Vừa qua, ngày 10/06/2022 các Bác sĩ Bệnh viện Đại học Y khoa Vinh đã phẫu thuật cấp cứu thành công cho bệnh nhân người Lào không may bị xuất huyết ổ bụng do vỡ nang DeGraff.
Bệnh nhân là du học sinh Lào [26 tuổi] đang học tập và sinh sống tại TP.Vinh, vào viện trong tình trạng đau bụng dưới, bụng trướng vừa, da niêm mạc nhợt, mạch nhanh 110 lần/phút, huyết áp 80/50 mmHg. Qua quá trình thăm khám lâm sàng kết hợp cận lâm sàng, bệnh nhân được chẩn đoán : Hội chứng chảy máu trong, theo dõi vỡ nang De Graff. Kíp trực đã tiến hành hội chẩn và phẫu thuật cấp cứu cho bệnh nhân bằng phương pháp phẫu thuật nội soi.
Kết quả phẫu thuật cho thấy vỡ nang De Graff buồng trứng phải và trong ổ bụng có nhiều máu đông lẫn máu không đông, nang DeGraff vỡ đang chảy máu. Bệnh nhân được tiến hành bóc nang, cầm máu và hút ra được 1000 ml dịch máu. Sau phẫu thuật bệnh nhân ổn định và dự kiến sẽ được xuất viện trong vài ngày tới.
Theo BSCK1. Nguyễn Viết Tuấn – PTV chính, Khoa Ngoại tổng hợp – Bệnh viện Đại học Y khoa Vinh, nang De Graff là nang trứng sinh lý, ở người phụ nữ khỏe mạnh bình thường nào cũng có. Bình thường khi noãn phát triển đến mức cao nhất thì cấu trúc này gọi là nang De Graff. Theo chu kỳ, vỏ của một trong số các nang chín và bị vỡ ở chỗ lồi ra. Noãn được giải phóng khỏi buồng trứng và rơi vào ống dẫn trứng. Sau khi trứng rụng tại nơi bị vỡ có hiện tượng chảy máu nhẹ, còn nang bị xẹp xuống.
Có trường hợp nang bọc noãn do nang De Graff không vỡ vào ngày quy định, lớn dần lên, thường từ 3 – 8cm hoặc lớn hơn. Triệu chứng thường không rõ ràng, đôi khi có ra máu, nang to có thể gây đau tiểu khung, đau khi giao hợp, có thể gây ra chu kỳ kinh dài, hoặc ngắn. Nang có thể bị xoắn hoặc vỡ gây bệnh cảnh cấp cứu.
Vì vậy, chị em cần chú ý, khi kinh nguyệt bất thường, chậm kinh, ra máu bất thường, đau vùng tiểu khung… cần đi khám để phát hiện sớm bệnh, tránh để bệnh nhẹ thành nặng.
U nang buồng trứng là những u có vỏ bọc ngoài trong có chứa chất dịch gặp trong mọi lứa tuổi. U nang buồng trứng gây rối loạn kinh nguyệt gây khó chịu tại chỗ, gây suy yếu chức năng sinh sản, đôi khi gây suy nhược cơ thể hoặc có thể gây tử vong do các biến chứng tắc ruột hoặc bí tiểu.
Nội dung chính Show
- Nang cơ năng
- U nang buồng trứng thực thể
- Tiến triển và biến chứng
- 1. Vỡ nang ảnh hưởng đến buồng trứng
- 2. Nguyên nhân gây vỡ nang buồng trứng
- 3. Dấu hiệu vỡ u nang buồng trứng
- 3.1 Đau bụng dữ dội
- 3.2 Hoa mắt chóng mặt
- 3.3 Bị nôn mửa
- 3.4 Đại tiện, tiểu tiện nhiều
- 3.5 Xuất huyết
- 4. Vỡ u nang buồng trứng xảy ra khi nào
- 5. Vỡ u nang buồng trứng có nguy hiểm không
- 6. Cách điều trị vỡ u nang buồng trứng
- 6.1 Điều trị nội khoa [dùng thuốc]
- 6.2 Điều trị ngoại khoa [phẫu thuật]
- 7. Phòng ngừa vỡ nang buồng trứng ở phụ nữ
- Video liên quan
Các khối u buồng trứng cơ năng như u tế bào hạt, hay u vỏ gây dậy thì sớm do tiết ra lượng Oestrogen dủ làm phát triển vú, xuất hiện lông mu, cơ quan sinh dục phát triển mặc dù thiếu sự rụng trứng. Do đó ở các em gái dậy thì sớm nếu sờ thấy buồng trứng to lên cần phải xem xét cẩn thận các khối u buồng trứng bất thường.
Nang cơ năng
Là những nang nhỏ chứa dịch, có thể gặp ở bất kỳ tuổi nào nhưng hay gặp ở tuổi dậy thì và tiền mãn kinh. Thường là những nang nhỏ, trên lâm sàng khó phát hiện, nhưng nếu khối u có kích thước từ 5-6 cm thì có thể sờ thấy, thường gặp ở tuổi mãn kinh, do đó bệnh nhân cần phải được theo dõi cẩn thận. Nang thường biến mất sau vài vòng kinh, nếu nang tồn tại trên 60 ngày với kinh nguyệt bình thường thì phải coi chừng là u thực thể.
Nang bọc noãn
Kích thước nang thường từ 3-8 cm hoặc lớn hơn, do nang De Graff không vỡ vào ngày qui định.
Triệu chứng: Không rõ ràng, đôi khi biểu hiện ra máu hoặc xoắn nang hoặc gây ra chu kỳ kinh dài, hoặc ngắn. Khi nang to gây đau tiểu khung, đau khi giao hợp.
Chẩn đoán phân biệt với: Kiêm vòi trứng, lạc nội mạc tử cung, nang hoàng thể, khối u khác.
Xử trí: Thường nang biến mất tự nhiên trong khoảng 60 ngày, không cần điều trị.
Dùng thuốc tránh thai tạo vòng kinh nhân tạo.
Nếu nang tồn tại trên 60 ngày với chu kỳ kinh đều thì phải xem xét có khả năng không phải nang cơ năng. Nên soi ổ bụng, chọc hút nang dưới sự hướng dẫn của siêu âm cũng còn là vấn đề cần bàn cãi vì nếu u là thực thể thì tế bào khối u có thể rơi vào khoang bụng làm lan tràn khối u.
Nang hoàng thể
Có hai loại nang hoàng thể: nang tế bào hạt và nang tế bào vỏ.
Nang hoàng thể tế bào hạt
Là nang cơ năng, gặp sau phóng noãn, các tế bào hạt trở nên hoàng thể hoá.
Triệu chứng:
Đau vùng chậu, gây vô kinh hoặc muộn kinh dễ nhầm với chửa ngoài tử cung, có thể xoắn nang, vỡ nang gây chảy máu phải soi ổ bụng hoặc mở bụng để cầm máu.
Nang hoàng thể vỏ
Loại nang này không to, hay gặp ở hai bên buồng trứng, dịch trong nang co màu vàng rơm. Loại nang này thường gặp trong buồng trứng đa nang, chửa trứng, chorio hoặc quá mẫn trong kích thích phóng noãn.
Xử trí: Nang thường biến mất sau điều trị như nạo trứng, điều trị chorio.
Buồng trứng đa nang [Stein-Leventhal syndrom]
Gặp ở hai bên buồng trứng, gây vô kinh, vô sinh, thiểu kinh, 50% có mọc râu và béo phì. Buồng trứng đa nang hay gặp ở những trường hợp có rối loạn có liên quan đến vùng dưới đồi.
Biểu hiện bằng vỏ buồng trứng bị sừng hóa, bề mặt trắng ngà nên gọi là hình con sò, nhiều nang nhỏ nằm dưới lớp vỏ dày.
