Hóa học thuốc nhuộm cao hữu trượng pdf năm 2024
|
Tbuởg mbuổf pbụg bủp ief chắe Show Tbuởg mbuổf dumj fôe cî gïg gbẫt fîu ibômj bðo tom trhmj mƾộg vî g÷ tbệ bðotom trhmj dumj fôe bỨu gƯ. Gẫu tắh b÷o bỆg< tbuởg mbuổf ozh gbỪ yẸu g÷ fîu vîmj, gof, màu vî ğỈ, mjhîe ro gðm g÷ tbuởg mbuổf xomtbkmk vî trepbkmycfktbomk fîu ğỈ tƾƯe. Fîu xomb dƾƯmj vî fîu xomb cï gày gbỪ yẸu cî omtbroquemhmk, trepbkmycfktbomk, ozemk, tbeozemk vî pbtbochgyomemk. Mejrhsem trhmj chắt ozemk cî tbuởg mbuổf dumj fôe fîu ğkm quom trỆmj.Ğƾủg gbeo tbîmb `o chắt tbkh chắe dumj fôe, gừ tbệ cî< Chắe dumj fôe< Gïg dumj fôe ğƾủg sỦ dừmj cî rƾủu, ktk, kstk, xkthm, bydrhgog`hm vî bydrhgog`hm gch b÷o, bydrhgog`hm `kmzkm, vî gïg chắe dẪu, gbẫt `åh, sïp vî gïg chắe tƾƯmj tỿ. ^bàm chắe< (?) Ibômj bðo tom trhmj mƾộg mbƾmj tom trhmj rƾủu. Fîu sïmj, tbƾỖmj ğƾủg sỦ dừmj ğệ tắh fîu gbh rƾủu, chắe O(0) Tbuởg mbuổf ğẺg `eỊt gbh fîu dẪu, ğ÷ cî chắe [(7) Tbuởg mbuổf pbõ bủp vộe fîu poroaem, chắe Z. Ợmj dừmj< Tbuởg mbuổf dumj fôe gbỪ yẸu ğƾủg sỦ dừmj ğệ tắh fîu gbh jỚ vî mbỿo, mbƾmj gťmj dõmj gbh sƯm trhmj suởt, fỿg, fữ, dẪu, sïp, xî pbðmj, gïg sầm pbấf dẪu fỈ vî okrhshc< jeẫy mbôf, do, v.v. `ổt jeẫy tớmj bủp. Gbe teẸt bƯm vỏ tbuởg mbuổf pbụg tắp ief chắe< ^bàm tỦ gbụo tbuởg mbuổf pbởe bủp gïg mjuyìm tỦ ief chắe. Mjhîe tbuởg mbuổf pbụg bủp ief chắe oxet, tbuởg mbuổf pbàm tïm pbụg ief chắe, tbuởg mbuổf trumj tæmb pbụg ief chắe, v.v.Cƾu ö< Fổt sở tbuởg mbuổf (trỿg teẸp, oxet, fôe trƾỖmj oxet, pbầm ụmj vî gïg tbuởg mbuổf ibïg) ğƾủg tắh pbụg vộe gïg ehm ief chắe (ğỗmj, gh`om, grhf, meikm, v.v.). Bhî tom trhmj mƾộg. Gïg sầm pbấf mbuổf g÷ ibầ mćmj gbởmj ïmb sïmj bhẺg jeẺt mbeỏu bƯm. Qæ dừ, JC fîu xomb mjỆg cof trỿg teẸp gbỉu ïmb sïmj vî JJM fîu xomb cof pbụg tắp.
