Chấp hành chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực và chỉ đạo của Ban Thường vụ Quân ủy Trung ương về việc xử lý các sai phạm liên quan đến cán bộ Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển; căn cứ vào tài liệu, chứng cứ thu thập được trong quá trình điều tra vụ án "Tham ô tài sản" liên quan đến sai phạm tại Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, ngày 13/4/2022, Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã quyết định khởi tố bị can, bắt tạm giam đối với: Thiếu tướng Phạm Kim Hậu, cựu Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng; Thiếu tướng Bùi Trung Dũng, cựu Phó Tư lệnh; Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết, cựu Phó Chính ủy kiêm Chủ nhiệm Chính trị; Đại tá Nguyễn Văn Hưng, cựu Phó Tư lệnh; Thượng tá Bùi Văn Hòe, Phó trưởng Phòng Tài chính về tội "Tham ô tài sản" quy định tại Khoản 4, Điều 353 Bộ luật Hình sự với vai trò đồng phạm với bị can Nguyễn Văn Sơn - Trung tướng, nguyên Tư lệnh và bị can Hoàng Văn Đồng - Trung tướng, nguyên Chính ủy.
Cùng ngày, Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng đã thay đổi biện pháp ngăn chặn, bắt tạm giam đối với Nguyễn Văn Sơn và Hoàng Văn Đồng [trước đó, Nguyễn Văn Sơn và Hoàng Văn Đồng bị Cơ quan điều tra hình sự Bộ Quốc phòng khởi tố bị can, ra lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú về tội "Tham ô tài sản" quy định tại Khoản 4, Điều 353 Bộ luật Hình sự].
Các quyết định tố tụng của cơ quan điều tra đều được Viện kiểm sát quân sự Trung ương phê chuẩn.
Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, cựu Tư lệnh Cảnh sát biển. [Ảnh: Tiền phong].
Như Dân trí đã đưa tin, hồi tháng 10/2021, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đã ký ban hành các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về nhân sự Cảnh sát biển Việt Nam.
Theo Quyết định 1784/QĐ-TTg, Thủ tướng cách chức Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam đối với Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Thiếu tướng Phạm Kim Hậu cũng bị cách chức Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Thiếu tướng Trần Văn Nam bị cách chức Phó Tư lệnh Pháp luật Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Đại tá Nguyễn Văn Hưng bị cách chức Phó Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết bị cách chức Phó Chính ủy kiêm Chủ nhiệm Chính trị Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Trung tướng Hoàng Văn Đồng bị xóa tư cách nguyên Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Thiếu tướng Bùi Trung Dũng bị xóa tư cách nguyên Phó Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, do đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác và Ban Bí thư đã thi hành kỷ luật về Đảng.
Trước đó, Ban Bí thư đã đưa ra kết luận Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, với cương vị là Phó Bí thư Đảng ủy, Tư lệnh Cảnh sát biển, cùng chịu trách nhiệm về những vi phạm, khuyết điểm của Ban Thường vụ Đảng ủy nhiệm kỳ 2015-2020.
Ông Sơn cũng phải chịu trách nhiệm chính và trách nhiệm người đứng đầu về các vi phạm, khuyết điểm của Bộ Tư lệnh và các đơn vị trực thuộc; bản thân suy thoái về phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống.
Trung tướng Nguyễn Văn Sơn còn vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và quy chế làm việc khi ký ban hành một số văn bản quan trọng trong công tác trọng yếu; thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác nghiệp vụ và pháp luật, để xảy ra việc xử lý một số vi phạm không đúng quy định, có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm.
Do vậy, Ban Bí thư quyết định cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với Trung tướng Nguyễn Văn Sơn. Ban Bí thư cũng quyết định cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Hoàng Văn Đồng, Doãn Bảo Quyết, Bùi Trung Dũng, Phạm Kim Hậu, Trần Văn Nam, Đào Hồng Nghiệp.