Chẩn đoán: Dựa vào khai thác tiền sử, khám thực thể, xét nghiệm LH tăng cao, theo dõi nhiệt độ cơ thể không có phóng noãn.
Chẩn đoán xác định qua siêu âm và soi ổ bụng.
Điều trị: Chlomifen 50-100 mg trong 5-7 ngày kết hợp Pregnyl 5000 đơn vị gây phóng noãn, đôi khi phải cắt góc buồng trứng.
U nang buồng trứng thực thể
U nang biểu mô buồng trứng
Chiếm 60-80% tất cả các loại u nang gồm: u nang nước, u nang nhày, lạc nội mạc tử cung, u tế bào sáng, u Brenner, u đệm buồng trứng.
U nang nước
Vỏ mỏng, cuống dài, chứa dịch trong, to, đôi khi choán hết ổ bụng,là khối u lành tính, có thể có nhú ở mặt trong hoặc mặt ngoài vỏ nang. Nếu có nhú dễ ác tính.
Triệu chứng: Gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng hay được phát hiện ở tuổi 20-30.
Khám tiểu khung thấy khối u.
Xử trí: Mổ cắt bỏ nang.
U nang nhày
Chiếm khoảng 10-20% các loại u biểu mô, 85% là lành tính.
Cấu tạo vỏ nang gồm 2 lớp: tổ chức xơ và biểu mô trụ. U nang gồm nhiều thuỳ trong chứa dịch vàng, kích thước to nhất trong các u buồng trứng.
Lạc nội mạc tử cung
Xử trí: Mổ cắt bỏ u nang.
Thường phát hiện được qua soi ổ bụng hoặc trong phẫu thuật 10-25% do tuyến nội mạc tử cung phát triển ra ngoài tử cung, hay gặp ở buồng trứng
Cấu tạo vỏ nang mỏng, trong, chứa dịch màu chocolate, khối u thường dính, dễ vỡ khi bóc tách.
Chẩn đoán: Biểu hiện các triệu chứng đau hạ vị, đau bụng khi hành kinh, đau khi giao hợp. Khám tiểu khung phát hiện khối u.
Khối u tế bào sáng [Mesonephroid tumour] giống u lạc nội mạc tử cung
Chỉ chẩn đoán xác định được bằng giải phẫu bệnh.
Khối u Brenner
80% là lành tính.
Khám tiểu khung: phát hiện khối u, mật độ khối u có chỗ mềm chỗ cứng, bổ ra có màu vàng hoặc trắng.
U nang bì [Dermoid cyst]
Chiếm tỷ lệ 25% khối u buồng trứng. Hay gặp là teratom, khối u chứa tổ chức phát sinh từ tế bào mầm. Trong nang chứa các tổ chức như răng, tóc, bã đậu. U nang bì thường lành tính nhưng cũng có thể trở thành ác tính. Hay được phát hiện ở lứa tuổi 20-30 tuổi. Khoảng 20% phát triển ở cả hai bên buồng trứng.
Triệu chứng: Thường không có triệu chứng. Phát hiện khi mổ lấy thai hoặc chụp X-quang thấy răng trong khối u.
Điều trị: Phẫu thuật là phương pháp tối ưu. Nếu nang nhỏ nên cắt bỏ phần u, để lại phần buồng trứng lành.
Tiến triển và biến chứng
Biến chứng hay gặp là:
Xoắn nang
Hay gặp ở khối u có kích thước nhỏ, cuống dài, không dính, xoắn nang có thể xảy ra khi đang mang thai, hoặc trong khi chuyển dạ.
Triệu chứng: đau đột ngột, dữ dội, vã mồ hôi, choáng, nôn.
Xử trí: Mổ cấp cứu.
Vỡ nang
Xảy ra sau khi nang bị xoắn.
Nhiễm khuẩn nang
Xảy ra khi xoắn nang. Nhiễm khuẩn làm nang to lên, dính vào các tạng xung quanh. Biểu hiện lâm sàng giống viêm nội mạc tử cung.
Chèn ép tiểu khung
Khối u chèn ép vàotrực tràng, bàng quang. Nang to, tiến triển trong nhiều năm choán hết ổ bụng, chèn ép tĩnh mạch chủ dưới gây phù, tuần hoàn bàng hệ, cổ chướng.
Chảy máu trong nang
Do xoán nang.
Có thai kèm u nang buồng trứng
Được chẩn đoán qua khám thai định kỳ hoặc qua siêu âm.
Có thể gặp bất kỳ loại nang nào, nhưng hay gặp là nang hoàng thể hay u nang bì, ít khi gặp nang ác tính. Nếu tiên lượng sợ xoắn nang mổ càng sớm càng tốt. Nếu mổ sớm trong 3 tháng đầu thời kỳ thai nghén dễ gây sảy thai, do đó nên mổ vào thời gian sau 16 tuần vì lúc này rau thai đã tiết đủ progesteron để nuôi dưỡng thai, hơn nữa, nếu là nang hoàng thể thì lúc này cũng đã giảm kích thước hoặc không phát triển nữa, do đó không cần thiết phải mổ.
Nếu u phát triển sau 16 tuần thì nên mổ ngay, trừ khi chỉ phát hiện được trong thời kỳ cuối thai nghén.
Vỡ nang buồng trứng là hiện tượng gì, có nguy hiểm và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe sinh sản của nữ giới hay không. Dấu hiệu nhận biết đặc trưng và cách điều trị của tình trạng này là gì, mời bạn tìm hiểu thông tin chi tiết qua bài viết sau đây.
1. Vỡ nang ảnh hưởng đến buồng trứng
Vỡ nang buồng trứng là hiện tượng, biến chứng xấu bệnh u nang buồng trứng. Khối u nang này, bị tác động lực từ nhiều nguyên nhân khiến cho nó bị vỡ.
Chất dịch lỏng bên trong u nang tràn ra gây ảnh hưởng lớn đến buồng trứng và các cơ quan lân cận.
Nếu không được phát hiện và xử lý sớm, người bệnh sẽ cảm thấy rất đau đớn. Đặc biệt chất dịch tràn vào khoang bụng và các tạng lân cận sẽ gây ra xuất huyết, nhiễm trùng.
Trong đó, một trong những biến chứng nguy hiểm của tình trạng này là có thể làm giảm hoặc mất đi khả năng sinh sản của người phụ nữ.
2. Nguyên nhân gây vỡ nang buồng trứng
U nang buồng trứng bị vỡ có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Nguyên nhân chủ yếu là do sự tác động, chèn ép của cơ quan xung quanh lên khối u nang có kích thước lớn.
Một số nguyên nhân chính dẫn đến vỡ nang buồng trứng:
– Khối u nang không ngừng tăng trưởng lớn, vượt mức chịu đựng của các mô bề mặt u nang [giống như một quả bóng không ngừng được ngày một lớn và vỡ ra].
– Sự rối loạn nội tiết tố – hormone trong chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng, dẫn đến sự tăng sinh bất thường của u nang.
– Áp lực mạnh tác động vào khối u nang như hoạt động thể dục quá mức, quan hệ tình dụng quá mạnh.
– Bị va đập mạnh gây chấn thương vùng bụng, chậu có u nang.
– Mang thai, thai nhi lớn, phát triển chèn ép khối u nang
– Xoắn nang thường xuyên đồng thời không được theo dõi và xử lý sớm dễ dẫn đến vỡ nang.
Trường hợp vỡ nang buồng trứng cần được xử lý kịp thời tránh biến chứng nghiêm trọng. Người bệnh có thể phát hiện thông qua một số biểu hiện lâm sàng chủ yếu của bệnh lý ngày dưới đây.
