Tại sao bé bú mẹ hay bị sặc

Hỏi - 08/03/2014
Bé 7 tuần tuổi, bú hay bị sặc, khi đó bé ho, lấy hơi lên và thở khò khè một chút rồi lại đòi bú tiếp. Thỉnh thoảng sau cữ bú 1giờ thì vặn mình trớ sữa [có khi như nôn ói]. Bé bú mẹ đi phân lỏng, vàng, lợn cợn, khoảng 4-5 lần một ngày. Xin hỏi bé có bị gì không và cách xử lí khi bé bị sặc hoặc nôn trớ. Xin cám ơn bác sĩ.

Trả lời

Chào bạn!

BS. Chung Thị Mộng Thúy
Khoa Sơ sinh - BV Từ Dũ

Em bé bú hay bị sặc là hiện tượng khá phổ biến và bình thường ở bé sơ sinh trong những tháng đầu. Tuy nhiên, nếu không để ý có thể sẽ bị sặc sữa lên mũi gây nguy hiểm với bé. Cùng tìm hiểu nguyên nhân và một số giải pháp trong bài viết này nhé!

Những nguyên nhân dễ khiến em bé bú hay bị sặc

>>> Xem thêm: Chăm sóc trẻ sơ sinh: em bé mới sinh cần tiêm phòng những gì?

• Cho bé bú bình nhưng núm vú để xa, miệng bé ngậm không kín, bình sữa dốc không đủ cao. Hậu quả là bé nuốt nhiều hơi khi bú; dẫn đến chướng bụng, nôn sau bú.
• Lỗ thông đục ở đầu vú cao su to quá, sữa chảy nhanh, mạnh làm bé nuốt không kịp
• Ép bé bú quá nhiều, dẫn đến trớ sữa. Có khi cha mẹ bóp mũi cho bé há miệng ra để đổ sữa, bột vào, làm bé sặc sữa lên mũi.
• Bé có thói quen vừa ăn vừa ngủ: Nhiều mẹ có thói quen cho bé nằm bú bình, bé vừa ăn vừa ngủ. Tuy nhiên trong lúc bú rất có thể bé sẽ ngủ quên; miệng ngậm núm vú vẫn chảy nhưng không hề nuốt. Khi thở mạnh bé vô tình hít sữa lên mũi vào khí quản, phế quản; dẫn đến tình trạng sặc sữa lên mũi, khó thở.
• Đặt bé nằm ngay sau lúc bú: bé sơ sinh đang bú hoặc sau khi bú thường chìm vào giấc ngủ luôn. Nhiều mẹ thấy vậy thường đặt bé nằm ngủ cố định ở tư thế ngửa đầu. Điều này rất nguy hiểm vì mới ăn no nên khả năng sặc sữa lên mũi rất cao, thêm việc bé không thể tự xoay đầu, khiến bé không thể tự thoát khỏi cơn ngạt, khó thở.
• Không theo dõi bé thường xuyên sau bú
• Bé 3 – 4 tháng tuổi đã bắt đầu biết nói chuyện; nhiều người vừa cho bú vừa nói chuyện, bé mải hóng chuyện, ngậm sữa trong miệng không chịu nuốt; lúc toét miệng cười làm sữa tràn vào khí quản gây sặc sữa lên mũi.

Xử lý khi em bé bú hay bị sặc

Khi thấy bé có dấu hiệu sặc sữa, mẹ cần thực hiện sơ cấp cứu cơ bản ngay lập tức. Nhanh chóng lấy sữa ra khỏi đường hô hấp; dùng miệng hút mạnh vào miệng và mũi bé. Hút càng nhanh, càng mạnh càng tốt; nếu để chậm sữa sẽ vào sâu trong khí quản khó rút ra, bé bị tắc thở lâu, khó cứu. Sau đó, hút kỹ những sữa còn đọng ở họng và mũi.

>>> Xem thêm: Có nên cho trẻ sơ sinh nằm võng không?

Nếu bé bị tắc thở lâu, khả năng cứu chữa càng khó khăn; khi hút xong nên kích thích mạnh để bé khóc và thở được; sau đó phải đưa ngay đến bệnh viện gần nhất để cấp cứu kịp thời.

Ngoài ra, nếu phát hiện bé sặc, khó thở, tím tái, mẹ nên nhanh chóng đặt bé nằm sấp đầu thấp trên cánh tay. Dùng lòng bàn tay vỗ mạnh 5 cái liên tiếp vào lưng bé, ở vị trí giữa hai xương bả vai. Sau đó lật bé lại quan sát. Nếu trẻ khóc được, hết tím tái, hãy đưa bé đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ tiếp tục theo dõi

Chống sặc sữa ở bé sơ sinh 

>>> Xem thêm: [Chia sẻ kinh nghiệm] Mẹ đơn thân làm gì để nuôi con nên người?

