So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa sống có đạo đức và tuân theo pháp luật
|
Phân biệt sự giống nhau, khác nhau giữa đạo đức và pháp luật Show
So sánh đạo đức và pháp luật. Xã hội được điều chỉnh bởi rất nhiều các quy phạm, trong đó không thể không kể đến là hai quy phạm đạo đức và pháp luật. Cả hai quy phạm này đều có vai trò quan trọng và có mối tương hỗ lẫn nhau. Vậy điểm giống và khác nhau của chúng là gì? Bài viết dưới đây sẽ so sánh và giải đáp về mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật. Mời bạn đọc tham khảo cùng HoaTieu.vn. Đạo đức và pháp luậtĐạo đức là gì? Pháp luật là gì? Đạo đức và pháp luật giống và khác nhau thế nào? Phần dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết để trả lời cho những câu hỏi này. 1.1 Điểm giống nhau giữa đạo đức và pháp luật
Trong khi pháp luật do Nhà nước ban hành và được đảm bảo thực hiện bằng những biện pháp cưỡng chế có khi rất nghiêm khắc như hình phạt tù, tử hình,… thì đạo đức lại được đảm bảo thực hiện bằng những biện pháp mang tính xã hội và thường ít nghiêm khắc hơn. Mặc dù đạo đức không có bất kỳ biện pháp đảm bảo thực hiện nào từ phía Nhà nước và ít nghiêm khắc hơn nhưng hiệu quả trong việc điều chỉnh hành vi của con người không lại hề kém cạnh pháp luật. Vì đạo đức tác động hành vi của con người qua dư luận xã hội và nó có sức mạnh to lớn trong việc tác động đến ý thức và hành vi của con người. Việc truy cứu trách nhiệm pháp lý còn có thời hiệu nhưng sự lên án, xử lý của đạo đức, của dư luận xã hội và của chính lương tâm con người thì không phụ thuộc vào thời hiệu nào cả, trái lại rất triền miên, day dứt, thậm chí suốt cả cuộc đời người vi phạm. 2. Mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luậtGiữa đạo đức và pháp luật có mối quan hệ gắn bó, khăng khít với nhau. Đạo đức và pháp luật có sự tương quan lẫn nhau, tuy nhiên, sự tương quan này lại tại mỗi thời kì mà mỗi khác tùy thuộc vào tình hình xã hội, tư tưởng của xã hội và nhà nước lúc đó. Pháp luật chỉ ra đời khi trong xã hội có sự xuất hiện của chế độ tư hữu và giai cấp. Giai cấp cầm quyền hay nhà nước quy định pháp luật để điều chỉnh các quan hệ xã hội và thực hiện sự thống trị của giai cấp đó đối với xã hội. Các quy định của pháp luật sẽ không vi phạm, đi ngược lại với đạo đức xã hội. Quy phạm đạo đức có vai trò làm định hướng cho nhà làm luật trong việc xác định tội phạm hóa hay phi tội phạm hóa. Có nhiều quy định của pháp luật quy định chủ thể không được làm những hành vi trái với đạo đức xã hội và thuần phong mỹ tục. Nhiều quy tắc đạo đức, chuẩn mực đạo đức phù hợp với ý chí của nhà nước nên được thể chế hóa, được nhà nước thừa nhận, được nhà nước nâng lên thành các quy phạm pháp luật. Ví dụ như quy phạm pháp luật về quyền và nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái, của con cái đối với cha mẹ, của ông và đối với cháu, của cháu đối với ông bà là được nhà nước thừa nhận từ những chuẩn mực và quy tắc đạo đức lâu đời. 2.2. Pháp luật điều chỉnh lại đạo đức:Pháp luật có vai trò trong việc bảo vệ, duy trì và phát triển các quy tắc, chuẩn mực đạo đức phù hợp, tiến bộ phù hợp với xã hội. Pháp luật góp phần vào công cuộc củng cố, phát huy vai trò của các chuẩn mực đạo đức nếu chúng phù hợp với ý chí của nhà nước, với tình hình của xã hội. Một số chuẩn mực đạo đức có thể được thừa nhận trong các quy phạm pháp luật. Ví dụ như nghĩa vụ của cha mẹ đối với con cái được quy định trong Luật Hôn nhân và Gia đình. Pháp luật có vai trò giữ gìn và phát huy những giá trị đạo đức đẹp đẽ, lâu đời của dân tộc; ngăn chặn sự tha hóa đạo đức. 3. Ví dụ về mối quan hệ giữa đạo đức và pháp luật3.1. Ví dụ đạo đức là nền tảng hình thành pháp luậtCác phạm trù đạo đức như: nghĩa vụ đạo đức, lương tâm, nhân đạo, công bằng,... có ý nghĩa quan trọng