VietJack
Bằng cách đăng ký, bạn đồng ý với Điều khoản sử dụng và Chính sách Bảo mật của chúng tôi.
Vào giữa thế kỷ XIX chế độ Mạc phủ Tokugawa sau gần 200 năm cai trị Nhật Bản đã lâm vào tình cảnh “ngàn cân treo sợi tóc” bởi sự khủng hoảng trầm trọng về cả kinh tế, chính trị và xã hội.
Đứng trước tình hình này, Nhật Bản có hai sự lựa chọn. Lựa chọn thứ nhất đó chính là Mạc phủ sẽ giữ nguyên cách thống trị mang tính phong kiến, cổ hủ như hiện tại và đối đầu với nguy cơ mất nước bởi các thế lực bên ngoài. Lựa chọn thứ hai là cải cách đất nước bằng một cuộc cách mạng đổi mới, tiếp nhận và học hỏi kiến thức phương Tây để phát triển, xây dựng lại Nhật Bản theo hướng tiến bộ hơn, đồng thời đưa đất nước ra trường quốc tế.
Vì vậy, đây là những nguyên nhân ra đời cuộc Duy tân Minh Trị.
Diễn biến
Tháng 4 năm 1868, Thiên hoàng Minh Trị lên ngôi đưa ra biện pháp cải cách Nhật Bản thoát khỏi tình trạng khủng hoảng về mọi mặt ở hiện tại. Ông tiến hành đổi mới về chính trị, kinh tế, giáo dục.
- Về mặt chính trị: Lập ra một chính phủ mới song đó là loại trừ chế độ phong kiến Mạc Phủ, tạo ra và thực hiện quyền bình đẳng của mọi người dân Nhật Bản. Năm 1889, thiết lập chế độ Quân chủ lập hiến đồng thời đưa ra Hiến pháp mới để con dân áp dụng và nghe theo.
- Về mặt kinh tế: Đưa ra nhiều giải pháp liên kết hầu hết các mảng thị trường và tiền tệ trong nước. Ngoài ra, mở rộng kinh tế tư bản chủ nghĩa ở những vùng nông thôn, xây dựng các công trình như cầu đường,…
- Về mặt giáo dục, xã hội: Bắt buộc mọi con dân phải đi học, đề cử và hỗ trợ những học sinh giỏi đi du học nước ngoài, đồng thời cải tiến về kỹ thuật, máy móc,..
Kết quả của cuộc cách mạng
- Nhờ những cải cách mang tính tiến bộ vượt bậc đó đã đưa đất nước Nhật Bản thoát khỏi cuộc khủng hoảng trầm trọng ngày trước. Tạo tiền đề cho những bước nhảy vọt ngày nay và phát triển theo hướng tư bản chủ nghĩa.
- Là cuộc cách mạng tư sản không triệt để.
Thông qua dữ kiện lịch sử trên, ta sẽ dựa trên cơ sở nền để giải thích lý do cách mạng này sao lại được gọi là cách mạng tư sản không triệt để.
Cuộc Duy tân Minh Trị hay còn gọi là cải cách Minh Trị hoặc cách mạng Minh Trị. Đây là một chuỗi các sự kiện cải cách, cách tân dẫn đến các thay đổi to lớn trong cấu trúc xã hội và chính trị của Nhật Bản. Cuộc cách mạng Minh Trị diễn ra từ năm 1866 đến năm 1869.
Nội dung cuộc Duy tân Minh Trị
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa – giáo dục,…
Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thành lập chính phủ mới; trong đó đại biểu của tầng lớp quý tộc tư sản hóa đóng vai trò quan trọng. Thực hiện “phế phiên, lập huyện” để xóa quyền lực của các đại danh, bãi bỏ hệ thống lãnh địa và danh hiệu của các đại danh. Đồng thời tuyên bố “tứ dân bình đẳng”.
Năm1889,Hiến phápmới được ban hành quy định Nhật Bản là một quốc giaquân chủ lập hiến.
