Giáo án luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

HS ôn lại mục đích và cách thức tóm tắt VB tự sự - Rèn kỹ năng tóm tắt văn bản tự sự. B. Chuẩn bị - Sgk, sgv, bài soạn, xem lại bài “ Tóm tắt VB tự sự ” ở lớp 8 - Bảng phụ C . Tiến trình hoạt động 1. Kiểm tra : ở sự phát triển nghĩa của từ vựng? Làm Bài tập 4 2. Giới thiệu bài : Ở lớp 8 các em đã học tóm tắt VB tự sự. Vậy thế nào là tóm tắt VB tự sự : dùng lời văn của...

Để củng cố và cụ thể phần lí thuyết đã học của tiết trước, ở tiết này chúng ta thực hành luyện tập tóm tắt văn bản tự sự qua 1 số văn bản tự sự đã học.

 

Tiết 19: Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

            Hoạt động 2: Hình thành kiến thức (Tri giác, phân tích, đánh giá khái quát)

  • PPDH: vấn đáp, thuyết tŕnh, thảo luận
  • Kĩ thuật: Động não
  • Thời gian: 10-15’
  • Hình thành năng lực: Năng lực giao tiếp: nghe, đọc, hợp tác, tổng hợp

Hoạt động của thầy

Kiến thức cần đạt

I.HD HS củng cố kiến thức tóm tắt văn bản tự sự

Kĩ năng nghe đọc, nói, viết, phân tích, hợp tác, tổng hợp…

 

I. Củng cố kiến thức

1. Cho HS làm 1 số BTTN để củng cố kiến thức về tóm tắt VB tự sự

– Văn bản tóm tắt:

– Những yêu cầu cơ bản đối víi một văn bản tóm tắt

– Các bước tóm tắt văn bản

  1. Trong các văn bản đã học sau đây, văn bản nào không thể tóm tắt theo cách tóm tắt một văn bản tự sự?

A. Thánh Gióng         B. Lão Hạc         C. Ý nghĩa văn chương       D. Thạch Sanh

2. Sắp xếp các bước tóm tắt văn bản tự sự sau đây theo một trình tự hợp lí.

a. Xác định nội dung chính cần tóm tắt, lựa chọn nhân vật quan trọng, sự việc

     tiêu biểu.

b. Sắp xếp các nội dung chính theo một trình tự hợp lí.

c. Đọc kĩ tác phẩm được tóm tắt để nắm chắc nội dung.

d. Viết bản tóm tắt bằng lời văn của mình

 

Hoạt động 3: Luyện tập.

–  PPDH: Vấn đáp, hoạt động cá nhân

– KTDHTC: Kĩ thuật động não

– Thời gian: 20-22 phút

Hình thành năng lực: Tư duy, sáng tạo, hợp tác

II.HD HS luyện tập tóm tắt văn bản tự sự

Kĩ năng tư duy, sáng tạo

II. Luyện tập

B1. HD HS tóm tắt văn bản “Lão Hạc”

1. Tóm tắt văn bản “Lão Hạc”

1. Cho HS quan sát các sự việc và các nhân vật được liệt kê trong BT1. Hái:

– Theo em, bản liệt kê trên đã nêu lên các sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng của truyện Lão Hạc chưa ? Có cần bổ sung không ?

– Hãy sắp xếp các sự việc đã nêu ở trên theo một thứ tự hợp lí ?

 

 

-> Các sự việc đã khá đầy đủ nhưng lộn xộn, thiếu mạch lạc không cần bổ sung thêm mà cần sắp xếp lại thứ tự các sự việc đã nêu.

* Cách sắp xếp thứ tự các sự việc trong truyện Lão Hạc:

1.b            4. c          7.i

2.a             5.g          8.h

3.d             6.e          9.k                 

2. Hãy tóm tắt truyện ngắn Lão Hạc bằng một văn bản ngắn gọn (khoảng 10 dòng)

* Gọi HS trình bày, nhận xét,    

* Văn bản tóm tắt  

 

      Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng. Con trai lão đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại cậu vàng. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão đành phải bán con chó, mặc dù hết sức buồn bã và đau xót. Lão mang tất cả tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ trông coi mảnh vườn. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy và từ chối tất cả những gì ông giáo giúp. Một hôm lão xin Binh Tư ít bả chó, nói là để giết con chó hay đến vườn, làm thịt và rủ Binh Tư cùng uống rượu. Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. Nhưng rồi lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội. Cả làng không ai hiểu vì sao lão chết, chỉ có Binh Tư và ông giáo hiểu.

 

B2. HD HS tóm tắt đoạn trích “Tức nước vì bờ”

2.Tóm tắt đoạn trích “Tức nước vì bờ”

3. Hãy nêu lên những sự việc tiêu biểu và các nhân vật quan trọng trong đoạn trích “Tức nước vì bờ”

– Hãy tóm tắt văn bản đó trong khoảng 10 dòng?

=>GV chiếu bài HS, nhận xét bài làm của các nhóm, nhận xét ưu, nhược điểm

– Nhân vật chính là chị Dậu.

– Sự việc tiêu biểu:

+ Chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm.

+ Chị Dậu đánh lại tên cai lệ và người nhà lí trưởng để bảo vệ anh Dậu

=>Tóm tắt

 

       Anh Dậu đang bị ốm còng bị bọn tay sai xông đến đánh trói, lôi ra đình cùm kẹp vì chưa đủ tiền nộp sưu. Bị hành hạ, đánh đập tưởng chết, người ta cõng anh trả về. Được bà con cứu giúp, anh đã tỉnh lại. Nhờ bà lão láng giềng tốt bông cho bát gạo, chị nấu cháo cho anh ăn. Vừa run rẩy kề bát cháo vào đén miệng thì cai lệ và người nhà lí trưởng đã sầm sập tiến vào víi những roi song, tay thước và dây thừng để đòi tiền sưu. Anh Dậu hoảng quá, lăn đùng ra. Chị Dậu còng hoảng, van xin chúng cho khất nhưng chúng không nghe mà quát víi giọng hầm hè và chạy đến chỗ anh Dậu. Chị Dậu xám mặt, van xin chúng tha cho chồng. Cai lệ đấm chị và sấn đến trói anh Dậu thì chị tức quá, không chịu được, liều mạng cự lại. Hắn tát chị rồi lại nhảy vào cạnh anh Dậu. Lúc này không thể nhẫn nhịn được nữa, chị Dậu vùng lên tóm cổ áo tên cai lệ ấn dúi ra cửa sau đó tóm tóc lẳng tên người nhà lí trưởng ngã nhào ra thềm víi một sức mạnh của tình yêu thương chồng và một tinh thần phản kháng mãnh liệt.

 

HOẠT ĐỘNG 4: VẬN DỤNG

– Thời gian: 10 phút

– Phương pháp: Thuyết trình

– Kĩ thuật: Động não

Hoạt động của thầy

Hoạt động của trò

Hình thành năng lực

GV yêu cầu

Viết đoạn văn tóm tắt văn bản “Tức nước vì bờ”(Khoảng 10 dũng)

HĐ cá nhân

HTNL tự học trình bày.

HOẠT ĐỘNG 5: TÌM TÒI,  MỞ RỘNG.

– Thời gian: 2 phút

– Phương pháp: Thuyết trình

– Kĩ thuật: Động não

Hoạt động của thầy

Chuẩn kiến thức kĩ năng cần đạt

GV hướng dẫn HS viết đoạn văn.

 

Hãy viết một văn bản tóm tắt lại một trong số các tác phẩm tự sự đó được học trong chương trình Ngữ văn lớp 8.

Bước IV: Giao bài và hướng dẫn học bài, chuẩn bị bài ở nhà:

– Nắm được thao tác tóm tắt văn bản tự sự

– Tóm tắt hoàn chỉnh bài tập 2.

– Soạn bài :Cô bé bán diêm

**************************************

Tiết 19    

                               LUYỆN TẬP TÓM TẮT VĂN BẢN TỰ SỰ

                                                  

I/ MỤC TIÊU DẠY HỌC

1. Kiến thức:

– Thông qua thực hành, h/s nắm chắc các yêu cầu đối với việc tóm tắt văn bản tự sự.

2. Kĩ năng

    – Đọc – hiểu, nắm bắt được toàn bộ cốt truyện của văn bản tự sự. Phân biệt sự khác nhau giữa tóm tắt khái quát và tóm tắt chi tiết.

3. Thái độ: Thấy được tầm quan trọng của việc tóm tắt văn bản tự sự, có ý thức vận dụng khi đọc các tác phẩm văn học.

4. Năng lực: Năng lực giải quyết vấn đề; giao tiếp, hợp tác…

II/THIẾT BỊ DẠY HỌC

   – GV: Giáo án, TLTK

   – HS: Chuẩn bị bài theo hướng dẫn.

III/ THIẾT KẾ CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC

A. Ổn định tổ chức: ( 1  phút)

                        8A:…./…..                                            8B:…../…..

