Các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành dọc những con sông lớn. Cho đến nay, những thành tựu của các quốc gia này vẫn còn được lưu truyền và phủ một màu huyền bí mà chúng ta chưa khám phá hết.
Nếu quan tâm đến sự phát triển của các nền văn minh trên thế giới thì hẳn bạn không thể bỏ qua quá trình phát triển của các quốc gia cổ đại phương Đông. Nổi bật bởi sự minh triết và huyền bí, các quốc gia này đã góp một phần không nhỏ vào sự hình thành thế giới ngày nay.
1. Sự hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông
Nếu như các quốc gia cổ đại phương Tây được hình thành ở gần các vùng biển lớn với điều kiện tự nhiên không quá thuận lợi thì ngược lại, các quốc gia cổ đại phương Đông được hình thành dọc theo lưu vực những con sông lớn. Tại các khu vực này đất đai màu mỡ và rất thuận lợi để phát triển nông nghiệp.
Bắt đầu từ cuối thiên niên kỷ thứ IV đến thiên niên kỷ thứ III [TCN], các quốc gia lớn được lần lượt hình thành bao gồm Ai Cập ở lưu vực sông Nin, Lưỡng Hà ở lưu vực sông Owphorat, Ấn Độ ở sống Hằng và Trung Quốc ở sông Hoàng Hà. Đây chính là 4 quốc gia cổ đại đầu tiên và lớn nhất ở phương Đông.
Trong quá trình phát triển, các quốc gia cổ đại này cũng bắt đầu hình thành lên những thể chế xã hội và có sự phân biệt các tầng lớp. Về cơ bản, xã hội của các quốc gia này phân ra làm 3 tầng lớp chính là nông dân công xã giữ vai trò sản xuất chủ đạo giúp tạo ra của cải cho xã hội. Tầng lớp thứ 2 là giai cấp thống trị gồm quý tộc và quan lại giữ vai trò nắm giữ của cải và có quyền thế. Cuối cùng là giai cấp nô lệ với thân phận hèn kém và bị bóc lột. Nếu xếp theo thứ tự đúng sẽ là tầng lớp nô lệ – tầng lớp nông dân công xa – tầng lớp quý tộc, quan lại.
2. Điều kiện hình thành các quốc gia cổ đại phương Đông
Như đã biết, các quốc gia cố đại phương Đông được hình thành tại gần khu vực các con sông lớn. Mà thường khu vực xung quanh dòng sông sẽ có được nguồn đất đai màu mỡ, dễ trồng trọt. Khu vực sông sẽ là nơi đánh bắt cá, nơi giao thoa và buôn bán sầm uất. Như vậy, các khu vực quanh sông sẽ có sự giao lưu kinh tế, dân cư tập trung đông đúc. Đời sống người dân trở nên sư dả hơn.
Và về bản chất, nhà nước sẽ xuất hiện khi có sự dư thừa của cải, phân chia giai cấp. Một khi đời sống dân sư được nâng cao, khi của cải, hàng hóa bị dư thừa, khi có sự phân chia giai cấp thì nhà nước sẽ xuất hiện.
Đây chính là điều kiện để các quốc gia cổ đại bắt đầu hình thành.
3. Những thành tựu của các quốc gia cổ đại phương Đông
Trong suốt thời gian hình thành và phát triển của mình, các quốc gia cổ đại phương Đông cũng đã đạt được những thành tựu phi thường và còn lưu truyền cho đến tận ngày nay.
3.1. Nền văn minh Ai Cập
Nền văn minh Ai Cập được thống nhất từ năm 3150 TCN với vị pharaon đầu tiên. Nền văn minh này đạt được rất nhiều những thành tựu tuyệt vời trong các lĩnh vực chữ viết, kiến trúc, văn học và các kiến thức về khoa học tự nhiên.
Về chữ biết, ban đầu người Ai Cập phát minh ra chữ tượng hình. Các nét chữ thô sơ này là cơ sở để các nước Ả Rập, Hy Lạp, La Tinh và dân tộc phát minh ra chữ viết của mình và được chúng ta sử dụng cho đến ngày nay. Tuy nhiên cho đến nay loại chữ Ai Cập này đã biến mất cùng với sự suy vong của nền văn minh Ai Cập cổ đại.
Kiến trúc và điêu khắc là một thành tựu không thể không nhắc đến của Ai Cập cổ đại. Các kim tự tháp hay tượng nhân sư là minh chứng rõ ràng nhất cho điều này. Ngoài ra, với tục ướp xác, người Ai Cập đã có những hiểu biết rõ ràng về cơ thể con người. Đây được coi là một trong những nghi lễ mai táng phức tạp bậc nhất trong lịch sử loài người.
3.2. Nền văn minh Lưỡng Hà
Trong các quốc gia cổ đại phương Đông thì nền văn minh Lưỡng Hà để lại rất nhiều thành tựu mà cho đến ngày nay chúng ta vẫn còn sử dụng. Một số thành tựu điển hình mà ta có thể kể đến như lịch âm, hệ đếm 1h và 60 phút, thuyền buồm, bản đồ và bộ luật đầu tiên.
Ngoài ra, cũng chính những người thuộc nền văn minh Lưỡng Hà đã phát minh ra xe kéo bằng động vật. Ngoài ra, sự ra đời của lưỡi cày dẫn tới sự phát triển vượt bậc về nông nghiệp cũng thuộc về nền văn minh này.
3.3. Nền văn minh Ấn Độ
Tôn giáo là một trong những thành tựu nổi bật của nền văn minh Ấn Độ cổ đại. Có rất nhiều tôn giáo đã bắt nguồn từ vùng đất này như Phật giáo, Ấn Độ giáo, Bàlamôn giáo…. Ngoài ra, người ta cũng đã tìm thấy nhiều dấu hiệu chứng tỏ bộ môn Yoga – một bộ môn rèn luyện sức khỏe tuyệt vời – đã xuất phát từ thời kỳ này. Ngoài ra, với sự thịnh hành của các tôn giáo, Ấn Độ cổ đại đã để lại cho hậu thế hàng loạt các di sản kiến trúc tuyệt vời liên quan đến việc thờ phụng các vị thần của các tôn giáo này. Các nước Đông Nam Á là những nước thừa hưởng cũng như chịu ảnh hưởng rất nhiều của nền văn minh Ấn Độ.
Các quốc gia cổ đại phương Đông đã phát minh ra các con số và nước phát minh ra chính là Ấn Độ. Đặc biệt hơn cả là sự xuất hiện của số 0 đã khiến toán học trở nên đơn giản hơn rất nhiều. Chính vì sự xuất hiện của các con số này mà người phương Tây từ bỏ chữ số La Mã.
3.4. Nền văn minh Trung Quốc
Trung Quốc cổ đại cũng có nhiều thành tựu rực rỡ lưu truyền cho hậu thế. Giấy, thuốc súng, la bàn và nghề in chính là 4 trong số này. Người Trung Hoa cũng sớm có chữ viết và sử dụng toán học trên hệ số thập phân. Ngoài ra, chúng ta không thể không kể đến những thành tựu văn học và triết học tuyệt vời như Kinh Thi, Đạo Đức Kinh và Nho giáo.
Trên đây là các quốc gia cổ đại phương Đông và những thành tựu nổi bật của các quốc gia này. Đây cũng là những nền văn minh có tầm ảnh hưởng lớn lao đến các quốc gia còn lại của phương Đông cũng như toàn thế giới.
Xem thêm:
Kể đến lịch sử phát triển của nhân loại thì không thể không kể đến sự hình thành và phát triển của hai nền quốc gia, đó là các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại Phương Tây.
Do vậy với nội dung bài viết dưới đây hãy cùng chúng tôi đi tìm hiểu về sự khác biệt giữa các quốc gia này thông qua việc So sánh các quốc gia cổ đại phương đông và phương tây.
Tìm hiểu về các quốc gia cổ đại phương Đông
Các quốc gia cổ đại phương Đông ra đời vào khoảng thế kỉ IV-III TCN, tồn tạ nhiều tàn dư của xã hội nguyên thủy trước đó, với trình độ sản xuất thấp kém, công cụ lao động thô sơ như đá, đồng… Tìm hiểu về các quốc gia cổ đại phương Đông thì đều thấy có chung một điểm đó là các quốc gia này đều hình thành bên các lưu vực sông lớn, ví dụ như:
– Ai Cập hình thành bên lưu vực sông Nin;
– Ấn Độ hình thành bên lưu vực sông Hằng, sông Ấn;
– Trung Quốc hình thành bên lưu vực sông Hoàng Hà, sông Trường Giang
Chính vì sự thuận lợi này mà hầu hết các quốc gia cổ đại phương Đồng đều tập trung phát triển nông nghiệp, chăn nuôi.
Về quá trình hình thành nhà nước được bắt đầu từ quá trình liên kết thị tộc, liên minh bộ lạc xuất phát từ nhu cầu của việc trị thủy, tuy nhiên vẫn bảo lưu dai dẳng những tàn dư của xã hội nguyên thủy. Do vậy mà các quốc gia cổ đại Phương Đông là quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền, mọi quyền lực đều được tập trung vào tay người đứng đầu đất nước là vui, là người sở hữu quyền lực tối cao, quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp và chỉ huy quân đội.
Xã hội của các quốc gia cổ đại Phương Đông được chia thành 3 tầng lớp chính đó là:
– Tầng lớp quý tộc, gồm có quý tộc tăng lữ và quý tộc quan lại
– Tầng lớp nông dân công xã chiếm trên 90% dân cư trong xã hội, đây được xác định là lực lượng sản xuất chính;
– Tầng lớp nô lệ, phục vụ trong các cung điện và quan lại giàu có, là tầng lớp thấp kém nhất trong xã hội.
Trong quá trình phát triển kinh tế thì các quốc gia cổ đại phương Đông tập trung phát triển chính là nông nghiệp, như thủ công nghiệp, chăn nuôi theo hình thức tự cung tự cấp. Việc này cũng nhờ vào điều kiện tự nhiên thuận lợi, mưa thuận gió hòa, lưu vực các dong sông lớn đem lại phù sa màu mỡ.
Loại hình chữ viết nào ra đời sớm nhất ở các quốc gia cổ đại phương Đông?
Sự ra đời của chữ viết là một trong những thành tựu nổi bật về văn hóa các quốc gia cổ đại phương Đông, bên cạnh thành tựu về lịch pháp thiên văn học, kiến trúc,…
Chữ viết ra đời do nhu cầu ghi chép và lưu trữ thông tin. Vào khoảng thiên niên kỉ IV TCN, chữ viết đã xuất hiện ở Ai Cập và Lưỡng Hà.
Ban đầu là chữ tượng hình [hình vẽ những gì mà họ muốn nói], sau đó họ sáng tạo thêm những kí hiệu biểu hiện khái niệm trừu tượng. Sau này, người ta cách điệu hoá chữ tượng hình thành nét và ghép các nét theo quy ước để phản ánh ý nghĩ của con người một cách phong phú hơn gọi là chữ tượng ý. Chữ tượng ý chưa tách khỏi chữ tượng hình mà thường được ghép với một thanh để phản ánh tiếng nói, tiếng gọi có âm sắc, thanh điệu của con người.
Người Ai Cập viết trên giấy làm bằng vỏ cây papirút. Người Su-me ở Lưỡng Hà dùng một loại cây sậy vót nhọn làm bút viết lên trên những tấm đất sét còn ướt rồi đem phơi nắng hoặc nung khô. Người Trung Quốc: lúc đầu khắc chữ trên xương thú hoặc mai rùa, về sau họ đã biết kết hợp một số nét thành chữ và viết trên thẻ tre hay trên lụa.
Tìm hiểu về các quốc gia cổ đại phương Tây
Khác với các quốc gia cổ đại phương Đông, các quốc gia cổ đại phương Tây có sự ra đời khá là muộn vào thế kỉ I TCN, hình thành dựa trên cơ sở trình độ sản xuất cao với cong cụ chủ yếu là sắt.
