Thuốc tránh thai hàng ngày là một trong những công cụ không thể thiếu trong công tác kế hoạch hóa gia đình, được nhiều chị em quan tâm sử dụng. Hãy cùng Docosan tìm hiểu về loại thuốc này trong bài viết dưới đây nhé!
Thuốc tránh thai hàng ngày là gì?
Thuốc tránh thai đường uống là một trong những biện pháp tránh thai đầu tiên, có lịch sử phát triển lâu đời và không ngừng được cải tiến. Đây là phương pháp tránh thai đơn giản, hiệu quả nên vẫn còn được sử dụng rộng rãi cho đến ngày nay. Thuốc tránh thai thường được phân thành hai loại, dựa theo hình thức sử dụng, đó là thuốc tránh thai khẩn cấp và thuốc tránh thai hằng ngày.
Thuốc tránh thai hàng ngày thường chứa hai hormone sinh dục nữ: estrogen và progesterone, có tác dụng ngăn cản sự rụng trứng, làm dày lớp màng nhầy cổ tử cung khiến tinh trùng khó di chuyển về phía tử cung để thụ tinh, làm thành tử cung mỏng hơn tạo bất lợi cho sự làm tổ, nhờ vậy ngăn chặn sự mang thai.
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều sản phẩm tránh thai hàng ngày, thường được kê đơn bởi bác sĩ, nữ hộ sinh hoặc bán không kê đơn tại nhà thuốc, dưới hai dạng là vỉ 21 viên và vì 28 viên. Khi sử dụng thuốc tránh thai hằng ngày, chị em cần lưu ý uống thuốc đều đặn và đúng cách mỗi ngày hoặc theo sự chỉ dẫn của bác sĩ để đạt lợi ích tối đa, tránh tác dụng ngoài ý muốn.
Ưu điểm của thuốc tránh thai hàng ngày:
- Thuốc tránh thai hằng ngày được điều chế dưới dạng viên uống nên dễ sử dụng, không làm cản trở trong lúc giao hợp hay ảnh hưởng hoạt động tình dục.
- Thuốc tránh thai hàng ngày cho con bú: phụ nữ khi cho con bú vẫn có thể sử dụng thuốc tránh thai theo hướng dẫn của bác sĩ để tăng tỉ lệ ngừa thai trong giai đoạn này và chỉ nên sử dụng loại thuốc chỉ chứa Progestin.
- Thuốc được chứng minh có hiệu quả tránh thai cao, lên đến hơn 99%, trong một số ít trường hợp mang thai không mong muốn, có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc sai như quên uống thuốc hoặc tự ý ngưng thuốc giữa chừng.
- Giá thành rẻ.
- Cơ thể phục hồi lại trạng thái cân bằng sau khi ngưng thuốc.
- Không ảnh hưởng đến khả năng mang thai sau này của phụ nữ.
- Giảm các triệu chứng rối loạn tiền kinh nguyệt, kinh nguyệt không đều, lạc nội mạc tử cung và điều trị mụn trứng cá.
Sử dụng sai cách thuốc tránh thai hàng ngày làm giảm tác dụng của thuốc, do đó hãy tuân thủ một liệu trình uống thuốc liên tục được khuyến cáo như sau:
Cách uống vỉ đầu tiên: Mỗi ngày uống 1 viên, từ ngày thứ 1 của chu kỳ kinh, uống liên tục 21 ngày; nếu kinh nguyệt đã xảy ra trong vòng 5 ngày: uống viên đầu tiên vào ngày thứ 5 và tiếp tục 1 viên/ngày cho đến hết vỉ thuốc, dùng kèm bao cao su hoặc kiêng giao hợp trong 7 ngày đầu uống thuốc.
Cách uống vỉ kế tiếp: Sau khi uống hết vỉ đầu tiên, ngừng uống thuốc 7 ngày sau đó bắt đầu uống vỉ thứ 2 cho dù kinh nguyệt xuất hiện vào ngày nào.
Thực chất đây là vỉ 21 viên được bổ sung vào thêm 7 viên giả dược không chứa hormone, có thể là đường hoặc sắt để chị em uống thuốc liên tục, không cần khoảng nghỉ để tránh quên thuốc.
Cách sử dụng cũng giống như loại vỉ 21 viên: uống viên thứ nhất vào ngày đầu của chu kỳ kinh nguyệt, mỗi ngày 1 viên cho đến hết 28 viên của vỉ thứ nhất thì chuyển sang uống vỉ thứ hai rồi lập lại liên tục từ vì này sang vỉ khác.
