Soạn bài: Mùa xuân của tôi [soạn 2 cách]
Câu 3 [trang 177 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1]
Đọc lại đoạn văn “tôi yêu sông xanh, núi tím” đến “mở hội liên hoan” và cho biết:
a. Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc đã được gợi tả như thế nào, qua những chi tiết nào?
b. Mùa xuân đã khơi dậy sức sống trong thiên nhiên và con người như thế nào? Những tình cảm gì trỗi dậy mạnh mẽ trong lòng tác giả khi mùa xuân đến.
c. Em có nhận xét gì về giọng điệu và ngôn ngữ của đoạn văn này.
Soạn cách 1
a. Trong phần 2 mùa xuân được gợi tả với đủ các đặc điểm:
- Màu sắc: hai màu đặc trưng đó là sông xanh, núi tím => hòa quyện tạo nên sự tươi mới và mộng mơ của thiên nhiên
- Thời tiết: mưa riêu riêu, gió lành lạnh, rét ngọt ngào,
- Âm thanh: tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, trồng chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng
- Con người: Khoác 1 cái áo lông, ngậm một cái ống điếu mở của đi ra ngoài, gia đình đoàn tụ êm đềm, những bàn thờ phật, bàn thờ thánh, bàn thờ tổ tiên, lòng người thấy ấm ám, vui như mở hội liên hoan.
b. Mùa xuân đến đã khơi dậy sức sống mãnh liệt trong thiên nhiên và con người mọi thứ từ thiên nhiên đến con người được diễn tả “ngồi yên không chịu được”
- Cái mùa xuân thần thánh làm cho người ta muốn phát điên lên như thế đấy
- Nhựa sống ở trong người căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai, như mầm non của cây cối, nằm im mãi không chịu được, phải trồi ra thành những cái lá nhỏ li ti giơ tay vẫy những cặp uyên ương đứng cạnh.
- Tim người ta dường như trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn
- “anh” cũng sống lại và thèm khát yêu thương thực sự
- Ngoài trời, ai cũng muốn yêu thương, về nhà lại cũng thấy yêu thương nữa
- Lòng anh ấm lạ lùng, miệng không nói ra nhưng trong lòng cảm thấy như hoa mới nở, bướm mói ra ràng mở hội liên hoan
=> Mùa xuân như đánh thức mọi vật, cảnh vật, con người trở nên đồng điệu cùng nhịp sống, cùng trở nên mãnh liệt và khơi dậy yêu thương trog con người.
c. Với việc chọn lọc và sử dụng ngôn ngữ giàu sức gợi cảm, cùng giọng văn nhẹ nhàng sâu lắng đôi lúc mãnh liệt khi nói về sức sống của con người khi mùa xuân tới. Những biện pháp nghệ thuật được sử dụng hợp lí như so sánh, điệp từ làm cụ thể hóa nét đẹp mùa xuân, cũng như nhấn mạnh cảm xúc mà tác giả dành cho mùa xuân.
Soạn cách 2
a. Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc được gơi tả từ cảnh thiên nhiên và cuộc sống sinh hoạt của con người:
- Thời tiết: có cái lạnh của mưa riêu riêu, gió lành lạnh của mùa đông vượn lại, lại có cả ấm áp nồng nàn của khí xuân, hơi xuân thấm đẫm đất trời và lòng người
- Con người: Có âm thanh tiếng nhạc kêu , tiếng chèo trống, câu hát huê tình
+ Khung cảnh bàn thờ gia đình với đèn nến hương trầm
+ Tình cảm gia đình yêu thương thắm thiết toát lên cùng không khí xuân ấm áp nồng nàn
b. Mùa xuân đã khơi dậy sức sống mãnh liệt căng tràn trong cơ thể con người “ nhự sống của con người cũng căng lên như máu căng lên trong lộc của loài nai như mầm con của cây cối phải chồi ra thành những cái lá nhỏ li ti”
- Những tình cảm trỗi dậy mạnh mẽ trong lòng tác giả:
+ Tình yêu với cuộc đời và khát khao sống yêu thương
+ Tình cảm gia đình trỗi dậy, hướng về tổ tiên
c. Giọng điệu tha thiết, da diết với quê hương đất BắcNgôn ngữ tinh tế, chọn lọc với các hình ảnh so sánh đặc sắc đã làm nổi bật tình yêu và nỗi nhớ da diết của tác giả với mùa xuân Hà Nội
