Thế nào là thế giới quan và phương pháp luận của triết học

Tóm tắt nội dung tài liệu

  1. - Thế giới quan là toàn bộ những quan niệm, quan điểm của con người về thế giới, về con người và vị trí, vai trò của con người trong thế giới đó. - Có thể phân chia thế giới quan thành 3 loại hình cơ bản: + Thế giới quan huyền thoại. + Thế giới quan tôn giáo. + Thế giới quan triết học.
  2. + Thế giới quan huyền thoại: Là hình thức phát triển sơ khai nhất của thế giới quan. Được hình thành trên cơ sở niềm tin thơ ngây của con người về nguồn gốc, bản chất của vạn vật trong thế giới. Thường được xác lập theo phương thức nhân cách hóa các tồn tại của giới tự nhiên và xã hội. Được thể hiện qua những câu chuyện thần thoại, cổ tích.
  3. + Thế giới quan tôn giáo: ra đời trên cơ sở kế thừa những thành quả của thế giới quan thần thoại. Nó phản ánh thế giới bằng một hệ thống các giáo lý. Nếu thế giới quan thần thoại là 1 sự hòa quyện giữa trời và người, thì thế giới quan tôn giáo tách trời và người và tuyệt đối hóa vai trò của thần thánh.
  4. + Thế giới quan triết học: Nó không phản ánh thế giới bằng thần thoại, chuyện cổ tích, bằng giáo lý mà phản ánh thế giới bằng quy luật, phạm trù. Được hình thành trên cơ sở của những tri thức và lý trí của con người trong việc giải thích thế giới trên cơ sở khoa học.
  5. + Phương pháp luận: là lý luận về các phương pháp nhận thức và cải tạo hiện thực.
  6. CHỦ PHÉP CHỦ NGHĨA BIỆN NGHĨA DUY VẬT CHỨNG DUY VẬT BIỆN DUY VẬT LỊCH SỬ CHỨNG
  7. Vấn đề cơ bản của triết học là gì? “Vấn đề cơ bản lớn của Triết học đặc biệt là Triết học hiện đại là vấn đề quan hệ giữa tư duy và tồn tại.” MQH Ý THỨC – VẬT CHẤT (Tư duy – Tồn tại)
  8. Nội dung vấn đề cơ bản của triết học gồm có 2 mặt:  MẶT THỨ NHẤT:  MẶT THỨ HAI: Giữa ý thức và vật Con người có khả chất cái nào có năng nhận thức trước,cái nào có sau, được thế giới hay cái nào quyết định không? cái nào?  Giải quyết hai mặt của vấn đề cơ bản của triết học là cơ sở phân chia các trường phái triết học
  9. Sự đối lập giữa hai quan điểm duy vật và duy tâm trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học: VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC VC có trước, YT có YT có trước, VC có sau, VC quyết định sau, YT quyết định YT. VC. CHỦ NGHĨA CHỦ NGHĨA DUY VẬT DUY TÂM
  10. Sự đối lập giữa hai quan điểm duy vật và duy tâm trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học: VẤN ĐỀ CƠ BẢN CỦA TRIẾT HỌC Con người có khả Con người không năng nhận thức có khả năng nhận được TG. thức được TG. KHẢ TRI LUẬN BẤT KHẢ TRI LUẬN
  11. Sự đối lập giữa hai quan điểm duy vật và duy tâm trong việc giải quyết vấn đề cơ bản của triết học: Quá trình phát triển lịch sử của triết học cũng là quá trình tồn tại hai trường phái triết học lớn là: Một là, chủ nghĩa duy vật. Hai là, chủ nghĩa duy tâm.
  12. Trong lịch sử chủ nghĩa duy tâm có hai hình thức cơ bản là: Chủ nghĩa duy tâm chủ quan: CNDT chủ quan cho rằng yếu tố tinh thần có trước và ý thức của con người quyết định tất cả sự tồn tại của các sự vật hiện tượng. Sự vật hiện tượng tồn tại được là do các giác quan con người tạo nên. Chủ nghĩa duy tâm khách quan: cho rằng yếu tố tinh thần có trước nhưng yếu tố tinh thần này là cái ở bên ngoài con người, một lực lượng siêu nhiên nào, ý niệm tuyệt đối nào bên ngoài con người quy định nên sự tồn tại của thế giới.
  13. Có 3 hình thức: TÊN GỌI THỜI GIAN GIAI CẤP TRIẾT GIA ĐẠI DIỆN ĐẠI ĐIỆN Talet, Heraclit, Đemocrit, Lão CHẤT PHÁC CHỦ NÔ TK Tử… DÂN CHỦ VI – III (TCN) Ph.Bêcơn, GIAI CẤP TƯ Xpinôda, SIÊU HÌNH TK Đêcáctơ, SẢN MỚI XVII – XVIII Phoiơbắc… GIAI CẤP C.Mác, CÔNG NHÂN Ăngghen, BIỆN CHỨNG TK Lênin. XIX - XX
  14. -CNDV chất phác: Trong khi thừa nhận tính thứ nhất của vật chất, thừa nhận vật chất là chất đầu tiên t ạo ra vũ trụ nhưng người ta đã đồng nhất vật chất với vật th ể. Người ta chưa phân biệt được vật chất với ý th ức, chưa xác định đúng đắn mối quan hệ giữa vật ch ất với ý th ức. - CNDV siêu hình: chủ yếu sử dụng phương pháp siêu hình. Họ quan niệm thế giới giống một cỗ máy cơ giới khổng lồ mà mỗi bộ phận tạo nên nó luôn ở trong trạng thái biệt lập, tĩnh tại. Nếu có biến đổi thì đó ch ỉ là sự tăng, giảm đơn thuần về số lượng và do nh ững nguyên nhân bên ngoài gây nên.
  15. + CNDV biện chứng là sự kết hợp chặt chẽ giữa thế giới quan duy vật và phương pháp biện chứng. + Thế giới quan duy vật là quan niệm cho r ằng vật ch ất là cái có trước. Vật chất quyết định ý thức. Và thế giới v ật ch ất này tồn tại khách quan, không ai sinh ra cũng không ai có th ể tiêu diệt được nó. + Phương pháp biện chứng: có 2 đặc trưng cơ bản: Nhận thức đối tượng trong mối liên hệ với những cái khác. Nhận thức đối tượng trong trạng thái động, nằm trong khuynh hướng chung là phát triển.
  16.  Thời cổ đại: đồng nhất vật chất với một dạng vật thể nào đó.  Tuy còn sơ khai, chất phác nhưng có ý nghĩa tích cực chống CNDT.


