Hóa trị liệu ngắn ngày hòa nhập cộng đồng năm 2024
Hóa trị liệu là phương pháp dùng thuốc để điều trị bệnh ung thư. Những thuốc này thường được gọi là “thuốc hóa chất”. Thuốc khi vào cơ thể sẽ tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc làm ngừng sự phát triển của chúng. Qua các nghiên cứu người ta nhận thấy, khi kết hợp nhiều thuốc, việc điều trị sẽ mang lại hiệu quả cao hơn nên trong một phác đồ hóa trị liệu thường bao gồm nhiều loại thuốc. Show
Hóa trị liệu đã chứng minh hiệu quả chữa khỏi bệnh trong ung thư rau thai, ung thư hạch, ung thư tinh hoàn, bệnh bạch cầu cấp dòng lympho... Bác sĩ sẽ quyết định thuốc nào, phác đồ nào sẽ có hiệu quả cao nhất đối với bệnh của bạn. Điều này tùy thuộc vào loại bệnh ung thư, mức độ lan tràn của bệnh và sức khỏe của bạn. Lịch trình điều trị: Các phác đồ hóa trị liệu có thể kéo dài từ 2-5 ngày, có khi tới 14 ngày, giữa các đợt điều trị là khoảng thời gian bạn được nghỉ ngơi để phục hồi sức khỏe. Thời gian này thường kéo dài từ 2-3 tuần. Bạn nên đến điều trị đúng hẹn, không tự ý rút ngắn hay kéo dài vì điều này sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả điều trị. Nhưng đôi khi việc điều trị phải lui lại vì kết quả của một số xét nghiệm máu. Cần trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị để biết thêm về vấn đề này. Các đường dùng thuốc: Các thuốc hóa chất được đưa vào cơ thể bằng các con đường sau đây : - Truyền tĩnh mạch; Tiêm bắp hay dưới da; Đường uống; Tủy sống; Các khoang: màng phổi, màng bụng, bàng quang... Tác dụng phụ của thuốc: Trước khi bước vào điều trị, hầu hết bệnh nhân và gia đình đều quan tâm và lo lắng đến các tác dụng phụ của thuốc. Nhưng bạn nên nhớ một điều: không phải bệnh nhân nào điều trị đều có tác dụng phụ giống nhau, mức độ biểu hiện cũng khác nhau tùy thuộc vào loại thuốc, liều lượng và cũng tùy thuộc vào từng cơ thể người bệnh. Xin đừng quá lo lắng, ngày nay y học phát triển, có rất nhiều loại thuốc để có thể giúp bạn hạn chế và vượt qua được các tác dụng phụ đó. Một số tác dụng phụ hay gặp: - Nôn và buồn nôn; Mệt mỏi, chán ăn; Rối loạn tiêu hóa: táo bón hoặc đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày; Tê đầu ngón tay, ngón chân; Rụng tóc; Xám da; Rối loạn kinh nguyệt ở phụ nữ; Sốt nhẹ; Thay đổi các chỉ số về xét nghiệm máu, chức năng gan, thận...; Chảy máu (niêm mạc, tiêu hóa). Các tác dụng phụ trên thường chỉ kéo dài trong vài ngày điều trị, sau đó sẽ giảm dần và hết hẳn khi bạn kết thúc điều trị. Làm gì để hạn chế tác dụng phụ? Ngoài việc dùng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ điều trị, bạn nên: Ăn uống đủ chất, không ăn kiêng khem, ăn làm nhiều bữa trong ngày; Ăn nhiều hoa quả; Uống nhiều nước (khoảng 1,5 - 2 lít/ ngày), nước hoa quả, đường...; Hạn chế lao động nặng; Dành nhiều thời gian cho nghỉ ngơi, tập thể dục nhẹ nhàng; Vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân tốt. Bạn không nên: Uống rượu, bia; Hút thuốc lá; Ăn kiêng thái quá; Tự ý dùng thuốc không theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Tóm lại, với sự phát triển của y học hóa trị liệu là một trong ba phương pháp chính để điều trị bệnh ung thư. Hóa trị liệu ngày càng được phát triển ở Việt Nam và trên thế giới. Phương pháp này gây một số tác dụng phụ nên trong quá trình điều trị, đòi hỏi có sự theo dõi chặt chẽ của bác sĩ và sự tuân thủ nghiêm túc của người bệnh về việc sử dụng thuốc cùng với các lời khuyên của thầy thuốc. Nếu bạn cần biết thêm các thông tin khác, xin hãy trao đổi trực tiếp với bác sĩ điều trị. Chúng tôi luôn sẵn sàng giải đáp các câu hỏi của bạn và gia đình bạn. Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ Tô Kim Sang - Trung tâm Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park. Hiện nay hóa trị là một trong những liệu pháp điều trị ung thư hiệu quả. Phương pháp này có khả năng loại bỏ, ngăn chặn các tế bào ung thư trong cơ thể, giúp bệnh nhân cải thiện chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ. Tuy nhiên, hóa trị có thể gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể sau khi được điều trị. 1. Hóa trị là gì?Những bệnh nhân mắc ung thư có thể tìm đến nhiều phương pháp điều trị bệnh khác nhau, bao gồm liệu pháp điều trị toàn thân (hoá trị, liệu pháp nhắm trúng đích hoặc miễn dịch,...), xạ trị và phẫu thuật. Đối với hóa trị liệu, đây là một phương pháp giúp tiêu diệt các tế bào ung thư bằng việc sử dụng một hoặc nhiều loại thuốc kháng ung thư. Liệu pháp này có thể sử dụng kết hợp với các phương pháp điều trị ung thư khác để đạt được hiệu quả cao nhất. Phương pháp hóa trị có khả năng giúp bệnh nhân điều trị khỏi hoặc giảm bớt ung thư, nâng cao chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi thọ. Trong phương pháp hóa trị, các loại thuốc kháng ung thư được sử dụng có khả năng tiêu diệt tế bào ác tính đang tăng trưởng và phân chia nhanh trong cơ thể người bệnh. Tuy nhiên, do điểm hạn chế của liệu pháp này là tác động đồng thời lên cả tế bào ung thư và tế bào khỏe mạnh trên toàn bộ cơ thể, vì vậy nó có thể đem lại nhiều tác dụng phụ không mong muốn cho người bệnh. Hóa trị trong điều trị ung thư 2. Các tác dụng chính của hóa trị trong điều trị ung thưDựa trên các loại và giai đoạn ung thư của từng bệnh nhân mà phương pháp hóa trị sẽ đem lại các tác dụng khác nhau. Cụ thể là:
3. Hóa trị được thực hiện như thế nào trong điều trị ung thư?Thông thường, hóa trị trong điều trị ung thư có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, phổ biến nhất là 2 dạng sau:
Ngoài ra còn có một số cách thức khác để đưa hóa trị vào cơ thể bệnh nhân, bao gồm:
Tiêm thuốc điều trị ung thư 4. Liệu pháp hóa trị ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?Hóa trị là một liệu pháp điều trị toàn thân, nó có thể ảnh hưởng tới toàn bộ cơ thể của người bệnh. Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là có thể tấn công và loại bỏ các tế bào ung thư, tuy nhiên nó lại đem đến nhiều tác dụng phụ không mong muốn và có những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Các loại thuốc kháng ung thư khi được đưa vào cơ thể, chúng sẽ hoạt động mạnh mẽ để tiêu diệt các tế bào gây bệnh, tuy nhiên chúng cũng có thể làm ảnh hưởng tới các tế bào khỏe mạnh khác trên toàn bộ cơ thể. Điều này dẫn tới xảy ra các phản ứng phụ từ mức độ nhẹ cho tới nghiêm trọng. Các tác dụng phụ sẽ xảy ra khác nhau đối với mỗi bệnh nhân (dựa trên thể trạng, độ tuổi và loại hóa chất sử dụng). Sau khi được điều trị ung thư bằng hóa trị, hầu hết các tác dụng phụ sẽ biến mất nhanh chóng, chỉ một vài trường hợp vẫn tồn tại và không thể biến mất. Dưới đây là một số ảnh hưởng chính của liệu pháp hóa trị ung thư đối với cơ thể người bệnh, bao gồm: 4.1. Ảnh hưởng tới hệ tuần hoàn và miễn dịchSử dụng liệu pháp hóa trị để điều trị ung thư có thể gây ảnh hưởng lớn tới hệ tuần hoàn của cơ thể. Những loại thuốc được đưa vào cơ thể có thể gây hại cho các tế bào tủy xương, gây ra tình trạng thiếu máu do không đủ tế bào hồng cầu để vận chuyển oxy. Điều này dẫn tới các tình trạng như cơ thể mệt mỏi, yếu sức, da nhợt nhạt xanh xao, khó tập trung vào mọi việc hoặc khó khăn khi suy nghĩ về một vấn đề nào đó. Bên cạnh đó, hóa trị cũng làm cho của cơ thể bị suy giảm. Khi điều trị bằng hóa trị, nó khiến cho các tế bào bạch cầu