Scientific discipline là gì

6. Quy luật hình thành một bộ môn

khoa học











Tiền nghiệm

Hậu nghiệm

Phân lập

Tích hợp



a, Tiền nghiệm

là con đường hình thành một bộ môn khoa học dựa

trên những tiền đề hoặc hệ tiền đề

Tiền đề là một loại tri thức khoa học được mặc

nhiên thừa nhận không phải chứng minh.

Từ một tiền đề hoặc hệ tiền đề một hệ thống tri

thức được phát triển thành một bộ môn khoa học

mà không cần quan sát hay thực nghiệm.

EX: Euclide, điểm ngoài đường thẳng/mặt phẳng. Bộ môn

hình học ra đời.



b, Hậu nghiệm

là con đường hình thành một bộ môn khoa học

dựa trên sự khái quát hoá những kết quả quan sát

hoặc thực nghiệm, tìm ra những mối liên hệ tất

yếu, bản chất của sự vật.

EX: Phương pháp luận [Methodology], HTCT



c, Phân lập khoa học

là sự tách một trường phái khoa học ra khỏi

một bộ môn khoa học để hình thành một bộ

môn khoa học mới.

EX: Toán học tách ra Số học, Hình học;

NH tách ra BVTV, TT, Di truyền-giống.



d, Tích hợp

là sự hợp nhất về lý thuyết và phương pháp

luận của một số bộ môn khoa học riêng

thành bộ môn mới.

EX: Kinh tế học + Chính trị = Kinh tế học chính trị

- Lâm nghiệp xã hội học

- Xã hội học nông thôn

- Địa lý sinh thái- nhân văn