Triều đình ban bố quyền tự do buôn bán [kể cả ruộng đất] và đi lại. Thiết lập chế độ tiền tệ thống nhất [đồng Yên]. Xây dựng cơ sở hạ tầng [đặc biệt là đường sắt] và phát triển chủ nghĩa tư bản đến tận các vùng nông thôn.
Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh. Lục quân theo mô hình Lục quân Đức.
Hải quân theo mô hình Hải quân Anh. Các công xưởng và nhà máy vũ khí theo mô hình công binh Pháp. Hệ thống hậu cần học hỏi từ Hoa Kỳ.
Công nghiệp đóng tàu chiến được chú trọng, tăng cường mua và sản xuất vũ khí, đạn dược. Mời các giảng viên quân sự nước ngoài về để giảng dạy và đưa các sinh viên sĩ quan đến một số nước như Anh, Pháp học tập.
Đưa những thành tựu khoa học khoa học – kỹ thuật vào giảng dạy và thi hành chính sách giáo dục bắt buộc. Chú trọng đưa nội dung khoa học – kĩ thuật vào giảng dạy.
Chất lượng dạy học cũng như chương trình chịu ảnh hưởng Hoa Kỳ và Phương Tây về nhiều mặt. Cử học sinh giỏi đi du học ở các nước phương Tây,…
Cuộc cải cách Minh Trị đã làm thay đổi bộ mặt của Nhật Bản, đưa quốc gia này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Tại sao nói Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
- Mục đích: lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến, thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Lực lượng lãnh đạo: giai cấp tư sản.
- Động lực cách mạng: đông đảo quần chúng nhân dân.
- Kết quả, ý nghĩa: nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ.
Cuộc Duy Tân Minh Trị tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Sau cuộc Duy tân Minh Trị, Nhật Bản từ một nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
⟹Như vậy, Cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc Cách mạng tư sản.
-
Làm sáng tỏ khái niệm về cuộc cách mạng tư sản.
-
Giải bài tập 2 trang 8 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận trang 8 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 6 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 6 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 1 trang 109 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 94 SGK Lịch sử 11. Nguyên nhân nào dẫn đến Chiến tranh thế giới thứ hai?
-
Giải bài tập câu hỏi thảo luận số 2 trang 133 SGK Lịch sử 11
-
Giải bài tập 3 trang 101 SGK Lịch sử 11
Trang chủ
Sách ID
Khóa học miễn phí
Luyện thi ĐGNL và ĐH 2023
Đặc điểm nổi bật của xã hội Nhật Bản đến giữa thế kỉ XIX là
Quốc gia đầu tiên nào dùng áp lực quân sự buộc Nhật Bản phải mở cửa?
Tháng 1-1868, ở Nhật Bản đã diễn ra sự kiện lịch sử gì quan trọng?
Ý nghĩa quan trọng nhất của cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản từ năm 1868 là
Cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản từ năm 1868 mang tính chất gì?
Thiên hoàng Minh Trị tiến hành cải cách trong hoàn cảnh
Ở châu Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX, Nhật Bản là nước duy nhất:
Cuộc Duy tân Minh Trị là cuộc cải cách đã làm thay đổi bộ mặt của đất nước Nhật Bản, đưa nước này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Vậy Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Chúng tôi sẽ giúp quý bạn đọc giải đáp câu hỏi này thông qua bài viết Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Hoàn cảnh cuộc Duy tân Minh Trị
Hoàn cảnh dẫn đến cuộc Duy Tân Minh Trị như sau:
+ Vào thời kỳ giữa thế kỷ XIX, tình trạng khủng hoảng diễn ra nghiêm trọng về mọi mặt từ kinh tế, xã hội đến chính trị. Chế độ phong kiến của Nhật Bản đã chính thức bế tắc và lạc hậu trước quá trình xâm nhập mạnh mẽ của thực dân châu Âu. Trước hoàn cảnh bế tắc đó Nhật Bản đã dường như bất lực trước sự đàn áp của các nước thực dân.
+ Trong khoảng thời gian này, ngành công thương nghiệp phát triển mạnh mẽ đã làm nảy sinh các giai cấp mới. Giai cấp thương nhân xuất hiện, đặc biệt các thương nhân ở Osaca hay các Daimyo tây nam buôn bán thường xuyên với nước ngoài.