0% found this document useful (0 votes) 52 views 39 pages Original Titlelthuyetnhuomvappnhuom.pdf Copyright© © All Rights Reserved Available FormatsPDF, TXT or read online from Scribd Share this documentDid you find this document useful?0% found this document useful (0 votes) 52 views39 pages Lthuyetnhuomvappnhuom PDFCH ƯƠ NG 1 GI Ớ I THI Ệ U V Ề THU Ố C NHU Ộ M VÀ S Ự NHU Ộ M 1.1 THU Ố C NHU Ộ M 1.1.1 C ấ u trúc phân t ử c ủ a thu ố c nhu ộ m C ấ u trúc c ủ a các phân t ử thu ố c nhu ộ m ph ứ c t ạ p h ơ n so v ớ i c ấ u trúc c ủ a h ầ u h ế t nh ữ ng h ợ p ch ấ t h ữ u c ơ nói chung. So sánh công th ứ c phân t ử c ủ a acid acetic C 2 H 4 O 2 và công th ứ c phân t ử c ủ a m ộ t thu ố c nhu ộ m đơ n g ả n nh ấ t nh ư là Orange II, C 16 H 11 N 2 SO 4 Hình 1.1 S ự t ạ o thành thu ố c nhu ộ m azo Orange II b ằ ng ph ả n ứ ng diazo hóa và ghép đ ôi M ặ c dù s ự ph ứ c t ạ p c ủ a chúng, c ấ u trúc c ủ a các thu ố c nhu ộ m có m ộ t s ố nh ữ ng tính ch ấ t chung. H ầ u h ế t các phân t ử thu ố c nhu ộ m ch ứ a m ộ t vài vòng th ơ m, nh ư là benzene hay naphthalene, liên k ế t thành m ộ t h ệ liên h ợ Đ i ề u đ ó có ngh ĩ a là có m ộ t chu ỗ i dài xen k ẽ c ủ a liên k ế t đơ n và liên k ế t đ ôi gi ữ a nguyên t ử carbon và các nguyên t ử khác trong c ấ u trúc hoàn ch ỉ nh. Ki ể u s ắ p x ế p các nguyên t ử nh ư th ế t ạ o thành nhóm mang màu (Chromophore). H ệ liên h ợ p này cho phép phân b ố các electron π c ủ a các liên k ế t đ ôi và k ế t qu ả là có s ự chêch l ệ ch nh ỏ h ơ n v ề m ặ t n ă ng l ượ ng gi ữ a các obital phân t ử đầ y (occupied) và các orbital phân t ử tr ố ng ( unoccupied) c ủ a nh ữ ng electron này. Ít nh ấ t c ầ n có 5 hay 6 n ố i đ ôi liên h ợ p trong c ấ u trúc phân t ử để m ộ t h ợ p ch ấ t có màu.. B ướ c sóng c ủ a ánh sáng mà đượ c h ấ p th ụ b ở i m ộ t electron để có th ể kích thích nó chuy ể n t ừ m ộ t orbital đầ y đế n m ộ t orbital phân t ử tr ố ng đầ u tiên s ẽ t ươ ng ứ ng v ớ i ánh sáng th ấ y đượ
ươ ng trình ch n ă ng l ượ ng càng nh ỏ thì b ướ c sóng c ủ a ánh sáng h ấ p th ụ càng dài. Planck thì độ chênh l ệ ( 1 ) Trong ph ươ ng trình này, Δ E là n ă ng l ượ ng chênh l ệ ch gi ữ a các orbital phân t ử có liên quan, h là h ằ ng s ố Planck, ν là t ầ n s ố , và c là t ố c độ c ủ a ánh sáng h ấ p thu và λ là b ướ c sóng c ủ a nó. S ự liên h ợ p gi ố ng nhau v ớ i t ấ t c ả các nguyên t ử n ằ m trên cùng m ộ t m ặ t ph ẳ ộ t vài ví d ụ v ề c ấ u trúc c ủ a nh ữ ng thu ố c nhu ộ m đ i ể n hình có nh ữ ng nhóm mang màu khác nhau. Hình 1.2 C ấ u trúc hóa h ọ c c ủ a m ộ t s ố thu ố c nhu ộ m đ i ể n hình Thu ố c nhu ộ m có độ hòa tan cao th ườ ng có m ộ t trung tâm mang đ i ệ n tích trong phân t ử c ủ a chúng. Nó có th ể là đ i ệ n tích c ụ c b ộ , nh ư trong tr ườ ng h ợ p nhóm sulphonate liên k ế t v ớ i vòng benzene (1, trong Hình 1.2, CI Acid Blue 45). N ế u nguyên t ử mang đ i ệ n tích là m ộ t ph ầ n c ủ a m ộ t chu ỗ i liên h ợ p, thì s ẽ có s ự phân b ố đ i ệ n tích x ả y ra, nh ư trong tr ườ ng h ợ p c ủ a thu ố c nhu ộ m cation triphenylmethane (2, CI Basic Violet 3). Trong tr ườ ng h ợ p c ủ a thu ố c nhu ộ m phân tán không ion (3, CI Disperse 1), s ự hi ệ n di ệ n c ủ a các nhóm th ế phân c ự c, nh ư là nhóm hydroxyl, s ẽ giúp gia t ă ng m ộ t ít độ hòa tan c ủ a thu ố c nhu ộ m trong n ướ
ố c nhu ộ m hoàn nguyên indigo (4, CI Vat Yellow 4) là lo ạ i pigment không tan trong n ướ c, không có nhóm mang đ i ệ n tích trong phân t ử c ủ a chúng. Tính ch ấ t quan tr ọ ng v ề m ặ t c ấ u trúc c ủ a chúng là m ộ t c ặ p c ủ a nh ữ ng nhóm carbonyl liên h ợ
ử , nh ữ ng nhóm carbonyl chuy ể n thành nhóm phenolate mang đ i ệ n tích âm, t ạ o thành h ợ p ch ấ t màu leuco tan trong n ướ c và có th ể s ử d ụ ng để nhu ộ m cotton. 1.1.2 Các lo ạ i thu ố c nhu ộ m trên th ị tr ườ ng Thu ố c nhu ộ m trên th ị tr ườ ng có d ạ ng b ộ t m ị n, hay d ạ ng h ạ t để tránh nh ữ ng v ấ n đề v ề b ụ
ố c nhu ộ m d ạ ng b ộ t d ễ dàng gây b ụ i b ẩ n cho m ộ t vùng r ộ ng l ớ n, k ể c ả công nhân trong quá trình s ử d ụ ng. Nh ữ ng thu ố c nhu ộ m nh ư thu ố c nhu ộ m hoàn nguyên và thu ố c nhu ộ m phân tán ban đầ u ở d ạ ng pigment không tan, sau này c ũ ng có d ạ ng b ộ t nhão. Chúng rõ ràng ch ứ a ít ch ấ t mang màu b ở i vì hàm l ượ ng n ướ c cao, nh ư ng th ườ ng c ũ ng ch ứ a ít tác nhân phân tán h ơ n ở d ạ ng r ắ n b ở i vì chúng d ễ dàng phân tán l ạ i trong n ướ
ố c nhu ộ m c ũ ng t ồ n t ạ i ở d ạ ng dung d ị ch l ỏ ng hay d ạ ng phân tán. Nh ữ ng d ạ ng này thích h ợ p cho quá trình nhu ộ m liên t ụ c, khi mà s ự hòa tan m ộ t cách đơ n gi ả n c ủ a thu ố c nhu ộ m d ạ ng l ỏ ng s ẽ giúp cho quá trình chu ẩ n b ị m ộ t l ượ ng l ớ n dung d ị ch nhu ộ m nhanh h ơ Thu ố c nhu ộ m d ạ ng l ỏ ng ph ả i b ề n nhi ệ t (heating and cooling), có kh ả n ă ng ch ố ng l ạ i s ự k ế t t ủ a và phân l ớ p, và không ch ứ a các dung môi hay ph ụ gia không an toàn. Thu ố c nhu ộ m d ạ ng b ộ t trên th ị tr ườ ng c ũ ng ch ứ a các lo ạ i hóa ch ấ t khác bên c ạ nh thu ố c nhu ộ m chính. Chúng bao g ồ m ch ấ t làm ph ụ gia nh ư mu ố i, tinh b ộ t, tác nhân làm ẩ m, tác nhân phân tán, và nh ữ ng t ạ p ch ấ t trong quá trình s ả n xu ấ t nh ư các hóa ch ấ t trung gian còn sót l ạ i, các ch ấ t ch ố ng b ụ i (d ầ u), ch ấ t đệ m (sodium carbonate hay phosphate), ch ấ t ổ n đị nh, và thu ố c nhu ộ m t ạ o s ắ
ẻ s ả n xu ấ t liên t ụ c c ủ a m ộ t lo ạ i thu ố c nhu ộ m, th ườ ng thì không th ể đạ t đượ c độ đồ ng nh ấ t c ủ a s ả n ph ẩ m b ở i vì nh ữ ng s ự sai s ố nh ỏ trong quá trình. Vi ệ c thêm mu ố i NaCl vào dung d ị ch thu ố c nhu ộ m hòa tan sulphonate s ẽ làm k ế t t ụ thu ố c nhu ộ m d ướ i d ạ ng mu ố i natri, nh ư ng l ượ ng dung d ị ch mu ố i t ồ n t ạ i trong quá trình l ọ c k ế t t ủ a khác nhau t ừ m ẻ này sang m ẻ khác. Dung d ị ch này s ẽ bay h ơ i trong su ố t quá trình s ấ y và l ượ ng mu ố i s ẽ b ị gi ữ l ạ i trong s ả n ph ẩ
ữ ng s ự khác nhau t ừ m ẻ này sang m ẻ khác v ề độ sâu màu, màu s ắ c, m ặ c dù ch ỉ r ấ t ít, c ũ ng là đ i ề u bình th ườ ng. B ở i vì đ i ề u đ ó, m ỗ i m ẻ s ả n xu ấ t thu ố c nhu ộ m ph ả i không ch ỉ có d ạ ng v ậ t lý chính xác v ớ i các ch ấ t ph ụ gia thích h ợ p, mà còn ph ả i đượ c chu ẩ n hóa để nó s ẽ cho ra nh ữ ng m ẻ nhu ộ m có cùng màu s ắ c, c ũ ng nh ư độ sâu màu v ớ i nh ữ ng m ẻ nhu ộ m tr ướ Đ ây là nguyên nhân chính c ủ a s ự có m ặ t các ch ấ t tr ơ và m ộ t l ượ ng nh ỏ thu ố c nhu ộ m t ạ o s ắ
ĩ nhiên, lo ạ i thu ố c nhu ộ m này ph ả i có chung các tính ch ấ t nhu ộ m v ớ i thu ố c nhu ộ m chính. M ộ t vài lo ạ i thu ố c nhu ộ m có th ể nhi ề u h ơ n c ườ ng độ m ộ t, nh ư thu ố c nhu ộ m acid Sandolan Rhodamine E-B 300% (CI Acid Red 52). Ch ỉ c ầ n s ử d ụ ng m ộ t ph ầ n ba kh ố i l ượ ng c ủ a s ả n ph ẩ m chu ẩ n (100% c ườ ng độ ) để có đượ c m ộ t m ẻ nhu ộ m v ớ i màu đị nh s ẵ
ườ ng, thu ố c nhu ộ m d ạ ng b ộ t không ch ỉ g ồ m m ộ t ch ấ t màu đơ n gi ả
ộ t vài s ả n ph ẩ m là h ỗ n h ợ p c ủ a nh ữ ng màu đơ n khác nhau, hay là h ỗ n h ợ p ch ứ a m ộ t l ượ ng đ áng k ể các s ả n ph ẩ m màu trung gian c ủ a ph ả n ứ ng t ạ o ra thu ố c nhu ộ
ũ ng có nh ữ ng lo ạ i khác là h ỗ n h ợ p có ch ọ n l ọ c c ủ a nh ữ ng thu ố c nhu ộ m khác nhau, trong khi m ộ t s ố lo ạ i đượ c chu ẩ n b ị t ừ h ỗ n h ợ p c ủ a nh ữ ng ch ấ t trung gian. Trong m ộ t vài tr ườ ng h ợ p, nh ư là thu ố c nhu ộ m sulphur, s ả n ph ẩ m đượ c s ả n xu ấ t t ừ h ỗ n h ợ p các hóa ch ấ t không bi ế t và c ũ ng có th ể t ừ h ỗ n h ợ p ph ứ c c ủ a các hóa ch ấ t mang màu. Nh ữ ng s ả n ph ẩ m trên th ị tr ườ ng th ườ ng đượ c s ử d ụ ng tr ự c ti ế p cho quá trình nhu ộ m, nh ư ng đ ôi khi trong các nghiên c ứ u v ề quá trình nhu ộ m thì thu ố c nhu ộ m c ầ n ph ả i đượ c tinh ch ế . Tinh ch ế thu ố c nhu ộ m không ph ả i là đơ n gi ả
ử a các lo ạ i thu ố c nhu ộ m không tan trong n ướ c b ằ ng n ướ c nóng s ẽ lo ạ i b ỏ đượ c m ộ t vài các ch ấ t ph ụ gia. S ả n ph ẩ m sau đ ó có th ể đượ c s ấ y khô và k ế t tinh tr ở l ạ i b ằ ng m ộ t lo ạ i dung môi thích h ợ
ườ ng, s ả n ph ẩ m có đượ c s ẽ đượ c nghi ề n chung v ớ i m ộ t tác nhân phân tán để sau đ ó nó có th ể d ễ dàng phân tán trong n ướ
ế t các lo ạ i thu ố c nhu ộ m hòa tan khó h ơ n nhi ề
ố c nhu ộ m sulphonate có th ể đượ c kh ử b ằ ng cách thêm sodium acetate nhi ề u l ầ
ố i cùng s ẽ đượ c lo ạ i b ỏ sau khi làm khô b ằ ng cách trích v ớ i ethanol, n ế u mà độ hòa tan c ủ a thu ố c nhu ộ m không quá cao. Ph ươ ng pháp trao đổ i ion và ph ươ ng pháp ghi s ắ c ký đ ôi khi c ũ ng h ữ u ích. S ả n l ượ ng thu ố c nhu ộ m đượ c tinh ch ế |
