Vì sao có nốt ruồi

Cập nhật: 31/05/2022 08:00 | Người đăng: Lường Toán

Tự nhiên mọc nốt ruồi có sao không? Có nguy hiểm gì không là câu hỏi thắc mắc của rất nhiều người. Thông thường, nốt ruồi xuất hiện khi còn nhỏ và trước 25 tuổi. Chúng có nhiều loại tùy vào hình dạng và kích thước. Hầu hết những nốt ruồi này đều vô hại, tuy nhiên ở một vài trường hợp thì nốt ruồi này còn là biểu hiện của một số bệnh. Vậy tự nhiên mọc nốt cần lưu ý những gì. Bài viết này có thể giúp bạn giải đáp những thắc mắc trên.

Tham khảo thêm:

Nguyên nhân xuất hiện nốt ruồi đột ngột

Tự nhiên mọc nốt ruồi là tình trạng không ít người gặp phải. Những nốt ruồi này là những đốm nhỏ màu trên da do các tế bào Melanocytes gây nên. Các tế bào này sẽ có trách nhiệm sản xuất ra Melanin và những sắc tố cung cấp cho da với màu sắc tự nhiên của nó. Sự xuất hiện của một nốt ruồi là do các tế bào Melanocyte Nevus tập trung các tế bào sắc tố.

Nguyên nhân gây nên sự xuất hiện của nốt ruồi trong độ tuổi trưởng thành không được thấy rõ. Tuy nhiên bên cạnh những nốt ruồi lành tình còn có một số loại do ung thư.

Tự nhiên mọc nốt ruồi ở mặt lành tính là do đột biến gen BRAF gây nên với tỉ lệ 78%.

Những tương tác của tia cực tím  [ nhân tạo hay tự nhiên] với những DNA gây ra những tổn thương di truyền và có khả năng phát triển khối u ác tính và các bệnh ung thư da khác. Trường hợp này có thể xảy ra với trẻ em tuổi thơ ấu hay trong độ tuổi trưởng thành.

Tổng hợp những nguyên nhân tăng khả năng tự nhiên mọc nốt ruồi:

• Da trắng và tóc sáng hoặc đỏ
• Có tiền sử gia đình
• Tương tác với một số loại thuốc ức chế hệ miễn dịch của bạn
• Một số loại thuốc khác như kháng sinh, hoocmon đáp ứng với cơ thể bạn
• Thuốc trầm cảm, đột biến gen
• Do tuổi tác
• Do phơi nắng hoặc cháy nắng

Ở độ tuổi trưởng thành, một nốt ruồi mới có nhiều khả năng gây ung thư. Tính đến năm 2017 có một số đánh giá cho rằng có đến 70.9% các khối u ác tính được phát sinh từ nốt ruồi mới. Do vậy hiện tượng tự nhiên mọc nốt ruồi tại bất kỳ vị trí nào ở cơ thể cũng cần phải được các bác sĩ thăm khám và kiểm tra.

Vậy tự nhiên mọc nốt ruồi có sao không?

Tự nhiên mọc nốt ruồi ở độ tuổi trưởng thành hay sự biến đổi nốt ruồi cũ cũng cần phải đưa đi gặp các bác sĩ để được thăm khám. Đặc biệt nhất là những trường hợp nốt ruồi bị ngứa, đau, chảy máu, chảy nước thì cần đi thăm khám gấp.

Trong tất cả những nguy hại của nốt ruồi thì ung thư hắc tố được xem là nguy hiểm nhất với làn da của bạn. Tuy nhiên chúng có thể là ung thư tế bào đáy hoặc tế bào vảy. Những nốt ruồi này xuất hiện tại những vị trí hay tiếp xúc với ánh nắng mặt trời như mặt, cổ, đầu…

Những triệu chứng phát hiện nốt ruồi do khối u ác tính

• Hình dáng không đối xứng: Một nửa nốt ruồi là khác nhau
• Biên không đều: Nốt ruồi có đường viền không đều.
• Màu sắc: Nốt ruồi đã thay đổi màu sắc hoặc có nhiều hoặc nhiều màu hỗn hợp.
• Đường kính: Nốt ruồi trở nên lớn hơn – đường kính hơn 1/4 inch.
• Tiến hóa: Nốt ruồi luôn thay đổi kích thước, màu sắc, hình dạng hoặc độ dày.

Việc kiểm tra qua da cũng dễ dàng phát hiện được những sự thay đổi của nốt ruồi.Trong đó, những khối u ác tính thường xuất hiện ở cánh tay và bàn chân của phụ nữ.

Đối với nam giới, các khối u ác tính thường xuất hiện ở cổ, đầu, lưng và thân.

Bên cạnh đó những người không phải da trắng thì khối u ác tính cũng phát triển ít hơn. Tuy nhiên khi xuất hiện dấu hiệu bất thường dưới đây thì những người không phải người da trắng cũng cần phải đi kiểm tra:

• Tự nhiên mọc nốt ruồi ở bàn chân
• Tự nhiên mọc nốt ruồi ở lòng bàn tay
• Mọc nốt ruồi ở giữa các ngón tay, ngón chân
• Nốt ruồi tự nhiên xuất hiện ở móng tay, móng chân.

Tổng hợp những loại nốt ruồi phổ biến nhất hiện nay

Việc phát hiện những biểu hiện bất thường hay các dạng nốt ruồi giúp bạn xác định được tình trạng bệnh. Bạn cũng không nên vội vàng đi thăm khám bởi các bác sĩ, nó sẽ gây lãng phí tiền bạc và thời gian của bạn. Thay vào đó, bạn có thể dựa vào các loại dưới đây để chẩn đoán tình trạng bệnh.

Loại 1: Những nốt ruồi bẩm sinh

Những loại nốt ruồi dị tật bẩm sinh này có khả năng cao phát triển thành ung thư sắc tố, đặc biệt là những loại nốt ruồi có kích thước to. Do vậy khi bản thân gặp phải những loại nốt ruồi này thì cần phải đi thăm khám bác sĩ ngay.

Loại 2: Những loại nốt ruồi không điển hình

Những loại nốt ruồi không điển hình này thường xuất hiện ở những người da trắng, và được nhận định là lành tình. Đặc điểm phân biệt loại nốt ruồi này là chúng không đồng đều về màu sắc với một màu nâu sẫm hơn, các cạnh không đều màu và có viền trắng, đỏ, đen xung quanh. Về cơ bản, tự nhiên mọc nốt ruồi không điển hình bạn không nên lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên bạn cũng nên bảo vệ da khỏi những tia UV có hại và theo dõi sự thay đổi về màu sắc, kích thước nốt ruồi để đi khám.

Loại 3: Nốt ruồi thu được

Trong tất cả các loại nốt ruồi thì nốt ruồi thu được là loại phổ biến nhất. Chúng có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, nguyên nhân chính là do phơi nắng. Tự nhiên mọc nốt ruồi thu được thường rất lành tính, ít có nguy cơ cảnh báo ung thư.

Về cơ bản thì việc tự nhiên mọc nốt ruồi đều là lành tính, bạn không cần phải quá lo lắng. Trong một số trường hợp đặc biệt kể trên thì các bạn nên đi thăm khám bác sĩ tìm ra nguyên nhân, dạng bệnh và cách điều trị phù hợp nhất.

Hi vọng với những thông tin trên đây sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về tình trạng tự nhiên mọc nốt ruồi trên cơ thể mình. Nếu có thắc mắc nào, hãy liên hệ với ban tư vấn Trường Cao Đẳng Y Dược HCM để được giải đáp nhé.

Hầu như tất cả mọi người đều có nốt ruồi với số lượng nhiều ít khác nhau. Tình trạng này không phải là vấn đề gây nguy hiểm trừ khi nốt ruồi có sự thay đổi bất thường.