• Tuyệt đối mẹ không nên để bé vừa bú vừa ngủ. Khi cho con bú mẹ cũng không nên cười đùa với bé, điều này sẽ khiến bé dễ cười dẫn tới sặc sữa.
• Nên cho bé bú ở nơi yên tĩnh, tránh làm bé bị phân tâm.
• Cho bú ở tư thế đầu cao [bế, hoặc đặt trẻ vào loại ghế nửa nằm nửa ngồi]. Tránh để bé nằm thẳng đầu. Nếu bé bị nghẹt mũi, phải lấy đờm trong mũi, miệng ra trước khi cho bú.
• Khi cho bé bú bình với đầu vú cao su thì cần nghiêng bình sao cho sữa ngập cổ bình để tránh nuốt không khí vào dạ dày. Với những em bé bú bình, hãy lựa chọn bình sữa với lỗ ở núm vú bình thường, không quá to; điều này giúp sữa chảy xuống nhẹ nhàng bé sẽ không bị sặc sữa lên mũi.
• Đối với các bé bị viêm đường hô hấp trên, phải cho bú từ từ; nếu trẻ nuốt sữa không kịp thì phải cho ngừng ngay.
• Sau khi cho bú, phải bế bé đứng tối thiểu 15 phút và vỗ nhẹ lưng cho ợ hơi.
• Không để bé nằm sấp hoặc mặt quay vào tường. Thường xuyên theo dõi giấc ngủ của bé.
• Không để bé nằm trong môi trường quá nóng hoặc quá lạnh để tránh rối loạn nhịp thở.

Tham khảo thêm video về Có 800 triệu nên đầu tư gì dưới đây, bạn nhé!



Trên đây là những thông tin cực kỳ hữu ích giúp các mẹ xử lý nhanh khi trẻ bị sặc. Chúc các mẹ luôn khỏe mạnh và thành công trong cuộc sống nhé!

Xem thêm thông tin đầu tư TẠI ĐÂY

Vì hơi phản trực quan nên nhiều mẹ thắc mắc, trẻ bị sặc sữa có sao không? Vấn đề chắc chắn có thể xảy ra trong một số trường hợp nhất định và nó phổ biến hơn người ta nghĩ. Sữa thừa cộng với tư thế bú kém là lí do phổ biến nhất khiến trẻ bị sặc khi bú. Đây là 2 cách mà điều này xảy ra:

1. Nguồn cung vượt cầu – sữa mẹ sản xuất nhiều hơn lượng sữa nhu cầu của em bé

Mặc dù một số bà mẹ cho con bú coi việc dư thừa sữa mẹ tốt hơn là không có hoặc vừa đủ nguồn cung cấp sữa, nhưng nó lại mang đến những khó chịu riêng cho cả mẹ và em bé. Sản xuất sữa mẹ quá mức sữa có nghĩa là bạn sẽ cần phải thử các tư thế khác nhau để cho con bú thoải mái và bú hiệu quả.

2. Người mẹ có phản xạ tiết sữa mạnh mẽ

Nguồn cung sữa mẹ quá nhiều cũng dẫn đến tình trạng xuống sữa nhiều ở một số phụ nữ còn được gọi là Phản xạ tiết sữa nhanh. Sữa tiết ra từ ống dẫn sữa của người mẹ một cách mạnh mẽ. Hãy chú ý những dấu hiệu này ở con bạn khi cho con bú:

• Sặc, nôn, ọe, ho hoặc thở hổn hển khi bú
• Cắn vào đầu ti mẹ để làm chậm dòng sữa
• Nhả ra khỏi vú thường xuyên
• Ọc sữa ra thường xuyên
• Phát ra âm thanh lớn khi đang bú mẹ
• Từ chối bú mẹ

3. Phải làm gì khi trẻ sơ sinh bị sặc sữa lúc bú mẹ?

Khi phát hiện trẻ bị sặc sữa, có thể áp dụng các phương pháp sơ cứu để đánh bật sữa ra ngoài, tránh làm tắc đường thở. Vì trẻ sơ sinh có cơ thể mỏng manh, nó phải được thực hiện một cách thận trọng. Dưới đây là một số mẹo khi trẻ bị sặc sữa:

• Hãy bế em bé lên trong khi đỡ đầu và vòng tay qua ngực em bé, đồng thời hơi cúi người về phía trước. Đặt một bàn tay nắm chặt lên rốn của trẻ, đặt bàn tay kia lên nắm tay và hướng vào trong. Các lực đẩy phải được thực hiện một cách mạnh mẽ và nhanh chóng, hơi hướng lên trên bụng của trẻ.
• Em bé cũng có thể được lật ngửa và thực hiện các cú vỗ lưng và đẩy ngực ngắt quãng kết hợp với các động tác vỗ nhẹ vào lưng để mở đường thở. Các động tác đẩy ngực nên được thực hiện bằng hai hoặc ba ngón tay trên nửa dưới của xương ức, đồng thời dùng tay kia đỡ đầu. Điều này sẽ được tiếp tục cho đến khi em bé hết bị sặc sữa.

