Bài học rút ra từ truyện An Dương Vương giúp ta hiểu rõ hơn về nỗi oan khuất của cảnh mất nước và bi kịch tình yêu càu Trọng Thủy Mị Châu cũng như hiểu rõ hơn điều mà ông cha ta muốn dăn dạy ta qua truyền thuyết này.
Bài học rút ra từ truyện an dương vương
Mở bài
Suốt hơn 4000 năm dựng nước và giữ nước của ông cha, đã có biết bao sự việc đau lòng xảy ra chỉ vì tranh giành lãnh thổ, ngôi vị quyền hành độc tôn. Điển hình nhất là Truyền thuyết An Dương Vương với câu chuyện đau lòng của Trọng Thủy- Mỵ Châu, và sự khinh suất của vua An Dương Vương trước kẻ địch. Từ đó sự tích này để lại cho con cháu đời sau nhiều bài học quý giá.
Thân bài- bài học rút ra từ truyện An Dương Vương
Sự kiêu ngạo của vua An Dương Vương trước kẻ địch
Chính vì có sự trợ giúp của nỏ thần mà An Dương Vương ngày càng đắt ý và kiêu ngạo trước kẻ địch. Ông nghĩ Triệu Đà sẽ chẳng bao giờ chiến thắng được mình. Thế nên, khi Triệu Đà nhiều lần đem quân sang xâm lược Âu Lạc, An Dương Vương “cậy có nỏ thần, vẫn điềm nhiên đánh cờ, cười mà nói rằng: “Đà không sợ nỏ thần sao?”.
Cũng chính câu nói đầy sự tự mãn ấy của An Dương Vương đã khiến Triệu Đà nảy sinh âm mưu bằng mọi cách phải chiếm đoạt được nỏ thần. Do đó, ông mới nghĩ ra kế sách liên hôn giữa hai nước nhằm nhờ sự trợ giúp của Trọng Thủy để lợi dụng tình cảm của Mị Châu, lấy trộm nỏ thần đem về nước.
Xem thêm:
Tóm tắt truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy
Phân tích nhân vật An Dương Vương hay nhất có dàn ý
Sự mất cảnh giác của vua An Dương Vương trước âm mưu của quân địch
Nhà thơ Tố Hữu đã sáng tác những câu thơ đắt giá như sau:
Tôi kể ngày xưa chuyện Mị Châu,
Trái tim lầm chỗ để trên đầu,
Nỏ thần vô ý trao tay giặc,
Nên nỗi cơ đồ đắm biển sâu.
Thế nhưng có lẽ, câu chuyện bi kịch xảy ra đến nỗi “cơ đồ đắm biển sâu” đâu hẳn chỉ là lỗi lầm cho sự ngây thơ của công chúa Mỵ Châu. Xét về nguyên nhân chính thì vua An Dương Vương đã quá kiêu ngạo trước kẻ địch. Nên ông đã không đề phòng mà đồng ý gả Mỵ Châu cho Trọng Thủy.
Trong khi đó, ông cũng không hề nghi ngờ sẽ có ngày Trọng Thủy ăn cắp nỏ thần và đem quân tạo phản. Có lẽ, An Dương Vương đã nghĩ Trọng Thủy giờ đã là con rể, nên chỉ có thêm người trung thành với ông chứ nào nghĩ đến chuyện phản bội. Còn Triệu Đà vì không xâm chiếm được Âu Lạc nên mới hạ mình đề nghị liên hôn để giữ tình ban giao giữa hai nước.
Sự sơ suất trong cách dạy dỗ con cái của vua An Dương Vương
Bài học của truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy
Đến giờ phút đất nước lâm nguy, ông mới biết nỏ thần bị Trọng Thủy lấy trộm là do Mỵ Châu đưa cho chàng. Sau đó, trên đường chạy trốn Cũng do Mỵ Châu tiếp tục ngu muội rải lông ngỗng giúp đội quân của Triệu Đà cùng Trọng Thủy tìm đến truy sát. Nên trong lúc tức giận, An Dương Vương đã cắt đứt tình thâm, chính tay dùng kiếm giết chết người con gái duy nhất.