bị giảm đi. Các tế bào bạch cầu là một nhân tố vô cùng quan trong trong hệ miễn dịch, chúng có nhiệm vụ ngăn ngừa bệnh tật và chống lại sự nhiễm trùng. Khi số lượng bạch cầu bị giảm đi, hệ miễn dịch cũng bị suy yếu và khiến cơ thể dễ mắc bệnh, nhiễm trùng do vi khuẩn. Ngoài ra, hóa trị cũng có thể làm giảm số lượng tiểu cầu, khiến bạn dễ bị chảy máu hoặc bầm tím. Một vài triệu chứng có thể xảy ra như nôn có máu, máu lẫn trong phân, kinh nguyệt dài hơn bình thường hoặc . Hơn thế nữa, một số loại hóa chất trong điều trị ung thư cũng có thể gây ra các tổn thương nghiêm trọng tới tim, chẳng hạn như gây ra bệnh cơ tim, rối loạn nhịp tim, đau thắt ngực. 4.2. Ảnh hưởng tới hệ thần kinh và cơTrong cơ thể con người, hệ thần kinh trung ương là cơ quan quan trọng nhất, giúp nhận thức, tư duy, kiểm soát cảm xúc và các hành động. Những bệnh nhân sau khi trải qua điều trị ung thư bằng hóa trị có thể mắc phải các vấn đề về trí nhớ, ví dụ như suy giảm nhận thức, khó khăn trong việc suy nghĩ, không thể tập trung, dễ bị căng thẳng và lo lắng. Ngoài ra, một số hóa chất trong điều trị cũng có thể làm ảnh hưởng xấu tới các cơ, gây ra các triệu chứng run, tê, liệt, đau nhức, yếu hoặc ngứa ở tay, chân. 4.3. Ảnh hưởng tới hệ tiêu hóaHóa trị có thể gây ra các ảnh hưởng sau tới hệ tiêu hóa:
4.4. Ảnh hưởng đến tóc và lôngTrong những tuần đầu của lần hóa trị đầu tiên, các hóa chất khi được đưa vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến tóc và nang lông, gây ra tình trạng rụng tóc và lông. Tuy nhiên tình trạng này chỉ kéo dài trong một khoảng thời gian ngắn và có thể tự mọc lại sau khi kết thúc hóa trị khoảng 1-2 tháng. Trong những trường hợp hiếm gặp, chẳng hạn như sau nhiều năm hóa trị mạnh, nang lông của bạn có thể ngừng hoạt động, ngăn không cho tóc mọc lại, dẫn tới nguy cơ cao bị hói đầu vĩnh viễn. 4.5. Ảnh hưởng tới khả năng sinh sảnCác hóa chất được sử dụng để điều trị ung thư có thể khiến hormone của cả nam giới và nữ giới bị thay đổi. Đối với nữ giới có thể gây ra các tình trạng như khô âm đạo, , và nhiễm trùng âm đạo. Đặc biệt, bệnh nhân ung thư cũng không nên mang thai khi đang điều trị, vì hóa trị có thể làm hỏng trứng hoặc buồng trứng, dẫn tới khó có con hay sinh con bị dị tật. Ở nam giới, hóa trị làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe tinh trùng, có thể gây vô sinh tạm thời hoặc vĩnh viễn. Một số ảnh hưởng khác của hóa trị đối với sức khỏe người bệnh:
5. Biện pháp giúp hạn chế các tác dụng phụ do hóa trị ung thưĐể hạn chế được những tác dụng phụ không mong muốn của liệu pháp hóa trị gây ra, bệnh nhân ung thư cần lưu ý những điều sau:
Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec là một trong những bệnh viện không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sĩ, hệ thống trang thiết bị công nghệ hiện đại mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp; không gian khám chữa bệnh văn minh, lịch sự, an toàn và tiệt trùng tối đa. \>> Xem thêm: Thành phần và công dụng của thực phẩm chức năng Fucoidan - Bài viết của Dược sĩ Nguyễn Thị Thanh Hòa - Dược sĩ Nhà thuốc - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City Để đặt lịch khám tại viện, Quý khách vui lòng bấm số hoặc đặt lịch trực tiếp . Tải và đặt lịch khám tự động trên ứng dụng MyVinmec để quản lý, theo dõi lịch và đặt hẹn mọi lúc mọi nơi ngay trên ứng dụng. Bài viết tham khảo nguồn: webmd.com, cancer.net, nhs.uk, webmd.com Một ngày làm việc của Bác sĩ Kelly tại trung tâm Ung bướu Vinmec Times City XEM THÊM:
Bài viết này được viết cho người đọc tại Sài Gòn, Hà Nội, Hồ Chí Minh, Phú Quốc, Nha Trang, Hạ Long, Hải Phòng, Đà Nẵng. |