1. Bài văn viết về cảnh sắc và không khí mùa xuân ở đâu? Hoàn cảnh và tâm trạng của tác giả khi viết bài này?
2. Bài văn có thể chia ra làm mấy đoạn? Nêu nội dung chính của mỗi đoạn và sự liên kết giữa các đoạn.
3. Đọc lại đoạn văn từ “Tôi yêu sông xanh, núi tím” đến “mở hội liên hoan” và cho biết:
a] Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội và miền Bắc đã được gợi tả như thế nào, qua những chi tiết nào?
b] Mùa xuân đã khơi dậy sức sống trong thiên nhiên và con người như thế nào? Những tình cảm gì trỗi dậy mạnh mẽ trong lòng tác giả khi mùa xuân đến?
c] Em có nhận xét gì về giọng điệu và ngôn ngữ của đoạn văn này?
a] Không khí và cảnh sắc thiên nhiên từ sau ngày rằm tháng giêng qua sự miêu tả của tác giả.
b] Qua việc tái hiện những cảnh sắc và không khí ấy, tác giả đã thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm trước thiên nhiên như thế nào?
5.* Nêu cảm nhận của em về cảnh sắc mùa xuân miền Bắc qua ngòi bút tài hoa, tinh tế của tác giả.
Câu 1 trang 178 - SGK Ngữ văn 7 tập 1: Bài văn viết về cảnh sắc và không khí mùa xuân ở đâu? Hoàn cảnh và tâm trạng của tác giả khi viết bài này?
Bài tùy bút này là đoạn đầu của thiên tùy bút Tháng giêng mơ về trăng non rét ngọt trích trong tác phẩm Thương nhớ mười hai của Vũ Bằng.
Bài văn tái hiện một cách tài hoa cảnh sắc thiên nhiên và không khí mùa xuân đất Bắc trong những ngày tháng giêng tháng mở đầu cho một năm mới qua sự cảm nhận thật tinh tế của nhà văn. Tác phẩm được viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, Vũ Bằng sông ở Sài Gòn vùng kiểm soát của Mĩ ngụy xa cách quê hương đất Bắc. Đúng như nhận định của sách giáo khoa. “Nhà văn đã gửi vào trang sách tất cả nỗi niềm thương nhớ da diết về quê hương, gia đình và lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất, thể hiện qua nỗi nhớ mọi cảnh sắc và phong vị của thiên nhiên, phổ xá và cuộc sống hàng ngày của Hà Nội. Tất cả đều toát lên vẻ đẹp riêng biệt và bản sắc văn hóa tinh tế, độc đáo của một vùng đất nước và cũng là của cả dân tộc.
Câu 2 trang 178 - SGK Ngữ văn 7 tập 1: Bài văn có thế chia thành mấy đoạn? Nêu nội dung chính của mỗi đoạn và sự liên kết giữa các đoạn.
Bài văn có thể chia làm 3 đoạn:
– Đoạn một từ “đầu đến… mê luyến mùa xuân” : tình cảm mê luyến mùa xuân của con người là một quy luật tất yếu, tự nhiên.
– Đoạn hai từ “Tôi yêu sông xanh … đến mở hội liên hoan”: cảnh sắc và không khí mùa xuân.
– Đoạn ba: Phần còn lại: Cảnh sắc riêng của trời đất mùa xuân từ khoảng sau rằm tháng giêng ở miền Bắc.
Câu 3 trang 178 - SGK Ngữ văn 7 tập 1: Đọc lại đoạn văn “tôi yêu sông xanh, núi tím” đến “mở hội liên hoan” và cho biết:
a. Cảnh sắc mùa xuân Hà Nội.– Cảnh sắc của đất trời:
+ Màu sắc: Màu sông xanh, núi tím đắm say mộng ước.