Bi kịch này suy cho cùng cũng là do sự nuông chiều của vua An Dương Vương dành cho công chúa Mỵ Châu. Ông yêu thương con, nhưng không hề dạy con về trọng trách của một công chúa- người nắm quyền của một nước về phương pháp giữ nước và đề phòng kẻ địch.
Lỗi lầm lớn nhất của An Dương Vương là đã không dạy con gái cách phân biệt giữa công và tư, không thể xen lẫn chuyện tình cảm vào những bí mật chính trị liên quan đến sự tồn vong của quốc gia. Vì vậy, với suy nghĩ đơn thuần, trong sáng của Mị Châu đã gây nên cảnh trớ trêu, tan thương cho Âu Lạc.
Xem thêm:
Phân tích nhân vật An Dương Vương
Cảm nhận nhân vật Trọng Thủy hay nhất
Bài học chính rút ra từ Truyện An Dương Vương
Thông qua những chi tiết đắt giá từ Truyền thuyết An Dương Vương- Trọng Thủy, Mị Châu đã giúp con cháu đời sau rút ra được nhiều bài học quý báu. Đó là bài học cho việc cân bằng và biết cách xử lý đúng đắn giữa các mối quan hệ trong cuộc sống, giữa việc công và việc tư.
Không thể xen lẫn tình cảm cá nhân vào những việc chung liên quan đến đất nước, đặc biệt là ảnh hưởng đến sự tồn vong của quốc gia. Vậy nên, hành động cuối truyện của An Dương Vương khi rút kiếm kết liễu mạng sống của con mình, đã thể hiện cách xử trí công tư phân minh, không vì tình riêng mà làm tổn hại thêm đến đất nước.
Xem thêm:
Dàn ý phân tích truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy
Bài mẫu phân tích truyện An Dương Vương và Mị Châu- Trọng Thủy
Kết bài- bài học rút ra từ truyện An Dương Vương
Mặc dù, từ truyện An Dương Vương- Trọng Thủy, Mị Châu đã giúp ta rút ra được bài học cho sự sáng suốt, về cách xử trí hợp lý trong các mối quan hệ. Nhưng cũng không thể phủ nhận rằng, để mang đến bài học quý báu ấy, kết cục của nhân vật Mị Châu đã phải trả giá quá đắt cho nỗi oan khuất không thể rửa sạch và sự tổn thương không thể chữa lành trong tình cảm.
Hy vọng bài văn chi tiết về bài học rút ra từ truyện An Dương Vương sẽ cung cấp cho bạn đọc thêm kiến thức bổ ích và có những giây phút học tập hiệu quả môn Ngữ Văn 10.
►Download app hóa học
Bài làm
Âu Lạc là một phần trong bề dày lịch sử bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước của đất nước ta. Thời ấy, dù vua An Dương Vương là người có lòng đức độ, chăm lo cho dân, cho nước, song ông vẫn để mất nước, kết thúc sự tồn tại của đất nước mang tên Âu Lạc. Song, vì nhân dân cảm thông và yêu quý, trân trọng ông nên họ đã sáng tác ra truyền thuyết Truyện An Dương Vương và Mị Châu Trọng Thủy với những tình tiết thần kỳ, hư cấu để giải thích lí do mất nước, cũng như bày tỏ tấm lòng thành kính, biết ơn đối với vị vua anh minh nhưng vẫn không giữ được đất nước mình.
