Mô hình chuỗi giá trị của Yamaha

Để tăng lợi thế cạnh tranh cho doanh nghiệp, mô hình chuỗi giá trị được coi là công cụ giá trị nhất. Vậy chuỗi giá trị là gì? Tầm hưởng của nó đến sự cạnh tranh của doanh nghiệp như thế nào?

1. Mô hình chuỗi giá trị là gì?

Mô hình chuỗi giá trị là tất cả các hoạt động liên quan đến các hoạt động làm tăng giá trị tại mỗi bước trong quy trình bao gồm: thiết kế, sản xuất, tiếp thị và phân phối.

Khái niệm về Value Chain [Chuỗi giá trị] lần đầu tiên được đưa ra bởi Michael Porter vào nằm 1985, trong cuốn sách nổi tiếng của ông “Competitive Advantage”.

Theo ý kiến của Poter, có hai bước chính trong việc phân tích chuỗi giá trị, bao gồm:

- Xác định từng hoạt động riêng lẻ trong tổ chức;

- Phân tích giá trị tăng thêm trong mỗi hoạt động và liên hệ nó với sức mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp.

Các doanh nghiệp đưa sản phẩm hoặc dịch vụ từ concept đến bước cuối giao hàng. Với các công ty sản xuất hàng hóa, chuỗi giá trị bắt đầu với nguyên liệu để sản xuất sản phẩm và các yếu tố khác thêm vào sản phẩm trước khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Quản lý chuỗi giá trị là quá trình tổ chức các hoạt động trên và phân tích một cách chính xác. Mục đích là thiết lập thông tin một cách mạch lạc cho người quản lý giữa các giai đoạn để sản phẩm đến tay khách hàng liền mạch nhất.

Ý nghĩa của mô hình chuỗi giá trị

- Giúp doanh nghiệp tối ưu hóa chi phí, cắt giảm bớt các loại hao phí và gia tăng lợi nhuận

- Giúp doanh nghiệp dễ dàng xác định giá trị tốt nằm ở đâu với khách hàng để mở rộng giá trị, tiết kiệm chi phí và nâng cao sản xuất. 

- Giúp khách hàng nhận được sản phẩm tốt với chi phí hợp lý.

>> Quy trình quản lý nhân sự hiệu quả cho doanh nghiệp

>> 9 kỹ năng viết báo cáo cho nhân viên văn phòng

>> Làm sao để tăng năng suất làm việc hiệu quả

Mô hình chuỗi giá trị của Michael Porter

Michael Porter đã phân chia hoạt động của doanh nghiệp thành 2 loại: hoạt động chủ yếu và hoạt động bổ trợ. 

Các hoạt động chính bao gồm:

- Vận chuyển đầu vào [Inbound Logistics]: là việc tiếp nhận, lưu trữ và phân phối nguyên liệu được sử dụng trong quá trình sản xuất.

- Chế tạo [Operations]: là giai đoạn mà nguyên liệu thô được chuyển thành sản phẩm cuối cùng.

- Vận chuyển đầu ra [Outbound Logistics]: là phân phối sản phẩm cuối cùng cho người tiêu dùng.

- Tiếp thị và bán hàng [Marketing and Sales]: liên quan đến quảng cáo, khuyến mãi, tổ chức bán hàng, kênh phân phối, định giá và quản lý sản phẩm cuối cùng để đảm bảo nhắm được mục tiêu đến các nhóm người tiêu dùng thích hợp.

- Dịch vụ [Service]: là các hoạt động cần thiết để duy trì hiệu suất của sản phẩm sau khi sản phẩm được sản xuất và bao gồm những yếu tố như cài đặt, đào tạo, bảo trì, sửa chữa, bảo hành và dịch vụ sau bán hàng.

Các hoạt động hỗ trợ giúp các chức năng chính bao gồm:

Mua hàng [Procurement]: là làm thế nào để kiếm được các nguyên liệu thô cho sản phẩm.

Phát triển công nghệ [Technology development]: có thể được sử dụng trong giai đoạn nghiên cứu và phát triển, trong quá trình các sản phẩm mới được phát triển, thiết kế, và trong quá trình tự động hóa.

Quản lý nguồn nhân lực [Human resource management]: bao gồm các hoạt động liên quan đến tuyển dụng và giữ chân nhân viên phù hợp để giúp thiết kế, xây dựng và tiếp thị sản phẩm.

Cơ sở hạ tầng doanh nghiệp [Firm infrastructure]: là liên quan đến việc cơ cấu tổ chức và cơ chế quản lý, lập kế hoạch, kế toán, tài chính và kiểm soát chất lượng của tổ chức.

Phương pháp tiếp cận chuỗi giá trị

- Lợi thế về chi phí: là chi phí được xác định sau khi doanh nghiệp xác định các hoạt động chính và hoạt động bổ trợ. Nếu một hoạt động cần nhiều nguồn lực lao động tham gia, có thể có nhiều loại chi phí như chi phí lương, chi phí khác cho công việc,...Các doanh nghiệp cũng nên xác định mối liên hệ giữa các hoạt động để cắt giảm bớt những chi phí không cần thiết.

- Lợi thế về sự khác biệt: các doanh nghiệp cần xác định hoạt động nào đem lại giá trị nhất đối với khách hàng sau đó đánh giá các chiến lược để cải thiện giá trị. Tập trung vào dịch vụ khách hàng, nâng cấp tính năng sản phẩm để cải thiện giá trị. Doanh nghiệp nên xác định sự khác biệt để duy trì và có thêm nhiều giá trị khác nữa.

Mục tiêu và kết quả của chuỗi giá trị

Chuỗi giá trị là một phần tất yếu giúp doanh nghiệp phát triển. Một mô hình chuỗi giá trị sẽ giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu quả và khả năng sinh lời. Bằng việc phân tích, đánh giá chất lượng sản phẩm và hiệu quả của sản phẩm, tối ưu hóa chi phí giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược kinh doanh tốt hơn.

Bạn hiểu rằng mục tiêu cuối cùng mà doanh nghiệp hướng đến đó là đem về doanh thu tốt nhất cho doanh nghiệp, thế nhưng trước hơn hết tất cả đó là phải tạo ra các sản phẩm đem đến giá trị cho khách hàng. Để xác định được những giá trị trong sản phẩm của bạn bạn sẽ cần phải sử dụng mô hình chuỗi các giá trị mô hình chuỗi giá trị của michael porter là gì? Cùng tìm hiểu chi tiết nhất về mô hình này nhé!

Chuỗi giá trị là gì?

Khái niệm Chuỗi giá trị là gì [hay Value chain là gì] là khái niệm dùng để chỉ một loạt các công việc nhằm mục đích tăng giá trị cho sản phẩm/dịch vụ cuối cùng thông qua các bước hoàn thiện chúng như khâu lựa chọn nguyên vật liệu, khâu sản xuất, khâu PR, quảng cáo tiếp thị... 

Trong tiếng Anh người ta gọi mô hình này là Porter's Value Chain Analysis - mô hình phân tích chuỗi giá trị của Michael Porter.

Khái niệm này lần đầu tiên xuất hiện trong cuốn sách “Competitive Advantage” nổi tiếng của Michael Porter được sản xuất năm 1985. Theo đó có hai bước chính quan trọng để phân tích chi tiết chuỗi các giá trị mà sản phẩm/dịch vụ bạn cung cấp, gồm có:

- Xác định chi tiết các hoạt động riêng lẻ trong tổ chức

- Xác định và phân tích chi tiết những khả năng có thể tăng thêm giá trị cho sản phẩm trong từng hoạt động riêng lẻ, liên hệ cụ thể với khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường.

Mô hình chuỗi giá trị của Michael Porter 

Mô hình chuỗi value chain của Michael Porter

Trong mô hình này có thể nhìn ra hai loại hoạt động chính và hoạt động hỗ trợ trong tổng thể các hoạt động của doanh nghiệp.

Cụ thể các hoạt động chính bao gồm:

- Vận chuyển đầu vào [Inbound Logistics] gồm các công việc như tiếp nhận, dự trữ, phân phối và sử dụng nguyên vật liệu được sử dụng trong quá trình sản xuất tạo sản phẩm của doanh nghiệp.

- Chế tạo [Operations] là bước chuyển hóa nguyên liệu thô ban đầu thành các sản phẩm cuối cùng.

- Vận chuyển đầu ra [Outbound Logistics] là sau khi hoàn thành sản phẩm, các sản phẩm đó sẽ được phân phối cung ứng sản phẩm cuối cùng tới thị trường và tay người dùng. 

- Tiếp thị và bán hàng [Marketing and Sales] sử dụng các hình thức quảng cá hoặc các kênh truyền thông để thu hút khách hàng mua sản phẩm.

Mô hình chuỗi value chain của Michael Porter

Có thể kể đến các hoạt động marketing trực tiếp và marketing online, các chương trình ưu đãi, hội chợ, khuyến mãi giảm giá, hoặc truyền thông trên các kênh như truyền hình, audio, tạp chí sách báo, quản lý sản phẩm, đội ngũ tiếp thị... để đưa được sản phẩm đến tay người dùng mục tiêu.

- Dịch vụ [Service] là các hoạt động nhằm mục đích duy trì và nâng cao hơn hiệu quả của sản phẩm sau khi được tung ra thị trường, cụ thể các dịch vụ đi kèm khi mua sản phẩm có thể nói ngay đến dịch vụ bảo dưỡng, bảo trì sản phẩm, cài đặt, lắp ráp, ưu đãi bảo hành, đổi trả, tư vấn sau sản phẩm... 

