* Vậy Bệnh dịch tả lợn châu Phi là gì?
Bệnh Dịch tả lợn châu Phi là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút African swine fever virus [ASFV] gây ra. Bệnh có đặc điểm lây lan nhanh và xảy ra ở mọi loài lợn [cả lợn nhà và lợn hoang dã], bệnh lây truyền qua các đàn lợn thông qua việc tiếp xúc với máu và dịch nhầy của lợn bệnh, bệnh xảy ra ở mọi lứa tuổi của lợn và mọi loại lợn. Bệnh gây thiệt hại nghiêm trọng với tỷ lệ chết cao lên đến 100%. Vi rút gây bệnh dịch tả lợn Châu Phi có sức đề kháng cao với môi trường. Lợn khỏi bệnh có khả năng mang vi rút trong thời gian dài, có thể là vật chủ mang trùng suốt đời, do vậy khó có thể loại trở nếu để xảy ra bệnh Dịch tả lợn Châu Phi.
* Đặc điểm của vi rút dịch tả lợn châu Phi?
Vi rút dịch tả lợn Châu Phi có trong máu, cơ quan, dịch bài tiết từ lợn nhiễm bệnh dịch tả lợn Châu Phi. Vi rút dịch tả lợn Châu phi có sức đề kháng cao, có khả năng chịu được ở nhiệt độ thấp: ở trong thịt lợn sống hoặc nấu ở nhiệt độ không cao vi rút có thể tồn tại được 3-6 tháng; ở nhiệt độ 560C tồn tại được 70 phút; ở nhiệt độ 60% trong 20 phút; trong máu đã phân hủy được 5 tuần; trong máu khô được 70 ngày; trong phân ở nhiệt độ phòng được 11 ngày; trong máu ở nhiệt độ 40C được 18 tháng; trong thịt dính xương ở nhiệt độ 390C được 150 ngày, trong giăm bông được 140 ngày.
* Đường lây truyền bệnh dịch tả lợn châu Phi?
Vi rút dịch tả lợn Châu Phi lây nhiễm qua đường hô hấp và tiêu hóa ở heo, thông qua sự tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với các vật thể nhiễm vi rút như: Chuồng trại, phương tiện vận chuyển, dụng cụ, đồ dùng, quần áo nhiễm vi rút và thức ăn thừa chứa thịt lợn nhiễm bệnh.
* Cách phòng chống dịch tả lợn châu phi
Hiện nay chưa có vắc xin phòng và thuốc điều trị được bệnh Dịch tả châu Phi, vì vậy để ngăn chặn bệnh Dịch tả lợn Châu Phi xâm nhiễm vào địa bàn và đảm bảo
An toàn thực phẩm cần thực hiện một số biện pháp cụ thể sau:
Khi mua nguyên liệu từ các sản phẩm tươi sống từ thịt lợn phải đảm bảo cáo điều kiện sau đây: phải mua có dấu kiểm dịch thú y và cách loại giấy tờ liên quan để chứng minh nguồn gốc nguyên liệu.
Phải rửa nguyên liệu thật kỹ với nước sạch nhiều lần trước khi đem đi chế biến. Sau đó người trực tiếp sơ chế và chế biến phải rửa tay thật kỹ bằng xà phòng theo quy trình 06 bước rửa tay.
Thực hiện theo chế độ ăn chín uống chín để đảm bảo an toàn khi sử dụng thực phẩm.
Khi chế biến phải nấu kỹ với nhiệt độ sôi đảm bảo thịt và các sản phẩm từ thịt lợn phải được chin hoàn toàn.
Khi bảo quản nguyên liệu nên rữa thật kỹ nguyên liệu nhiều lần với nước sạch và được bao gói thật chắc chắn [sử dụng hộp có nắp đậy kín,..] để trong ngăn đông của tủ lạnh.
* Khi có bệnh xuất hiện, cần làm gì?
Thông tin kịp thời cho nhân viên thú y xã phường, chính quyền và cơ quan thú y nơi gần nhất bất khi khi nào phát hiện lợn, các sản phẩm lợn nghi bị bệnh, nghi nhiễm mầm bệnh hoặc khi được vận chuyển nhập lậu, nghi nhập lậu.
Tiêu hủy đàn lợn nhiễm bệnh và các đàn lợn xung quanh có nguy cơ nhiễm bệnh theo hướng dẫn của cơ quan Thú y .
Khoanh vùng dịch, vùng đệm để áp dụng các giải pháp kỹ thuật cụ thể và phù hợp cho từng vùng.
Không điều trị lợn bệnh, nghi mắc bệnh dịch tả lợn Châu Phi [Lợn chết, phải thiêu hủy].
Chính quyền và các cơ quan chuyên môn cần tổ chức thực hiện ngay các biện pháp xử lý ổ dịch, các biện pháp phòng, chống theo đúng quy định của Luật Thú y và các Thông tư hướng dẫn thi hành Luật, đặc biệt phải dừng việc vận chuyển lợn, sản phẩm của lợn, kể cả sản phẩm đã qua chế biến chín từ nơi đã có lợn, sản phẩm lợn được xác định dương tính với bệnh Dịch tả lợn Châu Phi.
* Cộng đồng không nên hoang mang, tẩy chay tiêu dùng các sản phẩm thịt lợn an toàn, không bị bệnh dịch và được chế biến hợp vệ sinh vì?
Do dịch bệnh có những tác động rất lớn đối với các đàn lợn và kinh tế người dân nên cần triển khai quyết liệt các biện pháp ngăn chặn và kiểm soát sớm dịch bệnh trên các đàn lợn. Tuy nhiên, dịch bệnh này không gây bệnh trên người do đó, người dân cần bình tĩnh, không nên hoang mang tẩy chay tiêu dùng các sản phẩm thịt lợn an toàn, không bị bệnh dịch và được chế biến hợp vệ sinh.
BS.CKI Phạm Hồng Thanh
TTYT Tp. Long Xuyên
Văn phòng Sở Y tế An Giang
Bệnh dịch tả heo Châu Phi tên tiếng Anh là African Swine Fever [ASF], bệnh Dịch tả heo cổ điển tên tiếng Anh là Classical Swine Fever [CSF] hoặc Hog cholera. Hai bệnh này do hai loại vi- rút hoàn toàn khác nhau gây ra nhưng triệu chứng và bệnh tích của hai bệnh này lại rất giống nhau nên khó phân biệt, chỉ có xét nghiệm trong phòng thí nghiệm mới phân biệt được bệnh. Hiện nay bệnh Dịch tả heo Châu Phi đang bùng phát mạnh tại Trung Quốc, gây chết heo 100% và nguy cơ lây lan sang nước ta là rất cao. Sau đây là một số đặc điểm giống và khác nhau giữa hai bệnh này:
Do bệnh DỊCH TẢ HEO CHÂU PHI chưa có thuốc điều trị và chưa có vắc xin phòng bệnh nên biện pháp CHĂN NUÔI AN TOÀN SINH HỌC để phòng bệnh phải đặc biệt quan tâm với các biện pháp sau đây:
1. Phải tiêm ngừa đầy đủ các bệnh truyền nhiễm cho heo khi heo đang còn khỏe mạnh.
2. Sát trùng chuồng trại định kỳ 2 lần một tuần ở tình trạng bình thường. Khi trong vùng chăn nuôi có dịch bệnh xảy ra thì 1-2 ngày sát trùng một lần với các thuốc sát trùng hiệu quả cao như BIODINE ®, BIO-GUARD, BIOXIDE, BIOSEPT ® hoặc BIO-KON.
3. Tăng cường sức đề kháng cho heo những lúc thời tiết thay đổi hoặc khi mới nhập heo vào trại bằng cách tiêm mỗi con 1 liều thuốc BIO-TULACIN 100 hoặc trộn thuốc BIO-TYLODOX PLUS vào thức ăn và cho ăn liên tục 5 ngày. Ngoài ra nên bổ sung thêm thuốc bổ BIO B.COMPLEX + A,D,E,C và BIO ANTI-STRESS 4. Hạn chế người lạ vào trại. Xe ra vào trại phải phun xịt thuốc sát trùng kỹ lưỡng. 5. Không mua thịt heo bệnh từ nơi khác mang vào trại.