Chính phủ Việt Nam vừa ra quyết định cách chức bảy tướng Cảnh sát biển, trong đó có Trung tướng Nguyễn Văn Sơn, chỉ vài tuần sau khi Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng [UBKTTW] thi hành kỷ luật và khai trừ đảng đối với một loạt lãnh đạo cấp cao của lực lượng này.
Phó thủ tướng thường trực Phạm Bình Minh hôm 24/10 ký ban hành quyết định của Thủ tướng Chính phủ về nhân sự Cảnh sát biển Việt Nam, theo đó Trung tướng Sơn bị cách chức tư lệnh của lực lượng được xem là nòng cốt để bảo vệ biển đảo của đất nước, theo truyền thông trong nước.
Các quyết định được các báo mạng trích dẫn cho biết Trung tướng Sơn và 6 tướng lĩnh khác của Cảnh sát biển Việt Nam bị “thi hành kỷ luật bằng hình thức cách chức” do “đã có những vi phạm, khuyết điểm nghiêm trọng trong công tác.”
Vào đầu tháng này, Tổng bí thư Đảng Cộng sản Nguyễn Phú Trọng đã đích thân chủ trì một cuộc họp xem xét thi hành kỷ luật một loạt các tướng lĩnh và sĩ quan cao cấp nhất của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam nhiệm kỳ 2015-2020. Theo đó UBKTTW đã khai trừ ra khỏi Đảng đối với hai thiếu tướng và cách chức trong Đảng 7 tướng lĩnh còn lại.
Vụ kỷ luật này được xem là chưa có tiền lệ và gây chấn động dư luận tại Việt Nam trong những tuần qua, khi Ban Thường vụ Đảng uỷ Cảnh sát biển nhiệm kỳ nêu trên bị UBKTTW kết luận là “vi phạm rất nghiêm trọng nguyên tắc tập trung dân chủ, nguyên tắc tự phê bình và phê bình” cũng như các quy chế và quy định của Quân uỷ Trung ương.
Các tướng lĩnh bị kỷ luật còn bị cáo buộc vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của Bộ Quốc phòng trong “công tác quản lý, sử dụng tài chính, thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm vật tư, trang bị kỹ thuật và trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên biển. Những vi phạm này, theo UBKTTW, bị xem là đã làm “tổn hại nghiêm trọng hình ảnh Cảnh sát biển Việt Nam và Quân đội Việt Nam.”
Cảnh sát biển Việt Nam được thành lập năm 1998 và được coi là lực lượng nòng cốt của nhà nước chuyên thực thi pháp luật và bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự, an toàn trên biển. Theo quy định trong pháp lệnh về Cảnh sát biển Việt Nam, đây là lực lượng vũ trang nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự quản lý thống nhất của Chính phủ. Bộ Quốc phòng là nơi trực tiếp quản lý và điều hành hoạt động của lực lượng này từ năm 2008. Trước đó, lực lượng này nằm dưới sự quản lý của Quân chủng Hải quân.
Ngoài Trung tướng Sơn, các tướng lĩnh và sĩ quan bị cách chức theo các quyết định đưa ra hôm 24/10 còn gồm có Thiếu tướng Phạm Kim Hậu, Thiếu tướng Trần Văn Nam, Thiếu tướng Doãn Bảo Quyết, Tiếu tướng Bùi Trung Dũng, Trung tướng Hoàng Văn Đồng và Đại tá Nguyễn Văn Hưng, theo VietNamNet.
Cùng lúc, các quyết định của Thủ tướng Chính phủ còn bổ nhiệm những người thay thế các chức vụ này, trong đó Thiếu tướng Lê Quang Đạo, phó tư lệnh kiêm tham mưu trưởng Bộ đội biên phòng, giữ chức tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, theo Tuổi Trẻ.