Nốt ruồi [hay còn gọi là mụn ruồi] là những nốt nhỏ sậm màu [hầu hết có màu nâu hoặc đen], có hình tròn hoặc bầu dục, xuất hiện đơn lẻ hoặc theo từng nhóm nhiều nốt liền kề nhau ở trên da. Có thể bắt gặp nốt ruồi ở bất cứ đâu trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân, da đầu, móng tay, mắt hoặc ở cả bộ phận sinh dục. Thời gian tồn tại của nốt ruồi có thể kéo dài tới 50 năm. [1]

Phần lớn nốt ruồi có khi chúng ta còn nhỏ và thường hình thành trong khoảng 25 – 30 năm đầu đời. Trung bình mỗi người trưởng thành có từ 10 – 40 nốt ruồi. Nốt ruồi thường có sự thay đổi chậm về hình dáng và số lượng, có thể đổi màu nhẹ hoặc nhô cao lên hoặc có khi mọc thêm lông. Nốt ruồi cũng có thể mờ dần và biến mất sau đó.

Nốt ruồi có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc theo từng cụm nhiều nốt liền kề nhau

Trong 3 lớp cấu trúc da [biểu bì, trung bì và hạ bì], nốt ruồi thường hình thành ở phần dưới của lớp biểu bì. Vậy nốt ruồi được hình thành như thế nào? Nốt ruồi là kết quả khi các tế bào sản xuất sắc tố – gọi là tế bào hắc tố [ tạo ra melanin hình thành nên màu da, màu tóc]  – phát triển và phân bố không đồng đều trên da.

Nguyên nhân nốt ruồi xuất phát từ các tế bào hắc tố tập trung thành cụm thay vì lan rộng ở trên da. Nốt ruồi có thể sậm màu hơn khi tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời, trong tuổi dậy thì hoặc trong lúc mẹ mang thai sự do thay đổi nội tiết tố. Ngoài ra bạn cũng có thể có thêm nốt ruồi mới nếu không biết cách bảo vệ da dưới tác động của tia UV mặt trời.

Nốt ruồi thường được chia thành 3 loại:

• Nốt ruồi thông thường: Trong các loại nốt ruồi, đây là loại nốt ruồi thường gặp nhất, phần lớn có kích thước nhỏ, sậm màu và lành tính. Nốt ruồi thông thường sẽ có 1 viền cạnh rõ nét, đều đặn.
• Nốt ruồi bẩm sinh: Là nốt ruồi được phát hiện ngay từ lúc mới sinh, còn có tên gọi quen thuộc là vết bớt. Cứ 100 người thì có 1 người có nốt ruồi bẩm sinh. Loại nốt ruồi này có nguy cơ tiến triển thành u ác tính hơn những nốt ruồi xuất hiện sau sinh. Nếu đường kính nốt ruồi lớn hơn 8mm, nguy cơ ung thư càng tăng cao.
• Nốt ruồi loạn sản: Còn gọi là nốt ruồi không điển hình. Loại nốt ruồi này thường lớn hơn 5mm với đường viền mờ/ nhạt màu, hình dạng bất thường và màu sắc không đồng đều và thường có tính di truyền. Người càng có nhiều nốt ruồi loạn sản thì càng có nguy cơ gặp phải khối u ác tính, ung thư da.

Trong các loại nốt ruồi, nốt ruồi loạn sản là loại có nguy cơ hình thành u ác tính

Nốt ruồi lành tính và ác tính có những đặc điểm khác biệt nhau; trong đó có một số dấu hiệu nhận biết có thể dễ dàng quan sát bằng mắt thường.

Dấu hiệu quen thuộc nhất của nốt ruồi lành tính là đốm nhỏ màu nâu. Ngoài ra còn có những đặc điểm khác như:

• Màu sắc và kết cấu: Có thể có màu nâu, đen, xanh, đỏ hoặc hồng. màu sắc đồng nhất. Bề mặt nhẵn, phẳng hoặc hơi gồ lên.
• Hình dạng: Phần lớn có hình tròn hoặc hình bầu dục, các bờ viền rõ
• Kích thước: Thường có đường kính nhỏ hơn 6mm. Riêng nốt ruồi bẩm sinh có thể lớn hơn bình thường như che phủ 1 phần gương mặt, cơ thể hoặc tay chân

Nốt ruồi có thể là dấu hiệu của ung thư da với những bất thường về hình dạng [các bờ viền giới hạn không rõ], màu sắc không đều, kích thước to ra nhanh hoặc độ nhô cao nhanh gây loét . một số vị trí đặc biệt cũng có thể làm nốt ruồi hóa ung thư như: vùng phơi ra ánh sáng [mặt, cổ, ngực…] hoặc những vùng bị cọ sát nhiều như da đầu [do chải đầu], nếp quần áo…

Vị trí phổ biến của khối u ở nam giới nằm trên ngực và lưng [do ở trần]; ở nữ giới là cổ [do mặt áo không cổ áo]. Đặc biệt u Melanoma ác tính là một trong những loại ung thư thường thấy ở phụ nữ trẻ tuổi.

Một số lưu ý dưới đây sẽ giúp bạn nắm bắt được dấu hiệu cảnh báo của nốt ruồi ác tính. Nếu nhận thấy mình đang gặp phải một hoặc một vài triệu chứng thì bạn nên đi kiểm tra da liễu càng sớm càng tốt.

• Thời điểm xuất hiện: Nốt ruồi xuất hiện lần đầu sau 25 tuổi
• Hình dạng không đối xứng, 2 nửa của nốt ruồi không giống nhau/ không khớp với nhau
• Có đường viền không đều; đường viền có khía hoặc hình răng cưa như vỏ sò
• Màu sắc của nốt ruồi thay đổi hoặc có nhiều màu hoặc màu không đều nhau
• Đường kính mụn ruồi lớn, khoảng từ 6mm trở lên
• Nhận thấy có sự thay đổi về kích thước, màu nốt ruồi, hình dáng, độ nhô cao
• Nốt ruồi có thêm những triệu chứng như ngứa, đau rát, chảy máu, chảy dịch, bong tróc, đóng vảy hoặc đột nhiên mềm đi
• Nốt ruồi có lông bị rụng hết lông

Ngoài ra cần phân biệt nốt ruồi không phải là các đốm nâu xung quanh mắt, má hay mũi [thường được gọi là nốt ruồi thịt]. Những đốm nâu này thực chất là nấm da liễu – một loại dày sừng tiết bã chứ không bắt nguồn từ các cụm tế bào hình thành sắc tố như nốt ruồi. “Nốt ruồi thịt” không có nguy cơ tiến triển thành ung thư da và có thể điều trị nếu bạn cảm thấy bị ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ.

Nốt ruồi cũng dễ bị nhầm lẫn với tàn nhang. Tàn nhang cũng là những đốm nhỏ màu nâu thường xuất hiện trên mặt, cổ, ngực và cánh tay nhưng không đe dọa tới sức khỏe. Tàn nhang thường dễ bắt gặp vào mùa hè nắng nóng ở những người có da trắng.

Nốt ruồi lành tính thường đều màu, rõ đường viền và đối xứng 2 bên

Nốt ruồi thường không gây ra nhiều biến chứng. U ác tính là nguy cơ tiềm ẩn lớn nhất của nốt ruồi.

Thực chất bản thân nốt ruồi không phải là biểu hiện ung thư da mà các tế bào nốt ruồi loạn sản có thể đột biến thành tế bào hắc tố trong những điều kiện nhất định.

Những người có nhiều nốt ruồi [từ 10 trở lên], đặc biệt nếu đó là nốt ruồi loạn sản thì nguy cơ hình thành các bệnh liên quan tới da – cụ thể là ung thư da – cũng tăng lên nhiều lần. Xác suất bệnh cũng sẽ gia tăng nếu kết hợp thêm các yếu tố gây nguy cơ ung thư da khác như có tiền sử gia đình mắc ung thư da, thường xuyên tiếp xúc lâu với ánh mặt trời hoặc người có làn da trắng,…

Thêm vào đó nếu nốt ruồi nằm ở vị trí dễ bị tổn thương như dễ bị va chạm, trầy xước thì bạn cần chú ý tránh để nốt ruồi bị chảy máu để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng. Nốt ruồi nhiễm trùng có thể gây đau nhức, chảy máu, chảy dịch hoặc gây sốt.