3. Dấu hiệu vỡ u nang buồng trứng
Một khi khối u nang buồng trứng bị vỡ, dịch chứa trong nang buồng trứng sẽ tràn ra buồng trứng, ổ bụng và các tạng liên tục. Từ đó dẫn đến một số cảm giác đau khá khó chịu ở người bệnh.
3.1 Đau bụng dữ dội
Khi khối u nang vỡ, người bệnh sẽ cảm thấy những cơn đau bụng bất thường. Trường hợp dịch tràn ra càng nhiều cảm giác đau đớn càng lớn, rất khó chịu đối với người bệnh.
3.2 Hoa mắt chóng mặt
Một khi u nang vỡ, xuất huyết người bệnh sẽ cảm thấy mệt mỏi toàn bộ cơ thể, đặc biệt khi nhiễm trùng thường dẫn đến sốt cao, hoa mắt, chóng mặt.
3.3 Bị nôn mửa
Đa số các trường hợp vỡ nang gây nôn mửa đều khá nghiêm trọng, vì dịch đã tràn vào ổ bụng khiến dạ dày co bóp liên tục gây ra tình trạng nôn mửa.
Phản ứng nôn mửa của cơ thể, thể hiện sự phản kháng đối với dịch tràn ra, cũng như dấu hiệu cần lưu ý của hiện tượng vỡ u nang buồng trứng.
3.4 Đại tiện, tiểu tiện nhiều
Trường hợp đại tiện, tiểu tiện nhiều thường xuất hiện khi khối nang buồng trứng phát triển lớn chèn ép lên bàng quan, đại tràng.
Tình trạng chèn ép này dẫn đến bàng quang hoạt động nhiều, người bệnh sẽ thường xuyên tiểu rắt, buốt, đi tiểu nhiều lần.
3.5 Xuất huyết
Vỡ nang thường kèm theo xuất huyết do các mạch máu của nang bị vỡ. Máu khi tràn vào ổ bụng thậm chí, âm đạo sẽ mang đến cảm giác mất sức mệt mỏi cho người bệnh. Đặc biệt rất dễ nhiễm trùng, hoặc viêm nhiễm các tạng lân cận.
Dựa vào các biểu hiện lâm sàng của người bệnh, bác sĩ có thể chẩn đoán được mức độ và khả năng vỡ của khối u nang như thế nào. Tuy nhiên để có thể xác định chính xác nhất tình trạng nang buồng trứng cần thực hiện xét nghiệm siêu âm.
Đặc biệt lưu ý cần can thiệp giải quyết sớm tránh hiện tượng vỡ nang và tràn dịch. Khi cảm thấy bất kỳ những dấu hiệu bất thường nêu trên, người bệnh cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để tránh những tình huống xấu.
4. Vỡ u nang buồng trứng xảy ra khi nào
Đa số các trường hợp vỡ u nang buồng trứng sẽ xảy ra khi lực tác động bên trong, ngoài khối u nang tăng cao, vượt quá khả năng chịu đựng của lớp vỏ u nang.
Khi lớp vỏ căng, mỏng không thể chịu được nữa, khối u nang sẽ xuất hiện vết nứt và xảy ra hiện tượng vỡ nang.
Lực tác động mạnh trên khối u nang gây vỡ nang buồng trứng chủ yếu xuất phát từ:
– Bên ngoài: Sự chèn ép của một vật nào khác lên khối u, điển hình nhất là mang thai. Hoặc người bệnh hoạt động thể thao mạnh, bị thương vùng chậu, bụng, quan hệ tình dục quá mạnh,…
– Bên trong: sự phát triển không ngừng của khối u nang, làm căng, mỏng phần mô bọc dịch bên trong. Đến một giai đoạn nào đó, các mô này không chịu được sẽ bị rách, vỡ ra.
