Nhiệt độ là yếu tố rất quan trọng để quyết định trà pha ra ngon hay dở.
Nhiệt độ nước pha trà của mỗi loại trà khác nhau. Hầu hết, chúng ta đều nghĩ rằng pha trà chỉ là các bước đơn giản. Để có một tách trà, bạn chỉ cần cho nước nóng vào trà, chờ vài phút sau đó uống trà. NOTE tea cũng không nói rằng bạn sai. Tuy nhiên, nếu bạn chú ý đến nhiệt độ pha trà sẽ giúp bạn có được hương vị tốt nhất từ trà.
1. Nhiệt độ nước pha trà
Mỗi loại trà có một mức nhiệt độ “đúng”.Pha ở nhiệt độ nước tối ưu cho mỗi loại trà cho phép các hợp chất được giải phóng một cách cân bằng và dẫn đến trà hương vị tuyệt vời.
Nếu nhiệt độ nước pha trà quá nóng sẽ làm phân hủy tanin và phá hủy các hợp chất mong đợi trong trà. Nước quá nóng cũng sẽ làm cho các lá trà bị cháy. Điều này làm cho nước trà khi pha ra sẽ bị đắng, chát và mất cân bằng. Trà xanh và trà trắng là 2 loại trà rất dễ bị cháy khi tiếp xúc với nước sôi ở nhiệt độ cao.
Ngược lại, nhiệt độ nước pha trà cũng không thể quá lạnh. Nó cũng sẽ làm phá hủy tanin và các chất mong đợi trong trà. Trà khi pha ra cũng sẽ mất cân bằng và không tạo ra cho bạn nhiều hương vị khi thưởng thức.
2. Nhiệt độ nước pha trà nào là hợp lí nhất?
Mỗi loại trà sẽ có nhiệt độ nước pha trà và thời gian pha khác nhau:
- Đối với trà xanh búp non hay các loại trà trắng: Mức nhiệt độ nước pha trà loại này thuộc mức nhiệt độ thấp khoảng 70 - 80 độ C.
- Đối với trà Ô Long, trà đen: Mức nhiệt độ nước pha trà loại này thuộc mức nhiệt độ cao khoảng từ 90 - 100 độc C.
Tuy nhiên, các mức nhiệt độ nước pha trà này còn phụ thuộc vào loại trà của bạn.
Nếu là trà cũ thì mức nhiệt độ nước pha trà sẽ cao hơn một chút khoảng dao động tăng từ 3-5 độ C.
Nếu là bánh trà thì sẽ đẩy nhanh quá trình lên men, do đó nhiệt độ nước sẽ cần cao hơn một chút so với trà rời.
3. Những cách để kiểm soát nhiệt độ nước pha trà
- Sử dụng nhiệt kế: tốt nhất là sử dụng loại nhiệt kế kỹ thuật số dùng riêng cho trà.
– Sử dụng ấm đun nước có nhiệt kế: loại này rất thuận tiện, thậm chí còn thiết lập cho các loại trà cụ thể, tuy nhiên giá hơi đắt một chút.
– Sử dụng các giác quan của bạn: với một chút luyện tập và kinh nghiệm, bạn có thể đánh giá nhiệt độ nước bằng nước và tai.
Nước sôi có ba giai đoạn
+ Giai đoạn đầu tiên: nước bắt đầu xuất hiện các bọt nhỏ li ti và nhìn kỹ thấy có hơi nước bốc lên nhẹ nhàng, có thể nghe thấy tiếng nước rì rào
+ Giai đoạn thứ hai: các bong bóng nước lớn dần, hơi nước xuất hiện nhiều hơn, nước tạo âm thanh bật. Khởi đầu của giai đoạn hai là tốt nhất cho các loại trà trắng và trà xanh. Phần sau phù hợp cho trà oolong, các loại trà lá cuộn
+ Giai đoạn ba: bong bóng nước ồn ào với những đợt sóng dữ dội, lượng hơi nước tăng cao. Giai đoạn này phù hợp nhất với trà đen và Phổ Nhĩ
Nếu nhiệt độ nước vị sôi già, vượt mức yêu cầu thì cho thêm nước lạnh vào để hạ mức nhiệt độ sôi của nước, nước lập tức dịu trở lại và lại sủi bọt lăn tăn nơi đáy ấm. Cách này gọi là “phục hồi nguyên khí nước”
4. Những lưu ý liên quan đến nhiệt độ nước khi pha trà
Trước khi tiến hành pha trà, nếu các bạn không thực hiện thao tác tráng ấm trà bằng nước sôi trước. Thì bạn cần sử dụng nhiệt độ cao hơn hoặc sẽ phải pha trà với thời gian lâu hơn một chút so với bình thường.
Tráng trà là bước trước khi hãm trà lần đầu. Việc này hết sức quan trọng đối với các loại trà lá cuộn hoặc trà ép bánh vì các lá trà cần được nở trước để phát triển hương vị đầy đủ. Nếu bỏ qua bước tráng trà này, nước pha trà của bạn sẽ phải cần nhiều nhiệt hơn để bù đắp.
Mọi người thường nghĩ pha trà rất công phu phức tạp, nên cũng hình thành 2 “trường phái”: một là hời hợt vì không thích tìm hiểu. Hai là sa đà vào những phương thức huyền hoặc không thực tế. Tôi sẽ chỉ cho bạn 3 điểm đơn giản để có một chén trà ngon.
Ai cũng biết các bước pha trà cơ bản, là trà khô được hãm bằng nước sôi trong ấm và rót ra chén thưởng thức. Pha trà không phức tạp đến mức bạn phải là một chuyên gia, nhưng cũng không phải đơn giản chỉ là ngâm trà trong ấm.
3 yếu tố quan trọng nhất trong pha trà
Bí quyết để pha trà ngon nằm trong 3 yếu tố: nhiệt độ nước, lượng trà và thời gian hãm
Nhiệt độ nước
Tất nhiên pha trà phải dùng nước nóng, nhưng nóng bao nhiêu thì mỗi loại trà lại thích hợp với một nhiệt độ khác nhau. Nước vừa sôi chỉ phù hợp với trà đen hoặc trà ô long già. Nó cần nhiệt độ cao để phá vỡ các kết cấu và phát tán hương vị. Nhưng phải dùng nước nguội hơn cho các loại trà có hương vị tinh tế, như trà xanh, trà ô long.
Nước quá nóng sẽ làm trà bị “cháy”, làm cho trà bị đắng chát và mất đi các hương vị tinh tế. Nhưng nước quá nguội cũng sẽ làm hương vị trà yếu đi rất nhiều vì các hợp chất trong trà không được hòa tan.
Lượng trà
Lượng trà quá nhiều sẽ làm trà quá đắng [và tốn kém ^__^]. Nhưng quá ít trà thì hương vị sẽ rất yếu không đủ thưởng thức. Tuỳ vào từng loại trà sẽ có định lượng khác nhau. Một tỉ lệ mà các bạn có thể bắt đầu thử là 8g trà cho một ấm 300ml. Sau đó bạn có thể gia giảm lượng trà cho phù hợp với khẩu vị của mình.
Thời gian hãm
Kỵ nhất trong pha trà là “ngâm” trà, nhưng lỗi này hầu hết mọi người đều mắc phải. Nó sẽ làm trà quá đắng chát và có mùi nẫu. Giống như nhiệt độ nước, mỗi loại trà sẽ phù hợp với một thời gian hãm nhất định. Trà đen, trà ô long có thể ngâm lâu hơn, nhưng trà xanh thì nhanh hơn nhiều.
Nhìn chung thời gian hãm trà được tính bằng giây chứ không phải bằng phút.
Cách pha trà ngon 7 bước
Đây là cách pha trà 7 bước được Trà Việt khuyến khích. Các bạn cần có: trà, ấm chén và chuyên trà để bắt đầu
Thời gian 10 minutes
Một lần nữa chắc chắn rằng nước bạn có là nước đóng chai đã được lọc, không phải nước khoáng hay nước máy. Hầu hết các loại trà đều pha trà dưới nhiệt độ sôi, trong khoảng 75°C – 98°C tuỳ loại.
Khi ấm đun nước gần đạt độ sôi, bạn rót nước vào ấm, đậy nắp lại. Khi ấm trà nóng lên, bạn rót hết nước ra chuyên trà và các ly.
Cho trà vào ấm, lượng trà ít nhiều tuỳ từng loại. Thông thường là 1/5 đến 1/2 ấm trà.
Rót nước nóng ngập trà và đổ đi càng nhanh càng tốt..Đây không phải là nước để uống. Nó có tác dụng “đánh thức” để các lá trà bắt đầu nở ra. Nước nóng đánh thức trà không phải là nước sôi.
Đổ nước nóng vào đầy ấm, đậy nắp ấm và hãm trà trong khoảng 10-40 giây tuỳ loại trà. Đây là công đoạn quan trọng nhất. Hãy đảm bảo nhiệt độ nước và thời gian hãm phù hợp với loại trà.
Sau 10-40 giây, rót hết nước từ ấm trà vào chuyên. Rồi từ chuyên mới rót ra các chén uống trà. Chuyên trà lúc này rất quan trọng, giúp bạn ngừng ngay quá trình hãm trà trong ấm. Bạn nên rót nhanh và rót hết nước trong ấm ra chuyên.Đảm bảo nước trong ấm được rót ra hết, không để nước dư trong ấm. Mở nắp ấm sau khi rót trà ra chuyên, để trà không bị “nẫu” vì nhiệt độ cao trong ấm.
Lặp lại bước 5 và bước 6 cho các lần pha tiếp theo. Lần hãm sau thường có thời gian lâu hơn so với lần pha trước.Nếu nước trà đầu tiên quá nhạt hoặc quá đậm, hãy điều chỉnh thời gian ở lần hãm tiếp theo. Trà ngon và pha khéo, bạn có thể lặp lại 5-8 lần hãm trà, trước khi hương vị trở nên quá nhạt.
Một số mẹo nhỏ giúp pha trà ngon
- Hãy bắt đầu với những chiếc ấm nhỏ và thành mỏng, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn nhiều. Nếu bạn mới bắt đầu, nên chọn một chiếc ấm thủy tinh hoặc ấm sứ để pha trà. Hai loại ấm này sẽ phản ánh trung thực vị trà, và không để lại mùi, nên bạn có thể pha được nhiều loại trà khác nhau.
- Nước máy không thể phà trà được. Đơn giản nhất là dùng các loại nước đóng chai [nhưng không phải là nước khoáng]
- Không cần có nhiệt kế để đo nhiệt độ. Bạn có thể giảm nhiệt độ nước bằng cách đun sôi và để nguội dần. Nước đun trong bình siêu tốc, sau 5 phút sẽ giảm còn khoảng 83°C
- Sợi trà nhỏ, mỏng, xốp pha nhiệt độ thấp. Sợi trà lớn, chắc pha nhiệt độ cao. Trà xanh pha nhiệt độ thấp hơn. Trà ô long, trà đen cần nhiệt độ cao hơn.
- Nếu muốn hương vị đậm hơn, hãy tăng lượng trà, không phải tăng nhiệt độ hay ngâm lâu hơn.
- Không có một đáp án hoàn toàn chính xác về nhiệt độ nước, thời gian pha và định lượng trà cho mỗi loại trà. Hãy thử gia giảm 3 yếu tố đó để khám phá đáp án của chính bạn
Tham khảo các bí quyết riêng dành cho pha trà Ô Long và pha trà tươi