Thời điểm sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày: có thể là bất cứ lúc nào trong ngày. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả liên tục và tránh quên thuốc, người dùng nên uống thuốc vào một thời điểm có định trong ngày, từ đó tạo thói quen nhất định, tối ưu hiệu quả của thuốc.
Uống thuốc nguyên viên, không bẻ đôi hay giã nhuyễn; uống thuốc với nước lọc.
Một vài vấn đề thường gặp khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày và cách giải quyết:
Quên uống thuốc tránh thai:
Nếu quên 1 liều uống trong khoảng thời gian dưới 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày thì cần uống ngay viên thuốc đó. Viên uống sau vẫn uống đúng theo thời điểm định kỳ. Nên ngày hôm đó có thể bạn sẽ phải uống 2 viên. Sau đó uống tiếp tục các viên khác theo đúng thời điểm định kỳ cho đến hết vỉ thuốc. Nếu có quan hệ tình dục trong lúc này, không cần sử dụng thêm biện pháp tránh thai khác để bổ sung.
Nếu quên 1 liều uống trong khoảng thời gian trên 12 giờ so với giờ uống thuốc hàng ngày, cũng cần uống ngay viên thuốc đó. Nếu có quan hệ tình dục trong vòng 5 ngày trước đó, cần dùng thêm biện pháp tránh thai khẩn cấp. Trong 7 ngày tiếp theo nếu có quan hệ tình dục phải dùng kết hợp bao cao su.
Nếu quên uống thuốc trên 3 ngày, cần gặp bác sĩ để được hỗ trợ và tư vấn cho liệu trình khác.
Cảm giác buồn nôn và nôn thuốc:
- Buồn nôn, bồn chồn là cảm giác thường gặp nhất của chị em sau khi uống thuốc tránh thai. Cảm giác này sẽ tự biến mất khi người uống quen thuốc sau một khoảng thời gian.
- Nếu bị nôn thuốc sau khi uống được vài giờ, người dùng phải uống ngay 1 viên tiếp theo, các viên tiếp theo uống như lịch trình định kỳ.
- Nếu bị nôn liên tục do thuốc, người sử dụng phải dùng kết hợp biện pháp tránh thai khác khi quan hệ.
Lưu ý khi sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày
- Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc. Tốt nhất, nên uống thuốc vào buổi sáng, để trong trường hợp quên thuốc thì có thể uống bù một viên vào buổi chiều hoặc tối cùng ngày. Thuốc có thể uống cùng hoặc xa bữa ăn và cần nuốt nguyên viên, có thể sử dụng nước lọc hoặc đồ uống phù hợp.
- Nếu bạn muốn thay đổi giờ uống thuốc, nên bắt đầu thay đổi khi uống một vỉ thuốc mới [luôn thay đổi theo hướng tiến thời gian lên] với khoảng thời gian trì hoãn không vượt quá 12 giờ.
- Khi đi du lịch ở nước ngoài và có chênh lệch múi giờ, nên tiếp tục uống thuốc theo múi giờ của nước mình. Trong trường hợp không thể thực hiện được có thể thay đổi giờ uống thuốc, nên uống sớm hơn bình thường và không được uống muộn quá 12 giờ.
- Giống như nhiều loại thuốc khác, thuốc tránh thai cũng gây ra tác dụng phụ đối với những người lần đầu tiên uống. Bạn có thể gặp phải triệu chứng buồn nôn và nôn, đau tức ngực, chuột rút, đầy hơi, tăng cân, đau nửa đầu. Thông thường, các tác dụng phụ này chỉ ở mức độ nhẹ và sẽ biến mất sau 1–3 tháng. Nếu triệu chứng của bạn nặng nề, nghiêm trọng hoặc kéo dài không thuyên giảm, cần tham vấn bác sĩ phụ khoa để đổi loại thuốc khác hoặc thay loại phương tiện ngừa thai khác.
Docosan cảm ơn quý bạn đọc đã dành thời gian tìm hiểu bài viết “Cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày an toàn và hiệu quả”. Qua đó chị em cần nắm kỹ cách sử dụng thuốc tránh thai hàng ngày để đạt được hiệu quả ngừa thai cao nhất và tránh bị ảnh hưởng bởi các tác dụng không mong muốn khi dùng thuốc sai cách.
Nguồn tham khảo: NHS
Kể từ lần đầu tiên được hợp pháp hóa ở Mỹ vào những năm 1960, thuốc tránh thai đã trở thành một trong những biện pháp kế hoạch hóa gia đình phổ biến nhất của chị em phụ nữ.