6. Phun xit ruồi, muỗi thường xuyên bằng thuốc BIO-DELTOX
7. Phải cho heo ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, thức ăn phải bảo quản kỹ và không bị ẩm mốc.8. Cung cấp nước sạch cho heo uống. Nếu nghi ngờ nước uống bị nhiễm bẩn thì phài sát trùng bằng thuốc BIODINE ® trước khi dùng.
| Hình 1.Heo bị chảy máu mũi [DTH Châu Phi] |
| Hình 2.Chảy máu ở hậu môn [Dịch tả heo Châu Phi] |
| Hình 3.Heo nái bị sẩy thai [Dịch tả heo Châu Phi] |
Ban cố vấn kỹ thuật công ty liên doanh BIO-PHARMACHEMIE
Là bệnh dịch có khả năng lây lan với tốc độ nhanh, dịch tả lợn Châu Phi đang trở thành mối lo ngại cho người chăn nuôi và người tiêu dùng. Chính vì vậy, việc hiểu rõ về dịch bệnh này cũng những dấu hiệu của bệnh ở từng cấp độ là vô cùng cần thiết.
1. Tìm hiểu về dịch tả lợn Châu Phi
dịch tả lợn Châu Phi là một bệnh lây nhiễm do virus gây ra và có nguồn gốc đầu tiên từ Châu Phi. Bệnh có thể bắt gặp ở bất kỳ loài lợn nào, ở bất kỳ lứa tuổi nào của lợn với khả năng lây lan vô cùng nhanh. Theo thống kê cho thấy, lợn nhiễm bệnh có tỷ lệ chết lên tới 100%.
Dịch tả lợn Châu Phi bắt nguồn từ Châu Phi và là bệnh lây nhiễm do virus gây ra
Virus gây bệnh tả lợn có thể tìm thấy trong dịch bài tiết, trong máu hay các cơ quan của lợn mắc bệnh dịch tả lợn. Bệnh có khả năng lây lan kéo dài và trên phạm vi rộng bởi virus này có sức đề kháng cao. Cụ thể, chúng có thể tồn tại được từ 3 - 6 tháng ở nhiệt độ thường và có khả năng chịu được nhiệt độ thấp. Tuy nhiên, virus này sẽ chết ở nhiệt độ 56oC [trong 70 phút], 60oC [trong 20 phút] và ở nhiệt độ 70oC.
Con đường lây nhiễm bệnh dịch tả lợn thường là qua tiêu hóa và hô hấp. Bệnh có thể lây lan thông qua tiếp xúc [có thể là trực tiếp hoặc gián tiếp] với những đồ vật có nhiễm virus như: chuồng trại, lợn nhiễm bệnh, đồ dùng, dụng có nhiễm virus, phương tiện vận chuyển, thực phẩm chế biến từ lợn nhiễm bệnh,...
Người là một trong những tác nhân khiến bệnh phát tán, tuy nhiên bệnh không có khả năng lây sang người.
2. Dịch tả lợn Châu Phi có biểu hiện như thế nào?
Thời gian ủ bệnh của dịch tả lợn Châu Phi là từ 3 đến 15 ngày, riêng thể cấp tính thường ủ bệnh từ 3 - 4 ngày. Tùy từng thể khác nhau mà triệu chứng của bệnh cũng sẽ khác nhau.
2.1. Thể quá cấp tính
Lợn mắc dịch tả ở thể này thường không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng và chết một cách nhanh chóng. Một số trường hợp trước khi chết có thể sốt cao và nằm ủ rũ.
Lợn mắc dịch tả thể quá cấp tính thường nằm ủ rũ hoặc sốt cao trước khi chết
Những vùng da mỏng như bụng, mang tai hay vùng bẹn có xuất hiện nhiều nốt đỏ và chuyển dần sang màu tím.
2.2. Thể cấp tính
- Lợn có hiện tượng sốt cao, nhiệt độ từ 40.5 - 42oC.
- Trong khoảng 2 đến 3 ngày đầu tiên, lợn lười vận động, nằm chồng đống, không ăn và thích chỗ nằm gần nước.
- Các vùng da trắng [như tai, ngực, bụng, đuôi, cẳng chân] chuyển sang màu xanh tím hoặc màu đỏ.
- Lợn đi lại bất thường.
- 1 - 2 ngày tiếp đó, trước khi chết lợn có các triệu chứng như đi lại không vững, viêm mắt, khó thở, thở gấp, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón, mũi có bọt lẫn máu và một số biểu hiện thần kinh.
- Lợn chết trong vòng từ 7 - 14 ngày, thậm chí có thể kéo dài đến 20 ngày. Trường hợp lợn đang mang thai nhưng mắc bệnh sẽ dẫn đến sẩy thai và tỉ lệ chết gần như 100%.
