Bác sĩ Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP HCM, ngày 22/7 cho biết ngân hàng máu dự trữ còn dưới 5.000 túi máu, ở ngưỡng báo động. Bình thường, số dự trữ đạt khoảng 8.000-10.000 túi.
Tất cả tua lấy máu lưu động đăng ký trước, từ ngày 9/7 đến nay bị hủy, sau khi thành phố áp dụng giãn cách xã hội theo chỉ thị 16.
Hiện, mỗi ngày chỉ khoảng 30-50 người tình nguyện đến hiến trực tiếp tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học và Trung tâm Hiến máu nhân đạo TP HCM. Trong khi đó, mỗi ngày ngân hàng phải cấp phát khoảng 300-350 túi. Lượng máu tiếp nhận chỉ bằng 1/10 lượng máu máu cần để cung cấp cho gần 150 bệnh viện trong thành phố, trong đó có các bệnh viện đang điều trị Covid-19.
"Dự kiến trong một tuần tới, kho dự trữ máu sẽ giảm đến ngưỡng rất báo động, khoảng 2.000-3.000 túi", bác sĩ Dũng nói. Tình trạng thiếu máu cục bộ theo nhóm sẽ xảy ra nếu không kịp thời bổ sung lượng máu dự trữ trong vài ngày tới, đặc biệt là nhóm máu O.
Bác sĩ Lê Hoàng Oanh, Giám đốc Trung tâm Truyền máu Chợ Rẫy, ngày 21/7, cho biết lượng tiểu cầu dự trữ tại bệnh viện chỉ còn vỏn vẹn 13 đơn vị. Số lượng máu dự trữ tại trung tâm cũng chỉ còn 2.198 đơn vị. Trong khi đó, lượng máu sử dụng trong cấp cứu và điều trị cho các bệnh nhân tại bệnh viện cần trung bình 200-300 đơn vị mỗi ngày.
"Mỗi ngày, chúng tôi chỉ tiếp nhận được khoảng từ 15-17 người đến hiến máu", bác sĩ Oanh cho biết. "Việc đảm bảo nguồn máu để cấp cứu và điều trị cho các bệnh nhân, trong đó có cả những bệnh nhân mắc Covid-19 cần phải truyền máu, trở thành thách thức lớn với Chợ Rẫy".
Quảng cáo
Lượng máu dự trữ tại Bệnh viện Chợ Rẫy hiện còn rất ít. Ảnh do bệnh viện cung cấp.
Ngành y tế đang đề xuất lãnh đạo các quận huyện duy trì lịch hiến máu tại địa phương với quy mô phù hợp, tổ chức hẹn người hiến máu chia theo nhiều khung giờ để vừa đảm bảo an toàn cho người hiến, vừa giúp người bệnh có đủ máu cho cấp cứu và điều trị.
Tình trạng thiếu máu hiến tại TP HCM xảy ra từ cuối tháng 5, khi Covid-19 bùng phát mạnh, thành phố áp dụng các biện pháp giãn cách. Hồi đầu tháng 6, Phó chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức từng ký văn bản gửi các sở ngành, địa phương, về tình trạng thành phố thiếu máu "đáng báo động" và "thấp nhất trong 9 tháng qua", "lượng máu dự trữ không đủ cấp phát trong 5 ngày tới".
Để có đủ lượng máu cung cấp cho công tác điều trị và cấp cứu tại các bệnh viện trong thành phố, bác sĩ kêu gọi người dân hiến máu tại các điểm cố định, gồm:
Quảng cáo
- Bệnh viện Truyền máu Huyết học, 118 Hồng Bàng, phường 12, quận 5, hotline 02839557858 hoặc 0919660010. Thời gian từ 7h đến 16h30 tất cả các ngày trong tuần.
- Trung tâm Hiến máu nhân đạo thành phố, 106 Thiên Phước, quận Tân Bình, điện thoại đăng ký 02838685507 hoặc 0937587299. Thời gian 7h đến 16h30 từ thứ hai đến thứ sáu, 7h đến 11h thứ bảy và chủ nhật. Nên đặt lịch hẹn hiến máu trước qua điện thoại để được sắp xếp thời gian, đảm bảo giãn cách.
- Trung tâm Truyền máu Bệnh viện Chợ Rẫy, cổng số 5, đường Phạm Hữu Chí, phường 12, quận 5. Thời gian 7h đến 16h từ thứ hai đến thứ sáu, điện thoại 0919223989 hoặc 0938790207. Mang theo giấy tờ tùy thân có dán ảnh, được giữ xe và làm xét nghiệm nhanh Covid-19 miễn phí trước khi vào hiến máu.
Khu vực đăng ký hiến máu tại Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương vắng người. Ảnh: Công Thắng.
Tại Hà Nội, Viện Huyết học - Truyền máu Trung ương cũng cảnh báo chiến dịch hiến máu lớn nhất trong năm là Hành trình Đỏ đang phải đối mặt với khó khăn chưa từng có, chỉ tiếp nhận được 30% lượng máu dự kiến.
Tính đến ngày 20/7, chỉ 18 tỉnh, thành phố tổ chức xong các ngày hiến máu chính thức của Hành trình Đỏ với hơn 14.000 đơn vị máu được tiếp nhận. Nếu tính thêm cả các ngày hiến máu khác, cả chiến dịch cũng mới tiếp nhận được 33.500 đơn vị máu.
Ít nhất 16 tỉnh, thành phố phải chuyển lịch hiến máu từ tháng 6, tháng 7 sang tháng 8 và vẫn chưa chốt thời gian tổ chức chính thức. Nhiều địa phương chỉ tổ chức các điểm hiến máu nhỏ nhằm đảm bảo nguồn máu cho điều trị như tại TP HCM, Đà Nẵng, Nghệ An, Thừa Thiên Huế, Bến Tre, Tây Ninh.
Tại Bình Định, Ban Chỉ đạo Vận động hiến máu tình nguyện tỉnh hoãn lịch hiến máu tại huyện Phù Mỹ. Thành phố Quy Nhơn thay vì tổ chức tiếp nhận máu trong một ngày thì điều chỉnh phương án tiếp nhận máu trong 5 ngày theo từng cụm xã, phường để giảm tập trung đông người.
Nghệ An, Thanh Hóa chọn phương án duy trì tổ chức tiếp nhận máu tại Trung tâm Huyết học - Truyền máu hoặc tại điểm hiến máu cố định liên tục trong cả tháng.
Khánh Hòa điều chỉnh kế hoạch tiếp nhận máu kéo dài trong 2 ngày, số lượng người hiến máu có thể huy động giảm 50% so với dự kiến.
Tiến sĩ Bạch Quốc Khánh, Viện trưởng Huyết học - Truyền máu Trung ương, Trưởng Ban tổ chức Hành trình Đỏ, cho biết: "Hầu hết ngân hàng máu đều rơi vào tình trạng báo động. Thiếu máu theo nhóm máu, thiếu chế phẩm tiểu cầu, nhiều nơi có thời điểm chỉ cung cấp được 50-70% nhu cầu máu là thực trạng lúc này".
PGS TS BS Nguyễn Tấn Bỉnh, giám đốc Bệnh viện Truyền máu - huyết học TP, cho biết ngân hàng máu được xây dựng sáu tầng, tổng diện tích sử dụng 4.200m2. Kinh phí đầu tư xây dựng cơ sở vật chất và trang thiết bị là 7 triệu USD do ngân sách TP cấp. Ngoài việc cung ứng máu và các sản phẩm về máu để điều trị cho bệnh nhân, ngân hàng máu còn thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học về tế bào gốc, các bệnh lý máu ác tính và di truyền, ghép tủy...
* Xin ông cho biết công suất của ngân hàng máu và trang thiết bị được đầu tư thế nào?
- Ngân hàng máu có thể xử lý, lưu trữ được 300.000 đơn vị máu toàn phần. Các trang thiết bị phục vụ hoạt động chuyên môn từ khâu lấy máu đến điều chế sản phẩm máu, xét nghiệm sàng lọc, lưu trữ bảo quản, tia xạ các chế phẩm máu và phân phối cho các bệnh viện...đều được đầu tư mới hiện đại để đảm bảo chất lượng và an toàn cao nhất cho các sản phẩm máu cung cấp cho người bệnh.
* Ngân hàng máu có thể sản xuất và cung ứng được những chế phẩm máu gì?
- Ngân hàng máu điều chế, sản xuất được tất cả thành phần máu là hồng cầu lắng, huyết tương đông lạnh, tiểu cầu đậm đặc pool, tiểu cầu đậm đặc chiết tách từ máy chiết tách tế bào tự động, kết tủa lạnh, chiết tách các tế bào gốc tạo máu. Đặc biệt, ngân hàng máu còn có quy trình sản xuất và lưu trữ đông lạnh hồng cầu các nhóm máu hiếm [hồng cầu Rh-] với thời gian bảo quản lên đến hàng chục năm. Nguồn máu hiếm được lưu trữ sẵn sàng cung ứng ngay cho bệnh nhân có nhu cầu với số lượng lớn và bất cứ lúc nào mà không phải chờ đợi, tìm kiếm người cho như lâu nay.
* Ngân hàng máu cuống rốn của bệnh viện thành lập từ năm 2004 có được nâng cấp?
- Ngân hàng máu cuống rốn cũng được nâng công suất lưu trữ lên 10.000 mẫu tế bào gốc, tương đương một ngân hàng máu cuống rốn tầm cỡ quốc tế [hiện đã lưu trữ 2.000 mẫu]. Ngân hàng máu cuống rốn còn được đầu tư mới hệ thống trữ đông -196OC và được kiểm soát hoàn toàn bằng hệ thống tự động.
“Ngân hàng con” này sẵn sàng tiếp nhận lưu trữ nguồn tế bào gốc của chính bản thân đứa trẻ được sinh ra, để sau này từ tế bào gốc lưu trữ sẽ sử dụng trở lại cho chính bản thân đứa trẻ hoặc thân nhân khi có bệnh và có chỉ định điều trị bằng phương pháp ghép tế bào gốc. Nguồn tế bào gốc này được lưu giữ bảo quản vài chục năm mà vẫn đảm bảo chất lượng khi cần sử dụng.
* Còn việc xét nghiệm và sàng lọc máu tại ngân hàng máu được đầu tư thế nào?
- Ngân hàng máu có một khu xét nghiệm chuyên về di truyền học và sinh học phân tử với nhiều thiết bị hiện đại, tự động, có thể xét nghiệm đánh giá tất cả những đột biến của nhiễm sắc thể trong các bệnh lý huyết học, xét nghiệm xác định quan hệ huyết thống, xét nghiệm để ghép cơ quan [HLA]...
Khu xét nghiệm, ngoài sàng lọc máu còn có chức năng là đơn vị tham chiếu về các xét nghiệm huyết học và miễn dịch truyền máu khi có tranh chấp về kết quả.
LÊ THANH HÀ thực hiện
Khoa Xét nghiệm – Bệnh viện FV là má»™t cÆ¡ sở hiện đại sá» dụng các thiết bị và công nghệ má»›i nhất, có thể thá»±c hiện các loại xét nghiệm cấp cứu và xét nghiệm thÆ°á»ng quy cho bệnh nhân khám chữa bệnh tại Bệnh viện FV cÅ©ng nhÆ° bất cứ bệnh nhân nà o có nhu cầu xét nghiệm máu. Ngoà i ra, khoa Xét nghiệm còn phục vụ cho những cÆ¡ sở y tế và phòng khám có các chỉ định xét nghiệm đòi há»i kết quả chuẩn xác nhất.
Sứ mạng của khoa Xét nghiệm không nằm ngoà i sứ mạng chung của Bệnh viện FV, đó là : Tạo uy tÃn bằng chất lượng chuyên môn xứng tầm quốc tế. Chúng tôi thá»±c hiện sứ mạng nà y nhá» và o Ä‘á»™i ngÅ© kỹ thuáºt viên có năng lá»±c chuyên môn cao và dạn dà y kinh nghiệm quốc tế. Tất cả các chÃnh sách và quy trình áp dụng tại khoa Xét nghiệm – Bệnh viện FV Ä‘á»u dá»±a trên những kiến thức và quy chuẩn khoa há»c quốc tế hiện hà nh.
Khoa Xét nghiệm – Bệnh viện FV hiện là cÆ¡ sở xét nghiệm đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam đảm bảo chất lượng kết quả xét nghiệm tốt nhất, nhá» so sánh hiệu suất công việc hà ng ngà y tại đây vá»›i  hÆ¡n 1000 phòng xét nghiệm ở các quốc gia khác nhÆ° Mỹ, Pháp, Äức, Thái Lan và Nháºt, thông qua các công cụ đảm bảo và kiểm soát chất lượng xét nghiệm của Hãng Roche Diagnostics. Äiá»u nà y củng cố niá»m tin đối vá»›i các bác sÄ© ra chỉ định xét nghiệm cÅ©ng nhÆ° bệnh nhân của chúng tôi rằng, kết quả xét nghiệm được thá»±c hiện tại FV có Ä‘á»™ chuẩn xác ngang tầm vá»›i những phòng xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế trên toà n cầu.
Khoa Xét nghiệm – Bệnh viện FV nằm tại tầng trệt của Tòa nhà F – Bệnh viện FV. Ngân Hà ng Máu ở tầng trệt của Tòa nhà V.
Sinh hóa lâm sà ng
Bá»™ pháºn nà y thá»±c hiện nhiá»u loại xét nghiệm lâm sà ng thÆ°á»ng quy và chuyên khoa trên máu, nÆ°á»›c tiểu và các dịch tiết cÆ¡ thể khác. Tất cả các xét nghiệm thÆ°á»ng quy và xét nghiệm vá»›i số lượng lá»›n  được thá»±c hiện hoà n toà n tá»± Ä‘á»™ng trên các thiết bị hiện đại Ä‘á»i má»›i nhất được duy trì và hiệu chỉnh theo tiêu chuẩn quốc tế. Danh sách những xét nghiệm do chúng tôi thá»±c hiện bao gồm [nhÆ°ng không giá»›i hạn] các xét nghiệm Ä‘Æ°á»ng, chức năng gan, chức năng tháºn, protein huyết thanh và nhiá»u xét nghiệm hóa há»c chuyên sâu khác.
Huyết há»c
Bá»™ pháºn nà y đảm nháºn việc phân tÃch các thà nh phần tế bà o máu, tủy xÆ°Æ¡ng và các dịch tiết cÆ¡ thể khác, trong đó chú trá»ng và o những rối loạn huyết há»c là nh tÃnh và ác tÃnh. Ngoà i các xét nghiệm huyết há»c tá»± Ä‘á»™ng [chẳng hạn nhÆ° xét nghiệm Tổng phân tÃch tế bà o máu – CBC], cÅ©ng có nhiá»u xét nghiệm chuyên sâu nhÆ° huyết đồ, tủy đồ và xét nghiệm máu tìm ký sinh trùng sốt rét.
Äông máu
Bá»™ pháºn nà y thá»±c hiện xét nghiệm nhằm chẩn Ä‘oán và mô tả các rối loạn của hệ thống đông máu dẫn đến xuất huyết hoặc tụ huyết khối. Chúng tôi thá»±c hiện nhiá»u xét nghiệm hoà n toà n tá»± Ä‘á»™ng để chẩn Ä‘oán các chứng rối loạn đông máu và yếu tố đông máu thông thÆ°á»ng.
Miễn dịch
Các xét nghiệm vá» miá»…n dịch của chúng tôi áp dụng những công nghệ má»›i nhất và o việc phân tÃch các sản phẩm do đáp ứng miá»…n dịch của cÆ¡ thể tạo ra, chẳng hạn nhÆ° các kháng thể sinh ra để chống lại váºt thể lạ. Các thá» nghiệm do chúng tôi thá»±c hiện ngà y má»™t Ä‘a dạng, sá» dụng  xét nghiệm hoà n toà n tá»± Ä‘á»™ng, xét nghiệm sá» dụng công nghệ má»›i nháºp ELISA [hay xét nghiệm hấp thụ miá»…n dịch liên kết vá»›i enzyme] và má»™t số xét nghiệm thủ công.
Xét nghiệm nước tiểu
Hệ thống xét nghiệm nÆ°á»›c tiểu của khoa bao gồm cả xét nghiệm tá»± Ä‘á»™ng và thủ công, giúp phát hiện và điá»u trị các bệnh lý nhÆ° nhiá»…m trùng Ä‘Æ°á»ng tiết niệu, bệnh tháºn và tiểu Ä‘Æ°á»ng.
Vi sinh
Bá»™ pháºn Vi sinh thá»±c hiện nhiá»u loại xét nghiệm chẩn Ä‘oán cho bệnh nhân bị nhiá»…m trùng. Tại đây, chúng tôi sá» dụng các công nghệ má»›i nhất, các phÆ°Æ¡ng pháp hiện đại nhất được khuyến nghị cùng Ä‘á»™i ngÅ© bác sÄ© xét nghiệm già u kinh nghiệm được Ä‘Ã o tạo bà i bản. Bá»™ pháºn Xét nghiệm vi sinh hiện được phát triển và ná»— lá»±c cáºp nháºt và đưa và o sá» dụng những công cụ kỹ thuáºt tiên tiến nhất hiện có trên thị trÆ°á»ng quốc tế.
Ngoà i ra, bá»™ pháºn nà y còn đóng vai trò then chốt trong công tác kiểm soát nhiá»…m khuẩn tại Bệnh viện FV và trong chÆ°Æ¡ng trình kiểm soát kháng sinh thông qua các mô hình giám sát những chủng vi khuẩn kháng Ä‘a thuốc đã được ghi nháºn.
Xét nghiệm sinh há»c phân tá» [PCR]
Xét nghiệm sinh há»c phân tá» còn được gá»i là PCR [hay xét nghiệm sinh há»c phân tá» phản ứng chuá»—i]. Bá»™ pháºn nà y đặt tại má»™t khu vá»±c được xây chuyên biệt ở Lầu 1 – Tòa nhà F. Ở đây có các thiết bị và công nghệ hiện đại để chiết xuất ADN/ARN cÅ©ng nhÆ° thá»±c hiện kỹ thuáºt PCR định lượng cho má»™t số xét nghiệm. Bá»™ pháºn nà y tiêu biểu cho má»™t lÄ©nh vá»±c  thú vị mà chúng tôi Ä‘ang mở rá»™ng, há»— trợ chúng tôi chẩn Ä‘oán nhá» và o các xét nghiệm nhạy và chuyên sâu nhất trên thị trÆ°á»ng, đồng thá»i giúp giảm đáng kể thá»i gian trả kết quả xét nghiệm.
Tế bà o
Trong xét nghiệm tế bà o há»c, má»™t bác sÄ©  giải phẫu bệnh sẽ khảo sát các tế bà o của bệnh nhân dÆ°á»›i kÃnh hiển vi để phát hiện các dấu hiệu ban đầu của bệnh ung thÆ° cÅ©ng nhÆ° tình trạng và các bệnh bất thÆ°á»ng khác. Bệnh phẩm phổ biến nhất mà chúng tôi thÆ°á»ng xét nghiệm ở bá»™ pháºn nà y là phết tế bà o cổ tá» cung [PAP smear].
Chúng tôi kết hợp chÆ°Æ¡ng trình thá» nghiệm PAP và xét nghiệm sinh há»c phân tỠđể cung cấp chÆ°Æ¡ng trình tầm soát ung thÆ° cổ tá» cung tiên tiến nhất dá»±a trên các thủ thuáºt do FDA [Hoa Kỳ] khuyến nghị.
Ngân hà ng máu
Ngân hà ng máu há»— trợ truyá»n máu cho bệnh nhân ung thÆ° cÅ©ng nhÆ° bệnh nhân Ä‘ang được phẫu thuáºt tại Bệnh viện FV. Má»i quy trình truyá»n máu áp dụng tại đây đảm bảo truyá»n máu an toà n – đạt chuẩn quốc tế nhằm phục vụ cho mục tiêu cao nhất là giảm thiểu rủi ro cho bệnh nhân và tránh truyá»n máu khi không cần thiết.