Truyền thuyết bắt đầu từ sự kiện vua An Dương Vương xây thành Cổ Loa để bảo vệ biên giới của đất nước nhưng xây mãi không xong. Vua bèn lập đàn trai giới, cầu bách thần. Nhờ lòng thành kính, Rùa Vàng đã đến giúp đỡ vua, thành xây nửa tháng thì xong. Trước khi về, Rùa Vàng đã tặng cho vua chiếc vuốt để làm nỏ thần đánh lại quân thù. Về sau, Triệu Vương là Đà cử binh xâm lược phương Nam, cùng vua giao chiến. Vua lấy nỏ thần ra bắn, quân Đà thua lớn, bèn xin hòa. Ít lâu sau, Đà cầu hôn. Vua vô tình gả con gái là Mị Châu cho con trai Đà là Trọng Thủy. Trọng Thủy dỗ Mị Châu xem trộm nỏ thần rồi lấy trộm, đánh tráo chiếc nỏ khác. Có nỏ thần trong tay, Đà thừa cơ mang quân sang xâm lược Âu Lạc một lần nữa. Vua An Dương Vương chủ quan không hề nao núng, tới khi phát hiện ra chiếc nỏ giả thì đã quá muộn. Vua vội vàng dẫn Mị Châu chạy trốn. Mị châu theo lời thề hẹn, rắc lông ngỗng ở mỗi ngã ba đường để làm dấu cho Trọng Thủy tìm theo. Tới bờ biển, rùa vàng ngoi lên kết tội Mị Châu là kẻ phản nghịch. Vua cha bèn tuốt gươm chém chết Mị Châu rồi đi xuống biển. Mị Châu chết, máu chảy xuống biển, trai sò ăn phải đều hóa thành hạt châu. Trọng Thủy tới nơi thấy vợ đã chết, chàng đau đớn, tiếc thương và đưa xác Mị Châu về chôn ở Loa Thành. Lúc tắm, Trọng Thủy tưởng như Mị Châu ở dưới giếng bèn lao đầu xuống giếng mà chết.
Xem thêm: Phân tích nhân vật viên quản ngục trong truyện Chữ người tử tù
Qua câu chuyện trên, nhân dân đã dựng lại sự kiện nước Âu Lạc sau hai lần bị quân Đà tấn công đã rơi vào tay Triệu Vương, kết thúc những năm tháng thái bình, êm ấm. Nhưng dù sao, An Dương Vương vẫn là một vị vua tốt, có trách nhiệm với nhân dân khi quyết tâm xây thành Cổ Loa để bảo vệ đất nước. Ở đây, tác giả dân gian đã sáng tạo nên chi tiết thần kì về rùa vàng và chiếc nỏ thần để chuyển hướng nguyên nhân bị mất nước Âu Lạc. Nhà vua đã chủ quan khi cậy mình có chiếc nỏ thần, không lo lắng chống lại quân Đà. Quân Đà tiến sát tới thành, vua mang nỏ thần ra bắn nhưng không thấy hiệu nghiệm nữa. Lúc này vua vội vàng dẫn theo Mị Châu chạy trốn.
Về phần Mị Châu, có nhiều ý kiến trái chiều nhau khi nhận định rằng chính Mị Châu là nguyên nhân gây mất nước Âu Lạc khi đã cho Trọng Thủy xem trộm chiếc nỏ thần. Nhưng có người lại cảm thông và giải thích rằng Mị Châu làm vậy là điều hợp tình hợp lí vì Trọng Thủy là chồng của nàng. Thời đại của câu chuyện là thời phong kiến. Vì vậy, Mị Châu là người vợ mang những “tiêu chuẩn” của phong kiến: nhất nhất theo chồng, một lòng sống vì chồng. Mặt khác, vốn tính Mị Châu cũng là người hiền dịu, nết nà và yêu thương chồng hết mực. Vì vậy, sau khi bị Trọng Thủy dụ dỗ bằng những lời ngon ngọt, Mị Châu đã cho chồng xem trộm chiếc nỏ thần của cha. Có thể chi tiết này cho thấy sự mất cảnh giác của Mị Châu, nhưng cũng không thể trách nàng, vì nàng đang hành động với vai trò là một người vợ. Hơn nữa, nàng cũng không ngờ rằng người chồng mình yêu thương lại có thể lừa dối mình như vậy. Sự ngây thơ của Mị Châu đáng thương hơn đáng trách. Thêm một chi tiết, khi cùng vua cha chạy trốn, Mị Châu đã rắc lông ngỗng làm dấu cho Trọng Thủy đuổi theo. Lúc này, nàng vẫn tin rằng Trọng Thủy sẽ cứu mình. Nhưng đáng tiếc, thêm một lần nữa, Mị Châu bị chính người mà mình yêu thương lừa dối. Mị Châu chết, máu chảy xuống biển, trai sò ăn phải đều hóa thành hạt châu như lời nguyền của nàng.
Cái chết bi thảm của Mị Châu không những là cách mà nàng phải đền tội cho sự ngây thơ của mình khi đã gián tiếp gây nên bi kịch mất nước, mà còn nói lên nguyên tắc của một nhà vua không vì tình riêng mà phá vỡ phép nước. Dù yêu thương con gái hết lòng, nhưng An Dương Vương vẫn phải tuốt gươm chém chết con mình một cách dứt khoát. Điều đó làm cho người đọc thấy thương cho Mị Châu nhưng lại không trách giận An Dương Vương khi đã giết nàng. Bởi đó là phép nước. Vua là người đầu tiên phải gìn giữ phép nước theo đúng chuẩn mực. Nhưng sau đó, với tình cảm mến thương và lòng bao dung, tác giả dân gian đã để Mị Châu biến thành hạt châu, sáng lấp lánh và quý báu vô cùng.
Khi Trọng Thủy tới nơi, chỉ còn lại xác Mị Châu. Đến lúc này, chàng mới tỉnh ngộ nhận ra lỗi lầm của mình với vợ. Nhưng cũng không thể trách Trọng Thủy bởi chàng cũng chỉ là “nạn nhân” trong việc này. Cả Mị Châu và Trọng Thủy đều nằm trong âm mưu hiểm ác của Triệu Vương là vua Đà. Cuộc hôn nhân không hẹn trước nhưng vẫn chứa chan tình cảm yêu thương. Mị Châu đã luôn làm tròn vai trò của một người vợ. Còn Trọng Thủy – là đấng nam nhi, dù yêu thương vợ thế nào đi nữa cũng không thể vì vợ mà phản lại cha, phản lại đất nước mình. Chàng đau đớn, ôm xác Mị Châu về chôn ở Loa Thành, xác biến thành ngọc thạch. Trọng Thủy thương tiếc khôn cùng, khi tắm tưởng như thấy bóng dáng Mị Châu, bèn lao đầu xuống giếng mà chết. Người đời sau mò được ngọc ở Biển Đông, lấy nước giếng này mà rửa thì trong sáng thêm, nhân kiêng tên Mị Châu cho nên gọi ngọc minh châu là đại cữu và tiểu cữu.
Hình ảnh “giếng nước – ngọc trai” đã mang đến một kết thúc có hậu sau cái chết bi thảm của Mị Châu. Cuối cùng, tấm lòng trong sạch của nàng cũng được minh chứng và đền đáp. Còn Trọng Thủy, sau khi làm tròn nghĩa vụ của một người con trai, một hoàng tử với vua cha, với đất nước, chàng đã quay trở lại làm một người chồng trọn nghĩa tình với Mị Châu. Chỉ tiếc rằng, sự vẹn tròn ấy lại diễn ra sau khi hai người đã chết. Giếng nước mang hồn của Trọng Thủy, trong đó có hạt châu là hóa thân của Mị Châu. Ngọc càng rửa càng sáng, giống như tấm lòng của Mị Châu đã được Trọng Thủy cảm thấu.
Xem thêm: Kể lại kỉ niệm sâu sắc về tình Thầy Trò
Tác giả dân gian đã dựng lên những chi tiết li kỳ vừa làm tăng tính hấp dẫn của câu chuyện, vừa thể hiện sự cảm thông và tấm lòng bao dung đối với vị cua An Dương Vương có đức độ, có trách nhiệm với đất nước nhưng vẫn không giữ được lãnh thổ. Về mối tình của Mị Châu, Trọng Thủy, dân gian muốn gửi tới thế hệ sau thông điệp về tình cảm khi yêu. Yêu chân thành nhưng phải luôn sáng suốt, khôn ngoan, không để tình yêu mù quáng gây nên hậu quả bi thương giống như nàng Mị Châu tội nghiệp. Bằng lối kể hấp dẫn, tình tiết li kỳ, câu truyện cho tới nay vẫn cuốn hút nhiều người đọc và mang ý nghĩa sâu sắc cho toàn thế hệ trẻ mai sau.