- Nếu lợn nhiễm virus nhưng không có triệu chứng hay khỏi bệnh thì trong cơ thể vẫn sẽ tồn tại virus đến suốt đời và trở thành nguồn lây nhiễm bệnh nguy hiểm.
2.3. Thể á cấp
- Có các biểu hiện như: khó thở, ho, giảm ăn, sụt cân, viêm khớp, đi lại khó khăn, có thể sẩy thai ở lợn đang mang thai.
- Lợn sốt nhẹ hoặc không sốt.
- Tỉ lệ lợn chết khi mắc dịch tả lợn Châu Phi thể á cấp là 30 - 70%, sau khoảng 15 - 45 ngày nhiễm bệnh.
- Lợn có thể nhiễm bệnh mạn tính hoặc khỏi bệnh.
2.4. Thể mạn tính
- Thường thấy ở những heo nhỏ 2 đến 3 tháng tuổi. Các triệu chứng lúc này có thể kéo dài từ 1 - 2 tháng.
- Lợn gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa: lúc tiêu chảy, lúc táo bón, kèm theo khó thở và ho.
- Các nốt xuất huyết trên da chuyển từ đỏ sang tím. Tróc từng mảng da ở những vùng da mỏng.
- Khi mắc bệnh ở thể này, heo có tỷ lệ chết thấp hơn các thể khác. Tuy nhiên, khi khỏi bệnh vẫn tồn tại virus và là nguồn lây bệnh.
Thể mạn tính của dịch tả lợn Châu Phi thường gặp ở heo nhỏ 2 - 3 tháng tuổi
3. Sức khỏe con người có bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn Châu Phi không?
Theo nghiên cứu, bệnh dịch tả lợn Châu Phi không trực tiếp đe dọa đến sức khỏe con người bởi chúng không có khả năng lây lan cho người. Tuy nhiên, do virus gây bệnh có khả năng sinh tồn cao dẫn đến xu hướng lây lan dịch bệnh nhanh và trên phạm vi rộng. Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh khác ở lợn như cúm, tai xanh, thương hàn,...
Trong khi đó, con người nếu ăn phải thịt lợn chưa nấu chín hay tiết canh lợn có nhiễm những bệnh như kể trên sẽ gặp phải các vấn đề về rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt là khi người có vết thương hở tiếp xúc với lợn mắc bệnh tai xanh vi khuẩn liên cầu có thể tạo điều kiện cho vi khuẩn thâm nhập vào cơ thể. Từ đó, gây ra những biểu hiện như buồn nôn, đau đầu, sốt cao, xuất huyết vài nơi, nghiêm trọng hơn có thể bị nhiễm độc đường tiêu hóa và viêm màng não.
Dịch tả lợn Châu Phi không trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhưng có thể ảnh hưởng gián tiếp qua các bệnh khác
4. Biện pháp phòng tránh dịch tả lợn Châu Phi
Cho đến thời điểm hiện tại, dịch tả lợn Châu Phi vẫn chưa vắc xin phòng ngừa cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Do đó, một số biện pháp có thể thực hiện giúp phòng tránh dịch tả lợn Châu Phi như:
- Tại các cơ sở chăn nuôi và các điểm bán buôn: thường xuyên vệ sinh, sát trùng phương tiện vận chuyển, dụng cụ chăn nuôi và giết mổ lợn bằng vôi hoặc xóa chất.
- Đối với những người tham gia chăn nuôi: vệ sinh cá nhân sạch sẽ sau khi tiếp xúc với lợn.
- Lập tức cách ly lợn nghi bị bệnh hoặc lợn bị bệnh.
- Tránh để mầm bệnh phát tán ra bên ngoài bằng cách diệt các sinh vật trung gian truyền bệnh như muỗi, ruồi,...
- Không mua bán lợn chưa xác định được nguồn gốc xuất xứ.
- Đảm bảo thức ăn hợp vệ sinh, ăn chín uống sôi.
Thường xuyên vệ sinh sạch sẽ cơ sở chăn nuôi và các dụng cụ chăn nuôi
Nắm rõ được các biểu hiện của lợn nhiễm bệnh để có biện pháp cách ly và xử lý kịp thời, tránh dịch bệnh lây lan rộng, không chỉ gây thiệt hại về tài chính mà còn có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của con người.
Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ và giải đáp.