trong hoạt động xây dựng và áp dụng pháp luật của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Chẳng hạn như trong quy định pháp luật về phẩm chất của cán bộ trong ngành Tư pháp luôn nêu lên nguyên tắc: thực hiện nhiệm vụ theo đúng pháp luật và phải có phẩm chất đạo đức tốt. Việc những người vi phạm pháp luật có hành vi tự thú khi chưa bị phát hiện về hành vi vi phạm pháp luật đó luôn được sự khoan hồng từ phía Nhà nước và được sự đánh giá cao của pháp luật và đạo đức. Trong Bộ luật Hình sự có quy định về tình tiết giảm nhẹ, có thể miễn trách nhiệm hình sự trong một số trường hợp cũng đã thể hiện sự nhân đạo, khoan hồng của Nhà nước ta nhằm tạo cơ hội cho những người có hành vi vi phạm pháp luật có cơ hội để hoàn lương. Như vậy, việc đưa quan niệm đạo đức vào quy định pháp luật có tác dụng rất to lớn trong việc giáo dục nhân cách, phẩm chất của con người, đồng thời điều này cũng thể hiện tinh thần nhân đạo của Nhà nước. 3.2. Ví dụ pháp luật điều chỉnh lại đạo đứcĐiểm c khoản 1 Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015 nước ta quy định: “Mục đích và nội dung của giao dịch dân sự không vi phạm điều cấm của pháp luật, không trái đạo đức xã hội”. Quy định này đòi hỏi người xác lập giao dịch dân sự không chỉ tuân thủ quy định pháp luật mà còn phải cân nhắc đến những quy tắc đạo đức. Như vậy, pháp luật sẽ là yếu tố đảm bảo cho hành vi của con người phù hợp với đạo đức hơn. Hay trong Bộ luật hình sự cũng có quy định về tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Tội này đã được quy định tại điều 102 Bộ luật hình sự năm 1999 trước đây và được quy định tại điều 132 Bộ luật hình sự năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017). Đây cũng là ví dụ tiêu biểu cho pháp luật điều chỉnh lại đạo đức, có tác dụng bắt buộc mọi người phải thực hiện những nghĩa vụ về đạo đức, lương tâm, nhân đạo... Hoatieu.vn vừa giúp bạn đọc So sánh đạo đức và pháp luật. Để biết thêm các thông tin hữu ích khác, mời các bạn tham khảo thêm các thông tin hữu ích khác trên chuyên mục Tài liệu của HoaTieu.vn. Các bài viết liên quan:
Giải Sách Bài Tập Giáo Dục Công Dân 9 – Bài 18: Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật giúp HS giải bài tập, hiểu được những chuẩn mực đạo đức và pháp luật cơ bản, phổ thông, thiết thực, phù hợp với lứa tuổi HS trong các quan hệ với bản thân, với người khác, với công việc và với môi trường sống:
Lời giải: Lời giải: – Không ăn chơi đua đòi, ăn diện. – Ăn mặc giản dị phù hợp với hoàn cảnh. – Biết giúp đỡ bố mẹ, gia đình, chăm sóc bố mẹ khi ốm đau. – Sống lành mạnh, hợp pháp. – Tham gia bảo vệ môi trường, tiết kiệm tài nguyên… Lời giải: Đó là mối quan hệ tác động qua lại lẫn nhau. Trong đó, nếu sống có đạo đức sẽ tự giác chấp hành pháp luật và ngược lại, sống có pháp luật là sống dựa trên các giá trị đao đức căn bản. Lời giải: – Là điều kiện để xây dựng gia đình hạnh phúc, xã hội phát triển. – Sống có đạo đức và tuân theo pháp luật là lối sống lành mạnh, trong sáng, trung thực sẽ giúp mỗi cá nhân phát triển toàn diện, hoàn thiện nhân cách, sống vfa làm việc hiệu quả; cuộc sống an toàn, xã hội phát triển. Lời giải: – Mỗi học sinh cần thường xuyên tự kiểm tra, đánh giá, hành vi của bản thân trong việc sống có đạo đức và tự giác tuân theo pháp luật; , – Học tập tốt, lao động tốt; – Rèn luyện đạo đức tốt; – Quan hệ tốt với bạn bè, gia đình và xã hội; – Nghiêm túc thực hiện tốt quy định của pháp luật, kỉ luật của nhà trường. A. Thờ ơ trước khó khăn của người khác B. Chế giễu người khuyết tật C. Tham gia các hoạt động từ thiện D. Nhận tiền hối lộ của người khác Lời giải: Đáp án đúng là: C A. Lạm dụng sức lao động của trẻ em. B. Xử lí chất thải trước khi đổ vào nguồn nước C. Lấy của công làm của riêng D. Lấn chiếm vỉa hè, lòng đường Lời giải: Đáp án đúng là: B A. Hiếu thảo, chăm sóc, giúp đỡ cha mẹ, ông bà. B. Giúp đỡ người già, em nhỏ. C. Bảo vệ, giữ gìn môi trường sống. D. Tích cực tham gia các hoạt động của lớp, của trường. E. Chăm chỉ học tập, thực hiện tốt nhiệm vụ của người học sinh. G. Nhặt được của rơi, đem trả người mất. H. Tham gia các hoạt động từ thiện, nhân đạo. Lời giải: Đáp án đúng là: A, C, E, G Câu hỏi: Hãy nêu nhận xét và cảm nghĩ của em về việc làm của thầy giáo Đinh Trí. Lời giải: Việc làm của thầy Đinh Trí vừa thể hiện tấm lòng cao thượng, biết yêu thương lo cho người dân, vừa thể hiện là người biết nhìn xa trông rộng. Đó là gương mẫu của người có tấm lòng, sống có đạo đức. Hết lòng vì Đảng, vì dân, xứng đáng với danh hiệu “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Câu hỏi: 1/ Việc làm của người con trai có vi phạm đạo đức không? Vì sao? 2/ Vỉệc làm đó có vi phạm pháp luật không? Nếu có thì vi phạm pháp luật gì? 3/ Em có suy nghĩ gì qua trường hợp trên? Lời giải: 1/ Việc làm của anh con trai có vi phạm đạo đức, đó thể hiện là người con bất hiếu, không có lương tâm. 2/ Việc làm đó có vi phạm pháp luật. Trước hết vi phạm pháp luật hình sự vì đã đánh đập, chửi rủa mẹ mình. Sau là không thực hiện đúng bổn phận người con. 3/ Qua bài học trên, mỗi người chúng ta hãy tự ý thức về trách nhiệm, bổn phận và thực hiện nghĩa vụ của người con. Câu hỏi: 1/ Vì sao Lâm đang là một học sinh lại trở thành đồng bọn trong nhóm trộm cắp? 2/ Mối quan hệ giữa sống có đạo đức và tuân theo pháp luật trong trường hợp của Lâm thể hiện như thế nào ? 3/ Theo em, hành vi vô lễ, xúc phạm thầy cô giáo có phải là hành vi thiếu đạo đức và không tôn trọng pháp luật không ? Vì sao ? Lời giải: 1/ Lâm sống xa rời tập thể, không chịu nghe lời thầy cô, bố mẹ và các bạn. Chính vì vậy mà Lâm đã trở thành đồng bọn của trộm cắp. 2/ Đó là mối quan hệ chặt chẽ trong tình huống của Lâm. Vì không tuân thủ nội quy, tôn trọng lời dạy dỗ, khuyên bảo của thầy cô, bạn bè mà Lâm đã vi phạm pháp luật. 3/ Hành vi vô lễ, xúc phạm thầy cô giáo có phải là hành vi thiếu đạo đức và không tôn trọng pháp luật. Bởi vì, đó là minh chứng của việc vô lễ, vô phép, thiếu lịch sự, không tôn sư trọng đạo và xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác. Câu hỏi: Em có cảm nghĩ gì trước tấm gương của bạn Nguyễn Văn Hà. Lời giải: Tấm gương của Hà là một tấm gương sáng đáng để học tập và noi gương. Hà bất chấp tính mạng của mình, không ngại nguy hiểm, tính mạng để mang lại sự sống cho người khác. Đó là một hành động đẹp, xóa tan đi mọi rào cản, mọi rèm pha về nếp sống của giới trẻ ngày nay. Lời giải: Những tấm gương em biết đó là: Học sinh giỏi Lê Thái Hoàng, Trương Quế Chi, Trương Bá Tú, Trịnh Hải Hà… Thông qua những tấm gương đó, em nhận thấy mình cần phải cố gắng hơn nữa để ngày càng sống tốt hơn để trở thành một người sống có đạo đức và tuân theo pháp luật. Lời giải: Em tự lên kế hoạch trong học tập, trong rèn luyện đạo đức, văn hóa ứng xử, tham gia giao thông… Trả lời câu hỏi trang 82 SBT GDCD 9: 1/ Theo em, bác sĩ Nguyễn Tri Thức là người như thế nào ? 2/ Những việc làm của anh đã đem lại lợi ích gì cho mọi người ? 3/ Nếu ai cũng sống và làm việc như bác sĩ Thức thì xã hội sẽ ra sao ? Lời giải: 1/ Bác sĩ Nguyễn Tri Thức là người giỏi toàn diện cả về chuyên môn và các hoạt động xã hội khác. Vừa tài vừa đức là những điều về bác sĩ. 2/ Anh đã đi hầu hết các tỉnh ở Tây Nguyên, miền Trung, miền Tây và một vài tỉnh Bắc Trung Bộ để khám bệnh giúp những người có hoàn cảnh khó khăn có cơ hội được khám sức khỏe. Anh chủ trương lồng ghép các nội dung giáo dục, vui chơi, vận động hiến máu và xây dựng ngân hàng máu sống giúp mọi người có thể chung tay đẩy lùi những căn bệnh khó chữa. 3/ Xã hội sẽ càng tốt đẹp hơn nếu như ai cũng có tấm lòng, cũng có ý chí, dám nghĩ dám làm như bác sĩ. |