B. Kiểm tra bài cũ:

                   Kiểm tra trong quá trình học

C. Dạy và học bài mới:

I. Hoạt động khởi động:

 – Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho h/s.

 – Phương pháp: Thuyết trình

 – Thời gian:  1 phút

       * GV giới thiệu:  Giờ học trước các em đã tìm hiểu về tóm tắt văn bản tự sự. Để củng cố kiến thức, cô và các em sẽ thực hiện tiết học hôm nay…

                                        Điều chỉnh, bổ sung

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

II. Hoạt động hình thành kiến thức

1. Hoạt động 1: Lý thuyết

– Mục tiêu: Giúp học sinh ôn tập lại phần lý thuyết đã học.

– Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề,…

– Kĩ thuật: Động não

– Thời gian:  5 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung

 

GV yêu cầu học sinh nhắc lại lý thuyết đã học. Nhận xét  

    Thế nào là tóm tắt một văn bản tự sự? Cách tóm tắt một văn bản tự sự?

 

 

 

I/ Lý thuyết

 

– Khái niệm tóm tắt một văn bản tự sự

 

– Cách tóm tắt một văn bản tự sự.

Điều chỉnh, bổ sung

…………………………………………………………………………………..…………………………………………………………………………………..

 

III. Hoạt động luyện tập

 – Mục tiêu: HS khắc sâu hơn kiến thức đã học.

 – Phương pháp: Vấn đáp, nêu và giải quyết vấn đề, …

 – Kĩ thuật: Động não, đặt câu hỏỉ

 – Thời gian: 32 phút

Hoạt động của thầy – trò

Nội dung

 

 

 

Yêu cầu h/s đọc, GV hướng dẫn BT1

? Hãy tóm tắt truyện “Lão Hạc” bằng một văn bản ngắn gọn (Khoảng 10 dòng)

– Sau khi học sinh trình bày giáo viên hướng dẫn HS nhận xét, bổ sung.

– HD trao đổi, nhận xét VB tóm tắt của nhau.

– Cho 1- 2 HS đọc bản tóm tắt

– GV sửa lỗi:

Củng cố bằng văn bản tóm tắt:  “Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng, con trai lão đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại cậu Vàng. Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão đành  phải bán con chó, mặc dù hết sức buồn bã và đau xót. Lão mang tất cả tiền dành dụm được gửi ông giáo và  nhờ trông coi mảnh vườn. Cuộc sống ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy và từ chối cả những gì ông giáo giúp. Một hôm lão xin Binh Tư bả chó, nói là để giết con chó hoang đến vườn, làm thịt và rủ Binh Tư cùng uống rượu. Ông giáo rất buồn khi nghe Binh Tư kể chuyện ấy. Nhưng rồi lão bỗng nhiên chết – cái chết thật dữ dội. Cả làng không hiểu vì sao lão chết, chỉ có Binh Tư và ông giáo hiểu.

 

 

GV gọi h/s đọc yêu cầu, hướng dẫn học sinh làm bài. Viết thành một văn bản tóm tắt.

Trình bày, nhận xét

GV nhận xét, cho điểm

II/ Luyện tập

1. Bài tập 1

– Các sự việc tiêu biểu và nhân vật quan trọng của truyện “Lão Hạc”  đã được liệt kê đầy đủ.

– Sắp xếp lộn xộn, thiếu mạch lạc.

 

– Sắp xếp lại:

1(b): Lão Hạc có một người con trai, một mảnh vườn và một con chó vàng.

2(a): Con trai lão đi phu đồn điền cao su, lão chỉ còn lại “cậu Vàng”.

3(d): Vì muốn giữ lại mảnh vườn cho con, lão phải bán chú chó Vàng.

4(c): Lão mang tiền dành dụm được gửi ông giáo và nhờ ông trông coi mảnh vườn.

5(g): Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão kiếm được gì ăn nấy.

6(e): Một hôm lão xin Binh Tư ít bả chó.

7(i):  Ông giáo rất buồn khi nghe  Binh Tư kể chuyện ấy.

8(h): Lão bỗng nhiên chết, cái chết thật dữ dội.

9(k): Cả làng không ai hiểu Vì sao lão chết, trừ Binh Tư và ông giáo.

 

 

 

 

2) Bài tập 2 

– Nhân vật chính: Chị Dậu.

– Sự việc tiêu biểu: Chị Dậu chăm sóc chồng bị ốm, đánh lại cai lệ và người nhà lí trưởng để bảo vệ anh Dậu.