Bác sĩ có thể chẩn đoán nốt ruồi bằng quan sát trực tiếp/ soi da. Khi khám da liễu, bạn sẽ được kiểm tra toàn thân.

Theo Viện Y tế và Chăm sóc Quốc gia Anh Quốc [NICE], bảng danh sách kiểm tra 7 điểm để đánh giá tình trạng nốt ruồi xoay những điều sau:

• Nốt ruồi có gây đau, ngứa hoặc có cảm giác lạ nào không?
• Nốt ruồi có đều màu hay không?
• Nốt ruồi có hình dạng bất thường không
• Kích thước của nốt ruồi có thay đổi không?
• Đường kính nốt ruồi có lớn hơn 7mm không?
• Nốt ruồi có bị chảy dịch không?
• Nốt ruồi có đang sưng đỏ, viêm tấy hay không?

Nếu nốt ruồi chỉ có những biến đổi nhẹ, bạn sẽ cần theo dõi trong vài tuần sau khi được chụp ảnh lâm sàng và đo kích thước nốt ruồi. Nếu nghi ngờ đó là nốt ruồi có nguy cơ cao ung thư, bác sĩ sẽ tiến hành sinh thiết ngay lập tức. Nếu kết quả xét nghiệm nghi ngờ u hắc tố, bạn sẽ cần thực hiện thêm một số xét nghiệm khác để xác định liệu tình trạng ung thư đã di căn hay chưa.

Chúng ta nên tự kiểm tra da toàn thân ít nhất 3-4 tháng một lần. Nếu phát hiện bất kỳ nốt ruồi nào mới hoặc có sự thay đổi thì nên đi kiểm tra sớm.

Soi da là phương pháp giúp bác sĩ kiểm tra cụ thể hơn về loại nốt ruồi bạn gặp phải

Hầu hết nốt ruồi không cần điều trị. Tuy nhiên nếu bạn không thấy tự tin thì có thể dùng kem che khuyết điểm để “che giấu” tạm thời. Với những nốt ruồi có nghi ngờ không tốt hoặc bạn muốn loại bỏ triệt để hơn thì có thể tìm đến việc tẩy nốt ruồi.

• Tẩy nốt ruồi thường được thực hiện trong thời gian ngắn và bạn có thể điều trị ngoại trú. Bác sĩ sẽ gây tê cục bộ khu vực xung quanh nốt ruồi, sau đó dùng dụng cụ y khoa chuyên nghiệp để “lấy” nốt ruồi ra. Tẩy nốt ruồi có thể để lại sẹo nhỏ, đối với người có da nhạy cảm thì còn có khả năng sẹo lồi hoặc thay đổi sắc tố da ở vết cắt.
• Kỹ thuật cắt bỏ sẽ dựa vào kích thước nốt ruồi, mức độ phát triển của nốt ruồi xuống bề mặt da hoặc lan sang các bộ phận khác của cơ thể. Nếu tình trạng ung thư đã di căn vào máu hoặc hệ bạch huyết và hình thành các khối u ở khu vực khác, bệnh nhân sẽ cần các điều trị chuyên sâu khác. Sau khi tẩy nốt ruồi, bạn cần chú ý giữ vệ sinh vết thương và dùng thuốc giảm đau nếu cần và nên tái khám sớm nếu vết thương sưng đỏ, đau, tiết dịch hoặc có mùi hôi.
• Nếu sau khi tẩy nốt ruồi vẫn xuất hiện trở lại thì cần thăm khám chuyên khoa sớm bởi đây cũng là dấu hiệu cho thấy đó có thể là u ác tính.

Lưu ý: Đừng bao giờ tự tẩy nốt ruồi tại nhà. Việc tự cạo hay cắt bỏ nốt ruồi có nguy cơ gây hại cao, không chỉ làm tăng khả năng bị sẹo mà còn khiến da dễ bị nhiễm trùng. Nguy hiểm hơn đối với nốt ruồi ác tính còn có thể lây lan sang vùng da xung quanh.

Số lượng nốt ruồi được quyết định theo gen di truyền – với sự phát triển tự nhiên này nên không có cách giúp bạn ngăn ngừa nốt ruồi được. Tuy nhiên bạn vẫn có thể hạn chế một phần sậm màu của nốt ruồi cũng như việc xuất hiện mụn ruồi mới bằng việc bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời – nhất là trong giai đoạn niên thiếu. [2]

• Tránh ra ngoài lúc trời nắng gắt: Hạn chế hoạt động ngoài trời từ 10 giờ tới 14 giờ bởi đây là lúc có nhiều tia cực tím từ mặt trời nhất; kể cả những lúc trời râm mát.
• Sử dụng kem chống nắng: Theo AAD – Học viện Da liễu Hoa Kỳ, bạn nên dùng kem chống nắng có chỉ số SPF ít nhất từ 30; sử dụng trước khoảng 30 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 tiếng.
• Đừng bỏ qua vật dụng che chắn: Nón rộng vành, kính râm, quần áo dài tay và các vật dụng bảo vệ khác sẽ giúp bạn phòng tránh hiệu quả tia UV gây hại cho da

Nốt ruồi có tính di truyền, do đó nếu trong gia đình có người có nốt ruồi thì khả năng cao bạn cũng sẽ xuất hiện nốt ruồi. Ngoài ra những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng có nguy cơ cao xuất hiện nốt ruồi mới.

Có thể ngăn ngừa nốt ruồi mới cũng như ngăn ngừa nốt ruồi cũ sậm màu hơn nếu bạn biết cách bảo vệ da trước tia UV ánh nắng mặt trời.

Việc nên hay không nên tẩy nốt ruồi phụ thuộc vào mong muốn cá nhân về mặt làm đẹp cũng như dựa theo tư vấn của bác sĩ da liễu nếu nghi ngờ nốt ruồi có nguy cơ hình thành ung thư.

Nếu cảm thấy nốt ruồi ảnh hưởng tới thẩm mỹ hoặc đó là nốt ruồi có nguy cơ ác tính thì bạn có thể loại bỏ. Điều quan trọng là cần tẩy nốt ruồi ở các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên môn; không nên tự tiện tẩy tại nhà vừa hiệu quả kém lại có nguy cơ nhiễm trùng.

Các bệnh viện lớn có chuyên khoa da liễu, phòng khám da liễu có bác sĩ giàu kinh nghiệm là nơi mà bạn có thể thăm khám khi cảm thấy bất thường ở nốt ruồi.

Theo TS.BS Đặng Thị Ngọc Bích, nốt ruồi không phải là vấn đề gây lo ngại nghiêm trọng tới sức khỏe. Tuy nhiên bạn đừng xem nhẹ những thay đổi của nốt ruồi cũng như hạn chế các tác nhân khiến nốt ruồi bị tổn thương và nhiễm trùng.

Tiến sĩ bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích là người đặt viên gạch đầu tiên, xây dựng và đẩy mạnh công tác vừa khám chữa bệnh về da và thẩm mỹ da tại BVĐK Tâm Anh TP.HCM. Đặc biệt, BVĐK Tâm Anh TP.HCM với lợi thế trang thiết bị máy móc hiện đại, đội ngũ y bác sĩ, kỹ thuật viên có tay nghề cao cùng địa điểm thuận lợi để người dân khám các bệnh về da và thẩm mỹ da an toàn, hiệu quả.

Để đặt lịch khám và điều trị với bác sĩ Da Liễu thuộc Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, bạn có thể lựa chọn các cách sau đây:

HỆ THỐNG BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM ANH

Qua bài viết mọi người đã hiểu thêm về những loại nốt ruồi. Chúng thường có những đặc điểm khác nhau, không lây không đau và hầu hết đều vô hại. Một nốt ruồi có thể tồn tại đến 50 năm. Tuy nhiên, hãy đến gặp bác sĩ da liễu nếu bạn nghi ngờ rằng nốt ruồi có những biểu hiện bất thường.