Điều quan trọng cần lưu ý là nếu em bé không hồi phục và bất tỉnh, cha mẹ nên nhanh chóng đến bệnh viện gần nhất, trong khi vẫn tiếp tục thực hiện thao tác xử lí cho trẻ khi sặc sữa.

4. Làm thế nào để ngăn ngừa trẻ bị sặc khi bú mẹ?

Có một số cách để bạn có thể kiểm soát vấn đề cung vượt cầu và tránh cho em bé bị nghẹt thở. Dưới đây là một số mẹo phòng ngừa cha mẹ nên biết:

• Việc giảm dòng chảy của sữa mẹ là một cách tốt để bắt đầu, vì quá trình tiết sữa diễn ra mạnh mẽ khi có quá nhiều sữa tích tụ trong bầu ngực.
• Cho trẻ bú từ một bên vú đến khi cạn sữa, mỗi lần cho bú, để vú có thể được làm trống hoàn toàn với lợi ích bổ sung là nhận được tất cả sữa sau giàu chất béo và chuyển sang bầu vú còn lại nếu trẻ vẫn có nhu cầu. Điều này sẽ làm cho chúng cảm thấy no và tăng cân tốt.
• Đảm bảo việc cho em bé được ngậm bú đúng cách. Người ta quan sát thấy trẻ ngậm ti mẹ không sâu, thường bị sặc khi bú. Sữa được cho là đi thẳng xuống họng lúc này sẽ tích tụ lại trong miệng khi trẻ ngậm không đúng cách. Mặt khác, một chốt bú chắc chắn có thể giúp trẻ sơ sinh xử lí dòng sữa tốt hơn.
• Việc áp dụng tư thế cho con bú khi bé nằm sấp trên bụng mẹ [khi mẹ ngả ngườii về phía sau] cũng có lợi rất nhiều, vì sữa phải hoạt động chống lại trọng lực để chảy và tránh được sự cố chảy sữa quá nhiều và mạnh. Cho em bé bú trong với tư thế vắt ngang người trên ngực mẹ khi bạn ngả người cũng là một tư thế tốt cho con bú.
• Tư thế mẹ nằm ngửa thẳng người cũng có thể được sử dụng để cho em bé bú, giúp sữa chống lại trọng lực. Bà mẹ nằm ngửa và trẻ nằm trên, sao cho bụng của trẻ chạm vào bụng mẹ. Tuy nhiên, tư thế này không nên thực hiện quá thường xuyên vì có thể dẫn đến tắc tia sữa hay ống dẫn sữa.
• Tư thế cho con bú ôm bóng, đồng thời nghiêng về phía sau, cũng là một tư thế cho con bú hiệu quả để phòng và tránh tình trạng trẻ sơ sinh bị sặc sữa khi bú mẹ trực tiếp.
• Khi vú bên kia cảm thấy khó chịu, bạn có thể vắt một ít sữa ra và chườm mát để giảm bớt cảm giác khó chịu. Khi bạn tiếp tục quy trình này, hãy vắt lượng sữa ít hơn, cho đến khi không cần phải làm như vậy.
• Tránh kích thích vú bằng hình thức vắt hút sữa không cần thiết.

5. Bao lâu thì mẹ nên cho bé bú một lần để tránh bị sặc sữa?

Điều quan trọng là phải hiểu rằng quá nhiều sữa cũng có thể gây hại cho em bé, vì vậy ngay cả khi bạn có một lượng sữa dư thừa được sản xuất, tất cả sữa đó không cần thiết phải được cho em bé bú. Bạn luôn có thể vắt hút lượng sữa dư thừa, nếu cần. Cho trẻ ăn miễn là trẻ no. Để ý các dấu hiệu đói ở trẻ, thường là nếu trẻ:

• Quay về phía bầu ngực khi được bế
• Bắt chước chuyển động bú
• Đưa tay lên miệng và mút bú
• Có một số biểu hiện bị kích thích vì đói như: khóc, cáu gắt, há to miệng,….

Lượng cho con bú lí tưởng là từ 8 đến 12 lần cho bú một ngày, mỗi lần kéo dài 30 đến 40 phút. Tuy nhiên, con số này có thể khác nhau đối với từng bé, dựa trên tốc độ tăng trưởng, sự trao đổi chất, v.v. Hãy để bé bú cho đến khi bé hài lòng, điều này sẽ xảy ra khi bé tự động nhả ti chứ không phải hạn chế số lần bú. Miễn là em bé khỏe mạnh và không đói, điều đó có nghĩa là bạn đã cho con ăn đủ.

Các biện pháp phòng ngừa được thực hiện trước và trong khi cho con bú có thể tránh bị sặc ở trẻ khi đang được bú mẹ trực tiếp.

Đọc thêm: Mẹ 9x thành công với cách kích sữa lạ

Tuyệt chiêu để sữa mẹ đặc mát – bé tăng cân

Kháng thể [Immunoglobulin] trong sữa mẹ có lợi cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ như thế nào?

Tư vấn trực tiếp: Facebook hoặc Hotline: 094 1800 797