Thoái hóa võng mạc có nguy hiểm không năm 2024
|
Tật khúc xạ nói chung và cận thị nói riêng không chỉ làm ảnh hưởng đến tầm nhìn, gây những bất tiện, ảnh hưởng tới thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống khi phải mang cặp kính dày, mà cận thị còn có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thường gặp nhất là thoái hóa võng mạc chu biên. Theo Thạc sĩ, bác sĩ Bùi Cẩm Hương - Giám đốc chuyên môn Mắt Sài Gòn Đường Láng, tỷ lệ các bạn trẻ phát hiện bị thoái hóa võng mạc chu biên khi thực hiện khám xóa cận chuyên sâu tại bệnh viện rất cao, có ngày lên tới 50-60%. Và gần như 100% trong số đó chưa có kiến thức về bệnh nên đều hoang mang khi được chẩn đoán bị thoái hóa võng mạc chu biên. Vậy thoái hóa võng mạc chu biên là gì, tại sao bệnh lý này lại được cảnh báo là rất nguy hiểm? Hôm nay chúng ta hãy cùng trò chuyện với Ths. Bs Bùi Cẩm Hương để cùng làm rõ. ThS. BS Bùi Cẩm Hương có gần 20 năm tư vấn và điều trị tật khúc xạ với 30.000 ca phẫu thuật thành công - PV: Xin chào Ths. Bs Bùi Cẩm Hương! Rất cảm ơn bác sĩ đã nhận lời tham gia buổi phỏng vấn ngày hôm nay. Là một chuyên gia trong lĩnh vực phẫu thuật tật khúc xạ với gần 20 năm kinh nghiệm, bác sĩ có thể cho biết thoái hóa võng mạc chu biên là gì và tại sao lại thường gặp ở người cận thị nặng được không ạ? Võng mạc là lớp màng thần kinh trong cùng của mắt, có tác dụng như phim máy ảnh, có vai trò quyết định khả năng nhìn của mắt. Võng mạc chu biên là vùng võng mạc nằm ngoài hoàng điểm. Ở những người cận thị, đặc biệt là cận thị nặng, trục nhãn cầu sẽ phát triển dài hơn bình thường, từ đó làm võng mạc bị kéo căng theo. Vùng chu biên nằm ở xa nhất nên rất dễ bị giãn, ảnh hưởng đến việc cung cấp máu, dần dần sẽ gây chết tế bào võng mạc, dẫn tới thoái hóa. Thoái hóa võng mạc chu biên là tiền đề của sự hình thành các lỗ rách, dẫn đến tích tụ dịch gây bong võng mạc. Trong một nghiên cứu gần đây trên mắt cận thị cao của người trẻ châu Á cho thấy 67% người cận thị cao có ít nhất một thay đổi ở võng mạc ngoại vi, trong đó tỉ lệ thoái hóa rào võng mạc ngoại vi là 17% và là một trong những nguyên nhân phổ biến dẫn tới rách và bong võng mạc. Bong võng mạc là một cấp cứu nhãn khoa nguy hiểm bắt buộc phải can thiệp bằng phẫu thuật. Võng mạc bị bong càng được áp lại sớm thì thị lực càng được bảo tồn tốt hơn. Tuy nhiên phẫu thuật bong võng mạc không phải lúc nào cũng thành công và dù võng mạc được áp lại tốt thì cũng không đảm bảo là thị lực có thể trở lại như ban đầu. Trong quá trình thực hành lâm sàng, tôi đã gặp không ít trường hợp những bệnh nhân còn rất trẻ, chỉ mới học cấp 2, cấp 3 đã bị thoái hóa võng mạc chu biên, võng mạc có nhiều vết rách do cận loạn cao, không được kiểm soát tốt tiến triển cận thị. Có những bạn xử lý kịp thời thì bảo tồn được thị lực, nhưng có những bạn phát hiện muộn, lúc này thị lực đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Một điều đáng tiếc hiện nay là cả bệnh nhân lẫn nhiều bác sĩ đều chưa có thói quen khám tầm soát võng mạc chu biên ở người cận thị. Đa số khi bị cận mọi người thường chỉ quan tâm đến chỉnh kính chứ chưa quan tâm đúng mức về các biến chứng ở võng mạc của người cận thị nặng. - PV: Vậy thoái hóa võng mạc chu biên có những dấu hiệu nào để người cận thị nặng có thể nhận biết sớm không thưa bác sĩ? Thoái hóa võng mạc chu biên nguy hiểm ở chỗ không gây cảm giác đau hay khó chịu trong mắt và thường khó phát hiện. Tình trạng thoái hóa võng mạc chu biên thường diễn ra âm thầm và chỉ được phát hiện tình cờ khi bệnh nhân đi khám, nhỏ giãn đồng tử để kiểm tra đáy mắt. Tuy nhiên, các bạn cận thị nên nhớ rằng khi mắt xuất hiện các dấu hiệu sau cần phải đi kiểm tra ngay lập tức:
Đây có thể là các dấu hiệu của hiện tượng bong võng mạc, nếu không xử lý kịp thời thì việc mất hẳn thị lực là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Chính vì vậy với các bạn bị cận thị nặng tôi vẫn thường tư vấn nên tới bệnh viện khám mắt định kỳ tối thiểu 2 lần/năm. Do bệnh có thể không có triệu chứng hoặc triệu chứng không rõ ràng nên việc thăm khám định kỳ sẽ góp phần giúp các bạn phát hiện sớm các tổn tương để phòng tránh nguy cơ bong võng mạc, cũng như không bỏ qua thời điểm vàng để điều trị. Để phát hiện thoái hóa võng mạc chu biên thì không thể sử dụng các phương pháp kiểm tra mắt thông thường mà phải trải qua quá trình nhỏ giãn đồng tử kết hợp với soi đáy mắt chuyên sâu. Những người cận thị nặng cần thực hiện khám mắt định kỳ tối thiểu 2 lần/năm nhằm phát hiện sớm các tổn thương ở mắt nếu có - PV: Có phương pháp nào để khắc phục hoặc điều trị dứt điểm thoái hóa võng mạc chu biên không thưa bác sĩ? Như tôi đã chia sẻ, thoái hóa võng mạc chu biên có thể gây ra bong rách võng mạc rất nguy hiểm. Nên khi được chẩn đoán bị thoái hóa võng mạc chu biên, các bạn cần điều trị sớm. Phương pháp điều trị thông thường là laser quang đông võng mạc. Tia laser sẽ tạo ra các điểm sẹo trên vùng võng mạc quanh các tổn thương, giúp khu trú vùng thoái hóa. Laser quang đông võng mạc là phương pháp can thiệp nhẹ nhàng, ít nguy cơ, không gây chảy máu, không cần vào phòng mổ mà chỉ cần nhỏ tê trước khi thực hiện. Sau khi chiếu tia laser bệnh nhân có thể về nhà ngay và sinh hoạt bình thường. Nếu khu vực cần chiếu tương đối rộng thì việc chiếu tia laser có thể được chia thành nhiều đợt khác nhau. Các bạn cần phải hiểu rằng laser quang đông trong điều trị thoái hóa võng mạc chu biên không giúp cải thiện thị lực hoặc hồi phục vùng nhìn bị mất mà chỉ để đưa nguy cơ bong rách võng mạc về mức thấp nhất. Chính vì vậy việc thăm khám chuyên sâu để phát hiện thoái hóa võng mạc chu biên từ sớm để tránh biến chứng vẫn là việc nên làm. - PV: Vậy làm thế nào để bảo vệ cửa sổ tâm hồn trước bệnh lý nguy hiểm này thưa bác sĩ? Qua trao đổi vừa rồi chắc các bạn cũng hiểu được biến chứng của thoái hóa võng mạc chu biên. Tuy nhiên, thoái hóa võng mạc chu biên không phải là biến chứng duy nhất trên mắt cận thị nặng, còn nhiều nguy cơ khác của cận thị nặng như tân mạch hắc mạc, thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, glocom... Nếu để xảy ra các biến chứng của cận thị nặng thì việc điều trị sẽ trở nên khó khăn, tốn kém hơn rất nhiều và đặc biệt thị lực sẽ không thể hồi phục nếu bệnh diễn tiến quá nặng. Do đó lời khuyên chung cho các bạn bị cận thị là:
Thoái hóa võng mạc chu biên không phải là biến chứng duy nhất trên mắt cận thị nặng, còn nhiều nguy cơ khác của cận thị nặng như tân mạch hắc mạc, thoái hóa điểm vàng, đục thủy tinh thể, glocom... - PV: Nếu đã bị thoái hóa võng mạc chu biên thì có thể mổ cận được không thưa bác sĩ? Hiện nay mổ cận đang là phương pháp điều trị các tật khúc xạ cận - viễn - loạn được nhiều bạn trẻ ưa chuộng. Với các phương pháp điều trị cận thị bằng laser hiện đại thì lực hút sẽ rất nhỏ lên nhãn cầu nên gần như không ảnh hưởng gì đến tổ chức nội nhãn. Tuy nhiên nếu bạn đang bị thoái hóa võng mạc chu biên có nguy cơ gây bong, rách võng mạc thì cần phải điều trị thoái hóa võng mạc chu biên trước khi phẫu thuật. Thông thường sau khoảng 1-2 tuần kể từ khi laser quang đông võng mạc, khi nốt laser tạo sẹo dính chắc vào võng mạc thì có thể thực hiện mổ cận. Còn việc lựa chọn phương pháp mổ cận nào, tốt nhất các bạn hãy tìm đến các cơ sở, bệnh viện chuyên khoa mắt uy tín để được khám và tư vấn trước khi quyết định. - PV: Xin cảm ơn những chia sẻ vô cùng bổ ích của ThS. BS Bùi Cẩm Hương! Chúc bác sĩ Cẩm Hương cùng toàn thể y bác sĩ tại Mắt Sài Gòn Đường Láng luôn khỏe mạnh để mang lại đôi mắt sáng cho nhiều người hơn nữa. |