Ước tính 60% phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ sử dụng một số biện pháp ngừa thai để tránh mang thai ngoài kế hoạch. Nhiều phụ nữ lựa chọn sử dụng thuốc tránh thai nhờ tính dễ sử dụng, sẵn có, an toàn, hạn chế tác dụng phụ và hiệu quả.
Thuốc tránh thai có hiệu quả cao khi bạn uống đều đặn hàng ngày.
Nhưng thuốc tránh thai không thể đạt hiệu quả 100%. Khi uống đúng theo chỉ định, thuốc tránh thai về mặt kỹ thuật có thể có hiệu quả ngừa thai lên đến 99%. Nhưng trong thực tế, thường rất khó để uống thuốc đúng theo hướng dẫn và do đó, hiệu quả chỉ đạt 91%. Điều này có nghĩa là cứ 100 phụ nữ sử dụng thuốc tránh thai thì có 9 người có khả năng mang thai ngoài ý muốn. Dưới đây là những nguyên nhân:
1. Uống thuốc thất thường
Thuốc tránh thai được uống hàng ngày để phát huy hiệu quả. Nếu quên uống thuốc một ngày, nồng độ hormone có thể không duy trì ở mức phù hợp đủ để tránh thai. Nếu cảm thấy khó khăn khi phải uống thuốc hàng ngày, có thể tham khảo ý kiến bác sĩ sản phụ về các biện pháp tránh thai thay thế.
2. Không uống thuốc tránh thai vào cùng một thời điểm mỗi ngày
Ngoài việc uống thuốc tránh thai hàng ngày, cũng nên uống thuốc vào cùng thời điểm mỗi ngày. Mặc dù không quy định giờ uống thuốc tối ưu cho bất cứ loại thuốc tránh thai nào. Tuy nhiên, nên uống vào một thời điểm cố định trong ngày để tránh quên thuốc.
Việc làm này giúp duy trì mức độ hormone ổn định hơn. Nhiều người đặt báo thức hàng ngày để nhắc họ uống thuốc vào đúng thời điểm mỗi ngày. Nếu lỡ uống thuốc thì nên sử dụng phương pháp ngừa thai dự phòng hoặc tránh quan hệ tình dục.
3. Bị nôn mửa khi uống thuốc tránh thai
Đôi khi bạn có thể bị ốm khi đang dùng thuốc tránh thai. Khi nôn mửa, cơ thể có thể không hấp thụ hết viên thuốc. Vì vậy, nếu bị nôn, ngay sau đó, nên uống một viên khác càng sớm càng tốt và uống viên tiếp theo như lịch trình bình thường.
4. Tương tác bất lợi làm giảm hiệu quả của thuốc
Một số loại thuốc có thể làm cho thuốc tránh thai trở nên kém hiệu quả hơn như một số loại thuốc kháng sinh [rifampicin] và thuốc chống nấm [griseofulvin]. Bạn nên sử dụng biện pháp tránh thai dự phòng trong khi dùng các loại thuốc này và trong 48 giờ sau khi kết thúc liệu trình.
Các loại thuốc và chất bổ sung kéo dài khác cũng có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của thuốc tránh thai. Các thuốc này bao gồm: Thuốc động kinh, như phenobarbital, phenytoin và carbamazepine; Thuốc kháng virus được sử dụng để điều trị HIV; Thảo dược St. John's Wort, là một phương thuốc thảo dược được sử dụng để điều trị mất ngủ, trầm cảm.
Nếu lỡ quên uống thuốc thì nên sử dụng các phương pháp ngừa thai dự phòng khác.
Mẹo để dùng thuốc tránh thai hiệu quả
Thuốc tránh thai rất hiệu quả nếu được sử dụng đúng cách và không bỏ lỡ ngày uống thuốc nào. Nên áp dụng những mẹo nhỏ sau đây:
- Đọc kỹ nhãn thông tin thuốc và làm theo hướng dẫn cẩn thận.
- Uống thuốc vào cùng một thời điểm mỗi ngày.
- Sử dụng ứng dụng theo dõi chu kỳ và cung cấp lời nhắc uống thuốc.
- Mua thuốc dự phòng ít nhất 1 tuần trước khi hết thuốc để tránh bị nhỡ thuốc.
- Luôn uống thuốc đã quên càng sớm càng tốt.
- Nên sử dụng phương pháp tránh thai dự phòng, như bao cao su, nếu lỡ quên uống thuốc.
Mời độc giả xem thêm video:
BS. Lê Thanh Vân