+ Đường nét: Mưa riêu riêu, gió lành lạnh, đường sá không lầy lội, cái rét ngọt ngào.
+ Âm thanh: Tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, tiếng trống chèo, ấn tượng nhất là tiếng hát huê tình của cô gái đẹpnhư thơ mộng.
– Cảnh xuân với con người:
+ Nghi lễ đón xuân: Nhang trầm, đèn nến trên bàn thờ Phật, bàn thờ Thánh, bàn thờ tổ tiên.
+ Không khí gia đình: Đoàn tụ êm đềm trên kính dưới nhường.
+ Lòng người ngày xuân: Thấy ấm lạ lùng, vui như mở hội liên hoan.
=> Đó là những nét đẹp trong cuộc sống nghĩa tình của con người là nét văn hóa truyền thống của thủ đô Hà Nội, của người Việt Nam.
b. Không chỉ miêu tả sức sống của mùa xuân từ bên ngoài, tác giả còn thể hiện được sức sống nổi bật của con người trong mùa xuân bằng những hình ảnh đầy gợi cảm và với những hình ảnh so sánh rất cụ thể: “Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống trong người căng lên như máu,…những cặp uyên ương đứng cạnh” và “tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn trong những ngày đông tháng giá”. Đến như cảm nhận về cái rét thì cũng là: “…cái rét ngọt ngào, chứ không còn tê buốt căm căm nữa”.
c. Ngôn ngữ của đoạn văn này là những ngôn từ được chắt lọc tinh tế. Những hình ảnh so sánh vừa cụ thể vừa mới lạ, cùng với cách cảm, cách nghĩ sáng tạo, tất cả được kết hợp trong một thứ giọng điệu vừa sôi nổi, vừa thiết tha khiến cho đoạn văn để lại được nhiều ấn tượng và gợi ra nhiều dư ba.
Câu 4 trang 178 - SGK Ngữ văn 7 tập 1: Đọc từ đoạn văn “Đẹp quá đi” đến hết và tìm hiểu:
a. Trong đoạn văn còn lại, tác giả tập trung miêu tả những nét riêng của trời đất, thiên nhiên và không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng.– Cảnh sắc thiên nhiên:
+ Đào: hơi phai nhưng nhụy hãy con phong.
+ Cỏ: không mướt xanh nhưng nức một mùi hương man mác.
+ Mưa xuân: thay thế cho mưa phùn.
+ Bầu trời: hiện lên những làn sáng hồng hồng.
– Không khí sinh hoạt:
+ Bữa cơm: đã trở về giản dị, thịt mỡ dưa hành đã hết.
+ Cánh màn điều: treo ở bàn thờ ông vải đã hạ huống.
+ Các trò vui: tạm kết thúc nhường chỗ cho cuộc sống thường nhật.
=> Không khí sinh hoạt đã trở về nhịp sống êm đềm thường nhật nhưng cảnh vật thiên nhiên dù có thay đổi chút ít nhưng vẫn rất đẹp, vẫn làm say đắm lòng người bởi cái mới mẻ của nó.
b. Qua việc tái hiện những cảnh sắc và không khí ấy, có thể khẳng định: chính tình yêu và nỗi nhớ da diết đến cháy bỏng đã làm thức dậy bao nỗi niềm trong tâm hồn tác giả, khiến cho ngòi bút của nhà văn trở nên tinh tế và nhạy cảm hơn.
Câu 5 trang 178 - SGK Ngữ văn 7 tập 1: Nêu cảm nhận của em về cảnh sắc mùa xuân qua ngòi bút tài hoa và tinh tế của tác giả.
Bằng ngòi bút tài hoa, tinh tế, nhà văn Vũ Bằng đã mang lại cho người đọc một bức tranh thiên nhiên với những cảnh sắc rất đặc trưng của mùa xuân đất Bắc. Ở đó có vẻ đẹp của thiên nhiên tràn đầy sức sống và hương sắc mùa xuân tràn ngập khắp cả không gian đất trời; có niềm vui của con người khi được sống trong bầu không khí đoàn tụ ấm áp của gia đình vào những giờ phút vô cùng ý nghĩa: khép lại một năm cũ và đón chào một năm mới.