+ Sự đối lập của nền kinh tế lạc hậu kiểu cũ ShoGun với các Daimyo địa chủ miền Bắc. Bên cạnh đó, nông dân lại chiếm đến 80% là những người có thân phận thấp kém, luôn bị tầng lớp địa chủ chèn ép khiến đời sống khốn khó.
Nội dung của cuộc Duy Tân Minh Trị
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa giáo dục. Cụ thể nội dung cải cách đối với từng lĩnh vực được tiến hành như sau:
+ Về chính trị: Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thành lập chính phủ mới; trong đó đại biểu của tầng lớp quý tộc tư sản hóa đóng vai trò quan trọng. Thực hiện phế phiên, lập huyện để xóa quyền lực của các đại danh, bãi bỏ hệ thống lãnh địa và danh hiệu của các đại danh. Đồng thời tuyên bố tứ dân bình đẳng.Năm 1889, Hiến pháp mới được ban hành quy định Nhật Bản là một quốc gia quân chủ lập hiến.
+ Về kinh tế: Triều đình ban bố quyền tự do buôn bán [kể cả ruộng đất] và đi lại. Thiết lập chế độ tiền tệ thống nhất là đồng Yên. Xây dựng cơ sở hạ tầng đặc biệt là đường sắt và phát triển chủ nghĩa tư bản đến tận các vùng nông thôn.
+ Về quân sự: Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh. Lục quân theo mô hình Lục quân Đức.Hải quân theo mô hình Hải quân Anh. Các công xưởng và nhà máy vũ khí theo mô hình công binh Pháp. Công nghiệp đóng tàu chiến được chú trọng, tăng cường mua và sản xuất vũ khí, đạn dược. Mời các giảng viên quân sự nước ngoài về để giảng dạy và đưa các sinh viên sĩ quan đến một số nước như Anh, Pháp học tập.
+ Về giáo dục
Đưa những thành tựu khoa học khoa học kỹ thuật vào giảng dạy và thi hành chính sách giáo dục bắt buộc. Chú trọng đưa nội dung khoa học kĩ thuật vào giảng dạy.Chất lượng dạy học cũng như chương trình chịu ảnh hưởng Hoa Kỳ và Phương Tây về nhiều mặt. Cử học sinh giỏi đi du học ở các nước phương Tây,
Với những nội dung đúng đắn trên tất cả các lĩnh vực, cuộc cải cách Minh Trị đã làm thay đổi bộ mặt của Nhật Bản, đưa quốc gia này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Ý nghĩa của cuộc Duy Tân Minh Trị
+ Cuộc cải cách Minh Trị đã đưa Nhật Bản phát triển theo mô hình của các nước tư bản. Tuy nhiên không do giai cấp tư sản lãnh đạo, không triệt để xóa bỏ sự thống trị của giai cấp địa chủ phong kiến. Cho nên có thể gọi đây là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để. Nó chưa phải là một cuộc cách mạng tư sản nhưng có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
+ Cuộc Duy tân Minh Trị đã giúp Nhật Bản phát triển nhanh chóng. Từ một quốc gia phong kiến lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp. Cuộc cải cách tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Cuộc Duy tân Minh Trị cũng giúp Nhật Bản tránh khỏi nguy cơ bị xâm lược từ nước đế quốc, thực dân phương Tây.
Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản?
Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản bởi vì nó mang những đặc điểm như một cuộc cách mạng tư sản. Cụ thể các đặc điểm đó như sau:
+ Mục đích nhằm lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến. Thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
+ Lực lượng lãnh đạo là tầng lớp trên [Thiên Hoàng] cùng với tầng lớp quý tộc tư sản hóa.
+ Động lực cách mạng được ủng hộ bởi đông đảo quần chúng nhân dân.
+ Kết quả là nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản hình thành và phát triển mạnh mẽ.
Trên đây là nội dung bài viết về Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản? Chúng tôi hi vọng rằng những chia sẻ từ bài viết sẽ hữu ích và giúp quý bạn đọc hiểu rõ được nội dung này.