5. Vỡ u nang buồng trứng có nguy hiểm không
Hầu hết các trường hợp vỡ nang buồng trứng đều cần được xử lý sớm tránh các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Việc u nang vỡ gây nhiễm trùng do chất dịch tràn ra cần được tẩy rửa phần dịch. Nếu không sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến buồng trứng và cơ quan xung quanh buồng trứng.
Phần dịch được đánh giá khó xử lý nhất khi vỡ nang đó là dịch của u nang nhầy, loại dịch này khá khó để làm sạch. Phẫu thuật là phương pháp tốt nhất để xử lý triệt để hiện tượng vỡ u nang buồng trứng.
Để giảm đi mối nguy của tình trạng vỡ nang buồng trứng, các y bác sĩ sẽ theo dõi và phẫu thuật bóc tách nó ra khỏi cơ thể người bệnh khi chúng có kích thước tăng đột biến.
6. Cách điều trị vỡ u nang buồng trứng
Tùy từng thể trạng của mỗi người bệnh, kích thước u nang, nguy cơ gặp phải biến chứng có thể xảy ra mà bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.
Điều trị nội khoa và ngoại khoa là hai phương pháp được chọn để điều trị bệnh u nang buồng trứng:
6.1 Điều trị nội khoa [dùng thuốc]
Sử dụng khi u nang có kích thước nhỏ và vừa. Loại thuốc được sử dụng bao gồm thuốc giảm đau, kháng sinh, tránh thai.
Thuốc có tác dụng kháng viêm tránh nhiễm trùng, giảm đau đớn, cân bằng tiết tố, ngăn ngừa sự tăng trưởng của khối u.
6.2 Điều trị ngoại khoa [phẫu thuật]
Đây là phương pháp cần cân nhắc khi việc điều trị bằng thuốc trở nên không hiệu quả. Khi phẫu thuật bác sĩ sẽ tiến hành bóc tách nang và hút sạch dịch trong nang ra khỏi cơ thể người bệnh.
Có thể sử dụng phẫu thuật nội soi hay mổ hở phụ thuộc vào kích thước của nang buồng trứng.
7. Phòng ngừa vỡ nang buồng trứng ở phụ nữ
Cách tốt nhất để phòng ngừa hiện tượng vỡ nang buồng trứng là xây dựng chế độ sinh hoạt hợp lý bổ sung nhiều rau xanh, hoa quả, không thức khuya, không dùng chất kích thích,…
Khi được chẩn đoán mắc u nang buồng trứng để tránh tình trạng vỡ nang cần tuân thủ nghiêm ngặt theo các chỉ định của bác sĩ.
– Không vận động mạnh, cẩn trọng tránh các chấn thương đặc biệt ở vùng bụng và hông.
– Quan hệ tình dục an toàn, không nên quá mạnh hoặc áp dụng các tư thế gây chèn ép lên khu vực vùng hông.
– Nên tắm nước nóng hoặc chườm nóng khi thấy hiện tượng đau âm ỉ vùng bụng
Khám sức khỏe định kỳ 2 lần trong 1 năm để phát hiện và theo dõi mầm mống của bệnh. Nếu xuất hiện mắc u nang buồng trứng cần theo dõi thường xuyên và liên tục.
Chỉ có các thiết bị xét nghiệm chẩn đoán hình ảnh của bệnh viện mới xác định chính xác sự phát triển khối u nang buồng trứng của bạn, đang ở giai đoạn nào.
Vỡ nang buồng trứng là hiện tượng được đánh giá là khá nguy hiểm nếu không được can thiệp kịp thời. Qua những thông tin chia sẻ ở bài viết này hy vọng bạn có được hiểu biết chính xác nhất về hiện tượng vỡ u nang buồng trứng.
Nếu cảm thấy cơ thể có dấu hiệu bất thường được nêu trong bài viết, bạn có thể liên hệ với Chuyên sản phụ khoa Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà thông qua số máy 1900.633.988 hoặc trực tiếp đến địa chỉ của bệnh viện.
CÁC TIN LIÊN QUAN