Các hoạt động phụ trong mô hình này gồm:

- Hoạt động mua hàng [Procurement] hay chính xác hơn là mua nguyên vật liệu, liên quan đến nguồn cung nguyên liệu, giá thành nguyên liệu, vận chuyển, chất lượng nguyên liệu, bên thứ ba cung cấp,...

- Công nghệ phát triển sử dụng trong quá trình sản xuất sản phẩm [Technology development]. Không chỉ trong quá trình sản xuất thành phẩm cho các sản phẩm, công nghệ còn có thể được ứng dụng trong hầu như các giai đoạn khác như nghiên cứu, thu thập thông tin về khách hàng, về tiềm năng sản phẩm phát triển trên thị trường, nhu cầu thị trường; hoặc trong quá trình thiết kế, xây dựng bao bì sản phẩm; trong quá trình tiếp thị và bán sản phẩm ra thị trường; trong quá trình cung cấp dịch vụ cho khách hàng,...

- Quản lý nguồn nhân lực [Human resource management] hiện tại của doanh nghiệp, bao gồm các hoạt động liên quan đến nhân sự trong doanh nghiệp như tuyển dụng, các chế độ đãi ngộ nhân viên, hợp đồng làm việc, chế độ lương bổng, hoa hồng,... cũng như các chính sách dừng hợp đồng nếu nhân sự đó không đáp ứng được yêu cầu của doanh nghiệp và công việc.

- Cơ sở hạ tầng của doanh nghiệp [Firm infrastructure] sẽ liên quan đến kế hoạch tổ chức doanh nghiệp, tài chính, cơ sở tài sản của doanh nghiệp cũng như các cơ chế quản lý phù hợp.

Phương pháp tiếp cận chuỗi giá trị

Với mô hình chuỗi giá trị sẽ có 2 cách tiếp cận khác nhau về lợi thế về chi phí và sự khác biệt

- Lợi ích về chi phí: sau khi doanh nghiệp xác định được các hoạt động chính và hoạt động hỗ trợ thì nên xác định cả chi phí cho từng hoạt động đó. Đối với các hoạt động cần nhiều nguồn lực chi phí bao gồn giờ làm việc, mức lương, hiệu suất công việc... Các doanh nghiệp nên xác định mối liên hệ giữa các hoạt động, nếu chi phí giảm trong một lĩnh vực, chúng có thể được giảm ở các khoản khác. Các doanh nghiệp sau đó có thể xác định các cơ hội để giảm chi phí.

- Lợi ích về sự khác biệt: doanh nghiệp cần xác định các hoạt động tạo ra giá trị cao nhất cho khách hàng là ưu tiên hàng đầu bao gồm các chiến lược marketing liên quan, tìm hiểu biết về sản phẩm và hệ thống, trả lời điện thoại nhanh và đáp ứng kỳ vọng của khách hàng. Bước tiếp theo là đánh giá các chiến lược này để cải thiện giá trị. Tập trung vào dịch vụ khách hàng, tùy chọn để tùy chỉnh sản phẩm hoặc dịch vụ ngày càng tăng, cung cấp ưu đãi, và thêm các tính năng sản phẩm là một số trong những cách để cải thiện giá trị. Cuối cùng, các doanh nghiệp nên xác định sự khác biệt có thể được duy trì và tăng thêm nhiều giá trị nhất

Ý nghĩa của mô hình Value chain 

Mô hình chuỗi value chain của Michael Porter

Thực hiện phân tích mô hình chuỗi giá trị của Michael Porter sẽ đem đến cho bạn rất nhiều thông tin quý báu để đưa doanh nghiệp của minh đi lên. Cụ thể:

- Giúp chủ doanh nghiệp nhìn ra cần tối ưu bước nào trong quá trình tạo ra một sản phẩm hoàn chỉnh, đồng thời giảm các chi phí và nguồn lực không cần thiết như khâu lựa chọn nguyên vật liệu sản xuất, khâu sản xuất sử dụng công nghệ tiên tiến,... 

- Giúp doanh nghiệp xác định được giá trị tốt nhất để đem đến cho khách hàng, cùng hướng đến mục đích tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp.

- Tăng giá trị được hưởng cho khách hàng của doanh nghiệp với giá cả phù hợp. 

Kết lại

Việc xác định và tạo ra chuỗi giá trị cho doanh nghiệp luôn là một trong những phần tất yếu đối với bất cứ doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển mạnh mẽ trên thị trường. Nếu có thể vận dụng một cách khôn khéo, linh động mô hình Value chain của Michael Porter các chủ doanh nghiệp hoàn toàn có thể tối ưu được hầu như các yếu tố hiện tại và đem về giá trị lợi nhuận cao nhất. 

Như vậy chúng tôi đã đem đến cho bạn những thông tin cơ bản nhất về mô hình chuỗi giá trị của Michael Porter. Bạn đọc có thể tham khảo thêm những khoá học kinh doanh để có cho mình những kiến thức kinh doanh để khởi nghiệp thành công.

Xin cảm ơn và chúc bạn thành công!