Bái Hình chiêu phôi cảnh Biết được khái niệm về hình chiếu phối cảnh. Biết cách vẽ phác binh chiếu phối cảnh của vật thể đơn giản. I - KHÁI NIỆM Hãy quan sát và nhận xét về hình biểu diễn ngôi nhà ở hình 7.1. Đây là hình chiếu phối cảnh của ngôi nhà. Quan sát hình này, dễ nhận thấy rằng : Các viên gạch và cửa sổ càng ở xa càng nhỏ lại; Các đường thẳng trong thực tế song song với nhau và không song song với mặt phẳng hình chiếu, gặp nhau tại một điểm. Điểm này gọi là điểm tụ. Hình chiếu phối cảnh là gì ? Hình chiếu phôi cảnh là hình biểu diễn được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm [hình 7.2]. Trong phép chiêu này, tâm chiếu chính là mắt người quan sát [còn gọi là điểm nhìn], mặt phẳng hình chiếu là một mặt phẳng thẳng đứng tưởng tượng, được gọi là mặt tranh, mặt phẳng nằm ngang trên đó đặt các vật thể cần biểu diễn được gọi là mặt phẳng vật thể. Mặt phẳng nằm ngang đi qua điểm nhìn gọi là mặt phẳng tầm mắt. Mặt phẳng này cắt mặt tranh theo một đường thẳng gọi là đường chân trời [kí hiệu là tt]. Hình 7.2. Hệ thống xây dựng hình chiếu phối cảnh Đặc điểm cơ bản của hình chiêu phôi cảnh là tạo cho người xem ân tượng về khoảng cách xa gần của các vật thể giông như khi quan sát trong thực tế [xem các hình 7.1, 7.3]. ứng dụng của hình chiếu phối cảnh Hình chiếu phối cảnh thường được đặt bên cạnh các hình chiếu vuông góc trong các bản vẽ thiết kế kiến trúc và xây dựng để biểu diễn các công trình có kích thước lớn như ‘nhà cửa, cầu đường, đê đập... Các loại hình chiếu phối cảnh Có thê phân loại hình chiếu phôi cảnh theo vị trí của mặt tranh. Hai loại hình chiếu phối cảnh thường gặp lả hình chiếu phối cảnh một điểm tụ và Aỉ7?/z chiếu phối cảnh hai điểm tụ. Hình chiếu phối cảnh một điểm tụ nhận được khi mặt tranh song song với một mặt của vật thể. Hình chiếu phối cảnh bên trong của căn phòng trên hình 7.3 có mặt tranh song song với mặt tường trong của căn phòng. Hình chiếu phối cảnh hcd điểm tụ nhận được khi mặt tranh không song song với một mặt nào của vật thể [hình 7.1]. n - PHƯƠNG PHÁP VẼ PHÁC HÌNH CHIẾU PHÔI CẢNH Các bước vẽ phác hình chiếu phôi cảnh một điểm tụ của vật thê như sau : 1. Vẽ một đường nằm ngang tt dùng làm 2. Chọn một điểm F’ trên tt làm điểm tụ. đường chân trời. t F' t c B' H' A' E' D' 3. Vẽ hình chiếu đứng của vật thể : A’B’C’D’E’H’. 4. Nối các điểm của hình chiếu đứng với điểm tụ F’: A’F’, B’F’, C’F’... t Ị . ' E' D' E' D' Lấy điểm I' trên A'F' để xác định chiều rộng của vật thể. Từ điểm I’ vẽ các đường thẳng lẩn lượt song song với các cạnh của hình chiếu đứng của vật thể. Câu hỏi Hình chiếu phối cảnh được xây dựng bằng phép chiếu gì ? So sánh với cách xây dựng hình chiếu trục đo và cách xây dựng hình chiếu vuông góc. Hình chiếu phối cảnh thường được sử dụng trong các bản vẽ nào ? Tại sao ? Điểm tụ là gì ? Khi xây dụhg hình chiếu phối cảnh một điểm tụ, mặt tranh được đặt ở vị trí nào ? Bài tập Vẽ phác hình chiếu phối cảnh của các vật thể được cho bằng hai hình chiếu vuông góc ở hình 7.4. a] b] Hình 7.4 7. Tô đậm các cạnh thấy của vật thể, hoàn thiện hình vẽ phác. Thông tin bổ sung Các bước vẽ phác hình chiếu phối cảnh hai điểm tụ của vật thể được thực hiện như sau : 1. Vẽ một đường nằm ngang tt dùng làm đường chân trời. 2. Chọn hai điểm F’ và G’ trên tt làm các điểm tụ. 3. Vạch đoạn thẳng đứng A’B’ biểu diễn cho cạnh AB sao cho khi nối A’, B’ với F’ và G’ các góc F’A’G’ và F’B’G’ không nhỏ hơn 120°. Lấy các điểm H’ trên A’G’, C’ trên B’G’ và I’ trên A’F’ theo kích thước của vật thể rồi dựng các đường thẳng đứng đi qua chúng. Lấy điểm D’ trên đường thẳng đứng qua C’ để xác định chiều cao của vật thể. Nối các diểm vừa xác định với hai điểm tụ F’ và G’. t 7. Tô đậm các cạnh thấy của vật thể.
1.1. KHÁI NIỆM
Hình 1. Hình chiếu phối cảnh hai điểm tụ của ngôi nhà
Nhật xét hình 1:
- Các viên gạch và cửa sổ càng ở xa càng nhỏ lại
- Các đường thẳng trong thực tế song song với nhau và không song song với mặt phẳng hình chiếu lại có xu hướng gặp nhau tại 1 điểm. Điểm này người ta gọi là điểm tụ
1.1.1. Hình chiếu phối cảnh là gì?
a. Khái niệmHình chiếu phối cảnh là hình biểu diễn được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm.
b. Cách xây dựngHình 2. Hệ thống xây dựng hình chiếu phối cảnh
Cách xây dựng hình chiếu phối cảnh của vật thể:
- Mặt phẳng nằm ngang trên đó đặt vật thể là mặt phẳng vật thể
- Tâm chiếu là mắt người quan sát
- Mặt phẳng nằm ngang đi qua điểm nhìn gọi là mặt phẳng tầm mắt
- Mặt phẳng thẳng đứng tưởng tượng được gọi là mặt phẳng hình chiếu hay mặt tranh
- Mặt phẳng tầm mắt cắt mặt tranh theo một đường thẳng gọi là đường chân trời
Thực hiện phép chiếu để có hình chiếu phối cảnh:
Hình 3. Hệ thống thực hiện phép chiếu để có hình chiếu phối cảnh
- Từ tâm chiếu kẻ các đường nối với các điểm của vật thể
- Từ hình chiếu của tâm chiếu trên đường chân trời kẻ các đường tương ứng [thuộc mặt tranh]
- Các đường tương ứng cắt nhau tại các điểm. Nối các điểm được hình chiếu phối cảnh của vật thể trên mặt phẳng hình chiếu
Đặc điểm của hình chiếu phối cảnh: Là tạo cho người xem ấn tượng về khoảng cách xa gần của các vật thể giống như khi quan sát thực tế.
1.1.2. Ứng dụng của hình chiếu phối cảnh
- Đặt cạnh các hình chiếu vuông góc trong các bản vẽ thiết kế kiến trúc và xây dựng
- Biểu diễn các công trình có kích thước lớn: Nhà cửa, đê đập, cầu đường, . . .
1.1.3. Các loại hình chiếu phối cảnh
Có 2 loại hình chiếu phối cảnh: Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ và hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ
- Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ:
-
Đặc điểm : Mặt tranh song song một mặt của vật thể
-
Ứng dụng: Trong thiết kế nội thất
-
Hình 4. Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ
- Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ:
-
Đặc điểm : Mặt tranh không song song với mặt nào của vật thể
-
Ứng dụng: Thiết kế phối cảnh công trình
-
Hình 5. Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ
1.2. PHƯƠNG PHÁP VẼ PHÁC HÌNH CHIẾU PHỐI CẢNH
Bài tập: Vẽ hình chiếu phối cảnh 1 điểm của vật thể sau:
Hình 6. Các hình chiếu của vật thể
- Bước 1. Vẽ đường nằm ngang t - t làm đường chân trời
Hình 7. Vẽ đường chân trời
- Bước 2. Chọn F’ làm điểm tụ trên t - t
Hình 8. Vẽ điểm tụ
- Bước 3. Vẽ lại hình chiếu đứng của vật thể
Hình 9. Vẽ hình chiếu đứng của vật thể
- Bước 4. Nối các điểm trên hình chiếu đứng với điểm F’
Hình 10. Xác định các điểm trên hình chiếu đứng
- Bước 5. Trên đoạn nối từ hình chiếu đứng đến F’ lấy một điểm để xác định chiều rộng của vật thể. Từ điểm đó kẻ các đường song song với các cạnh của vật thể
Hình 11. Xác định chiều rộng của vật thể
- Bước 6. Nối các điểm tìm được thì ta được hình chiếu phối cảnh của vật thể vẽ phác
Hình 12. Vẽ hình chiếu phối cảnh của vật thể
- Bước 7. Tô đậm các cạnh thấy của vật thể và hoàn thiện hình chiếu phối cảnh đã xây dựng
Hình 13. Tô đậm các cạnh thấy của vật thể
Hình 14. Hình dạng của vật thể
Chú ý:
- Muốn thể hiện mặt bên nào của vật thể thì chọn điểm tụ F’ về phía bên đó của hình chiếu đứng
- Khi F’ ở vô cùng, các tia chiếu song song nhau, hình chiếu nhận được có dạng hình chiếu trục đo của vật thể
Xem toàn bộ tài liệu Lớp 11: tại đây
Sách giải bài tập công nghệ 11 – Bài 7: Hình chiếu phối cảnh giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Sách Giáo Viên Công Nghệ Lớp 11
Câu 1 trang 40 Công nghệ 11: Hình chiếu phối cảnh được xây dựng bằng phép chiếu gì? So sánh với cách xây dựng hình chiếu trục đo và cách xây dựng hình chiếu vuông góc.
Lời giải:
– Hình chiếu phối cảnh được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm.
| Hình chiếu trục đo | Hình chiếu phối cảnh | |
| Giống nhau | Đều sử dụng phép chiếu để vẽ vật thể. | |
| Khác nhau | – Hình được xây dựng bằng phép chiếu song song.
– Có 2 loại: Vuông góc, xuyên góc cân. |
– Hình được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm.
– Có 2 loại 1 điểm tụ, 2 điểm tụ. |
Câu 2 trang 40 Công nghệ 11: Hình chiếu phối cảnh thường được sử dụng trong các bản vẽ nào? Tại sao?
Lời giải:
– Khi biểu diễn những công trình có kích thước lớn như nhà cửa, cầu đường, đê đập,… hình chiếu phối cảnh thường được đặt bên cạnh các hình chiếu vuông góc trong các bản vẽ thiết kể kiến trúc và xây dưng.
– Vì hình chiếu phối cảnh tạo cho người xem ấn tượng về khoảng cách xa gần của các vật thể giống như khi quan sát trong thực tế thích hợp với các công trình có kích thước lớn.
Câu 3 trang 40 Công nghệ 11: Điểm tụ là gì? Khi xây dựng hình chiếu phối cảnh một điểm tụ, mặt tranh được đặt ở vị trí nào?
Lời giải:
– Điểm tụ là điểm gặp nhau của các đường thẳng trong thực tế song song với nhau và không song song với mặt phẳng hình chiếu.
– Trong hình chiếu phối cảnh một điểm tụ, mặt tranh được song song với một mặt của vật thể.
Bài 1 trang 40 Công nghệ 11: Vẽ phác hình chiếu phối cảnh của các vật thể được cho bằng hai hình chiếu vuông góc ở hình 7.4.
Lời giải:
– Hình chiếu phối cảnh của vật thể ở hình a: