. Phổi
Phổi của người bao gồm có 2 lá phổi, được cấu tạo bởi các thùy. Thông thường, phổi trái thường nhỏ hơn phổi phải. Theo nghiên cứu khoa học và kiểm chứng thực tế, mỗi lá phổi có dung tích khoảng 5000 ml khi hít vào gắng sức. Phổi có hình thể gồm mặt ngoài, mặt trong và màng phổi.
1. Khí quản 2. Phế quản chính 3. Đáy phổi 4. Khe chếch 5. Khe ngang đáy phổi.
➢ Chức năng của phổi: Trao đổi khí oxy và CO2. Quá trình trao đổi khí này diễn ra trên toàn bộ mặt trong các phế quản và phế nang có niêm mạc bao phủ với lớp nhung mao rất mịn luôn rung chuyển để đưa các vật lạ ra ngoài.
Song song với đó tế bào phổi còn có chức năng giúp cơ thể duy trì cuộc sống tế bào biểu mô và tế bào nuôi mô. Chúng tạo nên một hàng rào ngăn nước và các phân tử protein đi quá nhiều vào mô kẽ [ tổ chức liên kết giữa màng phế nang và mao quản ]. Tham gia vào quá trình chuyển hóa và tổng hợp nhiều chất quan trọng.
➢ Những bệnh thường gặp ở phổi: Viêm phổi. u phổi, lao phổi,…
Hy vọng với thông tin trên các bạn có những cách nhìn khái quát về cấu tạo của hệ hô hấp và chức năng của chúng. Từ đó phân biệt các bệnh ở mỗi bộ phận khác nhau đưa ra các biện pháp phòng bệnh, chữa bệnh hiệu quả, bảo vệ sức khỏe cho bạn và những người xung quanh.
Các bạn có thể xem thêm chi tiết về giải phẫu sinh lý học hệ hô hấp trong video dưới đây: