Đến với hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hòa thuộc khu vực Nam Trung Bộ, vùng đất đầy nắng và gió, nhưng ở đó lại có những địa điểm, thời tiết và khí hậu phù hợp tạo cho địa phương có được một diện tích vùng trồng phù hợp để phát triển một loại cây ăn quả nổi tiếng đó là cây Sầu Riêng. Đặc biệt với hai địa điểm huyện Sông Hinh tỉnh Phú Yên và huyện Khánh Sơn tỉnh Khánh Hòa với thổ nhưỡng bán Cao Nguyên rất phù hợp để phát triển giống cây này.
Tại đây, mỗi chúng ta, những con người yêu nông nghiệp sẽ được bắt gặp một con người với bao nỗi lòng đam mê, yêu thích loại trái cây đặc biệt này với niềm đam mê tìm tòi và học hỏi. Đó chính là Ông Cao Văn Sang một người con từ quê hương Quảng Ngãi. Với thời gian 20 năm xây dựng và gầy dựng một vùng trồng rộng lớn lên đến gần 500ha Sầu Riêng, thành quả ấy đánh dấu là một thương hiệu cho chính bản thân, gia đình và kết nối nhân rộng cho xã hội và hội nhập quốc tế của ông.
Đôi nét về ông “vua sầu riêng” Cao Văn Sang
Sau khi tốt nghiệp THPT, trong điều kiện gia đình khó khăn, năm 1997 ông Sang đã theo gia đình đi xây dựng vùng kinh tế mới tại Lâm Đồng và bước chân vào làm nông nghiệp với cây chủ đạo là cây cà phê. Là một con người chịu khó tìm tòi học hỏi ông Cao Văn Sang đã cùng gia đình tạo dựng nơi vùng kinh tế mới một vườn cây cà phê, thành quả ấy đã mang thu nhập ổn định cho cuộc sống của một người nông dân. Chưa dừng lại tại đó với một khát vọng to lớn hơn, thao thức trong tâm hồn của người đam mê và yêu nông nghiệp, nhìn thấy giá trị về kinh tế với ngành nông nghiệp trái cây ăn quả nói chung Sầu Riêng nói riêng, ông Cao Văn Sang quyết định rời bỏ Lâm Đồng đi tìm vùng đất hứa cho loài cây này. Không chỉ mang lại giá trị cho bản thân, gia đình và to lớn hơn, ông mong ước kết nối cho giá trị xã hội, giá trị kinh tế cho đất nước.
Với định hướng và ý chí quyết tâm, đầu năm 2004 trên chiếc xe dream cũ từ Lâm Đồng chàng trai thanh niên 26 tuổi với thân hình nhỏ bé trên chiếc xe máy cũ đã dừng chân dưới chân đèo Khánh Sơn thuộc tỉnh Khánh Hòa. Khi ấy thời điểm hoàng hôn đã xế tà chàng trai nhìn lên chỉ thấy núi và cây nhưng một cảm giác của một con người với niềm đam mê được ủ ấp bấy lâu, như một giác quan sẵn có, không chần chừ chiếc xe máy cũ ấy đã đưa bước chân ông lên tới đỉnh đèo Khánh Sơn, dừng lại nhìn xuống đó là một khung trời bao la rộng mở, nhìn lên là núi cao với một khí hậu chan hòa se lạnh, nhìn xuống là biển với một màu xanh của hy vọng, lãng mạn cứ thôi thúc chàng thanh niên ấy và quyết định cho xe của mình lăn bánh thêm khoảng 20km, khi đến địa điểm trung tâm của huyện Khánh Sơn, chàng trai đã tự thốt lên rằng mơ ước và sự ủ ấp bây lâu của mình đã xuất hiện và đó cũng là điểm dừng chân lý tưởng cho một con người yêu thương nông nghiệp và xây dựng được cây ăn trái mà bấy lâu mình mong ước đó là cây Sầu Riêng.
Người trồng sầu riêng ở Khánh Sơn – Khánh Hoà và Sông Hinh Phú Yên nói riêng và trong ngành trái cây nói chung không ai không biết đến ông vua sầu riêng Cao Văn Sang. Trong hành trình đưa cây sầu riêng Khánh Sơn, Khánh Hòa và Sông Hinh, Phú Yên trở thành thương hiệu nổi tiếng, ông Cao Văn Sang cùng bà con nông dân đã trải qua rất nhiều khó khăn. Với sự kiên trì không bỏ cuộc, hiện tại trái sầu riêng Khánh Sơn, Khánh Hòa và Sông Hinh, Phú Yên đã giữ vững vị trí trong lòng người tiêu dùng, hang năm cơ sở của ông còn đón hàng ngàn du khách trong và ngoài nước, và là mô hình nông nghiệp cho các địa phương đến tham quan và học hỏi.
Những khó khăn thuở ban đầu
Trước kia, huyện Khánh Sơn là huyện miền núi của tỉnh Khánh Hòa, và Sông Hinh là huyện miền núi của tỉnh Phú Yên người dân nơi đây chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, chính quyền và người dân đã từng loay hoay với nhiều loại cây trồng. Một thời, hai địa phương này đã trồng trồng những loại như cây cafe, hồ tiêu,… Xong, các loại cây trồng nói trên đều không thể trụ lại. Nhiều hộ nông dân lâm cảnh nợ nần, sa sút.
Sau một thời gian nghiên cứu kỹ lưỡng về các yếu tố khí hậu, chất đất địa phương, huyện Khánh Sơn mạnh dạn đưa vào trồng thử nghiệm cây sầu riêng chất lượng cao. Ông Cao Văn Sang là một trong số những người đầu tiên trồng thử nghiệm giống cây Sầu Riêng mới này.
Thuở ban đầu, do không có nhiều kinh nghiệm trong chăm sóc cây sầu riêng, vườn của ông cũng gặp phải những tổn thất không hề nhỏ. Ông Sang kể “khi ấy ông đã đi đến gặp tất cả những ai làm vườn giỏi có tiếng ở bất cứ đâu để học hỏi kinh nghiệm, cộng thêm ý chí học hỏi tìm tòi và ông đã từng làm tất cả những công việc gì để có tiền chăm sóc cho mảnh vườn sầu riêng của mình”.
Thuở ban đầu, do không có nhiều kinh nghiệm trong chăm sóc cây sầu riêng, vườn của ông cũng gặp phải những tổn thất không hề nhỏ. Ông Sang kể khi ấy ông đã đi đến gặp tất cả những ai làm vườn giỏi có tiếng ở bất cứ đâu để học hỏi kinh nghiệm ông, cộng thêm ý chí học hỏi tìm tòi và ông đã từng làm tất cả những công việc gì để có tiền chăm sóc cho mảnh vườn Sầu Riêng của mình. Về mặt chính quyền địa phương, khi ông Sang và những người cùng niềm đam mê đã mạnh dạn chuyển đổi về cây ăn trái này, thời gian đầu chính quyền địa phương còn hoài nghi với quyết định chuyển đổi ấy, họ không tin và đã đi xuống tận nơi để khảo sát, cụ thể là các phòng hay sở nông nghiệp, nhưng khi đến nơi thì các cơ quan tập thể đã thay đổi quan điểm và động viên tinh thần đển nêu gương cho những dự án phát triển nông nghiệp địa phương.
Khó khăn là thế, nhưng với niềm yêu trái sầu riêng cũng như sự hi vọng về một tương lai tươi sáng đã giúp ông Sang và bà con nông dân Khánh Sơn, Khánh Hòa và Sông Hinh Phú Yên không bỏ cuộc. Hiện tại, trái sầu riêng Khánh Sơn đã có thương hiệu trên thị trường trái cây Việt, mang lại nguồn thu nhập cao cho người trồng sầu riêng.
Vườn sầu riêng gần 500ha của ông Cao Văn Sang
So với các loại cây công nghiệp khác như cà phê, hồ tiêu, điều, chè … thì sầu riêng mang lại giá trị kinh tế rất cao cho người nông dân. Hiện tại, ông Cao Văn Sang đang sở hữu diện tích gần 500ha sầu riêng và được mệnh danh là “ông vua sầu riêng xứ Khánh Sơn, Khánh Hòa và Sông Hinh, Phú Yên”.
Sầu riêng ở Khánh Sơn có lợi thế về vị trí địa lý ưu đãi về khí hậu, đất sườn đồi có nguồn nước chảy tự động từ núi cao cung cấp cho vườn cây quanh năm.
Sầu riêng ở Sông Hinh có lợi thế về vị trí địa lý ưu đãi về khí hậu, đất sườn đồi có nguồn nước chảy tự động từ núi cao cung cấp cho vườn cây quanh năm. Hơn thế nơi đây còn được thừa hưởng bỏi vùng đất đỏ ba gian từ thời Pháp thuộc, khu vực được những nhà kiên trúc Pháp thiết kế và quy hoạch bài bản nên rất thuận tiện về mặt giao thông, tiền thân là khu quy hoạch đất của lâm trường.
Vì vậy, kết quả sau 4 – 5 năm cây đã ra hoa, đậu quả và cho năng suất 50 quả/cây, tức khoảng 80-100kg/cây/năm.
Ông Cao Văn Sang đã tạo dựng được tên tuổi và diện tích vùng trồng với con số không nhỏ khoảng 500ha cụ thể 300ha với hai loại giống chính là R6 và Manthan cùng 200ha là giống Musang King.
Cơ duyên và cũng là một bước ngoặt cho nhành Sầu Riêng Việt Năm, vào đầu năm 2018 ông đã quyết định tìm hiểu và đi sâu hơn về ngành cây Sầu Riêng và hướng tới hai đất nước phát triển trong khu vực Đông Nam Á là Thái Lan và Malaisia với một chuyến công tác dài ngày. Ông đã thuê phiên dịch và người hướng dẫn để đi học hỏi về cây sầu riêng tại nơi đây. Sau một tháng rong đuổi trên đất nước bạn ông Cao Văn Sang lại tìm cho mình một bước tiến phát triển cho cây sầu riêng với giống là Musang King của Malaisia bẳng việc đưa cây giống về bằng đường hàng không với những “mắt cây” rất nhỏ bé để mang về Việt Nam và phối hợp với trại giống để ghép thành giống cây sầu riêng Musang King, chỉ 5 tháng cuối năm 2018 ông đã nhân được vài ngàn cây sầu riêng Musang King. Quá trình học hỏi để phát triển mở rộng mô hình cũng như quy mô và diện tích và đưa cây sầu riêng Musang King nhân rộng cho đất nước Việt Nam, trong 5 năm ông Sang đã nhân rộng cho mô hình với diện tích khoảng 200ha sầu riêng Musang King.
Với sự thay đổi tư duy và cách tiếp cận khoa học kỹ thuật, ông Sang không ngừng học hỏi và tiếp thu kiến thức bởi các kỹ sư trong ngành nông nghiệp bằng các kêu gọi các bạn kỹ sư về tại vườn của mình để chia sẻ công việc phát triển mô hình chăm sóc và khắc phục những khó khăn. Với thời gian và kinh nghiệm 20 năm trong nghề ông Sang đã tạo dựng được cho mình được sự đam mê và ủ ấp, bằng chính công sức và thành quả của mình đến bây giờ ông Sang đã mạnh dạn khẳng định được mô hình làm vườn cây Sầu Riêng với hiệu quả bởi ba lợi ích đầu tư cụ thể:
- Giá trị kinh tế về loại sản phẩm Sầu Riêng, sản phẩm tính cạnh tranh cao khi vừng trồng đặc thủ bởi 3 nước trong được là Việt Nam, Malaisia và Thái Lan.
- Giá trị về đầu tư bất động sản, giá đát sẽ tang khi đầu tư
- Giá trị về kết nối nguồn lực xã hội, tính nhân văn
Ứng dụng công nghệ vào trồng trọt, nâng cao giá trị vườn sầu riêng.
Hiện nay, ông Cao Văn Sang đang giữ vai trò là chủ tịch Công ty CP Tập đoàn MuSang Kings Việt Nam. Ông cùng ban lãnh đạo công ty đã mạnh mẽ áp dụng công nghệ hiện đại vào quy trình canh tác nhằm nâng cao chất lượng, tiết kiệm công lao động. Khi áp dụng công nghệ hiện đại cho vườn sầu riêng, ông Sang có thể tối ưu quy trình quản lý vườn, cung cấp nước và chất dinh dưỡng đầy đủ kịp thời cho cây, cảnh báo sâu bệnh, dự đoán mùa vụ, quản lý từ xa,… Giờ đây, công việc nông nghiệp dễ dàng và thuận tiện hơn với người nông dân.
Ngoài ra, để gia tăng giá trị khai thác trên cùng một diện tích đất, ông Cao Văn Sang cùng Tập đoàn Musang Kings Việt Nam triển khai mô hình du lịch sinh thái, trải nghiệm nông nghiệp 4.0. Mô hình này không chỉ giúp gia tăng lợi nhuận còn mang đến những trải nghiệm thú vị cho cộng đồng, quảng bá hơn nữa hình ảnh của sầu riêng hữu cơ trên thị trường.