Các quốc gia cổ đại phương Tây được hình thành chủ yếu ở khu vực vùng ven biển địa Trung hải, điều kiện đất đai khô cằn và rất khó cho hoạt động canh tác, phát triển nông nghiệp, nhưng lại thuận lợi cho quá trình phát triển hải cảng, thương nghiệp.
Về thể chế chính trị thì các quốc gia cổ đại phương Tây xây dựng theo nền dân chủ chủ nô hoặc công hòa quý tộc, đế chế. Xã hội chia ra làm 2 giai cấp chính đó là:
– Chủ nô, đây là những chủ xưởng, chủ buồn giàu có…nắm giữ nhiều của cải nên rất giàu có, cuộc sống sung túc và nắm trong tay nhiều quyền lực, họ bóc lột nô lệ rất nặng nề và sở hữu nhiều nô lệ
– Nô lệ, đây cũng là thành phần chiếm số đông trong xã hội, là lực lượng lao động chính nhưng lại không được hưởng bất cứ quyền lợi nào, chịu sự bóc lột nặng nề của chủ nô, hay còn được gọi là vật sở hữu của chủ nô
Về kinh tế thì do địa hình tư nhiên không mấy thuận lợi cho việc canh tác nông nghiệp nên chỉ tập trung vào phát triển thủ công nghiệp và thương nghiệp.
Ngoài giải đáp cho Qúy khách về các quốc gia cổ đại phương Đông và phương Tây. Với nội dung tiếp theo của bài viết, chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp thêm cho Qúy khách về So sánh các quốc gia cổ đại phương đông và phương tây
So sánh các quốc gia cổ đại phương đông và phương tây
|
– Do hình thành trên lưu vực các con sông lớn nên các quốc gia này có điều kiện đồng bằng phù sa màu mỡ, tơi xốp, thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp – Nguồn nước vô cùng dồi dào, tạo điều kiện quan trọng trong việc cung cấp nước cho hoạt động sản xuất và nước dùng trong sinh hoạt, đồng thời cung cấp nước cho nguồn thủy sản, và đây cũng là đường giao thông quan trọng của đất nước |
– Có đường bờ biển kéo dài, nhiều vũng vịnh sâu và kín gió, thuận lợi cho việc phát triển giao thông đường biển. – Đất đai thích hợp để trồng các loại cây như nho, ôliu |
|
|
Nền kinh tế nông nghiệp được chú trọng và rất phát triển , đồng thời gắn liền với công tác thủy lợi |
– Nền kinh tế công thương, mậu dịch hàng hải phát triển, giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế. – Ngành nông nghiệp chỉ được xác định là thứ yếu |
|
| Chế độ chuyên chế cổ đại hay nhà nước quân chủ chuyên chế trung ương tập quyền | Bộ máy nhà nước 100% là quý tộc, đất nước mang tính dân chủ chủ nô hay cộng hòa quý tộc | |
| Xã hội tồn tại hai giai cấp chính là:
– Giai cấp thống trị, gồm vua, quý tộc, quan lại – Giai cấp bị trị, là nông dân, nô lệ, thợ thủ công… |
Có hai giai cấp cơ bản và luôn tồn tại mối quan hệ đối kháng nhau là: Chủ nô và nô lệ | |
| – Sáng tạo ra nông lịch;
– Chữ viết tượng hình, tượng ý; – Phát minh và nghiên cứu ra toán học [số pi, diện tích hình tròn…] – Kiến trúc nổi trội: Kim tự tháp [Ai Cập], thành Babilon [Lưỡng Hà]… |
– Sáng tạo ra lịch;
– Hệ chữ cái Latinh; – Số La Mã; – Toán học với các định lý Pitago, Ta lét… – Nghệ thuật: Tượng nữ thần Atena, đấu trường Roma… |
Với nội dung bài viết phía trên, chúng tôi đã giải thích cho Quý khách về So sánh các quốc gia cổ đại phương đông và phương tây. Nếu còn gì thắc mắc về vấn đề này thì Qúy khách hãy liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ trực tiếp.