Cuộc ‘thanh lọc’ mới nhất này được xem là nằm trong chiến dịch “đốt lò” của Tổng bí Thư Trọng nhằm chống tham nhũng “không có vùng cấm” trong 5 năm qua, trong đó nhiều quan chức cấp cao của chính phủ, gồm cả cựu uỷ viên Bộ Chính trị Đinh La Thăng, và các lãnh đạo ngành dầu khí, công an, ngân hàng đã được đưa ra trước vành móng ngựa cũng như kết án nhiều năm tù.
Tầm quan trọng của Cảnh sát biển
Gần đây, người sử dụng điện thoại đi động ở Việt Nam hay nhận được tin nhắn với nội dung: “Tích cực tham gia Cuộc thi trực tuyến “Tìm hiểu Cảnh sát biển Việt Nam” tại địa chỉ… là góp phần bảo vệ biển, đảo của Tổ quốc trong tình hình mới.” Điều này cho thấy chính quyền Việt Nam đang thể hiện sự tuyên truyền mạnh mẽ cho lực lượng này.
Với tầm quan trọng của biển và đại dương hiện nay, cùng với các hành động hung hăng và dã tâm độc chiếm biển Đông của Trung Quốc, hơn lúc nào hết, vai trò của lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam rất quan trọng trong việc giữ gìn và bảo vệ an ninh cũng như chủ quyền lãnh thổ của tổ quốc.
Trước chiến thuật “vùng xám” của Trung Quốc ở biển Đông, đối mặt với các tàu hải cảnh, ngư chính cùng dân quân biển của Trung Quốc, nhưng tránh tạo cớ cho Trung Quốc sử dụng vũ lực, Cảnh sát biển Việt Nam là lực lượng chính yếu để đấu tranh bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền và quyền tài phán của đất nước. Ngoài ra, Cảnh sát biển cũng góp phần cùng với Hải quân Việt Nam bảo vệ ngư dân ra khơi, đồng thời bảo vệ an ninh trên biển. Chính vì vậy, việc chú trọng xây dựng năng lực và sức mạnh cho lực lượng này là một ưu tiên cấp thiết. Ngay cả các cường quốc biển trên thế giới như Mỹ, Nhật cũng đã giúp đỡ trang bị các tàu tuần tra hiện đại cho Cảnh sát biển Việt Nam với mong muốn giúp Việt Nam giữ vững chủ quyền biển đảo của đất nước.
Thế nhưng, mới đây, một loạt các tướng lĩnh cao cáo nhất của Bộ tư lệnh Cảnh sát biển đã bị đề nghị kỷ luật do nhiều sai phạm nghiêm trọng. Điều này gây nên lo lắng rất lớn cho người dân Việt Nam, vốn quan tâm đến biển đảo của đất nước.
Cảnh sát biển Việt Nam, anh là ai?
Trước năm 1998, chính quyền Việt Nam không có một cơ quan Cảnh sát biển chuyên dụng nào mà chỉ có lực lượng Hải quân tuần tra ngoài khơi cùng các hoạt động quân sự khác.
Ngày 28 tháng 8 năm 1998, Cục cảnh sát biển Việt Nam thuộc Bộ tư lệnh Hải quân được thành lập, đánh dấu sự ra đời của Cảnh sát biển Việt Nam. Lúc mới thành lập thì Cục cảnh sát biển chỉ là một Cục chức năng và không chỉ huy các Vùng cảnh sát biển được thành lập sau đó.
Năm 2008, Cục Cảnh sát biển được chuyển về trực thuộc Bộ Quốc phòng và đồng thời các Vùng cảnh sát biển được chuyển về trực thuộc Cục.
Năm 2013, Cục cảnh sát biển đổi tên thành Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển theo Nghị định số 96/2013/NĐ-CP, ngày 27 tháng 08 năm 2013 của Chính phủ. Có con dấu hình quốc huy, là cơ quan mang danh nghĩa trực thuộc Chính phủ Việt Nam. Cảnh sát biển Việt Nam có ngân sách riêng của Nhà nước, có cảnh hiệu, cảnh phục riêng do Chính phủ quy định.
Ngày 10 tháng 9 năm 2014, các Vùng cảnh sát biển được đổi tên thành Bộ tư lệnh Vùng cảnh sát biển theo quyết định của Bộ trưởng Quốc phòng.
Văn bản pháp lý mới nhất quy định về tổ chức và hoạt động của lực lượng Cảnh sát biển đó là Luật Cảnh sát biển năm 2018.
Vì đâu nên nỗi?
Một điều mà rất nhiều người dân thắc mắc trước việc này, đó là Cảnh sát biển đã có hành vi vi phạm gì để bị đề nghị kỷ luật như vậy?
Thông cáo báo chí của Uỷ ban kiểm tra trung ương Đảng cộng sản Việt Nam [UBKT] mới đây nêu rõ: “Ban Thường vụ Đảng ủy CSB Việt Nam nhiệm kỳ 2015-2020 đã vi phạm nguyên tắc, quy chế làm việc, thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát, để Bộ Tư lệnh CSB và nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ, lãnh đạo chủ chốt Bộ Tư lệnh và lãnh đạo, chỉ huy các đơn vị trực thuộc thiếu tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống; vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của Bộ Quốc phòng trong công tác quản lý, sử dụng tài chính, thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm vật tư, trang bị kỹ thuật và trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên biển.
Những vi phạm nêu trên đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, thiệt hại lớn tiền và tài sản của Nhà nước, ảnh hưởng đến việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, tổn hại uy tín của tổ chức đảng và Quân đội, gây bức xúc trong cán bộ, chiến sĩ.”
Điều rất đặc biệt là thông tin chỉ có như vậy, hết sức chung chung, không có những thông tin chi tiết. Báo chí trong nước thì tất cả chỉ là đăng lại thông cáo báo chí này từ UBKT mà thôi.
Nhưng chúng ta có thể tóm lược là các sai phạm của các lãnh đạo BTL CSB lần này bao gồm: …công tác quản lý, sử dụng tài chính, thực hiện dự án đầu tư xây dựng cơ bản, mua sắm vật tư, trang bị kỹ thuật và trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn trên biển.”
Trong số những người bị UBKT đề nghị xử lý kỷ luật, với hình thức nặng nhất “Khai trừ ra khỏi Đảng có các ông: Đại tá Phùng Danh Thoại, Đảng uỷ viên, Bí thư Chi bộ, Trưởng Phòng Xăng dầu, Cục Hậu cần; Thiếu tá Lưu Thế Đức, Đảng ủy viên, Phó Đoàn trưởng Đoàn Trinh sát số 2.”
Điều này có thể được hiểu là hai người nêu tên trên đã có hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động chuyên môn của họ là quản lý xăng dầu của CSB. Một số nguồn tin giấu tên ngay trong BTL CSB cho biết: Đã có rất nhiều hành vi tham nhũng ở đây. Rất nhiều chuyến công tác, tuần tra của CSB chỉ là “trên giấy”, để các lãnh đạo lấy số xăng dầu đó bán chia nhau. Nói nôm na là các lãnh đạo này đã “vẽ” ra rất nhiều các hoạt động “khống” của lực lượng CSB, từ đó lấy rất nhiều xăng dầu bán ra ngoài, thu lợi bất chính hàng trăm tỉ đồng.
Ngoài ra, dư luận cũng không lạ gì chuyện đấu thầu mua sắm trang thiết bị cho chính quyền luôn bị kê giá, kê khống, tráo đổi vật tư nguyên liệu. Đơn cử như các vụ án Vinashin, Vinalines đều cho thấy việc nâng giá để mua các thiết bị “bỏ đi” nhưng với giá trên trời này. Ví dụ, theo kết luận điều tra của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, chiếc ụ tàu nổi 83M trong vụ án trên đã được Vinalines có quyết định mua vào tháng 10-2007. Khi ấy ụ tàu này đã có tuổi thọ tới 42 năm [sản xuất năm 1965], doanh nghiệp chủ ụ tàu này tại Nga chỉ đưa ra giá bán 5 triệu USD. Thế nhưng Vinalines lại mua qua một công ty môi giới tại Singapore với giá tới 9 triệu USD, theo quyết định của chủ tịch HĐQT Vinalines khi ấy là ông Dương Chí Dũng đã phê duyệt.
Những hành vi tham nhũng tương tự như vậy không chỉ có ở các vụ như Vinashin, Vinalines mà nay cũng có thể xuất hiện ở ngay cơ quan đầu não của CSB Việt Nam?
Thêm nữa, các ngư dân cũng không lạ lẫm trước các hành vi bảo kê, thông đồng với các đối tượng buôn lậu trên biển của chính lực lượng CSB. Các hoạt động buôn lậu trên biển rất lớn, bao gồm cả buôn lậu xăng dầu, buôn lậu ma tuý… Các đường dây buôn lậu này đã có sự tiếp tay, bảo kê của chính lực lượng gìn giữ an ninh trên biển là CSB. Chính vì vậy, UBKT đã nhận định các sai phạm này là “rất nghiêm trọng”.
Điều mỉa mai là trong số những người bị đề nghị kỷ luật có ông Doãn Bảo Quyết - Phó Chính ủy Cảnh sát biển Việt Nam. Hồi đầu tháng 5 năm nay, ông Quyết có đăng một bài trên tạp chí Quốc phòng toàn dân, trong đó ông ta khẳng định: “Những năm qua, lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam đã quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm các chỉ thị, nghị quyết của trên, có nhiều chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác giáo dục chính trị, định hướng tư tưởng, xây dựng bản lĩnh kiên định, vững vàng, đạo đức, lối sống trong sáng, phát huy tốt phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ - người chiến sĩ Cảnh sát biển.”
Nay mới hiểu phẩm chất “bộ đội Cụ Hồ” của CSB là đây, là tham nhũng, là tội phạm.
Cần một cuộc thay máu
Theo Điều 4, khoản 1, Luật CSB quy định: Lực lượng Cảnh sát biển đặt dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự thống lĩnh của Chủ tịch nước, sự thống nhất quản lý nhà nước của Chính phủ và sự chỉ đạo, chỉ huy trực tiếp của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng.
Những ai phạm này lại như một cú đấm trực tiếp vào Bộ Quốc phòng và Đảng cộng sản Việt Nam.
Thời gian qua, với sự đầu tư rất lớn cho hải quân và CSB, đó là điều cần thiết. Tiền đó đều lấy từ ngân sách quốc gia, tức là lấy từ tiền thuế của người dân. Thế nhưng, với những sai phạm tày đình như vậy, người dân có thể tin tưởng được những hoạt động mua sắm, sửa chữa của quân đội và chính phủ Việt Nam hay không?
Đã có nhiều trường hợp thực tế, chính các cơ quan bảo vệ pháp luật lại là cơ quan bắt tay với tội phạm để kiếm lợi. Mà nay các hoạt động bảo kê, thông đồng với buôn lậu của CSB lại là một bằng chứng cho thấy bộ máy Nhà nước Việt Nam hiện nay thối nát ra sao?
Thêm nữa, với những sự tham nhũng như vậy, liệu lực lượng CSB và cả hải quân Việt Nam liệu có đủ sức để bảo vệ đất nước trước sự xâm lăng của Trung Quốc? Chưa kể việc Trung Quốc có thể dễ dàng dùng tiền để “mua chuộc” và vô hiệu hoá các lực lượng quan trọng của quân đội trong việc bảo vệ biển đảo.
Bộ Quốc phòng và Đảng cộng sản phải trả lời các câu hỏi này.
* Bài viết không thể hiện quan điểm của Đài Á Châu Tự Do.