Khi trời nóng cơ thể tự đhtn bằng cách:
Show Trong mọi điều kiện của thời tiết thì cơ thể ta luôn cố gắng để duy trì thân nhiệt để thích ứng. Tuy nhiên, khi tiết trời trở nên khắc nghiệt lạnh, ẩm hoặc nóng quá đều gây bất lợi cho cơ thể.
Cơ thể điều hoà thân nhiệt qua tuyến mồ hôi Có hai loại tuyến mồ hôi - tuyến apocrine và eccrine. Cả hai loại tuyến đó đều tiết ra chất lỏng. Khu vực hypothalamus của não điều khiển thân nhiệt sẽ điều tiết nhiệt độ cơ thể bằng cách tiết mồ hôi ra ngoài và điều khiển lưu lượng máu dưới da. Mùi hôi do ẩm ướt thường xuất hiện ở các tuyến nội tiết vùng nách và vùng sinh dục, sự ẩm ướt ở những vùng này gây nên mùi hôi là do chúng tiếp xúc với các loại vi khuẩn ở đó. Tuyến eccrine là tuyến tiết mồ hôi chính phân bố khắp cơ thể. Tuyến này bài tiết ra nước và muối NaCl qua ống tuyến đổ thẳng lên bề mặt da có tác dụng điều hòa thân nhiệt. Tuyến apocrine tập trung chủ yếu ở nách và bộ phận sinh dục ngoài. Tuyến này tiết ra chất lỏng không mùi bao gồm protein, acid béo chưa no và hormon steroid. Chất lỏng này đổ vào lỗ nang lông tương tự như tuyến bã. Các thành phần này bị vi khuẩn trên bề mặt da phân hủy rồi giải phóng ra các phân tử khí có mùi hôi nách đặc trưng. Phụ nữ có nhiều tuyến mồ hôi hơn nhưng nam giới lại tiết nhiều mồ hôi hơn vì các tuyến mồ hôi của họ hoạt động mạnh hơn. Bạn càng ra mồ hôi nhiều thì cơ thể bạn càng bị mất nước, dẫn đến các mô bị ảnh hưởng.
1.1. Thân nhiệt
1.2. Các cơ chế điều hoà thân nhiệta. Vai trò của da trong điều hòa thân nhiệt Da có vai trò quan trọng trong điều hoà thân nhiệt – Cơ chế:
– Mọi hoạt động điều hoà thân nhiệt đều là phản xạ dưới sự điều khiển của hệ thần kinh b. Vai trò của hệ thần kinh trong điều hòa thân nhiệt Hệ thần kinh đóng vai trò chủ đạo trong hoạt động điều hòa thân nhiệt Sự tăng, giảm quá trình dị hóa ở tế bào Phản ứng co, dãn mạch máu dưới da Tăng, giảm tiết mồ hôi Co, duỗi cơ chân lông 1.3. Phương pháp chống nóng, chống lạnh– Nhiệt độ môi trường cao nhưng không thông thoáng, sự tỏa nhiệt và thoát mồ hôi bị ngưng trệ làm nhiệt độ cơ thể tăng cao à dễ bị cảm nóng. – Đi nắng hay vừa lao động nặng xong, thân nhiệt đang cao mà tắm ngay hay ngồi nghỉ nơi gió lùa là có thể bị cảm sốt. – Mùa rét, cơ thể mất nhiều nhiệt mà không giữa cho cơ thể đủ ấm à cảm lạnh. – Chúng ta cần thường xuyên chống nóng, chống lạnh để giữ cơ thể khỏe mạnh. 2. Bài tập minh họaHãy giải thích các câu:
Hướng dẫn giải:
3. Luyện tập3.1. Bài tập tự luậnCâu 1: Trình bày cơ chế điều hòa thân nhiệt trong các trường hợp : trời nóng, trời oi bức và trời rét. Câu 2: Để phòng cảm nóng, cảm lạnh, trong lao động và sinh hoạt hàng ngày em cần phải chú ý những điểm gì? Câu 3: Người ta đo thân nhiệt như thế nào và để làm gì? 3.2. Bài tập trắc nghiệmCâu 1: Thân nhiệt là gì? A. Là nhiệt độ cơ thể B. Là quá trình tỏa nhiệt của cơ thể C. Là quá trình thu nhiệt của cơ thể D. Là quá sinh trao đổi nhiệt độ của cơ thể Câu 2: Thân nhiệt ổn định là? A. Lượng nhiệt tỏa ra và thu về cân bằng với nhau B. Lượng nhiệt tỏa ra phù hợp với lượng nhiệt dư thừa của cơ thể C. Lượng nhiệt thu về vừa đủ cung cấp năng lượng cho các hoạt động sống của cơ thể D. Lượng nhiệt của cơ thể không bị mất mát. Câu 3: Cơ quan nào đóng vai trò quan trọng hơn cả trong quá trình điều hòa thân nhiệt? A. Da B. Phổi C. Lưỡi D. Bàn chân Câu 4: Khi trời nóng hoặc lao động nặng cơ thể thường tiết mồ hôi? A. Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da dãn giúp toả nhiệt nhanh, đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hồi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. B. Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da co lại giúp giữ nhiệt, đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hồi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. C. Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da dãn giúp giữ nhiệt , khi nhiệt độ đến mức tối đa thì tiết mồ hôi, mồ hồi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. D. Khi trời nóng và khi lao động nặng, mao mạch ở da co giúp toả nhiệt nhanh, đồng thời tăng cường tiết mồ hôi, mồ hồi bay hơi sẽ lấy đi một lượng nhiệt của cơ thể. Câu 5: Điều nào dưới đây đúng khi nói về phản ứng của cơ thể khi trời lạnh? A. Mao mạch co lại B. Cơ chân lông co C. Thường có phản xạ run D. Tất cả đáp án trên 4. Kết luận– Sau khi học xong bài này các em cần:
|