Page 2

YOMEDIA

Thế giới quan là toàn bộ những quan niệm, quan điểm của con người về thế giới, về con người và vị trí, vai trò của con người trong thế giới đó. Có thể phân chia thế giới quan thành 3 loại hình cơ bản: Thế giới quan huyền thoại, thế giới quan tôn giáo, thế giới quan triết học. Mời các bạn cùng tham khảo.

17-09-2012 968 90

Download

Thế nào là thế giới quan và phương pháp luận của triết học

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2009-2019 TaiLieu.VN. All rights reserved.

Skip to content

Triết học là hệ thống các quan điểm lý luận chung nhất về thế giới và vị trí của con người trong thế giới đó.

Đối tượng nghiên cứu của Triết học: Là những quy luật chung nhất, phổ biến nhất về sự vận động và phát triển của giới tự nhiên, đời sống xã hội và tư duy.

Ví dụ: Hóa học nghiên cứu sự cấu tạo, tính chất, sự biến đổi của các chất.

Vai trò của Triết học: Là thế giới quan và phương pháp luận chung nhất, phổ biến nhất cho mọi hoạt động thực tiễn và hoạt động nhận thức của con người.

b. Thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm

– Thế giới quan là toàn bộ những quan điểm và niềm tin định hướng cho hoạt động của con người trong cuộc sống.

– Vấn đề cơ bản của Triết học gồm 2 mặt: Mặt thứ nhất: Giữa vật chất (tồn tại, tự nhiên) và ý thức (tư duy, tinh thần), cái nào có trước cái nào có sau,cái nào quyết định cái nào?

Mặt thứ hai: con người có thể nhận thức được thế giới khách quan hay không?

– Thế giới quan duy vật cho rằng: vật chất là cái có trước, cái quyết định ý thức. Thế giới vật chất tồn tại khách quan, độc lập với ý thức con người, không ai sáng tạo ra và không ai có thể tiêu diệt được.
→ Thế giới quan duy vật có vai trò tích cực trong việc phát triển khoa học

– Thế giới quan duy tâm cho rằng: ý thức là cái có trước và là cái sản sinh ra giới tự nhiên.
→ Thế giới quan duy tâm là chỗ dựa về lý luận cho các lực lượng xã hội lỗi thời, kìm hãm sự phát triển của lịch sử.

c. Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình

– Phương pháp: Là cách thức đạt tới mục đích đặt ra.

– Phương pháp luận là gì?

+ Phương pháp luận là khoa học về phương pháp, về những phương pháp nghiên cứu. + Mỗi người sẽ có cách thức khác nhau để đạt được mục đích mà mình đặt ra. Cách thức để đạt được mục đích đặt ra đó gọi là phương pháp. Tuy nhiên, loài người không chỉ dừng lại ở những cách thức cụ thể. Mà từ những cách thức cụ thể đó, người ta xây dựng, khái quát thành hệ thống lý luận chặt chẽ để chỉ đạo trở lại các phương pháp cụ thể, đó là phương pháp luận. + Phương pháp luận là học thuyết về phương pháp nhận thức khoa học và cải tạo thế giới, bao gồm một hệ thống các quan điểm chỉ đạo việc tìm kiếm, xây dựng, lựa chọn và vận dụng các phương pháp cụ thể. + Mỗi môn khoa học đều có phương pháp luận riêng thích hợp (Phương pháp luận Toán học, Phương pháp luận Sử học…). Nhưng cũng có phương pháp luận chung nhất, bao quát các lĩnh vực tự nhiên, xã hội và tư duy – đó là phương pháp luận Triết học.

– Phương pháp luận biện chứng và phương pháp luận siêu hình

– Trong lịch sử Triết học có hai phương pháp luận đối lập nhau đó là phương pháp luận biện chứng (Phương pháp luận biện chứng) và phương pháp luận siêu hình (Phương pháp luận siêu hình).

– Phương pháp luận biện chứng là phương pháp xem xét sự vật, hiện tượng trong sự ràng buộc lẫn nhau, trong sự vận động và phát triển không ngừng.

– Phương pháp luận siêu hình là phương pháp xem xét sự vật hiện tượng một cách phiến diện, chỉ thấy chúng tồn tại trong trạng thái cô lập, không vận động, không phát triển, áp dụng một cách máy móc đặc tính của sự vật này vào sự vật khác.

  Thế giới quan Phương pháp luân Ví dụ
Các nhà Duy vật trước Chủ nghĩa Mác Duy vật Siêu hình Thế giới tự nhiên có trước nhưng con người lại phụ thuộc vào số trời
Các nhà Biện chứng  trước Chủ nghĩa Mác Duy tâm Biện chứng Ý thức có trước vật chất và quyết định vật chất
Triết học Mác – Lênin Duy vật Biện chứng Thế giới quan tồn tại độc lập với ý thức, luôn vận động và phát triển

Triết học Mác-Lênin là sự thống nhất giữa thế giới quan duy vật và phương pháp luận biện chứng tức là: – Thế giới quan: phải đứng trên quan điểm duy vật biện chứng

– Phương pháp luận: phải đứng trên quan điểm biện chứng duy vật

Thế nào là thế giới quan và phương pháp luận của triết học

So sánh thế giới quan duy vật và thế giới quan duy tâm